20 Kasım 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7

SON POSTA Lİ İİ Pİ İİ Milli Kahramanın ölümü! İspanyada da bü ük bir elemle karşılandı iran matbuatının neşriyatı devam ediyor İspanyollar: “Atatürk nefsinde askeri deha ile devlet! adamı ve filozof dehasını cemetmiş idi,, diyorlar İ dn 19 (A.A) — Pars ajansı bil - Alak Billeş "cüman olan gazeteler, bilhassa şöy- Yözmaktadır: kağ irkün zıya Türkiye için olduğu| ie İran için de pek büyüktür. iş Yüksek askeri meziyetlere ve mülki iş- ha Bakkında derin bir vukufa sahib o -| ha 98 Dâhi, pek yakın.bir tehlikeye ma- paylaş olan memleketini o tehlikeli ar tarmıştır. İran, Türkiye hakkın- peşi sempati hislerile mütebassis ee. âyni azme sahib olan hü - darımızla beraber eski ihtilâfları hal- taz bu ihtilâflar yerine komşu ve İy, | $ İki millet arasında ebedi bır döst- ik ve tir, derin bir kardeşlik kaim olmuş - yaşana Paktı, yalnız'bu yaktı iman et dört devlet değil, ayni zamanda ğ lel #ulhün de menfaatine hâ - Milleti, bu dakikada kardeş ve Milletin düçar olduğu mateme işti- #inekte haklıdır. Bugün İran mille- rli kölbine teselli veren yegâne te: Böyük za Mmeziyetlere sahib ve Türk mil- Mmergubu olan İsmet Inönünün hür intihab edilmiş olmasıdır. a lr yeni Reisicümhur, eski Rei - tt Ur ile dâima mesai arkadaşlığın - muş ve siyasi faaliyetlerinde ve NV icraatında Ona müessir Yardım etmiştir. Bu dakikada Bü- Ölüntn şerefli hatırasını tebeil edi- yon halefinin yüksek idaresi Türkiyenin daima terakkı yolun- Yük ö Te Mine Kani Bi vi ni ve kardeş millet olan İle İran arasında derin dostlu - in Ziyade kuvvet bulacağını ümid penye matbuatının neşriyatı am ma 19(A, iy akalin en i gazetesi olan Vanşüarda, 11 ta tarihli nüshasının birinci say- KM ha Yük Türkün vefatı hakkındaki i vermekte ve Büyük Ölünün afisini neşretmektedir. en Yahudileri için üstemleke aranıyor mily nn gazetesi Yahudilerin aralarında topladıkları Yonlarca parayı nereye sarfedeceklerini soruyor Na e (A.A) — Gazeteler, Al a aleyhtarı bareket- ŞE ların müstemleke meselesi i Make re geniş sütunlar Si vi gazetesi diyor ki: ie Vaşinetonda Alman Ya - in bir yer bulmak meselesi Mevzuu bahsedilmekte ve “ümhuriyetile Kenya'nın i- iin ei aa İklimi iyi © dap Tin, Ken kemleketlere, Dominiken'de bin yetYa'da 20,000 olmak üzere İşi yerleştirilebilir. Bu iki İz ime imkânları var - :sım mallarile gelecek olan » burada kolon esasları kura- se Para topluyorlar A.) — Action Française Tras, beynelmilel Al - a ez İsraelite'nin bir kaç $ oldya? 120 ilâ 130 milyon topla - em n kn Künü istihbar edil Para, başka bir maksad uğ» türkün ölümü karşısında bütün İran | #tinin duymakta olduğu keder hissi-| Vefat haberine dair olan telgrafnameyi uzun bir makale takib elmekledir. Bu makalede yeni Türkiyenin uful eden Şe nin yapıcı ve sulhçü eseri çok böyük bir hayranlığı ifade eden tabirlerle sene edilmiştir. İşte bu makalenin fıkra İ İnkısama uğramış, tezlil edilmiş, ihti. zar haline getiril olan Türkiyey! kuv-| vetli, ileri ve mütecanis bir millet haline | getiren adam ölmüştür. Sakaryanın ga - zisi, müstevlilerin galibi ve İzmirin fa -! tihi, tarihte en ziyade hayranlığa lâyik| nümunelerden biri olarak kendini gös - terecektir, Müşarünileyh, nefsinde askeri dehâ ile devlet adamı ve filozof dehâsını cemetmiş idi. rından bi Yunan matbuatınm neşriyatı devam ediyor Atina 19 (A A) — Atina ajansı bildi - riyor;: Gazeteler, Ankara ve İstanbula göndermiş oldukları kususi muhabirle rinin yazılarını neşretmekte berdevam - dırlar. Büyük Şefinin zıysı münasebetile dost ve müttefik mailletin matemine iştirak etmek üzere Yunan başvekilinin Anka » raya müteveccihen yola çıkmasındar bah seden gazeteler, B. Melaksasın Türkiye- nin yeni Reisicümhuruna 84 Majeste Yu- nan kralının ve Yunan hükümetinin tazi- yetlerini iblâğ edeceğini yazmaktadırlar, Elenlerin teessürlerinin bu resmi ifade-| sinde en küçük Elen vatandaşından en büyük Elen vatandaşına kadar bütün E- len milletinin samimi hislerinin tezahü - rünün de mündemiç bulunduğunu süyle- meğe lüzum var mıdır? Filhakika Yunan milleti, Türk - Yunan ittifakına fiilen iş- tirak etmektedir ve Ege denizinin iki sa- hilinde yaşamakta olan iki milletin ebe- diyen dost, müttefik bir medeniyet sa - hasında mesai arkadaşı olarak yaşıyabi - leceklerine inanmıştır. Messager d'Athenes gazetesi, Atatür - kün tesis etmiş olduğu devletin dahili si- yaşetinde ilham almış olduğu prensip - leri hülâsa eden ve August Von kra! ta - rafından kaleme alınmış olan kitabdan e parçaları neşretmekte berdevam - runda sarfedilmiyecek ise iş yolunda - dır, Fakat Alliance İsraelite'nin bu pa- rayı intikam almak maksadile serfet - mesi muhtemel değil midir? Biz, Alli- ance İsraelite'nin Fransız efkârı umüu- miyesini teşvik içm propagandalar yapmakta olduğunu biliyoruz. Allian- ce'in Almanya ile Fransa arasında da- ima bir husumet idame etmek arzu - sunda clduğu malümdur. Fransa italyan imparatorluğunu resmen tanıdı Roma, 19 (A.A.) — Fransız sefiri And- re Franço Poncet, bugün saat 7. 30 da İtalya Kralı ve Habeşistan imparatoruna biteb eden itimatnamesini takdim etmiş. tir. Français Poncet, Kral Vicktor Ema - Duel ile yirmi dakika görüşmüştür. | Dolmabahçe önünde açıklı vak'a Dahiliye ve Hariciye Vekilleri dün Parti grupunda beyanatta bulundular Ankara 19 (A.A.) — Dün akşam vâki olan davet üzerine C, H. Psr- tisi Meclis grupu umum! heyeti «19/11/1938» saat on birde reis ve- kili Trabzon saylavı Hasan Saka - nın başkanlığında toplandı: İlk söz alan Dahiliye Vekiimiz Refik Saydam Ulu Önderimiz tanın ufulü günündenberi menle- ketin her tarafinda Onun yüksek maneviyâtına karşı bütün devlet devniri, Parti teşkilâtı ve halk küt- leleri tarafından vekar ve cideliyet içinde ve hükümetin tanzim ettiği program dairesinde izhar edilen hürmet ve saygı tezahüratı son gü- ne kadar hiç bir hâdiseye sebel yet vermeksizin tam bir ınlızam içinde cereyan elmekte olduğunu beyan etti. Yalnız 17 İkinciteşrin 938 akşamı İstanbulda Dolmabahçe sarayı ö - nünde Büyük Ölünün önünden geç- mek suretile bütün İstanbul halkı- nin ve civar mahalden gelenlerin mulad tezahürü saat B,20 de ani o- larak büyük bir izdiham husulüne sebeb olmuş ve bu İzdiham arasın- da yedisi kadın ve dördü erkek ol- mak üzere on bir vatandaşın ezi « lerek vefatına bais olmuştur. Bu acıklı vak'anın hüdusundan dolayı grup umumi heyetinde çok teessür duymuştur. Hariciye Vekilinin beyanatı Bundan sonra kürsüye gelen Ha- iciye Vekilimiz'matem büd'sesi - in haber alındığı günden itibaren harici muhitlerde, uzak, yakın bü- tün dost memleketlerde muhterem Ölümüze karşı gösterilen saygı ile dolu teessür ve taziyet tezehuratı - mın fevkalâde minnet hissiyatile karşılanacak mahiyette ve mik - yasla olduğunu ve o zamandanberi devam eden taziyet ve gerek yeni Reisicümhur intihabı dolayısile iz- kar edilen tebrik tezahürlerinin ay- ni şekil ve mahiyette bulunduğunu izhar etti, Parti grupu umumi heyeti bü - yük duygu ve tahassüsler içinde bu izahata karşı memnuniyetini bir kaç hatibin söz söylemesi suret ifade etmiş ve ruznamede başka bir madde olmadığından eeiseye nihayet verilmiştir. Nevyorkta Almanya aleyhine bir nümayiş Yahudi polis âmirleri Alman konsoloshanesini muhafaza ettiler Londra, 19 (Hususi) — Nevyorkta ki Alman konsolosanesinin biraz iler- sinde bugün büyük bir nümayiş ter- tib edilmiştir. Siyah levhalar taşıyan nümayişciler, Almanyada Yahudilere karşı yapılan mezalimi prelesto etmişlerdir. Nümayişçiler, konsolosanenin önü - ne kadar gitmek istemişlerse de, polis tarafından alınan tedbirlerden dolayı muvaffak olamamışlardır. Nevyork Valisi, La Guardiya, Yahu- Ai polis Amirlerini Alman konsolosane- sini muhafazaya memur etmiştir, Bu âmirler kendilerine tevdi edilen Yazi - feyi ciddiyetle başarmışlardır. Mtatürk için Macarlar siyah bayrak çekiyorlar. Budapeşte 19 (A.A.) — tebliğ ediyof: Başvekil İmredi, Atatürkün cenaze merasiminin yapılacağı 2! teşrinisani pazartesi günün Macaristanın milli malem günü telâkki edilerek bütün memlekette resm! binalara siyah bay- raklı ar. çekilmesini emretmiştir. Har - rı ve Budapeşte belediye re- skeri binalar ve belediye bina- ayni kararı almışlar ve beledi- halkı da ayrıca siyah bayrak Kont de Martel Suriyeden ayrıldı Berut 19 (A.A.) — Şimdiye kadar Fransanın Suriye ve Lübnan âli ko- i yapmış olan Kont de Mar- tel, kat'i surette-Fransaya dönmek ü- zere bu sabah Beruttan ayrılmıştır. Halefinin ne vakit geleceği henüz melüm değildir. Müstemleke meselesi Berlin 19 (A.A.) — Berliner Boersen Zeitung, diyor ki: Zannolund Fransa, Alman- vanın müstemlekeler hakkındaki metali - batına yeni bir delil ile cevab vermek iyor. Fransızlar diyorlar ki: Iman müstemlekeleri iade edilemez, çünkü bu müstemlekeler çalınmamış, belki bir harb esnasında fethedilmişler - dir. Ve çünkü bunlara temellük çin Fransız kam dökülmüştür. Binaenaleyh Fransa Almanyanın kanun! noktai na - zarına kuvvetli delille mukabele ediyor. Hatırlardadır ki Almanya, müstemleke - lerin bir harb sebebi teşkil etmiyeceğini beyan etmiştir. Pariste kaçak muhaceret teşkilâtı meydana çıkarıldı Paris 19 (A.A.) Pariste mühim bir beynelmilel kaçak muhaceret teşkilâtı yakalanmıştır. Teşkilâtın istihbar ve ksyid büroları Lehistanda, Belçikada ve bszı orta Avrupa şehirlerindedir. Hepsi yabancı olmak üzere 16 kişi tevkif edil miştir. Mısır Kralının parlâmentoda nutku Kahire 19 (A.A) — Kral Faruk; bir hutuk ile parlâmentonun yeni içtima devresinin küşad resmini yapmıştır. Kral, Misirın istiklâlini muhafaza etmek için milli müdafaasını takviye etmesi lâzım olduğunu söylemiştir. Kral Karol Pariste Paris 19 (A.A.) — Kral Karol ve veliahd prens Mihail istasyonda B, Geor- ges Bonnet ile cümhur başkanı namına albay Mrocak ve bir çok şahsiyetler ta - rafından karşılanmıştır. Kral ve oğlu Bü- yük otele misafir olmuşlardır. Pazartesi gününe kadar orada misafir olacaklardır. Misafirler garda toplanan binlerce halk tarafından alkışlanmışlardır. Prens Pol Londraya gitti Belgrad 19 (A.A.) — Naib Prens Pol ile Prenses Olga İngiltere kralının daveti üzerine Londraya hareket etmişlerdir. Bu ziyâretin tamamen hususi mahiyeti haiz olduğu bildirilmekle beraber Prens ile İngiliz salâhiyettar mahfeller arasında iki memleket arasındaki dostane müna - sebetleri daha ziyade lah ve ticaret mü-| nasebetlerini inkişaf ettirmek maksadile | noktal nazar teati edileceği zannedilmek- tedir. İngiliz hava kuyvetleri Londra 19 (A.A.) — Londra matbuat ün ziyafetinde bir nutuk söyliyen a nazırı Kingsley Wood, 1939 senesi aziranında İngilterenin askeri hava kuv- vetlerinin memleketin zaruret hâsul ola- cak olan bütün müdafaasını temine hazır yüz bin kişiye malik olacağını beyan et- miştir. ALEMİNDE | © Fransız halk öephesi nasıl parçalandı? Yazan: * Selim m Ragıp Emeç Emeç 4 ış vaziyetlerde hâsıl olan de Bişiklikler, çok defa, milletle rin dahili siyasetleri üzerinde de mües- sir oluyor. Nitekim Münih konferansına takaddüm eden gergin günlerde Fransia siyaseti dahiliyesinde tesirini göstermiş ve halk cebhesi denilen sosyalist, radikal sosyalist ve komünistlerden mürekkeb siyasi cebhenin parçalanmasını intaç et miştir. Bunun sebebi, Fransız hükümeti ile bu hükümete müzahir bulunan baz partiler arasında takib edilecek siyasete ten dolayı ihtilâf çıkmış olması ve bu ih- tilâfın, son mali ve iktısadi tedbirler mü- nasebetile had bir şekil almasıdır. Bay Daladyenin riyaset ettiği Fransız hükü- metine müzahir bulunan partilerden bi- ri sosyalistlerdir ki Çekoslovakya: hâdi- seleri münasebetile Almanya ile harbet- mek lâzım geldiği kanaatini besliyor « Jardı, Diğer kısım komünistlerdir ki on. lar da sosyalistler gibi Almanya ile hark yapılması kanantinde idiler, Fakat hal kın ekseriyetinin harbe aleyhdar olduğu tezahür edince, sosyalistler derhal vazi - yetlerini değiştirdiler. Buna mukabil ko- münistler noktai nazarlarında ısrar etti. ler. Bu yüzden, kendilerine müzahir bu- lunan bir kısım sendikalar bile komü. nistlere aleyhdar bir vaziyet aldılar, Bu arada Münih itilâfı münasebetile parla mentoda yapılan müzakereler Daladyş hükümetinin şiddetli hücumlara uğra masına sebeb oldu. Bu hücumlari yapan lar, bilhassa komünistlerdi. O komünist. ler ki hükümetle beraber ayni siyasi ceb- hede mevki almış bulunuyorlardı. Bu hal, radikallerin mukabil hücuma geç melerini intae etti, Komünistlerin radi- kallere, Almanlara boyun eğmeleri itha- mına karşı, radikaller de eski müttefık- lerini, memleketin iktısadiyatını balta. lamakla, milli istihsali dörtte bire indir- mekle, tayyare sanayiini mahvetmek töh- metlerini savurmakla mukabele ettiler; Son yapılan kısmi âyan intihabatı, bu da- vada, halkın radikallere hak verdiğini gösterdi ve böylece komünistler, sosya- listlerle beraber radikallerle vücude ge- * tirmiş oldukları cebheden ayrılmak vs- ziyetinde kaldılar. Fransa, şimdi, bir mill birlik hükümetine doğru gitmek- tedir, Senelerce devam eden siyasi müca» delelerin yapamadığını, Çekoslovakyanın parçalanması Fransaya temin etti Yani Fransa, Çekoslovakyanın şahsında bir müttefik kaybetti. Fakat milli benliğin) hissetmeye başladı. Selim Ragıp Emeç Konya ve Elâzığ gençleri de and içtiler Konya 19 (ALA.) — Bugün saat 15 te Cümhuriyet meydanında toplanan Konya gençleri Atatürk anıtına çe - lenkier koydular ve Ulu Şefin ölümün- den dolayı duydukları acıyı canlandı- rarak Onun ülküsünden ayrılmıyacak- larına and içtiler. Elâzığ 19 (A.A.) — Bugün Cümhu “İriyet meydanında Atatürk heykelinin önünde toplanan binlerce Elâzığlı ve ortaokullu genç, Atatürkün izinde ve Cümhuriyetin oOmüdafaasında canla başla yürümeğe and içtiler ve Ona say gı ve sevgi dolu hitabelerde bulundu. lar. . “a Türkivedeki iran kolonisinin teessürü (Baştarafı 6 ne sayfada) essürü, acıyı ayni kuvvet, ayn! derin- le duymaktayız. İkinci vatanımızın ine kanad geren ve dünyanın en ik evlâdmı kahhar penceresine 2- lan ölümün karşısında bulduğumuz en sıcak teselli, Türkün Ebedi Şefinin kur- duğu ve ebediyete perçinlediği aziz Cümhuriyeti sarsılmayan bir metane'- le ayakta durması ve onu idare eden büyüklerin de ayni 'metsnetle Büyük Kurucunun izinde yürümeğe and İç - meleridir. Büyük Türk mill N mız sağ olsun» o İran kolonisi namına Abdülhüseyin Ehrabi