29 Aralık 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9
-SON POSTA Sayfa 9 ' TARİHİ TETKİKLER: Demiryollarımızın 100 senelik tarihi Yılbaşında e S A MA U î&:ğ!ş — İyi geçiniyorlar ma bari. kırklık bir bayan gelmişti. Kendisini gençleştirdik. O kadar gençleştirdik ki, #mdi ilk mektebe gidiyor. — İki kiştinin dövüşmelerine mâni olacağım, Sevyilim yılbaşında, | | Ni mes'ud etmiş — Ben oğlumun alacağı —kadımın Mmes'ud olmasını değil, oğlumun bedbaht olmamasını düşünüyorum da.. adi tren için! — Bilet kontrolörü — Bu tren sürat katarı, sizin biletiniz — Bu heykel fildişi değil, porselen, — Çok şükür! — Neye; çok şükür; diyorsun? — Ümründe bir defa yaka düğmenin nerede olduğunu bilebildin.. * * * 3 Ve Sözleşelim seninle, Baron Hirşin yalnız bir defa için demiryolu tahvilâtı üzerine yaptığı | yi Sevgilim yılbaşında, muameleden dolayı Osmanlı hükümeti 800,000,000 frank borçlanı- Neler yaparız dinle; yor; hesabına ancak 250,000,000 Frank geçirilmiş oluyordu. Ayni | Sevgilim yılbaşında. adamın demiryolu işlerinden ve Türk milletinin sırtından kazandığı para (11,000,000) altın Türk lirasıdır. 5* j Buluruz tenha bir yer, : n anı) | Bilenliti berabary - Yazan : Kadircan Kaflı A Kim karışır, kim ne der; — Çok iyi geçiniyorlar. Buraya gel- at ea seni aldatmışlar. ;:" diklerindenderi bir kere olsun ağızla- —x'i 5::::' ::n. ,:e iki. vi eaşi Gaalük TÜ Bed | b < ., ı TU ; oli Yanı öçıp Öirölrlürine feme Dir gey SÖY | V Osur saaf on l | kim bilir. belki de filin dişi take :; ğ yemedılar. Sevgilim yılbaşında. bi * Haftada bir Hiç bekleme haydi koş, Unuttum Kaârı koca konuşuyorlardı. Kadın: Böyle hayat ne de hoş.. izmab “açtı. Gelen misafir ıf;. Üa ük yaşlen- Sen sarhos, ben de sarhoş, | Hırîr.e 1 kavıyı Teti Ce ..ıa 4 ITJ â r ığ dim. seu.l..m y',ba’u'da. sn!du.Ba 'an — evde gl" | Çi ; % Du?i. erkek se - ,n; ğ M a vindi: Hizmetçi şaşırdı; Ki | h ae P""Ek Grtik misafir bir kere &vf | 4 ":“' :3 l::';m; GÇ.? daha sordu: . cel | * — Neye şaşır - 7 vazgeçeceksin.. a wxq dın. cevab versene oayan evde mi? ı ge — Hayır ondan vnı“îmc!_n amma, |/ v — Şey, şey bayan demişti ki; iki ba « bE kendimi çok yormam doğru olmaz, se -| n yan gelecek, birine evde olduğumu söy- ÇM minle haftada oncak bir defa kavga ede- Af lersin, ötekine de evde yok; dersin. Si - n tet ceğim! ze mi, evde yok, diyeceğim; baya- — 1802 senesinde İngilerenin Kornüay|tinden bir Fransız şirketine devretti. Â ç na mi unuttum da.. madenlerinda Yivjan adında bir İngiliz| Anadolu âemiryolları da teminatlı d - ci mühendisi vardı. Bu adam oradaki kö - sindendi. Kısa veya uzunca şubelerile o” * '|mür taşıma 'şini kolaylaştırmayı düşün- | birlikte (1032) kilametredir. İstekliler e- U Gençleşmek ç k şükür dü. Bunun için kalasları ucuca birleşti -| peyce çarpıştılar. Almanlar üstün çıktı « irse v KŞ M SN recek, ortalarına ve boydan boya bir oluk |lar ve 1888 de mukavele imzalandı. ) — Güzellik enstitüsünün m_“ R e- Erkek giyiniyordu, karısına seslendi; |âaçacak, kömür arabalarımnın tekerlekleri| (Bağdad demiryolu) Konyadan son * nız değil mi? — Gel gel.. » Ö6 > bu oluklarda kolaylıkla yuvarlanıp gi -|rasına denilir Bu yol Ankaradan uzıy: — Evet bayan! ( — Ne var? ” & decekti. Fikrini tatbik etti. Demek ki (caktı. Fakat Çarlık Rusyası Anadolunun ihı — Bir insanı ol- p — Yaka düğme- e ARREŞ € «demiryol» un başlangıcı «odun yol» dan | çarkında kendisinden başka hiç kimseyi M, duğundan — genç mi ağzıma al m başka bir şey değilmiş. imtiyaz verilmiyeceği hakkında Abdül p Kösterebilir misi -| — Oğlumuzun — evlenmersine miçin |tm. Nefes alırk " 5/| Dört sene sonra İngiliz mühendisi o -İhamidden bir söz koparmıştı, buna da 'V * niz? müni oluyorsun. Biz evlendiğimiz za - | yutuverdim. Kar. uklu kalas yerine «çıkma» li font kul -| yanarak engel oldu. Konya tarafından u- — Bu bizim mesi / aVnİ vağta idin, amma'bes |Nima gitti. e WU landı. 1808 de çubukları daralttı ve de -|zatılması bu yüzdendir. vi leğimiz bayan, inanınız bize geçende in? mirden yaptı. Ayni zamanas makara şeklinde olan tekerlek kenarlarının da birer tarafını düz bıraktı, böylece bu - günkü demiryolu ve bugünkü lokomotif ve vagon tekerlekleri meydana geldi. Bu mühim buluş 1810 senesine kadar ayni halde kaldı. Ancak ondan sonra İn- gilterenin her tarafını doğru yollar dö- şenmiye başladı, İlk olarak (Liverpol « Mançester) ve Londra - Brmingam ara- sındaki yollar bitirildi. Ondan sonra Fran- sa, Belçika, Amerikada demiryollarının dü, O kadar kolaylık ve di ki on beş yirmi yıl için- e yapılan demiryollarının uzunluğu bin. lerce 4ilometreyi buldu. Ayni zamanda Birinç parası da borçlusun! * Ziyafette — Kadehimi hepinizin şerefine kaldı- Fiyorum. Yanındaki kadehi kaldıranın — kolunu düretü: — Yanıldınız, o kadeh sizinki değil, ! Yeni nişanlının arkadaşı — Nişan - landığın için seviniyor musun? Yeni nişanlı — Hiç #evinmez — olur muyum, şu yüzüğüme bak! şaşıracaksınız!| * Kumaşçıda Tezgâhtar -— Bu hülis yündür. Müşteri — Hâlis yün, diyarsunuz amn- ma, etikette pamuk yazılı. Tezgâhtar — Siz etikete bakmayın, gü- veleri aldatmak için böyle yazarız. K kârlı bir işti, ve boş yere bir çok dolaştırdı. Teslim e- — Kım bunlar? »G : ç çok yere bir ç gi lvl; S hei beni VYolw & Öyleyse — makiniste haber verin ya- Demiryolu yapmak fikrini Türkiyeye dildiği zaman kilametre başına 27,000 iş“ KA getirenler do İngilizlördir. 1836 da bir frank tamir masrafı yapmak lâzım geli - kumpanya İzmizden başlıyarak Anado -| yordu, o kadar bozuktu. Ayni Imtiyazın. ııf”" Borç Şaşıracaksınız lunün cenub kısımlarından geçecek — ve|tahvilâtı üzerine yaptığı bir muamelede j k yacak olan büyü li hükümeti 800,000,000 frank borç Ana oğul, bakkala girdiler.. Genç erkek, genç kızın elini tuttu: Hindistana doğru uzıyacak olan büyük |Osmanl 4000,) 3 ::;5 * Bakkal yaşlı a - < NO ö oli e bir demiryolunun yapılması için Osmanlı |lanıyor. hesabına 250,000,000 frank geç j 'damdı. Kadın: di P hükümetine tekliflerde bulundu. Fakat | yordu.Hirşin kazancı ise 65,000.000 ka « r'?, — Yaşmız dola- Ça B teklif netice vermedi. Ancak yirmi sene | dardı. Bu adamın şimendifer işlerindeki ğ " K sonra, yani 1856 da ımtıyaz imzalandı ve | kazancı gene kendi hatırslarına göre yısile size hürme- di eline baktı: İğe Büşlaniz (270.000,000) frank, —yani — (11,000,000) “&' te borçluyum! -— NNN işe landı. AA P GSN GDN ,O00 ı.rıl’ Dedi. Oğlu an -« — Bir nişan yü- Hükümet (İzmir - Aydın) demiryolu | Tü"k 'd"î K Ğ ğ N*J nesine baktı: züğü taksanız © kumpanyasına kilametre garantisi ver - k_o"—'“:'”j k*'“:—»'“ j ilk defa ';l'dnk;: yt — Anne unuttun galiba, geçen aydan zaman o kadar güzel görünecek ki si: miyor; fakat sermayenin faizini temin e-| tilometrelik (Bursa - Mudunya) dar de.. $e Üç kilo şeker, bir kilo tasulye, iki kilo Bözel görünecek Ki siz de l rdu. Müddeti 1910 senesine kadardı.| Miryolunu kendi elile yapmağa başla w 1879 ve 1888 de bu demiryolunu biraz da- ha uzatma imtiyazı verildi. Böylece bu yol Sarayköy ve Dinara kadar gidecekti. Buna mukabil imtiyaz 925 senesinde bi- tecekti. 1908 den sonra yolun Eğirdir ve Burdur göllerine kadar uzaması, fakat imtiyazın da 950 senesine kadar sürmesi iki tarafça tabul olundu. 1856 dan 1866 senesire kadar daha üç şimendifer imtiyazı verildi: Köstence -| Çernavoda, Varna - Rusçuk, İzmir - Ka- İstanbulu Avrupa demiryollarına bağı lamak fikri kısa zamanda kuvvetlen; Bu işi yapmak istiyenler az değildi. 186 da, ne sermayesi, ne €e kredisi bulunan, fakat çok kurmaz ve delavereci bir adi olan Avusturyalı Baron Hirş'e imti; verildi. Fransa ve İngiltere hükümetleri imtiyaz sahibinin vaz'yetini bildiklerin « den, ayrıca bazı siyasi sebebler de ol duğundan sermayenin, kendi memleket. lerinde hisse senedleri satmak suretil temin edilmesine rezı olmadılar. Bunun için Avusturya ve Almanyaya baş vüur! du, Hirş yolun her kilometresini (200,000) franga yapacaktı. Güç tarafları bıraktı. m a mış, fakat bitirememiş, bir şirkete bı « rakmıştır. f 1908 den sonra Amerikalı Çester, A « nadolunun şark v bin kilometrelik demiryolı miş, fakat teminat verememiştir. 1920 de ana vatsnın bir çok yerleri düşman işgali altında bulunduğu ve büs tün kuvvetlerin dağılmış olduğu bir za « manda, yokluk içinde düşmenla çarpı « ken bile Anadolunun dem'ryolu ihtie saba... İlk iki demiryolu bugün Romanya ve yacı ehem'niye nülüyordu. Çünkü bu mukâddeş yurdun hakik! ve asil ÇO . cukları bir asra yakın zamandanberi ec- bi Bulgaristanda kalmıştır. (İzmir - Kasaba) | nebi şiri n millete verdikleri za « n yolu 93 kilametredir; bunu bır İngiliz şir-|yarları kavramış; demiryolunun in « Bi ğ keti aldı, 1873 de (Kasaba - Alaşehir) a-İsan vücudünde! yi rasındaki 73 kilametrelik kısmiı da ayni|duğunu coktan j şirketçe hükümet hesabına döşenmek ü-| ve d anla, ana vatanın bağrında çare î ” zere anlaşma yaptidı. Daha sonra (Ma -| pışıldığı sırada Ankaradan Yahşihana şi- nisa - Soma) şubesini de ker kilometresi İmendifer uzalılacağı 125,000 frank üzerinden hükümet namı-| — Atatürk 1922 de ve zaferden önce (Sis na bitirdi.. Bu yolların gel n yarısı|vas - Erzurum), (Erzurum - Erzincan), masrafa, diğer yarısı da sermayenin fai-| Koçhisar, Tosya, Osmancık ve Amasya zine ayrılıyordu. 1891 de hükümet satın | demiryollarından bahsediyordu. alma hakkını kullandı ve İngiliz girke - (Devamı 10 uncu sayfada, öyleniyordu. Ddf HĞÜ Öti lll
