11 Ağustos 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

1 Ağustos SON POSTA Danziy Nazi Şefi nutkunu söyledi (Baştarafı 1 inci sayfada) trop arusında yapılacak olan görüşme €s- hasında İlalyan hariciye nazırı, Mussoli- f 2 — Bu gerginlik anında Danzig milleti asabiyete kapılmıyacaktır. Çün kü, mazinin tecrübelerine . istinaden Manevra hazırlıkları ikmal edildi (Baştarafı 1 inci sayfadiğ wra kumandanlığı ve hare- üne Orgeneral Fahreddin sene de kât müdü: niden aldığı telimat mucibince, Danzig masyonal sosyalist şefleri ittmadı | Altay seçilmiştir. Gerel Kurmay ikinci meselesinin muslihone bir şekilde halie- | vardır ve bu halk, şeflerinin vakti gel başkanı Asım Gündüz de harekât müdür dilypesini Ribentropa tavsiye edecektir. İdiği zaman doğru ülanı yapacaklarını | mum Denrig için çıkacak bir harbde İtal yorar, Almanyanın yanıbaşında yer ak masi şüpheli görü xedın. ' Mülâkatta görüşülecek meseleler Berlin, 10 (Hususi; — Alman hariciye Pazarı Fon Ribentrop ile İtalyan hariciye Bazırı Kont Ciano, yarın Salzburyda bır tuşacaklardır. Fon Ribentrop esasen birka; günden- beri Salzburgda istirahat eylemektedir. Kont Ciamo ise, beraberinds Alman se-| firi olduğu halde bu akşam Romadan ha- teket etmiştir. İki hariciye razır:, Almanya ve İtak Yanın müşterek siyssetile alâkadar me #eleleri birlikte tetkik edeceklerdir. Kont Ciaro Salzburgds, bir veya en Çok fki gün kalacaktır. İtalyanm Beri'n sefiri Atoliko da müzakerelerde hazır bu- İunacaktır. İki nazır arasında görüşülecek olan başlıca meseleler şunlardır: Danziz, Ma- Garistan, İspanya, Cenubi Tiroldeki AL Mmânların muhacereli ve Japonya ils mih- Ver devletleri arasında daha sıkı bir teş- Tiki mesai meselesi, Japon elçisile mülâkat Londra, 10 (A.A.) — İtalyan hariciye hazırı Kont Ciaro Japon büyük elçisi Shiratoriyi kabul ederek uzun bir'mülâ- ketta bulunmuştur. Pariste görüşmeler Paris, 10 (A.A.) — Hariciye nazırı Polonya maslahatgüzarını kabul etmiştir. Mülâkatım Danziş meselesi €t- rafında cereyan ettiği zannolunuyor. Londrada Yondra, 10 (A.A.) —- Hariciye namrı Lord Halifaks bugün Polonya büyük el- Sisini kabul etmiştir. Bu mülâkatta em termasyonal vaziyet ve Polonyanm ni- yetlerii görüşülmüştür. Almanya ile Fransa arasında pekâlâ bilir. 3 — Danzige karşı her türlü taarruz her türlü baskın; tardetmek ve der - hal mukabelede bulunmak için icab eden her şeyi son haftalar içinde yap- tik. 4 — Polonya bilmelidir ki, Danziz terkolunmuş değildir. Almanya, ana vatanımız büyük Almanya ve şefimiz İHitler, bir Polonya tecavüzü karşısm. da imdadımıza koşmaya karar ver » İmiş bulunmaktadır. Forster, Danzig vaziyetinin filhaki- ka, tâhammül edilir gibi olmadığını te yid eden birçok ecnebi, İngiliz ve Fran sız Tiealinin beyanatın okumuştur. Müteakiben Förstdr sözlerine şöy- je devam eylemiştir: Bütün milletler ve bilhassa Fran - sızlar ve İngilizler ve bittabi Polon - yalılar Danzig ile meşgul olmaktadır. Fakat bu meselede söz söylemeğe cid- Gen haklı birisi varsa o da bizzat Dan zig halkıdır: Bizim hayatımız ve İs » tikbalimiz mevzuubahs ölüyor. Almanyaya dönmek istiyoruz Palonyanım 20 #enedenberi ittihaz ettiği tedbirlerle Danziz Almanları - nın uğradığı hakaretler sayısızdır. 5 — Hayatın bütün sahasında ya - pılan entrikalara Danzigin. balkile İş. tişarede bulunulmaksızın Almanya - dan koparılması bize yirmi senelik pa. rolamızda hak verir: Almanyaya dön- mek istiyoruz. © — Danzig halkı kurtuluş saatinin çalacağını, yani Almanyaya dönece - ğini kat'iyen biliyol 7 — Aralarında çözülmez bir surette bafı bulman Dan#tfter gözlerini öşk ve tazimle Hitlere çevirmiş bulu. nuyorlar. Hitler, hiç süphe yok ki, on- ların Almanyaya dönmek arzularını Paris, 10 (A.A) — Havas tebliğ edi-İyerine getirecek ve bu suretle millet- yor: Bonebi kaynaktan çıkan bir haber. lerin kendi mukadderatma sahib ol « de, Alman hariçive nazırı Von Ribentrop |malar pröns'pini, onlardan 1919 da e. Fransız bârleiye nazım Boney? bir mek-|sirgenen bu prensipi muzaffer kıla » tub göndererek Dünzig meselesinde Alİcaktır. Mabyanın vaziyetini tasrih eylediği mün Yakında doğacak gün Almanyayı alâkadar eden Şarki Avrupa işlerine Yransanın karışmama. Si İstediğini bildirmektedir. Salâhiyetter Fransız mehafili, mezkür Erin yanlış wkseftirilmiş olduğunu beyan eylemektedir: Bir Temmuzda Bo- he Alman büyük elçsine şifahi bir teb- iğde bulunarak Danzig meselesinde B ansanın hattı hareketini izah etmiştir. a sonra Alman büyük elçisi de Von israfından Danzig hakkında- 5 Alman noktai nazarını izah eden Şifa- bir notayı Boneys tevdi etmiştir. Bi- Menaleyh Ribenirop yeni ve şahsi bir he öbüsü mevzınahz olmayıp keyfiyet T ay evveline add nota teatisinden iba- Forsterin nu'ku Berlin 10 (Hususi) — Hitlerle gö - mü, ükten sonra henüz Danzige dön - Mİ Olan Nazi teşkilâtı . şefi Forster, be gece Danzigde tertib edilen © bir ami mitinginde, Danziglilerin e - «i,, “İNE mâkes olarak bir nütuk irad sizl » söylediti nutukta, bir ka Bafadanbori Polonya ve onu teşvik > hipg ostları tarafından Danzig aley » yapılan harb tehdidlerini bü » tag, tinya önünde protesto için bu- diki, plana olduğunu Yün ye mala ettiğini sö am etmiştir; By İcab eden herşeyi yaptık Biliş Ya akıllanacığa o benzemiyor. Ye ç, > Alman olan her şeye karşı kin m körükleniliyor. Binsenaleyh ker) Geçid resmi evvel şunu kaydedeyim ki, e- 2€ düşündüklerimi burada açık - Förster sözlerini şöyle bitirmiştir: Bu vahim anda yemin ederiz ki, her ne olursa olsun müttehid kalacağız, mili mirasın bu mwkaddes parçasına karşi yapılacak her türlü taarruz bü - tün kuvvetimizle tardedeceğiz ve şe - fimizin her emrini ifa eyliyecğiz- Önümüzdeki sefer burada bugünkü gibi protesto için değil, Almanyava dö nüşümüzü kutlamak için toplanacağız ve o gün yakında doğacaktır. Danzigdeki nümayişler Danzig 10 (A.A.) — Bu akşamki nü mayişler Hitler hakkında bir iman ve bağlılık tezahüratı mahiyetini almış - tır. Förster nutku esnasında halk Po - onya aleyhine hasmane nümayişler - de bulunmuş ve bütün şehir, «yaşa Hitler» avazelerile çınlamıştır. Förster'in nutuktam evvelki beyanatı Paris 10 (A.A.) — Excelsior gaze . tesi, Förster'in dün sabah Danzig tay- yare meydanında birkaç gazeteciye. ve bu arada kendi muhabiri Andre Güer. ber'e verdiği beyanatı neşretmekte - dir. Förster, demiştir ki: rühresimle yaptığım aydeyle - neticesini size bildirecek değilim. Sür sonra, Danzig halkınm Polon.| PCİZi: Yarm akşama, Lanoenmarek'ta » tecavüzlerine uzun müddet mü | söyliyeceğim nutka saklayınız. Alman ylemiş, sözlerine göy |YAY8 iltihakımızın en çabuk bir suret te vukua gelmesi, bugün her zaman - dan daha zivade elzemdir. İtalyan ordusunun Torino 10 (AA.) — Dün sabah na İng, Ylersem karışıklık çıkarmakla j4. | Krabn huzurunda yapılan askeri ge. yep çlemeyiz. Bütün teferrüatile va |$ld Tesmine tam yedi fırka iştirak et - iş İmaklığıma imikfin yoktur. Söy | miştir. Bu 7 fırka, 50,000 kişiden iba- " debiyi 2 Mina, im. Polonya aşağıdaki hu - Hİ anlamalığı aj ir ütün harb tehdidleri, bütün rimi birkaç kelime ile hülâ.İret olup 3,000 i zabittir. Arjantin sefiri Buenos-Aires, 10 (A.A.) — Arjantinin DB Küme, ber ne olursa olsun bizi ür - |Türkiye ve Yunanistan elçiliğine Pablo Santos Munoz tayin olunmuştur. ini deruhte etmiştir. Dün öğleden evyel, Hai deki Or- duevinde Fahreddin Altay, Asım Gür- İdüz ve birinci ordu erkânıharbiye reisi General Zeki Rroxayın iştirakile bir top- lantı yapılmış, bu toplantıdi manevrada bulunacak kumandanlar, hakem heyeti azaları da bulunmuşlardır. Fahreddin Altayfn beyanatı Bu içtimsı müteakıb Orgeneral Fah- reddin Altay bir mul imize şu beya- natta bulunmuştur: « —Bu sene yapacağımız manevranm esası geçen seneden hazırlanmıştır. Üç ordudan teşekkül eder büyük Türk or- dusunun her sene bir ordu mintakasında manevra yapması mutaddır. Bu sene sıra birmci orduda olduğu i- çin Trakya kıt'asında manevra yapıyo- ruz. Gelecek sene ikinci ordu (İzmir - Konya - Adana), öbür sene üçüncü ordu (Erzincan - Erzurum - Diyarbakır) mın- takalarında manevra yapacaklardır. Manevranm siyasi vaziyetle alâkası yoktur Bu sebeble bu sene yapmakta olduğu- muz mahevraların umumi siyasi vaziyet- le bir alâkası yoktur. Bu manevra İle ad işi yapıyoruz. D'inya harbe doğru yor diye kuvvet toplamış değiliz. Bi- iyorsunuz, birinei ordunun kuvvetleri akya mıntakasında toplan- n manevraları burada ya- pıyaruz. Malüimdur ki, Edirne yakın tarihe ka- dar büyük bir askeri şehirdi. Sonra as- kerden tecrid edildi; nihayet komşuları- muzla iyi dostluk neticesi tekrar bu şe hir orduya kavuşarak norma! haline av- det etti, Tertib olunan mesele İşte bu tarihi şehrs bir cemile olarak bu sene manevraları Edirreye yakm o- lârak yapıyoruz. Manevralarımızın esası ordunun talim ve terbiyesini tekemmül ettirmek, komutanlarımızı yetiştirmek. tir. Tertib olunan mesele; Mefruz garb ve şimal müttefik ordularına karşı bir) cenub ordusu harekâtıdır. “Trakyaya taarruz eden şimal ve garb müttefik orduları bu suretle Kırklareli! ve Edirne mıntaka'arında kırmızı ordu ile karşılaşacaklardır. Manevralardan sonra usulden olduğu üzere bir resmigeçid yapılacaktır. Bu se- ne geçid resmi iki yerde olacaktır. 95 Ağustos öğleden evvel Edirnede, akşam üzeri Kırklarelinde.. Kırklarelindeki resmigeçid Kırklareli bir müstahkem mevki ol- mak itibarile oraya ecnebilerin girmesi Kanunen memnu olduğundan ecnebi ata- şemiliterler yalnız Edirnedeki geçid res- mine davet edilmişlerdir. Bunlar Edirne civarındaki manevranın son gününde bu- Tunacaklardır. Kumandanların Bizim ordunun kumandan ve sübay- larının terfileri 30 Ağustos Zafer bayra- mında tebliğ edilir. Terfi ve tayinleri yüksek Askeri Şüra yapar. Bunun için Askeri Şüra azaları manevralarda bulu. narak terfie namzed bulunan kumandan- ların harekâtın takib edeceklerdir. Ma- nevralardan sonra Askeri Şüra toplana- rak kararını verecektir.» Manevra programı 15 Ağustos: Manevranın birinci gü. nü hazırlık yapılacağından muharebe başlıyacak ve Kırklareli mmtakasın - da bulunan kıtaların karşılıklı muha. rebeleri görülecektir. 17 Ağustos: Edirne şimali şarkisinde bir kolordunun taarruzu.. (18.19) Ağustos: Edirne şarkındaki kıt'aların karşılıklı muharebesi. (20.21) Ağustos: Edirne şimali çar kisile, Kırklareli mıntakasında takvi - yeli iki kolordunun karşılıklı muhare. be ve harekâtı (22.23) Ağustos: İstirahat 24 Ağustos: Mareşal ve Birinci ordu Müfettişi Orgeneral Fahreddin Altay tarafmdan manevranın tenkidi.. Ne harb, (Baştarafı 1 inci sayfada) Bu öyle bir gerginlik ve ki artık uzun müdde: devâm edemez v: şu veya bu tarzda muzlak bir hal isterdi. s Almanyaya siddi:. Fransa r bu hususta söyliyebilecekie- rini en vazıh bir tarzda İfade ettikt sonra intizardan bişka bir şey yapamaz- lardı, Faket Almanyanın teşebbüsü ne| olabilirdi? Onun Danzigi, Pomsranya ko-| ridorunu ve hülâsa hemen hemen vaktile | İlonyâ ise kendinin eski toprakiarı olan| bu yerlerden bir karış bile vermiyeceği- ni ve bunlar için harbeaeceğini söyledi. İngiltere ve Fransa, Polonya kendini tecavüze uğramış addile muharebeye gi- rişliği takdirde ona yardım edeceklerini detaafla beyan ve ilân ettiler. Bu halde Almanya için Polonya isteklerinden vaz- geçmek, yahud iki cepheli büyük bir harbi göze alarak buralarını cebren ai- mağa teşebbüs etmekten başka yapılacak bir şey kalmıyordu. Halb: o, bugüne kadar bu tarzların hiç birini ihtiyar et- medi. Yani he taleblerinden vazgeçti, na de isteklerini zorla almâğı kalkıştı. Almanya, Danzig dahil, Polonya ile 0- lan arazi vesair meselelerini umumiyetle barış yolile helledebileceğini ümid et- mekten fariğ olmamıştır. Eğer Hitler Danzigi de harbsiz kazanır ve bu meyan- da Leh meselelerini mümkün mertebe Al manya lehine halle muvaffak olursa ken- dini Alman milletine daha çok beğendir- miş ve mevkiini de fevkalâde tahkim et- miş olacağı aşikârdır. Bu sebeble o, he- ticesi şüpheli bir harb yerine siyasi ve askeri manevralar çevirmek yolunu ter-| cih etmiştir. Şimdiye kadar Danzigde çevrilen tür- Tü manevraları gazetelerd» günü gününe okuduk. Bunların en yenisi şüphesiz Danzig Nazi şefi Försterın dün akşam Danzigde söylediği nutuktur. Bu nutka çok ehemmiyet verilmesimn sebebi Bay Försterin anu, birkaç gündür, Bay Hit- lerin misafiri olarak bulunduğu Eerhtes. gadende hazırlamış olmasıdır. Öyle zan- nediliyordu ki Försterin nutku münase- betile Danzigde yapılacağı evvelce ilân olunan muazzam toplantıda bizzat Dan- #igliler kendilerini ve Danzigi Almanya- ya ilhak edeceklerdir. Eğer böyle yapılsa idi işte o zaman dananın kuyruğu kopa- cak, yani harb olacak idi. Onun işin Försterin nutku Versay muahedesinin haksız olarak Almanyadan ayırdığı Dan- zigin Lehjilere sid bulunduğuna dair Po- Jonya, Fransa vesair demokratlar matba- | atında görülen yazıları ve pazariyclere | cevab vermek ve Polonyanın on zaman. da Danzige karşı takib ettiği hareket tarzını protesto etmekten ibaret kaldı.| Danzigliler de bu nutku alkışlarla din- Jemekten başka bir şey yapmadılar. Ger- çi Förster nutkunun sonunda Danzigin| Almanyaya ilhakını ilân etmek için Dan- ziğlilerin ayni yerde toplanacakları gü- nün uzak olmadığını ilân etmiştir. Fakat bu efkâri umumiyeyi hazırlamak için söylenmiş, ustalıklı ve parlak bır söz ma- hiyetini geçmez. Görülüyor ki Försterin nutkundan ve Danziglilerin bu seterki protesto teza- İhürlerinden ne bir harb ve ne de sulh | çıkmamıştır. Fakat Förster nutkunu söy- Jemek için Almanyadan ayrıbrken Al. man hariciye nazırının İtalyan dış baka- nı Kont Ciznoya Salzburgda mülâki ol- mak için hareket etmesi pek mühimdir. Nevyorktan gelen ve mevsuk addolu- mabilecek olan bir habere göre bu mülâ- katta Kont Ciano Danziz ve belki de di- ğer meselelere ald bir tavassut teklifini Ribentropla görüşecektir. Bundan başka me de sl Jlâkat hayırlı bir bi yle bir kriz! İ Almanyadan Lehistana geçmiş olan bü-| tün yerleri geri istediği malümdur. Po-| yolile Kalledilmiyec, 5 olarak tefsir olu- nabilir, Hitlerin 20 Ağustosta bir nutuk söyli. yeceğini Alman «lerinden öğreniyo iruz. Eğer bu doğru ise hiç olmazsa o vak- te kadar mühim bir zaunolunduğuna göre yeni bir müzakere zemini hazırlanmış olacak» tır. Çünkü harb re Almanya ve ne da diğer hiçbir millet için bir kazanç yolu olarak görülmemektedir. Zora mürac r mesele ol madığım bizzat Ç yn birkiç de |falar söylediği gibi bkam miratay Bek te evvelce buna yakın beya natta bulunmuştu. Bugünkü vaziyete göre eğer Almanyı iddia ettiği hakları harbsiz kazanmak ig derse bünun yegâne çıkar yolu müzake redir ve Hitlerin işi nihayet bu ya keceği tahmin edilebitir, Emekli General H. Emir Erkilet Türkiyeyi birçok sari hastalıklar kasıp kavuruyormuş | (Başratafı 1 inci soyjada) ve birçdk ticari müesseselerle temastan sonra Bulgaristena da Bulgaristan, deceği sırada kendisine Türkiye ve İs- tanbulda birçok seri hastalıklar ve bil hassa dizanteri olduğu ve hattâ son za manlarda Bulgaristanda fazla miktardır çocuk vefiyatını mucib olan hastalığın da Türkiyeden sirayet ettiği söylenmiştir. Bu vaziyel karşısında bu mümessil İş tanbuldaki ticaret firmalarımıza telgraf la müracaat ederek limandan transit o- larak geçeceğini ve vapurda görüşmek arzusunda olduğunu bildirmiştir. Mü- messil tüccarlarımızla vapurda konuşur. kon İstanbula çıkmaması sebebini de an- Yatmış ve bu beyanat hayretle karşıla. narak kendisine memleketimizde. sıhhi vaziyetin tamamen normal olduğu ay» lenmiştir. Bu vaziyet karşısında tüccarlarımızın N sözünün doğruluğuna kanaat getiren Al man şehrimize çıxmağa karar vermiş ve bu fena propagandanın tamamen asılsız olduğunu görerek izharı hayret etmiştir. Yugoslavyanın Vaziyeti Belgrad. 10 (A.A.) — Samouprava ga- zetesi, dünkü başmakalesind? Yugoslav- ya devletinin ali hazırda oAvrupadaki vaziyetin mümeyyiz vasfını teşkil eden beynelmilel #htlâfları karışmamış olma- #ı itibarile çok müsali şerait içinde bu- hunmakta olduğunu yazmaktadır. Ayni gazele, diyor ki: Diğer taraftan mes'ul unsurlar, milf müdafaa vasıtalarını temin etmek yolu- mu bulmuşlardır. Bu sahada da mutmain olabiliriz. Bu gibi ahval ve şerait ve böy- ie bir siyaset sayesinde memleketimiz, bugün dahili sulhter mütenaim olmakta ve ecnebi memleketlerin hürmetine maz» har bulunmaktadır. Yeni İspanyol Kabinesi Londra, 10 (Hususi) — Bu akşam İs- panyada, general Frenkonun riyasetin- de yeni bir kabine kurulmuştur. Londradan 9 Ağustosta geler bir haber Almanyanın Londra selirinin o Halifaks| tarafından kabul edildiğini bildiriyardu. | Şubattenberi ifk defa vaki olan bu mü-| —— mânevra kumandan: tarafından komu-! tanlar, ecnebi ataşemiliterler ve mat- buat mümessillerine bir öğle ziyafeti verilecektir. Kumanda heyeti yarın gidiyor Manevra kumandanı Orgeneral Fah reddin Altay, Genel Kurmay ikinci başkanı Orgeneral Asım Gündüz, Ge. reral Zeki Erokay Cumartesi günü manevra sahasına hareket edecekler «- dir. General Franko başvekâleti, Berhbedo hariciye, Serano Sunya dahiliye, general Mareili harbiye, amiral Moreno behriye ve general Yague kava nazırlıklarım de- ruhte etmişlerdir. Yeni kabine, Falanj teşkilâtile ordu- nun müşterek muvafikatile kurulmuş. tur. Vezüv yanardağından lâv selleri akıyor Napoli, 10 (A.A.) — Dündenberi, Ve- züv yanardağı, büyük bir fi termektedir. Yeni bir yarık açılmış ve 25 Ağustor: Öğleden evvel Edirnede, | Mareşal Fevzi Çakmak ağlebi ihti -|derinden gürültüler çıkararak lâv selleri öğleden sonra Korklarelinde resmige.|mal Pazartesi günü şehrimize gele -|akmağa başlamışlır. çid.. Ayni gün Edirne Ziraat bahçesinde cek, ayni günde manevra sahasına ha. reket edecektir. Yakın bir tehlike yok gibi görünüyor sa da halk telâştadır. liyet gös-