5 Ağustos 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

— İngilterenin Japonyaya şiddetli bir ihtarı Çemberlayn, icabı halinde anavatan cüzütamlarile -— Uzakşark filomuzu takviye edeceğiz, diyor Londra 4 (Hususi) — Yarın yaz tati - Tine başlıyacak olan Avam Kamaras bugün son toplantısını yapmıştır. Bu toplantıda harici siyasete ve bil- hassa Uzakşark vazıyetine müteallik ha- raretli müzakereler olmuştur. Muhalifler tarafından yapılan istizahlara cevab ve- ren başvekil Çemberlayn, başlıca — beş noktaya temas ederek, mülim beyanatta bulunmuştur. Başvekil demiştir ki: 1 — İngiltere, Çine karşı politikasını değiştirmemiştir. Ve Çindeki bütün men- faatlerini koruyacaktır. 2 — Hali hazırda Uzakşarktaki Japon donanması, İngiliz donanmasından daha kuvvetlidir. İcabı halinde, anavatan donanmasına mensub cüzütamlarla Uzakşark filomu- zu takviye edeceğiz. Bir ihtar Bunu bir tehdid olarak değil, bir ihtar şeklinde söylüyorum. Biz, Japonya 1le aramızdaki ihtilâfı anlaşma yolu ile hal- letmeği tercih ediyoruz. 3 — Tientsine iltica etmiş olan dört Çinlinin suçlu bulunduğuna dair Japon- .ar tarafiınran deliller gösterilmiştir. Şim di bu deliller, Tientsindeki İngiliz ma - kamları tarafından tetkik edilmektedir. Müsbet neticeler alındığı takdirde, suç- lular Japonlara teslim edilecektir. Çin gümüş paraları * & — Tientsin bankalarında mevcud Çin gümüş paralarının iadesi meselesi yalnız Japonya ile İngiltere arasında mü- zakerelerle halleditecek bir mesele de - gildir. Bunun için diğer alâkadarların reyine de müracaat edilmesi lâzımdır. İngiliz - Japon ticaret muahedesi 5 — İngiliz - Japon ticaret muahedesi- ni şimdilik feshetmememiz, bu muahe - deyi her hangi bir vakit feshetmememize mâni değildir. Ancak bunun için domin- yonlarla da istişarede bulunmalıyız. Tokyo 4 — Domci ajansı, Tiençin mah- reci ile aşağıdaki haberi vermektedir: Çinde İngiliz aieyhtarı tahrikât, bun- dan böyle merkezi bir kömite ile temas halinde hareket eden mahalli komiteler tarafından organize edilecektir. Bu münasebetle aşağıdaki noktalar na- zarı dikkate alınacaktır: 1 — İngiliz aleyhtarı hissiyattan İn - giliz aleyhtarı harekete geçmek çarele - rinin araştırılması. 2 — İngiliz lehdarı hissiyat taşıyan Ja- ponların isimlerinin ilân edilmesi. 3 — Hariçte İngiliz atayhtarı hissiya- tın yaydırılması. 4 — Hindistandaki istiklâl hareketine yardım edilmesi. 5 — Asya milletlerinin İngi!tereye kar şı birleşmelerinin organize edilmesi. Japonyada nümayişler 'Tokyo 4 (A.A.) — Domei ajansı bil - diriyor: Bu sabah İngiltere aleyhinde büyük nümayişler olmuştur. Hükümet merkezi nin ticaret mahallesi olan Nihanbashi mahallesinden 25 bin kişi saat 8 ğe top- lanarak bir alay teşkil etmiş ve İngilte- re büyük elçiliğine gitmiştir. Sapporo, Nara, Shizuoka ve diğer bü- yük şehirlerde de mümasil nümayişler vukubulmuştur. İtalyaya iade edilen mallar hakkında Ticaret Vekilinin beyanatı. Ankara, 4 (Hususi Muhabirimiz - den) — Ticaret Vekili Cezmi Erçin bugün makamında kabul ettiği gaze. tecilere muhtelif işler üzerinde şu be- yanatta bulunmuştur: »— İstanbul matbuatlıında İtalyanla- rın bazı mallarını gümrüklerden çek « tiğine ve İtalyaya terkolunan bazı mal larımızın aid bedellerin de klering he- sabına yatırılmadığına dair bazı ma - lümat görüldü. Bu doğru mudur? — Hâdise şudur: İstanbul gümrü - ğüne gelmiş olan İtalyan menşeli 76 sandık pamuklu mensucat, 30 ton kontrplâk ve 3 sandık boncuğun son bir ay içinde İtalyaya iade edildiği Öğrenilmiştir. Matbuatta görülen ha- ber üzerine İstanbul mıntaka müdür- lüğüne müracaat eden İtalyan ataşe - si, pamuklu mensucatta yüzde 15 ten fazla sun't pamuk bulunduğundan, it- hali halinde ceza verileceğinden do - layı, kontrplâklarım, kontrplâk tali - Matnamedsine muhalif olmaları itiba- Tile ithaline imkân olmadığından İ - falyaya iade edildiğini, esasen ehem. Miyeti olmıyan boncuklar hakkında Malâmatı olmadığını söylemiştir. İ - talyaya terkettiğimiz — bazı malların bedellerinin kleringe yatırılmadığı key iyetinin ise münferid ve şahsi vak'a- lardan ibaret bulunduğunu ve esasen arasıra bu kabil muamelerin vukua Belerek tashih edildikleri de malüm - dur. Binaenaleyh ortada mühim bir âdise görmüyorum. Küçük esnafa kredi Halk Bankası ve halk sandıklarının .ali_vetleri hakkında izahat veren Ve. L kredi meselesine temas ederek de- Miştir ki: Sandıklar karşısında küçük tacir san'atkârların teşkfâtlandırılma - ve teşkilâtları vasıtasile kredi tev Zü imkânlarını aramaktayız. Küçük San'atlar kanunu lâyihası kanımiyet ik- Sab etfiği takdirde, bazı yeni imkân ' elde edebileceğiz. k Halk_ Bankası kanununa da bu mak adı hâdim hükümler ilâvesi lâzım gel Mektedir. ları Ticaret Vekili beyanatı arasında Ti caret ve Sanayi Odalarının beşinci u- mumi kongresinin de 23 Teşrinievvel- de Ankarada toplanacağını söylemiş « tir. Pazarlıksız satış Vekil, pazarlıksız satış hakkında da şunları söylemiştir: İ Tatbikatı çok yakından takib ve be. lediyelerle sıkı teması muhafaza et - mekteyiz. Bununla beraber kanunun istihdaf ettiği maksadlara vâsıl ol - maktan henüz oldukça uzaktayız. Şüp hesiz ki, pazarlığın kısa bir zamanda ortadan kalkacağını ne ümid ettik, ne de edebiliriz. Kanunun ciddi bir su -« rette ve musırrane tatbikini temin et. mek için mümkün olan bütün gayret. leri sarfetmekteyiz. İhracatı kontrol Ticaret Vekili ölçüler ve âyarlar ni - inin tatbikatından bahsettik - ten sonra ihracatı kontroie tâbi malla - rımızın dış pazarlarda gördüğü itibarı te- barüz ettirmiştir. Vekil ayrıca turizm teşkilât kanunu- nun da hazırlanmakta olduğunu ilâve et- Zirai kredi — Zirai kredinin ucuzlatılması için bazı tetkikatın yapıldığını işitmekteyiz, bir neticeye vâsıl oldunuz mu? — 1939 senesi bütçe müzakereleri si- rasmda Büyük Millet Meclisinde zirai kredilerin açılmasındaki formaliteleri a- zaltmak, krediyi genişletmek ve müm - kün olduğu kâdar ucuzlatmak için tet- kikatta bulunuyoruz, demiştim. Bu tet- kikatın krediyi ucuziatmağa tallük eden kısmı neticelenmiş ve bir karara bağlan- miıştır. ; Bu karara göre Ziraat Bankasının kredi satış kooperatiflerine 96 7,5 fa- izle açmakta olduğu kısa vadeli kre - dilerden istihsale taallük eden ve tak- rihen 12 milyon liraya baliğ olan kıs- mının faizleri 96 5,25 haddine indiril. diği gibi, bankanın müstahsile döğru- dan doğruya açtığı ve vadeleri beş se- neye kadar yükselen orta vadeli kre- dilerle, vadeleri 5 seneden'fazla olan uzun vadeli kredilerin faizi de 90 8,5. Hudud hâdisesi (Bastarafı 1 inci sayfada) evvel neşrettiği hir tebliğde Trakya hu- dudumuzda Bulgar hudud askerlerile Laskerlerimiz arasında bir çarpışma ol - duğunu ve iki taraftan teati olunan kur- şunlardan bir askerimızın yaralandığını bildirmiştir.» Bu haberi neşredeti üç refikimiz bun- dan sonra hâdise hakkında, Bulgar mem- balarına istinaden tafsilât vermekte ve Bulgar toprağında yaralanan askerimi - zin tarafeyn arasında hâdise tesbit edi!- dikten sonra hudıud sübaylarımıza teslim olunduğu yazılmaktadcır. Yukarıya kısaca naklettiğimiz hâdise- ye aid haber, takriben on gün evvel Sof- ya gazetelerinde e«Harbiye — nezaretinin bir tebliği» başlığı altında birinci sayfa- larda intişar etmişti. Tebliğde hâdisenin geçen ayın 21-22 nci gecesi vukubulduğu ve hududu geçen Türk askerlerinin yal- nız iki kişiden ibaret olduğu zikredili - yordu. Haberi intişarı akabinde gördük ve her hangi bir gazetecinin göstermesi icab eden hassasiyetle üzerinde durduk. Alâkadar makamlarla temas ettik. Orta- da izam edilecek bir hâdise olmadığı ne- ticesine vararak tebliği iktibasa bile lü- zum görmedik. Bugün de vaziyet bitta- bi aynidir. Hâdise eskidiz ve izam edile- cek mahiyeti yoktur. lan 96 6 ya tenzil edilmiş bulunmakta. dır. Bu kararın memleketimizin zirai istihsal hayatında son derece mühim bir tesiri olacaktır. Meyvalıklar K Zirat ,slahat programile ahenkli bir surette memleketin münasib yerlerin- de meyvalıklar yetiştirmek maksadile başlamış olduğu teşebbüsat ve faali - yeti de esaslı surette takviye edilmiş olacaktır. Zirai sigorta — Zirai sigorta hakkında bir hazır - lığınız var mı? — Zirat kredi mevzuu ele alınca zi- raf sigortaları, Bilhassa hayvan sigor- tasını da birlikte yürütmek zaruri - dir: Ziraate tahsis olunan sermayenin emniyeti için ziraf sigorta esaslı şart- larından biridir. Ziraat Bankası ka - nununda bankanın sigorta işlerile re. sen veya iştirak suretile iştigal edile - ceği tasrih kılındıktan sonra mezkür banka ile birlikte bu mevzuu da iş - lemeğe başladık ve tetkikatımızı bir hayli ilerlettik. " L v | Almanya bizim ticari siparişlerimizi kabul etmiyormuş | (Baştarafı 1 inci sayfada) Buna mükabil memleketimizden mal mübayaası kesilmemiş ve yalnız müba - yaatta da en kısa bir müddet zarfında teslim ön şart olarak konulmakta bulun- muştur. Türk - İngiliz ticaretinin inkişafı çareleri araştırıİryor İngiliz ticaret odaları birliği memle « ketimizle ticâretin inkişaf etmesi imkân- larını araştırmağı lüzumlu bulmuştur. İngiliz ticaret odaları merkezi, Ingil- terede şubeleri bulunan veya İngiliz ta- biiyetinde olup memleketimizde ticaret- le meşgul müesseselere hangi sistem da- hilinde Türk - İngiliz ticaretinin inkişafı, ithalât ve ihracatın artabileceğini sor - muştur. Bu talimai üzerine dün mar: bir müessese merkezinde bir toplantı y. pılmış ve müdavelei efkâra bulunulmuş- tur. Bu toplantılara devam edilerek bir rapor hazırlanacak ve İngiltereye gönde- rilecektir. Trakyada büyük askeri manevra (Baştarafı 1 inci sayfada) ta bir manevra yapılacaktır. 15 Ağustostan 21 Ağustosa kadar ol. mak üzere © gün devam edecek olan bu manevra Kırklareli - Edirne ara - sında ve Hasköy şimal mıntakasında yapılacaktır. 25 Ağustos günü manevraya iştirak eden bütün kıtaat tarafından Edirne civarında Büyük Erkânıharbiye Reisi Mareşal Fevzi Çakmak'ın huzurunda yapılacak bir geçid resmi ile manev - raya son verilecektir. Ecnebi ataşemiliterlerin de davet e- dilmiş bulundukları bu geçid resmin- de gazeteciler de hazır bulunabilecek. lerdir. İ Dahiliye Vekilinin beyanatı Dün sabah Ankaradan şehrimize ge len Dahiliye Vekili Faik Öztrak öğ - leden sonra belediyede meşgul olmuş- tur. Validen şehrin umumi vaziyeti hakkında izahat alan Faik Öztrak şeh Iriwn passif müdafaasında alınacak ted- birlerin nelerden ibaret olacağını an « tatfmış, şehrimizde bulunan Dahilliye Vekâleti seferberlik müdürünü din - lemiştir. Dahiliye Vekili bir şunları söylemiştir: — İstanbul, Türkiyenin en büyük şehridir. Burada Dahiliye Vekâletini alâkadar eden birçok işler vardır. Ve kâlete geldiğimdenberi İstanbulda bu işlerle kâfi derecede meşguül olmak i « çin zaman bulamamıştım. Şimdi bir - kaç gün çalışmak için geldim. Belli. başlı meseleler üzerinde tetkikat ya « parak tenevvür etmeğe ve lüzum « lu göreceğim tedbirleri almağa çalışa- cağım. Bu arada bilhassa passif ko « runma işile de alâkadar olacağım. Ya- kında yapılacak manevralarla bunun alâkası vardır. Passif korunma mevzuunda beledi- yelerin, hususi idarelerin ve Dahili « ye Vekâletinin mühim vazifeleri var- dır. Biz de bu vazifeler itibarile bu « rada manevraya iştirak etmiş olaca - ğız. Vekâletin seferberlik müdürünü birkaç gün evvel buraya yolladım. Şimdi kendim de Vali ile beraber ge- rek bu işi ve gerek diğer işlerimizi tertiblemekle meşgulüz. Havadan İstanbula yapılacak taar - ruz esnasında haber alma, haber ver. me, sığımma ve harb tehlikesi karşı - sında alınacak tedbirlerin tecrübesi vapılacaktır.» Gazete telgrafı Ücretleri Ankara, 4 (Hususi) — Bazı telgraf merkezlerinin Matbuat Umum Mü - dürlüğünce verilmiş vesikaları hâmil dimıyan dazete muhabirferinin gnze- telerine yolladıkları dahili telgraflari azami .tarifeye tâbi tutmak istedikleri görülmektedir. — Ahiren alâkadarilara yapılan bir tamimle mahallin en yük- sek mülkiye âmiri tarafından tasdik olunmuş vesikayı hâmil muhabirlerin gazetelerine yolladıkları dahili telgraf ların asgari tarifeye tâbi tutujarak kelimesinden yalnız | kuruşluk ücret alınması tekrar bildirilmiştir. muharririmize 3 Ai © Bir yıldönümü : Yazan: Selim Ragıp Emeç Dost Yunanistanın kıymetli başvekili Metaksas F erdlerin hayatında olduğu gi- bi milletlerin — hayatında da ekseriya istemiye istemiye başvurulan bazı tedbirler vardır. Bu tedbirlerin istenmemesi, buniarın binnetice isabet- sizlik doğuracağı kanaatinden ziyade benimsenmiş umumi prensiplere ay - kırı düşmelerinden dolayıdır. Bu se - beble, vehlei ulâda, halkı bunlara ısındırabilmek güçtür. Fakat tedbir a. lınıp da feyizli neticeleri kendini gös- - | ferince, seçilen yolda — devam etmek kolaylaşır. Çünkü kütle buna' ısınmış- tır ve umumi tasvibin verdiği şevk ve neş'e ile çok güzel başarılar temin et- - mek mümkün olur. İşte bundan üç sene evvel, 1936 yı. lının dördüncü Ağustos günü Yunan milleti ve onun namına hareket eden - ler için de vaziyet böyle idi. Yunanlı fıtratan ferdiyetçi ve hür insandır. Bu saikledir ki onun en mümtaz teşahhu- su olan millet meclisine — göz atıldığı zaman orada, üç yüz kadar meb'usun tamam on üç partiye ayrılmış olduğu görülüyordu. Öy!e parlamento teşek - külleri vardı ki lideri de azası da bir F tek kişiden ibaretti. Bu halin ne dere. — ce Mmüşevveş bir vaziyet doğurmakta olduğunu söylemeğe hacet yoktur. Her aklına geleni her istediği şekilde söy - liyebilen Yunanlı için her köşe başı bir siyasi kürsü idi. O sıralarda Yunanistani ziyarete. gitmiş olan Rumca bilen — bir dostum. (Devamı 10 uncu savfada? Mebu'slarımız Üsküdar ğ ğ Ş halkını dinlediler b İstanbul meb'usları halkla temasları na devam etmektedirler. Dün de Üskü - dar halkının dileklerini tam dört saat bi- lâfasıla dinlemislerdir. Tarih müsabakamız Cevab gönderme müddeti nihayet buldu «Son Posta» okuyucuları arasında ge- çen 27 Mayısta bir tarih müsabakası açtı, bu müsabaka 5 Temmuzda nihayet buldu. Ayni gün son yazıyı neşrederken okuyucularımızın kuponları ve müsa - baka cevablarını bir ay zarfında idare- hanemize göndermelerini istemiştik. Ve- rilen mühlet dün akşam bitmiş bulun- maktadır. Birlaenaleyh — bundan sonra B gönderilecek cevablar müsabaka harici addolunacaklardır. Şimdiye kadar gönderilmiş olan vö e- limizde bulunan cevablar 15 gün için « rımıza, İsabet eden derecelerine Bgöre, ikramiyeleri verilecektir. Hediye kaza - lecektir. Malüm olduğu üzere bu hediyeler: Bi- | — rinciye 50, ikinciye 25, üçüncüye 15, dör- | düncüye 10, 25 kişiye beşer İlra, 31 ki - şŞiye ikişer buçuk Tiradır. nanlar 20 Ağustos Pazar günü ilân edi- İ — de tasnif edilecek, kazanan okuyucula- |" .