9 Eylül 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9

San Pastan mın fafrikne 85 Bu kurnaz herif, o gece sabaha kadar uyumuyarak bu esrarengiz iki gölgenin kim olabileceğini ve bu işden nasıl bir menfaat koparabileceğini düşünmekle vakit geçirmişti. Ertesi gün, konağa geldiği zaman, aşçılar ve uşaklar arasında bir (o fısıltu işitti. Bu fısıltıya nazaran, mehterbaşı Hacı Hüseyin ağa, birdenbire ortadan kaybaluvermişti. Selâmlık dairesinde, kulaktan kulağa bir dedikodu başlamıştı. Hacı Hüseyin ağanın bu kaybolmasını, türlü mâna - larla tefsir ediyorlardı. Zeki ve kurnaz hamal, daha hâlâ ke. tumiyelini muhafaza ediyor, bu işten kendisine âzami kâr temin edebilmek için, neticeyi bekliyordu. O gün, Musa paşanın ısrarı üzerine 3 üncü Selim, o on kişinin idamına rıza göstermişti. Bunun üzerine, Musa pa- şa da, konağında istirahat eden İbra- him Nesim efendiyi alıp Babıâliye ge- trmek için kavasbaşıya emir vermişti. Kavasbaşı, maiyetindeki yirmi otuz kavas ile konağa geldi. (Efendi haz - retleri)nin derbal selâmlığa teşrifi harem dairesine haber gönderdi Ten haber, cidden şayanı hayretti: — Efendi hazretleri, yoklar... — E, nerededirler - — Bilen, yok. — Canım nasıl olur?. — Kimbilir?, Sırtlarındaki libası e. karıp bırakmışlar.. kendileri de kayıp- lara karışmışlar. Musa pasadan kat'i emir alan kavas bası, bu sözlere inanmadı. Kavaslar ile konağın etrafını sararak kendisi içeri girip her tarafı aradı... Efendi hazret- lerinin çıkarıp bıraktığı elbiselerden başka bir şey bulamadı. Kavasbüy, öfkesinden © çıldıriyordu. Selâmlık dairesinin binek taşına otur. — Ah, talihsiz kafa.. şimdi, Köse ba- baya ne cevab vereceğim? Diye, mütemadiyen başmı yumruk. Tuyordu. İşte. tam o sırada idi ki, hamal, ya vâş yavaş kavasbaşının yanına sokul. du. Aralarında geçen şu kısa konuşma duyuldu! — Kavasbaşı ağal. Eğer devletlânun yerini sana haber verirsem, bana ne mükfat edersin. *Kavasbaşı, yerinden fırlıyarak ba. — Elinle koymuş gibi, sına teslim edeceğim. — Eh, bre hamal. çaldın düdüğü... Dile benden, ne dilersin. — Artık hamallıktan, hor hakir ya - şamaktan bıktım. Beni yanına kavaş alır mısın? — Senin gibi açık göz herifi alma « yıp da kimi alacağım. — Yemin et. — Üç karım var. Üçü de, talâkı se. Ise ile baş olsun ki, kayıdı bulup ba - na teslim edersen, seni yanıma kavas alırım. — Âl&.. düş ardıma z Kavasbaşı, yerinden fırladı. Kavas »- ları topladı. Hamalı takibe başladı. * Güllâhi oğlu, İbrahim efendi ile Mehterbeşı Hüseyin ağayı evinin al - tmdaki mahzene yerleştirmişti. Bu iyi kalbli ve misafirperver Anadolu Er - menisi, mahzenin bir köşesini derhal sedirler ve şiltelerle döşeyip dayaya »- rak her tarafa mumlar yakmış., ken - disine iltica eden bu iki bedbaht mi - safire izzet ve ikram hususunda, elin. den gelen hiçbir şeyi diriğ etme. mişti. İşi, bu kadarla da bırakmamıştı. A - rada sırada sokağa çıkıp dolaşıyordu. Şuradan buradan toplayabildiği hsva- disleri gelip misafirlerine söylüyordu. Bu havadisler, İbrahim © efendinin hoşuna gitmiyordu. Vaziyetin, gittikçe vahamete doğru yürüdüğü £ anlaşılı - yordu. Nihayet Güllâbi oğlu gelmiş: — Babıâlide, dört kişiyi boğmuşlar. Kellelerini kesmişler. Atmeydanına ge *irmişler. Bunların arasında, Bostancı. başı da varmış. Diye, o büyük facianın haberini ge- tirmişti. İbrahim Nesim efendi, bunu duyar duymaz, büyük bir korku ve dehşetle titredi: Eyvah!. Artık, bizim için de selâ- İmet çaresi kalmadı... Burada saklanıp| oturmak kâr etmez. Hemen bir gemi - U t etme- (Bizi, Karadenize çıkarıp Moskof diya. rma iletecek (İ) bir gemi bul Diye, Güllâbi oğluna rica etti. Ayni zamanda, kendisini emniyet al İlinda göremiyerek, icabında kullami - mak için, iki çift tabanca ile iki kılıç ve iki hançer getirtti. (1 Götürecek. Güllâbi oğlu, evvelâ bu silâhları ge- tirdiklen sonra, gizlice bir gemi ara » mak için Kumkapı sahiline indi... İş - te, tam o sırada idi ki, hamalın delâle- tile gelen Kavasbaşı, maiyetindeki ka. vaslarla evi her taraftan sararak ka - pıyı kırdı, içeri girği, Ev, damdaki kiremidlerden. temel taşlarına kadar her tarafta arandı. Fa- kat, İbrahim efendi, bulunamadı... Ka vasbaşı, o kadar öfkelendi oki, derhal hamalı ayaklarının altına alarak tek - melemeğe baslağı. Bereket versin oki, bu dayak uzun sürntedi. Kavaslardan biri koşup gel - di. (Arkası var) * Açık muhabere: İrmir - Asarı Atika Müzeleri Müdürü, Bay Ömer Salâhaddin: Musa Paşa hakkında ltf buyurulan ma- tümai, cidden hayrete şayandır. Bu esra - Tengiz meseleyi ehemmiyetle tamik ediyo - run, Neticeyi arzederim. Teşekkürler... 2. $ Sayfa Lehistanın tarihi Lehlilerle aramızdaki harbler ve dostluk devreleri (“Son Posta, tarihi bahisler muharriri yazıyor) On yertinci asırda Leh asilzade kıyafetleri —i— nı kuvvetlendirecek yerde, asılzadeler Sigismond'un ölümü ile Jagellan ha - diyette eveto» hakkını aldılar. Bu su nedanı münkariz olmuştu. Türkiyerin de iretle, diyetin müştereken verdiği en fay. dostane müdahalesile bir Fransız prensi,!dalı bir memleket işi kararım, diyetin Hanri dö Valuva Leh tacını giymişti. Fa.'bir tek azasının eveto'n hakkım kulla » kat birkaç gün sonra Hanrı dö Valuva narak bunu kabul etmemesi, o kararı fek Inhisa*ar U. Midürlüğünlen: Muh. B. o $*7p te min Kra kr. lim kr. LD det sf 1820) — 18 — Cinsi Miktarı E.si.lme şekli Kiyım Biç &. 44 Pizarak 1 Baik Karlon Bıçağı muhtelif eo.tta 1 — Şarinume ve resimleri mucibince yukarıda yazılı 2 kalem malzeme hıza, larında güslerilen usullerle eksiltmeye konmuştu Ni — Muhammen bedelleri muvakkat teminatları eksiltme saatleri hizalarında yazılıdır. Iri — Eksiltme 13/1X/939 Çarş: şubesindeki alım koi yonunda Y caktır, IV — Kıyım bıçakları şartnamesi her gün sözü geçen şubeden parâsız alı . nabileceği gibi karton bıçakları resimleri de görülebilir. Vs İsteklilerin eksiltme için tâyin olunan gün ve sâaverde X 75 güvenme paralarile birlikte mezkör komisyona gelmeleri ilân olunur. — (7133) Üniversite Rektörlüğünden: Hukuk Fakültesinde: Medeni Hukuk. Ceza Hukuku, Devletler Umumi Hu- kuku ve Devletler Hususi Hukuku, İktısad Fakültesinde: İşletme İktisadı, U- mumi İktısad ve İktisad Teorisi, T:b Fakültesinde: Radyoloji, Çocuk bakımı ve hastalıkları, İdrar yollsr:, Pataolujik Anatomi ve genel Patoloji: Edebiyat Fa. kültesinde; Umumi felsefe ve mantık, Romanoloji, umumi Türkiyş tarihi ve Türk edebiyatı tarihi doçentlikleri açıktır. İsteklilerin dii imtihanı 16 İkinci- teşrin Perşembe günü yapılıcaklır, İstiyenlerin Rektörlüğe müracaatları, «7047» Milli Saraylar Müdürlüğünden: 1 — M3 saraylar müstahdemleri için yaptırılacak (135) takım resmi elbise. nin şarinamesine ve mevcud nümunelerine uygun olarak imali açık eksiltmeye konulmuştur, 2 — Eksiltme gününe kadar milli saraylar müdürlüğü kalemine müracast edecek olanlar mevcud nümuneleri görebilecekler ve şârinameden bedelsiz ola- rak bir nüsha alabileceklerdir. 3 — Açık eksiltme Eylülün on beşinci Cuma günü saat on beşte Delmabah , çede Saraylar müdürlüğü binasında yapılacaktır. 4 — Muvakkat teminat (184) liradır. Bu paranın eksiltmenın yapılacağı saat on beşe kadar malsandığına yatırılmış ve makbuzunun eksiltme heyetine veril, miş olması lâzımdır. o (6638) © Kırıkkale Gedikli Usta Hazırlama Okulu Birinci Sınıfına Talebe Alınıyor 1 — Yatılı ve parasız olan Kırıkkale aşkeri san'a: linesindeki gedikli usta hazırlama okulu birinci sınıfına aşağıdaki şartlara göre talebe kaydı kabulüne Miras 317 20 23 79 açık eksilime oOİi a» Beş srıflı ilk okulu bitirmiş olmak. —— b» Vücüdünün teşekkülâtı düzgün, ahenkli, sıhhati yerinde olmak, c» kendisi ve ailesi kusursuz bir ahlâk ve seciye sahibi olmak. d> terki tahsii müddeti iki seneden fazla olmamak. e» 14-17 yaşında olmak ve bu yaşlara aid boy ve ağırlık hadierine uygun ol- mak. f» Evvelce gördüğü tahsil derecesini gösteren şehadetnama veya tasdikname yi baiz bulunmak, g» Gedikli okuldan ders ve vukuat, sağlık durumlarından çıkarılmış olmamak. h: köy veya nahiyeli olmak ve nifus büviyet cüzdanında doğduğu köy veya nahiye yazılı olmak, yahud köy ve nahiyeden farkı olmıyan ve orta okulu bu - lunmıyan kaza merkezlerinde doğmuş bulunmak ve bunların tabsil için kaza ve şehirlere gelmiş olmak, 3 — Bu şartları haiz olanlar askerlik gübelerine müracaat ederek fazla izahat alırlar. 4 — Askerlik şabelerince eğilir, «2885 «6304, günü Kabataşta levazım ve. mübayaat (mt kaydi kabul için müracaat Eylül sonuna kadar kabul | Varşovayı terkederek Yransaya döndü! ve üçüncü Hanri adile Fransızların kra-| h oldu. Bu sefer Türkiye, Lehistan işle.| rine daha yakindan alâka gösterdi. Sad. razam Sokullu Mehmed Paşa, Osmanlı imparatorluğuna tâbi Transılvanya E . tiyen Batoriyi Lebistaa kral o seçtirtii. Batori 1576 dan 1536 ya kadar, on yıl krallık etti, İyi bir askerdi. Bir aralık is- yan eden Dünziği şiddetle ezdi, bir anar. şi unsuru olan Kazakları çok sıkı bir ıda. re altına aldı, Moskova prenslerine karşi muvaffakiyetle harbe:ti. Polonyanın dev İlet idaresi teşkilâtında kökten ıslahat yapmak istedi, fakat, hakiki krallık | otoritesi temin eğecek bir devlet niza. mağa muvaffak olamadı. Batorinin ölümü, Lehistan için yeni bir anarşi devri oldu. Birkaç ay, Lehistan | tahtı sahibsiz kaldı. Nihayet İsveç hü - kümdar hanedanından Sigismond Vasa kral seçildi. (1586-1631). İsveç hanedan, Vasalar Lehistana üç kral verecekti, İ Sigismend, Polonyayı ( İsveçe karşı faydasız ve meş'ud bir harbe sürükle. » Her iki memleket de yıprandı, bu da müşterek düşmanları olan Rusyanın 'menfaatine bir hâdise oldu. 1612 de «karışıklıklar devris deni - len bir devirde, oğlu (o Vladislav'ı Çar vapmak için Rusyanın dahili işlerine müdahale etti. Fakat Ruslar bir ecne. bi hâkimiyetini önlemeğe muvaffak oldular. Polonya, bu maceradan, hazi- neyi tüketmiş olarak çıktı. Bu sıralarda idi ki, Osmanlı impara. torluğu ile çıkan bir ihtilâf, (1620 de Genç Osmanın bizzat iştirak ettiği bir Türk istilâsına sebeb oldu. Fakat Ho. tin kalesini muhasara eden Türk or - dusu, bilhassa yeniçeri ocağı teşkilâ - ının bozukluğu yüzünden geri çekil * meğe mecbur oldu. Lehliler, Türklere karşı cesurane bir mukavemet göstermişlerdi. Fakat İs. veç ile olan ikinci bir harbde daha az mes'ud oldular. Bu harb Polonyavı Baltık sahillerinde çok zayıflattı. 1618 de, Sisismond, Prusya dükalığını, Bran İdeburg prensine bir fiyef (Has) ola - Tak verdi. Bu suretle Almanya impa - İratorunu seçen Alman hükümdarla - rından biri, Polonya kralının, Prusya arazisi münasebetile tabii olu Lâkin dahiide ewkan bir hareketi, bizzat Polonya krallığının mev. cudiyetini tehlikeys kovd dan, Polonya krallığı, hükümeti merke- ziyeden mahrum konfedere bir âevlet 0. larak çıktı. Kral, kudr. yetlerin toplanan zâdeg: İce uğratılmış bir şahsı i Dördüncü (o Vlâdislasm (1631-1648, Kazaklar isyan eti yerine seçilen Tan Köezimir (1648.145ğ) bu isyanı bastıram Folönez memur - larının ve Yahudilerin muamelelerirp, hakaretlerine tahammül edemiyen ka zaklar Moskova Carına tâbi oldular, Ru Polonya için yerime konulmaz çok büyük bir kayıp idi. Bu anda, Polanezler, krallık makamı- tarafından fel. İ zamanımda | tiler, onun | | Bu isyan .Ji ce uğratıyordu. Diyet azalarının «Vetor o hakkı ile Polonya kralı, mukavvadan bir oyun “ cak kukla oluyordu. İsveç ile girişilen ve mağlübiyet ile biten bir harb, Le. histanı bir elinin iki parmağından mah rum etmiştir. Denilebilir. 1657 de im. zalanan Wehlau muahedesile Brande « burg prensi Prusyayı kat'i olarak ilhak etti, bu suretle Lehistan tabiiyetinden çıktı. 1660 Oliva munhedesile de Lit . vanya ve Estonya ayrıldı. Jan - Kaz, mir, memleketinin idaresini düzelte « miyeceğini ve açlığı da önliyemiyece « ğini kat'i olarak anl ve 1661 Diye, tinde, Polonez beylerine, bir buçuk â. isır sonra vukua gelecek Omeş'um bir taksimi sanki bir peygamber kudreti * Je anlatmağa çalıştı. «Rusyada bir birlik olacaktır. Ve Rusya Litvanyayı alacaktır. Brande « burg da büyük (Polonya ile Prusyayı alacaktır. Bu taksime Avusturya da tirak edecektir. Küçülen Lehistan bek ki de münkariz olacaktır» dedi. Ne kadar yazıktır ki, bu meş'um tak. simi milli bir birlik ile önleyebilecek enerjiye sahib olan Jan Kazimir, Leh asilzadelerinden en ufak bir yardım ve feragat görmedi. Smolensk, Tcherni “ For, Ukranya ve Kiyefi Moskovaya bu rakmağa mecbur oldu. Nihayet tahtın. dan da feragat etti, Fransaya çekildi. Yerine seçilen Mihail (o Visnoviyeçki (1669 1673) çok şiddetli yeni bir Türk istilâsına maruz kaldı. Fazıl Ah. med paşanın Lehistan seferleri bu devs rin hâdisatıdır. Lehistan Bucac mua « hedesile Pudolpya eyaletini Osmanlı İmparatorluğuna terketti. Visnoviyeçki'den sonra Lehistan taki tına Jan Sobyerki oturdu. 1683 Viya. na muhasarasında, Avusturyanın im » dadına koşan ve tarihimizin kaydettiği korkunç bir bozgüra sebebiyet veren Sobyeski'nin dahili siyaseti, asilzade « lerle hoş geçinmek oldu. o Ölümünden sonrâ da, 1696 da, Lehistan tacı biri Fransız ve diğeri Alman iki prens aras sında mücadele mevzau oldu. Ve neti cede, bunlardan Saksonya prensi Fre, derik . Ogüst, prens o Lui dö Konti'ye galebe çaldı; Leh zadegânı oOAlman prensini kral seçtiler. Baltık memlel nin en karışık r devri idi. İsveç Kralı on ikinci De. mirbaş Sarl şark şeferlerine başlamış tı. 1702 de Varşova ve Karakoviye gi. ren İsveç kralı, kendi işine u Lehi krakna mü 1. Rusya rı Deli Petro ile harb eden Şarl, Rusya tarafını tutan Frederik OZ 5 tan tahtından attı ve yerine, beyini, Stenislaş Les zinski'yi getirt « ti, On sekizinci asır, Lehistan için si “ vasi fırtınalarla hi lamıştı; ayni asır, Lehistan'n birbiri arkasından üç tak. simini göredekti. (Sonu var)