11 Temmuz 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

Mussolininin İspanya harbi hakkındaki son nutku Fransızları kızdırdı rinde kazanılmış tarihi “Fransız - Rus kuvvetleri üze bir zaferden dem vurmak Paris, 10 (A-A.) — Büyük Faşist Mecli- Binin faaliyetini gösteren mecmuada Mus- Bolini tarafından yazılan mukaddemeden bahseden sağ cenahın organı Epok gaze- tesi şöyle demektedir: «İspanya hakkında Müussolini, Fransız * Rus kuvvetlerini mağlüb eden bu tâbiri evvelce de işitmiş idik. İtalyan kuvvetle- rinin daha geniş bir sahada muvaffak ola- bileceklerini işrab ediyor. İspanya ile Avrupayı birbirine karıştırmak hatalı bir kist İşdir. bardıman e' nanların adedile İtalyan kuvvetlerinin bilfül zaferler | yalüm değildir. kazandığından bahsederken -muvaffakı-| — Salamanka, 10 (AA.) Yetsizlikleri saymıyoruz- Duçenin yaptı- ği gibi Fransız - Rus kuvvetleri üzerinde kazanılmış tarihi bir zaferden dem vur- Tak doğru değildir. Fransızlar gerçi İşpanyada çarpışıyor. fakat bunlar en iyileri arasından seçilmiş değildir. İspanyada daha çok Fransız yok- Sa bunu komşu mermleketin toprakların! a kıt'alarımızı talim ettirmek için bir ma-'gal ettik. Göçmenlerin askerlikleri hakkında Milli Müdafaa Vekâletinin kararı doğru değildir. bir tocavüze maruz k tefikan hat Valans, 10 (A-A.) — Himan mektedir: Kastellon cel ler işgal ettik vi ride bıraktık. Alcuida da birkaç mevzi işgal ettik. Ankara kan — harbini ye hicret ederek Trakyada yerleştiril - Miş va mütarekede allelerile eski mem- iki sene leketlerine dönerek Lozan muâahede - |kı hıyarlı__nn sinin akdirden sonra tektar Türkiye - masına göre ye gelmiş olan muhacirlerin, ilk Tü e geldikleri ve nüfusa etmiş |fından alâkalı askerlik | muştur. Bu tobliğata lmakta ve | muhacirler hakkında yeye geldikleri tarihe tenberi tabliyetimizi muhafaza sayılacakları mülâhasazile Muameleleri buna göre yapı Askerlik çağına girdikten sonra vakti- | YeYe le müracaat etmiyenler cezaya çarptı -| yaşlarına Tılmakta idi. yapılacaktır. Fransada Mgtbfıat : Hava bayramı | Hürriyeti SIi i etecilerinin Uçuşlara İngiliz tayyare İsviçre kş:ı" n filoları da iştirak ettiler verdi kar Villa Kublay, 10 (AA.) — Bu sabah ıyan hava bayramı öğleden sonra da tam bir muvaffakiyetle devam etmiştir. iklerde reisicumhur Löbrön 1le ıN" ni Pok askeri ast rical de hazır bulun- : Söspil Ş ' e' kmer:nıibl Birdenbire gökyüzünde birçok tayyü” yonğ Ym pi Teler gözükmüş ve bu tayyarelerden hü- hür'ı îl'erin büyük Va silâhendazları paraşütle atlıyarak Ye- devlet gn ileri sürmüşi BÜZ. Te inmişler ve tayyare maydanını iş€ cudnoh“y'.“ AAT ;l_’"Ek üzere harb nizamına girmişler| — Her . . lr, Diğer muhtelif talimlerden sonra fev- kalâde merakla beklenen İngiliz tayyare İüolarının gösteriş uçuşları vuku bulmuş- ür, Dokuz avcı tayyaresi kusürsüz bir İntizamla muhtelif akrobasi uçuşları YaP- Ttıştır. Müteakiben birbirlerine kordonla tüli üç İngiliz avcı tayyaresi mevcud *“lüu akrobasi uçuşlarını mükemme. bir atzda bitirmiş ve kordonlar kopmadan Yere inmiştir. KĞ L N Romada bir tayyare kazası Roma, 10 (A.A.) — İçinde Roma hava Üübünün sivil pilotluk müdürü kayma- M Menghi ile Rama valisinin hıraderi ortalarında “tens Mario Colonna bulunan bir dvılıwul:'"“"""" *Yyare Ttber nehrine düşmüş Ve içinde- |P iler ölmüştür. : a wı.:n"z:l!:ı Rasim Ferid Daoktor 'erid. Faydalı yağmurlar d“;;";ğ,ü Lahey dönüşü Va: Gerede, 10 (Hususi) — Kaza ve mülba-| uğrıyarak orada mpll:.na;.d y tiha faydalı yağmur yağmıştır. Çitt-|ransında Büyük Mili Sler sevinç içindedir temsil eyliyecektir. teciler anlaşması memur etmiştir. çiler arasınd meselelere İN Parlamentolar Konferansı Türk hey'eti Varşovaya hisar edecektir. alacak olursa mem- in yüksek bir müdafaa ııyıeül_e _müı kertaiir rekete geçeceği bilinmelidir.» Gece yarısı Fran- mıntakasını bom- . Ölen ve yarala- basarat mikdarı henüz — Nqndil_en rosmi bir tebliğde ezcümle şöyle denil- İ ink'in garbındaki dağda bazı n,'"' de Z ğ 'e Sierro de Espadon'u ge- de Veho yolunda Castro dağında dört mühim mevzi iş- Bu muhacirlerin mütarekede eski memleketlerinde bulundukları sırada Lozan muahedesile mukayyed bulunan zarfında Türkiye lehine hak - 1 kutlandıkları sabit olma- bunlar hakkında iskân ka- defa İnunu hükümleri dairesinde muamele i- geçi - |fası lâzım geleceği kararlaşmış ve bu rildikleri tarih esas tutularak; o tarih- | hususu Mült Müdafaa Vekâleti tara - makamlara tebliğ olun- göre, bu kabil ikinci defa Türki- ve o tarihteki göre askerlik muameleleri — Şamperi'de heye- federasyonda âza bulunan bir kısmında mev - merkez komile - bir zamanda ecnebi mat- geçerek n le bir beynelmilel gaze- müzakere yolile bir. öti Bu takdirde gazete - daki münasebetler mesleki Lahey dönüşü da uğrayacak 10 (Hususi) — Ağustos ayı AA Lahey'de toplanacak olan konferansında Türk gru- u temlis edecek heyette şu zatların kararlaşmıştır: Necib Ali Kü- Mes'ud, Ziya Gevher Etili, E- ticaret konfe-| gün B grupunu | 938 istihsalâtının 50-60 bin kiloyu bulaca- Hatay zaferi Rusya hükümetimizi memnuniyetle tebrik etti Ankara, 10 (AA) — Haber aldı- ğımıza göre, Sovyet Büyük Elçisi An- kara'da Hariciye Vekilimiz Doktor A- ras'ı ziyaret ederek Hatay işinin Fransa ile Türkiye arasında dostane bir surette halledilmesinden dolayı hükümetinin memnuniyetle tebrikle- rini ifade etmiştir. İngiliz Kralı gripten Tahatsız Londra 10 (A.A.) — Bu akşam neş- rolunan resmi bir raporda Kralın ehem miyetsiz bir grip rahatsızlığından muz- tarip olduğu bildirilmektedir. Doktor- lar Krala bir iki günlük istirahat tav » siyesinde bulunmuşlardır. Kralın Fran saya yapacağı ziyaret üzerinde bu ra - hatsızlığın hiç bir tesiri melhuz değil- dir. Südetler mıntakasındaki kaplıcalara Çekler hoykotaj yapmışlar Berlin, 10 (A.A.) — Essen şehrinde çı- kan National Zeitung gazetesinde Konrad Henlein Almanları Südetlerle meskün mıntakadaki Çekoslovak - kaplıcalarını ziyaret etmeğe davet etmektedir. Bu ga- zete Südetler mıntakasındaki kaplıcala- rın Prag hükümeti tarafından alınan ss- keri tedbirleri ve Çekoslovak muhfelleri- nin boykotajı neticesinde harab ve ba- kımsız bir halde kaldığını bildirmekte- dir. Amerika ile Japonya “arasında yeni bir hâdise mi çıkacak ? Vaşington 10 (ALA.) — Salâhiyettar bir Amerikan devlet adamının beyana- tına göre, Yangse nehrinin yukarısın - da ecnebi gemilerinin seyrüseferine da- ir Japonya tarafından yapılan son ih- tar Amerika hükümetinin bu babtaki hattı hareketini aslâ değiştirmiyecek - tir, Bahriye nezareti harb mintaka - sında bulunan Amerikan topçekerinin oralarda bulunması icab ederse bu top çekeri vazifesi başında kalacaktır. Bahriye nezaretinden bildirildiğine nazaran şimdiki halde mevzuubahs mıntakada tek bir Amerikan topçeke - yi bulunmaktadır. Ruzvelt bir meczubun taarruzuna maruz kaldı Oklahoma 10 (A-A) — Relsicumbur Ruz- eli geçerken ufak bir hüdise ol - Fi bir yumruk atarak adamı yere sermiştir. Hokaday polis merkezine götürüldüğü za « man verdiği ifadede sadece - Relsicumhurun ni boyamak istediğini söylemiştir. Nevyork Herald gazetesi Paris nüshasın- da Rusveltin Oklahamadan geçtiği — sırada, yukubulan hâdise etrafında aşağıdaki tafsl- lâtı vermektedir: Hokaday tevkif edilir edilmez bir itişme olmuş ve halk mütecaviri linç etmek isto - miştir. Polis mütecarizi müdafaa etmek mec- buriyetinde kalmış Ve hiddetlenen halkı da- gılmak için itfalyenin müdahalesine ihtiyaç hasıl olmuştur. Hokaday bir mecsuptur, par- Jamento bir müddet evvel içtima halindey - xen harbiye nazırı Vudring'in başına beyaz tüyler almıştı. Trakyada koza satışları Edirne (Hususi) — Borsada yeni yıl koza mahsulü salışına devam olunmakta- dır, Bu seneki istihsal mikdarı şimdiki rşovaya | halde 40-45 bin kiloyu bulmuştur. Birkaç daha sürecek olan satışlardan sonra Ha ihtimali kuvvetlidir. Yalan bir haber |Türkiyenin antikomintern pakta girdiği asılsızdır Ankara 10 (A.A.) — İstanbulda in- tişar eden Türkişe Post gazetesinin 18 tarihli ve 141 numaralı — nüshasında mahreci Tokyo olan bir telgrafta Tok- yodan Mekkeye kadar — imtidad eden mantakadaki müslüman — kütlelerinin antikomintern birlik yaptığından bah- sederken Türkiyenin bu teşekkülde da hil olduğuna dair haberin tamamile a- sılsız olduğunu Anadolu ajansı beyana mezundur. izmirde büyük bir tütün deposu yandı Maddi zarar 50 bin liı-ı' tahmin edilmektedir İzmir 10 (Hususi) — Bugün öğle - yin şehrimizde büyük bir yangın ol - du, Banka sokağındaki tütün — deposu itfaiyenin bütün gayretine rağmen bir saat içinde yanıp kül oldu. Maddi za- rar 50 bin lira kadar tahmin edilmek- tedir. Yanan bina 30 bin liraya siğor - talıdır. Yangının ne süretle çıktığı he- nüz kat'i surette tesbit — edilmemiştir. Tahkikata devam ediliyor. Edirnede büyük bir turist oteli ve gazinosu yapılıyor Edirne (Husust) — Birkaç gün evvel E- dirneye gelen Nafıa Vekâleti Yollar U- mum Müdürü asfalt yolun güzergâbı ve taş hazırlığı ile Edirne içinden geçecek yollar üzerinde tedkikatla bulunmuş, müşavirlerle birlikte — Kırklareli'ne gitmiş ve General Kâzım Dirikle asfalt yol üzerinde yapılacak yeni turist öteli ile Ekmekeloğlunun meşhur kervansara- yını tedkik etmiştir. Edirne vilâyet hu- sust muhasebesi burada büyük modern bir otel ve gazino yaptırmayı kararlaştır- mıştır. En büyük hedef turistler - için konfor ve kolaylıktır. Profesör Eğlinin plânına göre asfalt yol üzerinde güzel bir yer ayrılmıştır. İnşaat bazırlıkları başla- mak üzeredir. Profesör Eğli plânını İk- tısad Vekâletindeki turizm direktörlüğü ile de temas ederek hazırlıyacaktır. Büyük bir trafik başladığı için Edime en büyük — ihtiyacını karşılıyacaktır. Trakyanın turistik bakımdan ihtiyaçla- rını bildirir mühim bir rapor, haritaları- le birlikte Umumi Müfetüşlik tarafından İktışad Vekâletine sunulmuştur. Motörsüz tayyare Rökoru kırıldı Londra, 10 (A.A.) — Tayyare mülâzımı Murray ile Stanby Sprule on gün evvel Şneider Erik Meyer ismindeki Alman tayyarecileri tarafından havada 21 saat 2 dakika kalmak suretile tesis edilen İki kişilik motörsüz tayyare rökorunu bun- lardan takriben bir saat fazla havada kal- mak suretile kırmışlardır. u | Mti © İtalya, Trablus garb ve Bingaziye muhacir sevkediyor © Hatay meselesi ve İsviçre matbuatı Yazan: Selim Ragıp Emeç E ski Roma imparatorluğunu ih- ya etmek iddiasında bulunan faşizmin başlıca ileri sürdüğü bir pren- sip te şudur: Bir imparatorluğun muha- faza ve müdafaa edilebilmesi için © im- paratorluğun hakiki sahivi olan — millet tarafından bütün imparatorluk sahasın- da kâfi bir nüfus kesafeti bulunması şart- tır. Şimdiye kadar nazari sahada kalan bu prensibin tatbikatı da bu senenin son- baharından itibaren — * tecelli etmiye başlıyor. Filvaki İtalyanlar, bir hayli zamandan. beri Trablusgarb ve Bingazide - İtalyan muhacirleri için geniş iskân sahaları ha. zırlıyorlardı. Bu hazırlıklar sona ermek üzeredir. ve bu senenin birinciteşrinin. den itibaren Şimali Afrikaya yirmi bin muhacir sevkedilecektir. Bu muhacirler, faşizmin Roma üzerine yürüdüğü tarihi günün yıldönümünde Cenovadan yırmi kadar vapura irkâb edilecekler ve ayın otuzunda Afrika topraklarına ayak bas- miş bulunacaklardır. Bu muhacirler, sa- hilden, otokarlarla kendilerine tahsiş e- dilen ziral merkezlere nakledilip yerleş- tirileceklerdir. Buralarda, İtalyan hükü- meti, bu muhacirlere üçer odalı, bir sa- manlık ve bir kuyusu bulunan birer mes- ken yaptırmıştır. Her evin (10) ile (50) hektar arasında değişen arazisi vardır. Trablusgarb ve Bingaziye İtalyan mu- haciri iskânı işi bu suretle ve büyük bir intizam ile devam edecektir. Yalnız Bin« gazi mıntakasının dağlık kısmında iskâr. edilecek İtalyan köylüsünün sayısı (100) bini bulacaktır. İtalya, görülüyor ki İn- giltere ve Fransaya karşı girişmiş olduğu müstemleke rekabetini xonuna kadar ilet- meye karar vermiş görünüyor. * Pariste çıkan «Lö Tan» gezetesi, İsviç- re matbuatının Hatay meselesinin Türki- surette halledi.miş - olmasından mem- nun olduğunu ve bunu, Fransız diploma- sisinin muvaffakiyet hanesine kaydedi- lecek bir hareket telâkki ettiğini yaz- maktadır. Bilhassa iki hükümetin arası- nı açacak bir takım manevraların müşa- hede edilmiş olmasından xonra vam'an bu netice alkışlanmaktadır. Maamafih şurasını da kaydetmek lazımdır ki Hatay meselesinin bu şekilde hailedilmesile is- tihsal olunmuş bir muvaffakiyet varsa o da Türkiyeye aid olmak lâzım gelir. Çün- kü Fransız müstemlekecileri, bu netice- nin tahakkuk etmemesi için ellerinden geleni yapmışlardır. Demek ki Türkiye- nin muvaffakiyeti bütün beynelmilel şü- mul ve ehemmiyeti hakikaten insani bir mahiyet arzediyor. — Selim Ragıp Emeç ye ile Fransa ara- sında dostane — bir Sabahtan Sabaha: — İzmir fuarı mühim olacak? . Sergi, panayır, fuar Bir gün içinde bir gazetenin verdiği üç baherin serlevhaları şunlardır: — Selânik sergisine iştirak edeceğiz. — Nevyork panayırı hazırlanıyor. Biz bir imlâ ve tahrir davası önünde uğraşıp dururken başımıza bir de yeni kelime rekabeti çıkıyor demek. Kökü nereden gelirse gelsin şivemize, dili- mizin bünyesine en uygun olanı seçmek lâzımsa bunlardan en temizi ve biza en yakmı şübhe yok ki panayırdır. Türk cemiyetinde ve medeniyetinde pn- nayır vardır. Hem de bugünkü anlamında meşher, fuar gibi arabca ve frenk- çe kelimeler bize ne olsa yabancı kalırlar. (Sergi) tam manasile panayırı ifade etmez. Sergi dar bir çerçeve içinde muayyen bir malı veyahud eseri gâı- terir. Resim sergisi, heykel sergisi gibi.. fakat panayır ötedenberi Türk pa- zarlarının umumi kuruluşunu ifade için kullanılmıştır. Fransızcanın Expo- sitiyon karşılığı olarak vaktile arabca meşher kullanılmıştı. Fakat bizim pa- nayır mana genişliği itibarile bundan da çok farklıdır. O halde bu teşettüte neden düşüyoruz. Panayır varken niçin fuar kullanıyouz. Lisan işlene işlene terbiye olur ve yabancı kelimeler ana dilin hamuruna katıla kalıla yerleşir, Fuarı kullanmakta ısrar edersek belki gn beş yirmi yıl sonra kaynak fiili M: sıl olur ama bu zahmete ne lüzum var, İfade şartlarını bütün manasile topli- yan panayır gibi yerleşmiş, içlenmiş, lisanın ahengine, şivesine, bünyesine üygün bir kelime varken!, Bürhkan Cehid