2 Mayıs 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

TELGRAF H AB SON POSTA Avrupada bir Mavıs Berlinde büyük Almanya nümayiş yapıldı, Hitler 150 bin gence hitab etti Pariste gazeteler çıkmadı, Madridde herkes çalıştı, “Yunanistanda General Metaksas işcilere karşı mühim bir nutuk söyledi Rusyada Kızıl orduya hitaben bir emri yevmi neşredildi Berlin, 1 (A.A.) — Kız ve erkek 150.000) de olduğu gibi gene inci çiçekleri satıl. | büyük nümayişler tertib etmiştir, #enç Hitlerci bu sabah Berlinin sokakla- in geçerek Hitler, Göbels ve gençlik mağa başlanmıştır. Otobüsler, metro ve taksiler de dahil Partinin şefleri sıra ile nutuklar söyle- mişlerdir. Öğleye kadar (hiçbir hâdise âtı şefi Baldur Von Şirah tarafın-İ olmak üzere bütün umumi servisler nor-| kaydedilmemiş ve polis müdahale etmek öylenen nutukları dinlemek için O-| limpiya stadına gitmişlerdir. Bü nümayişe, stadın medhaline konan yük bir levhada yazılı olduğu vechile “Büyük. Almanya nümayişi» ismi veril- Mişti, Hitler kendisine tahsisedilen tribün- göründüğü zaman şiddetle alkışlan- Muştır. © Rüler :Sleg, Heil. seslerile mütemadi- ) ya kesilen nutkunda ezcümle “demiştir > Halkımızın ne büyük bi: terakkiye © Mazhar olduğunu gördünüz, Alman mik #ti büyük bir hâdise neticesinde birleş- İniştir. Milletimiz uzun bir zaman müt- İshid değildi. Bü sebeble silâhlarından ve İiklarından mahrum kalmıştı, Cenabı ik, sistematik bir terbiyenin neticesi o- Birak dahilde ittihad eden Nasyonal-Sop- alistleri mükâfatlandırdı ve böylece bü- Yük bir Almânya meydana geldi. Bu sözler sürekli alkışlarla karşılanmış 7€ hutku dinliyön 150.000 kişi milli marş- T söylemişlerdir. Paris, 1 (A.A) — | mayıs diğer pazar- rdan farklı geçmemiştir, Yalnız seyrü- #elerde her zamankinden daha az bir fa- Yet görülmüş ve her sene bu mevsim- mal bir şekilde işlemektedirler. Dün basılan Aksiyon Fransez gatete- sinden mâda hiçbir gazete çıkmamıştır. Müvezziler bu gözeteyi bilhassa şehrin merkez mahallelerinde satmaktadırlar, Madridde bir Mayıs çalışma günü Madrid, 1 (A.A.) — Hükümet tarafın- dan verilen emirler mucibince bugün memleketin her tarafında çalışmağa de- vam edilecektir. Madridin sivil valisi Gomez Ossorio bir nota neşrederek harb siyasetinin istihsa- lâtı artırmak mecburiyetini tevlid ettiği- ni kaydetmiştir. Sendikalar federasyonu da bir beyan- name neşrederek 1 mayıs 1938'in bir ça- lışma günü olduğunu ilân etmiştir. Yunanistanda Atina, 1 (Hususi) — Bir mayıs amele bayramı dün akşamdan başlamış ve neş'e içinde bugün akşama kadar devam et- miştir, Saat onbirde Başvekil Metaksas Belediye tiyatrosu balkonunda Atina ve Pire işcilerine hitaben irad ettiği bir nu- tukta işcilerin devlete karşı olan vazife ve haklarına dair ehemmiyetli sözler söy- lemiştir, Amele Başvekili şiddetle alkış- Tamıştır. Hiberec, 1 (A.A.) — Heinlein partisi bugün bir mayıs bayramı münasebetile mceburiyetinde kalmamıştır. Sovyet Rusyada Moskova, Il (A A.) — Halk müdafaa komiseri 1 mayıs günü münasebetile Ki- rilordüya hitaben neşrettiği bir erri yevmide Lenin « Stalin partisinin bütün sahalarda elde ettiği başarıları tebarüz ettirdikten sonra diyor ki: Düşman bizi gafil avlıyamıyacaktır. Mukabelemiz yıldırım şiddetile olacak ve düşman bizzat kendi topraklarında imha edilecektir. Sovyetler Birliği kuvvetli ve kudretlidir. İstikbale kat'i bir emniyetle bakmaktadır. Lehistanda hâdiseler oldu Varşova | (A.A.) — Bir Mayis do « Tayısile Polonyanın bir çok şehirlerin - de Marksistlerle Sağcılar erasında hâ- diseler olmuştur. Bir kişi ölmüş ve bir çok kişiler yaralanmıştır. Lenber'de dört bomba patlamış ve kırk kişi yaralanmıştır. Londrada Londra ! (A.A.) — İşci ve Faşist partileri bugün Hayd Park'da mukabil *ezahürler tertib etmişlerdir. İşciler, Faşistliğe karşı snücadele e « dilmesi ve İspanyada yardımda bulu - nulmasını isteyen Karar suretleri al » dır. Eski Türk muhariblerine! Ankaradaki maç Yunanistandan selâm Türk gazetecileri dün Olimpiya'ya gittiler, Selâniği ziyaretten sonra Belgrada gidecekler Atina, 1 (Sureti mahsusada giden ar- Kilaşımızdan) — Atina valiki Kocas'ın Veti ve refakatile hususi otorayla Ati- Va yedi saat mesafede bulunan Olim- > Biyaya gittik, Güzel tabiat manzaraları ğa geçen bütün bu seyahat müd- ice istasyonlarda binlerce halk elle- ae Türk - Yunan bayrakları olduğu “e müzikalarla bizi karşıladılar, Her t a oda belediye reisleri ve balk ha- *ri nutuklar irad ederek Türk - Yu- K © dostluğunun ebediliğinden, her $a- b beraber yürüyeceğinden bahsede- yp araretli ve samimi tezahürat göster- Olimpiya eski muharibler cemiyeti reis, K kahraman eski Türk muhariblerine se- lâmlarının iblâğına bizi memur etti, Va. gonumuz halkın sunduğu çiçek buketleri. le bir sergi halini almıştı. Bu gece ve ya- rın Olimpiyada valinin misafiri olacağız. Yarın akşam Atinaya döneceğiz. Sali gü- nü öğle vakti Selâniğe giderek iki gün kaldıktan sonra Belgrada gideceğiz. Olimpiya belediye reisi kalrdeş Türk milletinin gazetecilerini mukaddes Olim- piya topraklarında selâmlamak saadetine nail olduğundan bshsederek Atatürke, Celâl Bayara, Hariciye Vekiline şükran ve tüzim telgrafları çekmiştir, Ercümend Ekrem Talu üçükitilâfve Macaristan Sinaya konferansında görüşülecek işlerin di, Belgrad IU (A.A.) — Küçük itilâfın 'da akdedeceği konferans'an seden Samuprava. gazetesi, - küçük yili daimi konseyinin son Eylâ! içti- İş, “evresindenberi tahaddüs etmiş o- ay, akayiin tesiri altında toplanaca - Yazmaktadır. aç ni gâzete, etrafımızda vukua gö Yeni hâdiselerin Küçük itilâf mü - illerinin ittihaz edecekleri karar - ep, Sus bir dikkat ile hareket etme- *Mİ âmir olduğunu O ehemmiyetle *detmektedir. Sö, Ynİ gazete, konferansda müzakere “cek meseleleri tadad etmektedir. Mir, meseleler, şunlardır: Küçük iti- dak İtalyan İmparatorluğu kakşıs tar, Müşterek hattı hareketi, oAvus - “hu in beynelmilel Tuna komisyo - İk, “SN ayrılması sebebile Tuna mese- başında Macaristan meselesi gelmektedir ğer komşu devletlerle olan münasebatı, “ Bilhassa Macaristan ile olan müna- sebetlerden bahseden o Samuprava, bu içtima esnasında bu mesele için çok da ha müsbet bir hal sureti bulunabilece- ği kanaatindedir. Rusyada harb Tehlikesinden Bahsediliyor Moskova ! (A.A.) — İzvestiya ga zetesi, başmakalesinde diyor ki: Son zamanlarda harb tehlikesi ve bilhassa Sovyet Birliğine karşı o herb ikeleri pek bariz bir şekil almış - , Memleketimizin işcileri pekâlâ bi- Üirler ki, bir taarruz takdirinde Sovyet N Berabere Neticelendi Ankara 1 (Telefonla) — Fenorbahçs, bu- gün 25 bine yakin bir kalabolık Oönünde Gençlerbirliği, Ankaragücü o mublelitile i - kinci karşılaşmasını yaptı, Oyuna anirenör Bay Horeys'in hakemliği altında başlandı Maçtan az evvel yağan yağmur topun kon- tzolünü zorlaştırıyordu.. Fakât (o Fenerliler kendilerin! topladılar ve sıkı hicumlara geç- iller. Dokuzuncu dakikada Fikretten bir a- ra pas ulan Yaşar, takımına (birini golü kazandırdı, Oyun daha ziyade muhtelit ni » #1! sahasında cereyan ediyor. 22 inci daki - lesi önü karıştı. Bu sırada topu ayağına ge- giren Şaban sıkı bir şütle Ikincr golü yaptı. Oyunun aleyhlerine bir cereyan almasına rağmen Ankaralılar canla başla oynuyorlar | ve Feneri müşkül vaziyetlerr o sokuyorlardı Bu vaziyet on beş dakika kadar sürdü. Fe - herliler yeniden hücuma geçtiler. Muhtelit kalesi önündeki bi? kargaşalıktan istifade eden Yaşar üçüncü ve biraz sonra da Pik - ret dördüncü golü attılar, Devrenin bundan sonraki kısmında va - ziyet değişmedi ve devre 4 - 0 Fenerlilerin lehinde bitti. İkinci devre başladığı zaman Fenerliler de birinci devrede aldıkları neticenin ver - diği neş'e İle yeniden siki hücunilara geçti - ler. Fakat Ankaralılar eğir vaziyete rağ - men yılmadan çalışıyorlar. Yedinci dakika- da penaltı kazanan Ankâralılir birinci gol- lerini attılar, Ankaralilar bu golün İzils Fener kale - sini sardılar. Bu da pek Az devam etti, Fe - neriller yeniden hücuma geçiiler. Bu hücum lardan birinde Ali Rıza Fener'n beşinci go- lünü attı Bundan sonra hakem oyunu fena idareye başladı. Bir Ankara akınında (o Ankaralılar penaltıdan İkinci ve az sonra üçüncü golle. rini attılar, 37 ve 40 ıncı dakida birer gol daha atan Ankaralılar oyuni tam mânasile hâkim oldular, Oyun bundan sonra çok fa- vünü oldu. Fenerli Niyasinin ayağı kırıldı. Sahayı terketti. Az sonra da oyun 5 - 5 be- rabere bitti, vetlerine güvenmek mecburiyetinde - dir. Ve gene pekâlâ bilirler ki, bu kuv- vetler düşmanı ezmeye kâfidir. Ordu ve donünma Sovyet memleketi hürri - yet ve istiklâlinin kaViyen emin mü - Si Küçük itilâfın Macaristan ve di -)ler Birliği her şeyden evvel kendi kuv -|dafii bulunuyorlar. m Bu Sabahki Gazetelerde Gördüğümüz Fikirler Cumhuriyet — Yunus Nadi #) milyon nü- fuslu Balkan birliği başlığını taşıyan ma kalesinde Bulgaristanm da evvel ahır Bal - kan antantına gireceğini kaydederek şimdi 6 milyon nüfuslu olan Balkan birliğinin 0 aman daha fazla nüfuslu olacağını yaz - makta: — «Balkanlılar aralarındaki anlaşmayı uİvi bir ittihad haline soktukları zaman kimseye tecaviz kastım takip etmiyecekleri için karşımızda kaşlarım çatarak çehresini buruşturan asabi hırçınlığın mânası yok - tur.» demektedir. —— Tan — Ahmed Emin Yalman Barış hazır - lığı serlevhalı makalesinde (İngilterenin Fransa ve Belçikayı tecavüzden Okorumak hakkındaki taahhüdlerini tazeleyişini, Çe - koslovakya İşlerine olan alâkasnı açıkça meydana koyuşunu kaydederek. — «Bugün hakiki bir barış anlaşınası için vaziyet olgunlaşmıştır. Yalnız Almanya ya allâlı bir vaziyette fırsai kollamıya devam edecek, dünyada emniyetsizlik ve istikrar - sızlığın devamına sebeb olacak, yabud da hakkile yırttığı Versay mushedesinin yerine gönül boşluğile ve münakaşa yollle esaslı bir barış anlaşması kurmayı kabul ederek 1914- 1918 harbinin hakiki sulhünü hazırlamak ü- zere müzakere masasının başına geçecektir» demektedir. ani Kurun — Asım Us Avrupa durumu serlev- balı yazında » İngiliz-Fransız > müzakeresi neticelerinin tahminden »iyade açık ve katl olduğunu İngiltere-Fransa arasında Avrupa işleri etrafında bugünkü kadar yakınlık oi- madığını kaydederek Londra müzskerelerin- den sonra cihan efkâri umumiyesinin dik - katinin şimdi Romaya dönmüş olduğunu yazmakta ve: — Bâkalım Romaâda yapılacak olan Hitler- Musolini konuşmaları Berlin-Roma mihve- rine nasıl bir istikamet verocek? Evalini sor- maktadır. Çakoslovakyada vahim hâdiseler Berlin, 1 (A.A) — Çekoslovakyadan buraya gelen haberlere göre, Tropau'da Çek polisinin himayesi altında Çeklerin Almanlara karşı yaptıkları tecavüzler ü- gerine vahim hâdiseler çıkmıştır. Alman meb'usu Künzil, Çekoslovakya dahiliye nazırma bir telgraf göndererek Çek polisinin hareketini protesto etmiş ve polis müdürünün azlini istemiştir, Beneş'in telgrafı Berlin, i (A.A) — Siyasi mahfeller Beneşin 1 mayıs münasebetile Hitlere gönderdiği telgraf hakkında ihtiyatlı bir lisan kullanmaktadırlar. Bu mahfeller, meselenin Berlinde mem nuniyetle karşılanan beynelmilel bir ne- zaket eserinden ibaret olduğunu beyan etmekle iktifa eylemekteğirler, Almanlar ne diyorlar? Berlin, 1 (A A.) — Essen'de çıkan ve Göringle sıkı bir alâkası olan Nazlonal| kada Niyazinin çektiği kornerle muhtelit ka| Zeitung gazetesi Çek meselesinin 'ancak| Prag'da halledilebileceğini kaydettikten sonra şöyle demektedir: «Bu meselenin İngiltere ile Almânya arasında görüşülmesinin sebebi anlaşıla- miyor. İngiltere tarafından yapılacak tah- kikat ve kullanılacak nüfuz ancak Prag- da müessir olabilir., Valide hanımın temeline inen ilk bir halâskâr olsun. Şehrin en güzel m — m m a a ve . tn 244 GEVİKE © Edenin yeni nutku Yazan: Selim Ragıp Emeç Ss abık İngiliz hariciye nazırı Eden istifasmdanberi ilk defa geçen gün bir ziyafet münasebetile siyasi bir nutuk söyledi. Bay Edenin nutkuna seç- tiği ünvan, kısaca «İngiltere» idi ve hatib, nutkunda, kendisini dinliyenlere bu mef- bumu anlatmıya çalıştı. Sabık İngiliz hariciye nazırı Edenin İngiltereyi tarif etmesi bir girizgâhlan başka bir şey de- Bildir. Çünkü o, bunu yaparken kendi siyasetini de ayni zamanda midafaaya imkân bulmuştur. Bay Edene göre asır- lardanberi devam eden ve bu asırlar arasından kendi varlığını ellerine ema net ettiği kimselerden istediği şey, ne silâh kuvvetile dünya üstünde bir heye- monya tesisi, ne ticareti, ne şu, ne de bu- dur. Onun istediği şey, ferdin hürriyeti ve demokratik esasların muhafazasıdır, Bay Edene göre Avrupa mühim bir ktiz geçirmektedir. İngilterenin anlaması lâ- zım olan şey, bu buhranın ortasında ha- reketsiz kalabileceğidir. İngilterenin iste- diği şey hürriyet ideali ve kanun saygısi- İdır, Onun kendisi için istediklerini baş» | kaları için istetnemezlik yapması mümkün olamaz. Bu itibarla beynelmilel münase- betlerde bu devrin gelmesi temennileri- mizin. başındadır. Çünkü bu, milletlera- rası medeni münasebetlerin devamı sart- larının başlıcasıdır. Bu gayeye varmak için meşru vasıtalardan başkasından isti- fadeye kalkışmamak ta, gene kararları- wuzın başında gelir. Bay Eden, bugünkü vaziyeti işte böyle cümlelerle tavsif ve tarif etmiştir. Selim Ragıp Emeç Fransada yeni Kararnameler Paris, 1 (A.A.) — Öğrenildiğine göre | Daladye, Marşando, Patenotre ve Bone tarafından bu sabsk saat 2 den 13 e ka- dar harbiye nezaretinde aktedilen içtima esnasında nazırlarla mesai o arkadaşları kendilerine teklif edilen tedbirlerin he- yeti mecmuası arasından yarın kabine metlisine ve öğleden sonra da nâzırlar meclisine tevdi edilecek olan ilk karar. nameler serisinin neden ibaret olacağını tesbit etmekle meşgul olmuşlardır. İlk çikacak kararname serisi Resmi Gazete'nin 3 mayıs tarihli nüshasında dercedilecektir. İspanyada Harb vaziyeti Barselon ? (A:ğ.) — Cumhuriyet çilerin tebliği: Akdeniz ve Aragon i Frankistlerin taarruzları mektedir. Yedi tayyare Barselon civarın» bir ikaç kere bombardıman etmiştir. Bom « İbardıman neticesinde elli kiş ölmüş - tür, Salamanka ! (A.A) — Frankist tek tiği: Havaların fena gilmesi yüzünden bütün cephelerde harekât Jurmuştur. cephelerinde devam et - Hasta İstanbu kazma ümid edelim ki yeni İstanbul için yerindeki bu bina kalktıktan sonra bü yük mabedi polip gibi tıkıyan bütün o taş ve tahta yığınları da kalkacak demektir. Antika meraklıları nasıl bir kıymet olduğunu iddia etmedile, oldu da bu çirkin taş ambarın da tarihf * bilmem! Eski bir şehri yeni ihtiyaçlara güre değiştirmek, yeni bir şehir kurmaktan güçtür. Hele İstanbul gibi tarihi binaları çok bir şehirde sallıyacağımız her kazmanın kârşısına ya evkaf Çıkıyor, ya çeşme, mabed, medrese, imaret gibi duvar şimdiye kadar şehirci için bir zindan olmuştu. mütehassıs bu zindan içinde kıvrı üze idüresi!,. Türbe, şadırvan, .çesini ifade eden her dört Mimarı, mühendisi anıp durdülar, Medeniyet motör ve elek dünün düşü trik şeklinde şehrin içine girdiği halde İstanbul Kandihar, Semerkand kal maktan kendini kurtaramadı. Yatağından taşan nehir gibi genişlemek imkâ- ını bulamıyan şehir Yeşiliköyden, Kavaklara, Üsküdardan Pendiğe kadar dal budak saldı. Tabil bir'sayfiye ularak kalması zaruri olan Kadıköy şehrin deniz aşırı bir parçası oldu. ani Duvarlar içinde mahpus kalan İstanbul bir türlü tabii istikametlere yayılamadı. Şehir böylece için için tıkandı, bo ğuldu. Şimdi kazma harekete geçmiştir. Mütehassıs bir elde kazma yıkıcı olduğu kadar yapıcıdır da! Prostun işatet tereddüd etmeden yıkalım. İstanbul uzuvları kesilmedikçe kurtulmaz. ettiği binayı adı ve tarihi ne olursa olsun ameliyatlık bir hastadır. Kangren olmüj Bürhan Cahid :