27 Mayıs 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Hergün Kuraklık! Yazan: Muhittin Birgen ünlerdenberi Orta Anadolu hal- kının gözleri göklere bakıyor. Günlerdenberi, Orta Anadolu köylüsü, bulut istiyor, yağmur ve hattâ rütubet a» rıyör, Göklerin, etrafa ateş ve yıldırım saçarak, ufukları cehennemi bir bambar dımanın gürültülerile doldurarak göster- diği hiddet ve şiddet, Orta Anadolu köy- lâsü için şimdi tam bir rahmettir; herkes Evet, Orta Anadolu için, bu sene fena mir, zaman zaman köy- ğiz. Köylü, ektiği tarlalardan bir senelik pösişetini temine kâfi buğdayı güçlükle alabilecek. * Çok şükür, bugün eski vaziyette deği- liz. Memleketin son on beş sene içinde nasıl ilerlediğini anlamak için zaman za- man elimize ölçü ve tecrübe vesileleri geçiyor. Hazin dahi olsa bu defaki vesile de bize gösterir ki bu defaki kuraklık, "Türkiyeyi bundan evvelki kuraklık gibi gafil avlıyacak değildir. Cümhuriyet devleti, bu memleketin bir buğday siyasetine sahib olmasını vaktile düşünmüş olduğu için bugün tedbirlidir. Devlet elinde geniş buğday stokları var- dır; geçen defa Orta Anadolu halkının bi kitini, açlık tehlikesi karşısında çil yavrusu gibi sahillere doğru dağılmış kendisine oralarda iş ve ekmek aramıştı. Bu defa, devletin elinde stoklar vardır. O, herhangi bir zaruret zamanı için, dev- letin elinde bir stok bulunması lâzım gel- diğini bildiği için bu hususta birkaç sene- denberi tedbirli ve tedarikli oldu, Şimdi, hükümet, elindeki kuvvete istinaden ihti yaçları mükemmelen karşılıyabilir. Bu noktadan endişeye mahal yoktur. Yalnız, esefle kaydedilmek * iceb eden nokta şudur ki hayatını münhasıran tar- la işlerile kazanan muhitler, “bu sene ik- ısadi bir zarurete uğramaya mahköm- durlar, * İnsanlar için açlık tehlikesi yoktür; fa- kat, hayvanlar için tehlike vardır; bun- dan dolayı da tarlalarda arpa ve buğda- yın bir türlü yükselemediğini ve etrafta bnların sarardığını gören köylü, iki haf- tadır elindeki hayvanları pazarlara sevk etmeğe başladı; hayvan fiatları, bilhassa Kuzu fiatları düşüp duruyor. Türkiyenin büyük bir serveti de hay- van serve . Bu servet, müsaid giden #ön seneler esnasında bir ha; > Bi şimdi yeniden bir tel 1 karşıya or. Hükümet, Şi n e hamle ya- sep bunları açlıktan kürtarmaya yârr cak tedbirleri alırsı biatin bu zulmünü Orta Anadolu bu sena kabil ol- duğu kadar az zararla atlatmış olur, Bü; nun için Ziraat Vekâleti, şimdiden müm- kün olan tedbirleri düşünmelidir Ve hiç göphe yok ki Refik Saydam hükümeti, #linması mümkün olan tedbirlerin hiç birini ihmal etmiyecektir. * Bu yeni Afetgbize, not etmemiz lâzım gelen bir takım dersler veriyor: 1 — Memleketin buğday siyasetini das ba kuvvetle ileri götürmek ve Türkiyeyi, İyi senelerde, daha geniş stok'arla techii etmenin tedbirlerini almak. Meselâ, bü- yük merkezlerde yeniden büyük ve geniş silolar tesis etmek, küçük muhitlerde bü-| yük köy âmbarları vücude gelirmek ve bunları yaparken de, icab ettiği zaman, İN nakil ihtiyaçlarını en müseid şartlar için. de bertaraf etmeğe müsald bir tertib dü- günmek, bu tedbirlerin başında gelir, Hü- kümet te, zaten bu tedbirlerle meşgul. dür; demek, bunlar yapılacak ve az za- manda başarılacaktır. 2 — Sade insan htiyaçlarını değil, Tür- seneki teşkil eyliyecek olan ha befhangi bir tabiat » karşı mu- & hafaza etmeği temin eyliyecek tedbirleri almak ta lâzımdır. Şimdiye kadar bizde bu mevzu işl Jenni değildir. Zirast we İemeği ihmal etmezse, tabietin bundan #onra bize gönderebileceği herhangi bir kuraklık afetine karşı bundan böyle bizi bu bakımdan da gatil avlıyama; 3 — Not edilmesi tâzım gelen üçüncü bir mesele de Orta Anadoluyu bir nevi ziraat usulünden (kurtarmak, onu kuraklıktan arpa ve buğday derecesinde müteessir olmıyan toprak işleri ile de meşgul eyle- .İ| kadın ve erkek azasından 12 Bazı adamlar vardır ki, hiçbirşey söylemezler. Hiçbir şey görmemişlerdir. Hiçbir yere gitmezler, hiçbir fikir- leri yoktur. Hiç kimseye iyilikleri dokunmadığı gibi fe- nalıkları da dokunmaz. Fekat sakın araların düşmeye kalkmayınız. Birdenbire menfi hisler altında elleriniz, kollarınız, ayaklarınız bağlanır, bareketsiz kalırsınız. Dost bulmak güçtür. Ekse; mümkün de olmaz. Fa- 64 yaşında ( | İhtiyar bir atlet ! — Biraz da sen çevir demişler, sa- na da yiyecek veririz! Bektaşi kuzuyu çevirmeye (başla- miş, bir aralık pişip pişmediğini cn- lamak için elile yoklamış. Ek yan- suş, elimi hızla çekerken: — Böyle küzu olacağına hiç olma- 64 yaşlarında bulunan bu eski İngiliz atleti, her biri mekteblerinde kategori » i lerinin şampiyonu olan ikiz kızlarına id- manlar yaptırmakta, ekzersizlerile bizzat | meşgul olmaktadır. ği saydı. Biribirlerile evlenen tenis klübü azaları İngilterede Sicrreyde bir nahiye papa: z-taralından açılan bir tenis klübünün birbirle -| rile sevişmişler, ve evlenmeğe karar ver-| ikâhlarını da tabiatile ve haiz Zek İ günü dolma yapmışlar, helva yapmış- i lar, birde kuzu almışlar, Köğrdhane- ; i ye gitmişler. çayırda ateş yakıp ku- İ zuyu çevirmeye başlamışlar, softala- rın hepsi yoruldukları zaman bir bek- tüşt oradan geçiyormuş. Bektaşiyi ça” ğırmışlar: i Demiş. Bektaşinin bu sözlerini du. yan softalar, kuzunun murdar oldu- ğunda, yenemiyeceğinde ittifok et- $ mişler, Kuzutnu kaldırınca dereye at- mışlar. Bektaşi kuzunun peşinden de- reye atlamış. Kuzuyu yakalıyarak i karnı sahile çıkarmış. Sahile İŞ çıkmaz bağırmış: — Oradaki dolmelarla helvalar da olacaklarına olmaz olsalardı. , güzel, kudretli bir kat tanıdık mi edineceksiniz, kendinize bir muhit seti ya pacaksınız, münasebete girişeceğiniz İnsanları görün, gör- düğünü söyliyen, duyan, duyduğunu anltan, hareket ve his kabiliyetine malik insanlar arasından seçiniz. Bazıla- rının size zararları dokunabilir, fakat bu zarar, hissiz ve hareketsiz adamlar arasında kalmanın vereceği zarar - dan hafiftir. SÖZ ARASINDA eyi Kergün bir. ikra | Kuzu murdar olunca Meâreseli birkaç softa bir ““ Kralın elini sıkan Gazeteci eli ,. Cuma Amerikada günün en çok bahsedilen mevzuu, resmini gördüğünüz tabil cesa- metleki eldir. Bu elde ne var?.. diyecek” siniz. Söyliyeyim. İngiltere kral ve krali- çesi Kanadaya vardıkları zaman, krallar tarihinde ilk defa olarak rastlanan bir azetecilerini kabul etmiş ve onların sor- #idukları birçok suallere cevab vermiştir. il Bu arada, kralın elini sıkan gazeteciler - i den biri, elinin resmini aldırarak gazete- çıkar İlsine yollamış, gazetede bunu tabil bü - İİ yüklükte basmıştır. Şimdi ber yerde «Kralın elini sıkan ga- eteci elinden» baheolunmaktadır. İngiltere Kraliçesi Londra- dise olmuştur. İngiliz kralı Amerikan! olduğu salâhiyetle klübün #urucusu bu- lunan papaz kıymıştır. mek lâzımdır. Meselâ, bağcılık - birçok yerlerde tatbik edilebilir. 4 — Perioaik kuraklığa maruz olan mu- hitlerin bazı yerlerinde sulama tedbirleri almak kabildir. Bu tedbirleri esaslı su- avukat kadın Amerikanın en tanınmış kadın avu -| katlarından, ve en büyük teşkilâtçıların «| dan Zonola Löngstreth'in kurduğu iş ve| profesyonel meslek sahibi kadınlarının klübü federasyonunun birinci yıldönü « mü münasebetile 120 arkadaşı tarafından daki kızlarile Kanadadan telefonla konuştu! İngiltere kraliçesi Kanadada bulundu - ğu sırada Londradaki kızlarile 15 dakika süren “bit telefon mükâlemesinde bulun-| * muş ve tam 180 Türk lirası ödemiştir. Fil- hakika Londra fle Kanada arasındaki te- birlerini almayı birinci plândaki işler a-|tir. rasına sokmalıyız. de ayrıca not edelim. Muhittin Birgen İSTER İNAN, İstanbul Belediyesinde şehri idare edenler mühim bir toplantı yaptılar. Yaz başındayız. Kıştan kurtulan halk güneşe, denize, açık havaya muhtaç. Fakat nereye giderse gitsin, beş dat kika dinleneceği ber yer ateş pahasınadır. Ucuzluğu biraz olsun temin etmek lâzım. İstanbul Belediyesini başlıca vağifelerinden birini da- ha yapmayı düşündüğü için tebrik etmek lâzım. Hayat gerçekten pahalıdır, Geçimi kolaylaştırmak ister, fakat nasıl? ir Fransız gazetesinde Paris hâlinin neşrett Wstesine bakıyoruz: Süt ile muz müstesna olmak üzere et- ten sebzeye ve meyvaya varıncaya kadar bütün yiyecek maddeleri bizdekilerden pahalıdır. Bununla beraber bu pahalı memlekette meselâ ayda 100 lira ile dört kişilik bir âile bizdekinden daha iyi bir apartımalıda oturur, da- - İSTER INAN, rett& tetkik edip birer birer tatbik ted-| kendisine Londrada bir ziyafet çekilmiş - İSTER İSTER lefon muhaberesi dakika başına 10 lira - dır. vukatlardan biridir, z Avukatın kurduğu klübün 400 azası vardır. Ziyafette söylediği bir nutukta bu klüb azasının yarınki dünyayı yara «- ıtında çalışan kadın - «yük hisseleri buluna - kadın 2-' cağına inandığını söylemiştir. Genç avukat şimdi 34 yaşında bulun - Her ne olursa olsun, Türkiyetin en bü-| maktadır. Balık etindedir, çok güzeldir. İyük kuvvet sahası Orta Anadoludur. Bu| Harikulâde zekâ ve istidadı yüzünden sahayı mamurlaştırmak için sarfedeceği-|daha 19 yaşında iken, bulunduğu Ar - miz emekler yerinde sarfedilecek gayret-| kansasta, sırf svukatlık yapabilmesi içi Jerden başka bir şey olamaz. Bu hakikati! hususi bir kanun çıkarılmıştır; ve bugün | tacağına, ve iş * de Amerikanın yüksek takib edebilmek salâhiyeti şürasında dava |ların da bu işte INANMA! ha iyi giyinir, daha iyi beslenir, daha iyi eğlenir. Asrın ihtiyaçlarına mutlak surette'daha uygun bir hayat yajşar. Fransız gazetelerinin ilân sayfalarına bakınız: Meselâ Vişi gibi meşhur bir su şehrinin güzel bir otelinde günde üç defa bol yiyeceği ile büyük bir odanın fiatı 50 frank- tır. Bizim paramızla 225 kuruş eder. Bunun benzeri bir hayat bizde hiç değilse 500 kuruştur. Neden bu böyle? İstanbul Belediyesi belki göze çarpan yerlerde kahve, gazino, plâj fiatlarını biraz indirebilir. Fakat esas bir tek, mahdud sahanın ucuzlatılmasında değil, bütün ba - yatın ucuzlatılmasında. yaş#maktan zevk alınmasının temin edilmesindedir. Kendi hesabımıza biz derdin kay- nağını ve devasını bulmanın kolay olduğuna inanmıyo- Tuz. Ey okuyucu sen: INANMA! Sözün kısası Yeni bütçemiz E Tas üyük Millet Meclisinde cer etmekte olan bütçe mü: lerinin üzerine her yurddaşın dikkof S zarım çekerim, Bundan, hepimiz içti nacak ibret hissesi, duyulacak hi gurur peyı var, İ Refik Saydam hükümetinin Nüllet VE a 949/40 bü killeri huzuruna getirdi Cümhuriyet idaresi o kurulduğunf tanzim edilmiş bütçelerin yekün azl en kabarığıdır. Memlekette refahın gün Mel Z İmakta bulunduğunu irkâra meyyal lara karşı bu bütçenin yaasraf Keli | tamalnen mütevazih varida: fas İve susturucu bir cevab teşkil ede Bu varidat faslında, yabancı ketlerin bize açmış oldukları ice yeri yoktur. Yegâne gelir kaynağı be eskisi gibi Türk milletinin ve Jteri, enerjisi, sâyi ve yurdunu kaldi” yükseltmek ve koruntak azmidir. 199/40 bütçesi, evwelkilerden İolmasma rağmen, vata ea | yeni mükellefiyet * e d İlerin ne matrahında, ne de m ni kilere nazaran hiçbir değişiklik Y Şu halde, böyle bir bütçe yapmak ayn Bıni devlete veren, Türkiye toprak ki da iş hacminin ve binnetice ödeme di retinin mahsüs derecede artmış olr iel Dünya durumu, her memleketic pe eden fevkalâde tedbirleri ve masi” karşılıyabilmek için, halktan yeni k” fedkârlıkler stemeyi istilzam eyi yi İhalde, ayni tedabiri almaktan v€ masrafları yapmaktan geri durmıyâ” im hükümetimiz, bilâkis, vatandaş refahını gözelmekte ve geçen yıl ke gileri nasıl tenzil eylemiş idi ise, PU ol de, toprak mahsuilerinden alınmakt$ karel tayyare ianesinin kaldırılmasına vermiştir. g Yüksek yekünlu yeni bütçemizde ol zuli tek bir masraf olmadığı gidi. iş kalkınma programımıza dahil büyüğ gi rin de hiç biri ihmal edilmiş değildi başta, yurd müdafaası ve-ondan mağ geniş ölçüdeki nafıa hizmetleri, ve iktısad davaları için her sen€ ziyade tahsisat konulmuştur. zeri Muhterem Başvekilimiziz arkodöğ bütçeyi millet vekillerinin tasvibine ve derken, her türlü izahatı büyük Dİş zuh ve samimiyetle nasıl vermişie” #oeb'uslarımızın bir kısmı da her ri her maddenin ve her kalemin ü7 ayrı ayrı durarak, milletin shin teri sulü olan paraların sureti sarfı hakkın yi çok şayanı takdir ve şükran bir h# yet Sekin g iğ ie vlan ise, 79 enin eirahiniz b ği şu sıralarda, bu havanın ve be İP han ne büyük kıymeti olduğu 4r7 we yandan varestedir. Ayni zamanda, 1939/40 yıl, bütçesi şeklile ve bu manasile, şaşmıyan sulh liikamızın isabetini ve diğer bütü” letlerine kıyasen ze kadar kuyvÜ &min bulunduğumuzu gösterir. eşe Onu hazırlamış olanlara candar bili kür eder, onun muvaffakivetle ta. temenni eyleriz. E temenni eyleri.. v ih pi vi