5 Mayıs 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8

Almanların meşhur ceb zırhlıları neden bu kadar endişe veriyor? Cep zırhlıları«Doyçlanda ve «<Amiraı Graf Speen Akdeniz sularında i, | ile meşguldü. Bülün deniz mensubları | Geçen akşam, her tarafta olduğu g bulunduğumuz bir mecliste de siy | münakaşalar oluyor, dünya durumun- dan konuşuluyordu. Günün hastalığı... Nihd;et söz denizlere intikal etti O| zamana kadar elinde gazele sayfa tetkik etmekle meşgul bir zat, heri denize aid bir makele okumakta olacık| ki: — Kuzum bu ceb kruvazörü de ne! imiş? Almanyanın Akdenize getirdiği bu gemiler ne çeşid teknelerdir? de Arkadaş, şüphesiz, sorgusunda haklı idi. Zira bu gemiler, hemen hemen, son | de meydana gelmiş ve yalı anın matik olduğu bi Büyiik Harbden mağlüb çıkan Al - manya Versay sulhunü çok ağır şart - larja imza etmişti. Malüm olduğu üze- re V sulh konferansı, daha ziyade | bir muhakeme celsesi idi. Orada Al - manva mağlüh bir devletten daha zi- yâde taammüden işlenmiş bir tinaye - tin maznımu olarak mevki almıştı. Her şeyi kabul etti. İlk zamanlarda, Türk milletinin istiklâle olan bağlılı - ğini, kendinde göremedi. Almanya u- zun seneler kendisi hakkında verilen bu kararın tesirinden kurtulamamış, varını yoğunu harb borçlarına' vermiş- tir. Sulh muahedesinin her maddesinde olduğu gibi deniz maddeleri de oldu ça ağırdı. Almanya arzu ettiği kadar gemi yapam:vacaktı. Onun en büyük gemileri (10.000) ton sikletini geçmi - yecek ve topları da (28) santimetrelik- ten farla olmıyacaktı. Bundan başka, Almanya, tahtelbahir, tayyare yapmı- yacak vesaire... Mevzuumuzu alâkadar eden yukar -| daki tip gemilerdir. | Almanya kendisi için muvafık görü- len bu tip gemilerden wzün müddet Yapmadı. Bunun sebebi, sırf, böyle bir geminin deniz silâhları arasında yeni olmasıdır. Bir geminin, bahusus modeli yeni olan bir geminin plânlarını hâzır- lamak bir meseledir. Gemi inşa edil - merlen evvel, onun yapılmasındaki | maksad düşünülür. Acaba Almanyanın Ton 203 santimetre) 28 böyle bir gemive hakikaten ihtiyacı var mıdır? Vaşington tahdidi teslihat konferansı (“Son Posta, nın deniz işleri mütehassısı yazıyor) iş bir mevzuun münakaşasına ka - pılmışlar, Ver kayıdlarından en i ifadeyi düşünüyorlardı. anda Amerikada, silâh - k üzere, bir kon ası da ceb zırhlılarının meydana sebebtir. O zaman Al - tonu yaparken, Versay muahedesi mad- delerini unutmamalı idiler. Vasin#tonda gemi tipleri tasnif edi- liyordu, Orada kabul edilen modeller şunlardı: I — Zırhhlar 26000 tondan büyük uvazörler 10000 tondan bü- yük olmıyacak ve en büyük topları 20 santimetrelik olacak. 3 — Diğer maddeler. Diğer maddeleri yazmıyoruz. Cünkü bizim mevzuumuzu ilgilendiren bu iki maddedir. Versay ile Vasinrton muahedelerinin münasebetleri Vasinston konferansın neticesini alan mii'etler, Almanlar kadar müdeb- bir olmadılar, Versaydan üc sene geçtiği a'de Almlar gene düşünüyorlar, en muvefık hir model arastırıvorlardı. Fakat diğer devletler, daha Vasington- daki imzalar kurumadan tezdâhta ge- milerini kurdular ve ax zamanda yedi- | ser, onsr kruvaz#re malik oldular. Fa- kat mevdana #elen tinler, hiç de mak- sada uveun desildi. Nitekim devletler, »7 zamanda böyle bir sey yapmıya de- vam etmekten vazgectiler. Simdi Almanya 10000 tonluk gemi yapmıva baslam:e ve Versay sartlarını âynen kullanmıştı. Nihayet Vaşington ve Versay muahedelerine göre yapılan gemiler meydana geldi. Bunların han- gisi daha kuvvetli idi. İşte bunu bera - berte tetkik etmemiz lâzımdır. Vasington Versay (Diğer devlet gemileri)i © (Alman gemisi) Zırh kalınlığı 8» (25 Sürat 66 kilometrel47 Kilometre Ç Almanya İşte böyle bir ihtiyacı tahlil dukları görülür. Buna mukabil Versay zırhlısı (yani ceb zırhlısı) topta, zırhda ve seyir slasında üstündür. Gemiciler seyir siası diye, herhangi bir geminin bir defa yüklediği kömür vesair mah - rukat ile gidebileceği mesafeye derler.| Ceb zırhlısının vazifesi İ Ceb zırklılarının makineleri motör- ür. sırf bundan dolayıdır ki bu gemi- jler çok uzun mesafelere gitmekte, İler. Geminin bu kadar mesafeye git “| mesine ne lüzum vardır? İşte bu lüzum | geminin müstakbel bir harbde alacağı vazifelerden ileri gelir: Almanyanın başlıca basimları deniz» lerde geniş mikyasta reti olan dev- letlerdir. Binaensteyh Almanya, ist bal harblerinde onların deniz ticaretini akamete uğratmakla | galib gelmek i ter. Esasen Büyük Harbde de, Almahya, | İngiltereyi bu çekilde mağltib etmek istememiş mi ? Harb patlar patla - İmaz bütün müstemleke limanlarındaki İ gemileri açık denize açmış, yakala - dıkları İngiliz gemilerini batırmağa » 1917 de de ayni şekildeki! bir harbi Alman tahtelbahirleri yapa» caktı. Fakat İngilizlerin aldıkları geniş tedbirler sayesinde' Almanların her iki hareketi de muvaffak olamadı. Fakat, burada, İngilizler muvaffa - kiyetlerini Okyanusta yapılmış harb limanlarına medyundurlar. Bilâkis Al manların Okyanuslarda hiç bir harb Ji- manına malik olmayışları onların İngi- liz ticaretine karşı açtıkları harbin aka- metini mucib olmuştur. Harb bitmiştir. Fakat şu yukarda dadırlar, manlarıı caretin durmamas' ve gemilerin düş- man tarafından batırılmaması için ted- birler almak. Dün Fatihte zehirli gazden korunma tecrübeleri yapıldı Imüş-| meliyeleri de gösterilmişti Samsunda imar işleri Samsun (Hususi) eli Almanlar: Okyanuslarda liman yap -İmeydanının tamamile açılması için bir bemiz yakında büyük bir pehlivan £ mıya imkân yoktur. O halde denizler.| yandan istimlâklere devam edilirken miyen gemiler hazırlamak. Seyir sias: 59900 o (18500 O Bu mukayeseden Vaşington kruva - (Devams 10 vncu sayfada) de çok gezen ve limana ihtiyac göster. | bir yandan da yeni Halkevi binasının| kurulacağı sahada bazi evler istimlâk İste ceb zırhlıları buradan doğmuş «| edilmektedir. Şimdiye kadar istimlâk tur. Bunlardan bir tanesi bir defa de.|edilen iki büyük bina yıkılmıştır. Hal- nize açıldı mı, bir daha, üç ay sonra )i-| kevi çok muhteşem bir bina olacaktır. ş İnşaat işine vakında balanılacaktır. Tecrübelere hazırlık: İtfaiye ejra dina. gaz maskeleri takıluor eze Gazi sokaklara kireç dökülüyor Dün Fatihte itfaiye müdürlüğünde ze-|tür. Tatbikat esnasında zehirli ga? pi izah edilen durum İngiliz ve Almanla-| hirli gazden korunma tecrübeleri yâpıl »İmüteessir oldukları tasavvur edi ra bir ders olarak kalmıştır. Şu halde mıştır. Tecrübelerde itfaiye müdürü| kaç itfeiye neferinin imdadı min müstakbel bir harb için hazırlıkta İngi-| İhsan, İstanbul Komutanlığı mümessil | mobiline bindirme ve indirme ei liz ve Almanlar şunu düşünmek zorun-İleri hazır bulunmuşlardır. Tecrübe es-|leri yapılmıştır. Bunu müteakıb, akla nasında itfaiye neferlerine gez maskesi | razözle zehirli gaz , biriken soki a İngilizler: Okyanuslardaki harb Ji - takılmış, zehirli gaz hücumuna (karşı) sulama, sokaklara kireç dökülmesi i çoğaltmak, harb halinde ti -İ aldıkları tedbirler bizzat görü Bursada pehlivan güreşleri Bursa, (Hususi) — Hava Kurum” şi tertib etmeyi düşünmektedir. Türler nin en meşhur pehlivanları bu ÜS eg kaya davet edilecektir. Bu suretle ne Hava Kurumu için br menfaat ba” çe dilecek, hem de Bursa halkı bu MÜ” Li kiymetli sporu seyretmeye mezhâ” caktır. r yama İMERA ARDAN