2 Nisan 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 11

2 Nisan Askerlik Bahisleri -SON POSTA | TELGRAF HABERLERİ İspanya harbinin askeri | Mussolininin noktai nazardan tahlili k * * Almanlar ve İtalyanlar, General Frankoya yardım etmek, bu suretle İspanyayı kendilerine bağlamakla, Fransanın cenubu garbi cephe - sinde onu her zaman tehdid edebilecek bir müttefik yaratmış oluyorlar Yazan: Emekli Erkânıharb Kaymak amı Nüzhet İspanyanın müstakbel don: işe girince Akdeniz hâkimiyeti b tün başka bir çehre alabilir. O zaman |İngilterenin İmparatorluk yolları Mı - İspanya harbinde Frankocular bilhassa | son günl. » mühim muvaffakıyetler kuvvetlerin en yakın sahil, Fransa - bir ilerleme hamlesi hın da bilhassa Şimali Afrika ile irtibâ- linde spanya parçasını ikiye : çok güçleşir, endişeli bir mahiyet a- lerek, bunların karadan birbitlerine yar- dımlarını kesectk, neticede İspa: tan başa General Frank hr. neticelenmi cektir. Bu itib Ki Alradi” v ne olacak? Bunlar kendi rine alınacaklar mu, yoksa y danı oluyor demektir Bu isyan a sinde yıkılan krallık tahtının yer rulmuş rejimi silip süpürecek bit mahiyet | #lmasının esas ve esbabı araştırı lursa gözlerimizi y dar geriye çevirmem Büyük harbden muzaffer ve gal kan devletler bilhassa Fransa; istixbalde Avrupada kopacak yeni bir harbi düşü - çı » d | keri: icablara gö le tesbit edilemiyecek gayri ferek orta Avrupada Almanyayı sevkül- |bir za için bu kuvvetlerin İspan €eyşi bir çember içinde kıskıvrak da bırakılmı da beklenilebildiği tırmak için Polonya, Çekoslav Z İtalyan kuvvetler aya bazı devletleri yeniden |nakli ihtimali de varid görülebilir. Böy ları vücude getirmektle, mi Yan-|1e bir halde İngilterenin Libyada İtal- ları gibi bugünün en cazib İcabları ka « dar, istikbalin askeri emel ve gayeleri de hâkim olmuştu. Yani yeni bir dünya yan tahşidatından duyduğu sıkıntı, es- kisinden daha ziyade artar. Herhalde vaziyetin inkişafı, bütün dünyaca de - harbinde Almanya devistini; Polonya, la takib edilen İngilte - Çekaslavakya hükümetleri hududlarında üzakerelerinin — alacağı da cephe almıya mecbur ederek garb hu- bulunuyor. Bunu da dudlarında Fransız ve İngiliz cepheferin. de bulunduracakları orduları zayıflat » mak, netice itibarile adedi tefevvuktan mahrum bırakmak gayesi de bu yeni dev- Tetlerin vücude getirilmesinde mühim bir yer alıyordu. Bunun en açık delili, Al - manyanın muhtemel veya muhakkak taz. yiki karşısında Fransanın ırki, harsi bam- başka Çekoslovakyanın tamamiyet ve is- tiklâlini mubafaza etmek için icab edere se bir harbi bile göze alacak kadar ileri ye gitmesidir. Bu dar çemberden Üersay muahedesi- nin her fırsatta bir kısmını yırtmakla kendini kurtarmıya ve hududları hari - cinde kalan Cermen ırkını büyümeğe çalışan Almanya mına ayni emel ve sevkülce mukabele ediyor. İspanyadı kıp yerine kendine taraftar st bir ida- Te kurmak ve müstakbel bir dünya har- binde Pransayı Pirenelerde İspanyaya karşı da cephe almıya mecbur etmek, bu sayede garb hududlarında daha kuvvetli bulunmak istiyor, Bunün için Akdeniz. | demir bir deponun inşaatında çalışan a - vaziyet almak emelini gü * melelerin üzerine demirler birdenbire y ile anlaşıyor, beraberce isya«- | kılmış ve 778 numaralı işçi Sivaslı Hüse- nin ilk parladığı günden başlıyarak gö »| yin oğlu Nuri demirlerin altında kalarak Düllü ve muntazam kuvyetlerile âsi ge -| ezilmiştir. nerale her sahada yardım ediyor ve onü| Arkadaşları, Nuriyi kuttarmak ister - bugünkü vaziyetine, nihai fer ve kat'i|Terken diğer demirler do yıkılarak 466 Deticenin eşiğine eriştiriyorlar, Binaen- | nurnaral Salih de ayağı ezilmek su- aleyh' Alman ve İtalyanlar tarafından İs.| retile ağırca yaralanmıştır. Pünyada tesis edilmek üzere bulunan| Hâdise derhal Eskişehir müddetumu - lfrınko hükümeti; büyük harb galibleri-! miliğine haber verilmiş, yarah Salih de Hin vücude getirdikleri Polonya ve Çrkt—!ıtcd.n'i altına alınmıştır. :;::;î;: tamamile filli bir mukabele| — Glen Nürinin üç çocuğu vardır. Bir , Lkaç gün sonra da bir yavrusu dünyaya Bu sebeble yarınki İspanyanın da- gelecektir. Bir çocuğu da bundan iki ay ha doğruşu Berlin - Roma mihyerinin | cuyel ölmüştü. sadık ve minnettar bir müttefiği ola -| cağında bugün şüphe edilemez, Franko hükümeti bir kere İspanya- da teessüs ettikten sonra Alman ve İ- talyanın yardımile modern — silâh ve techizatile şimdiye kadar - İspanyanın biç bir zaman yapamadığı mükemmel ve kuvvetli ordusunu da yeni baştan fensik ve teşkil edince artık mesele kalmaz. Avrupa kuvvet müvazenesi; görünüşde Berlin - Roma mihverine te mayül etmiş bulunuyor. Böyle bir İs - panyanın varlığı ise Fransa ve İngil - terenin hiç de hoşuna gitmiyeceği gibi sevkülceyş bakımından Garbi Akdeni- zin vaziyetini büsbütün değiştirebilir. Nihayet bir gün gelir, Akdenizi Atlas | denizine bağlıyan Cebelüttarık kapısı demokrat devletlerin yüzüne kapa - Miverir, çok yakın bir âtide göreceğiz. Lord Loyd Şehrimizde Ankarada, hükümet ricaltmizle temas- larda bulunmuş olan Lord Loyd, dün sa- bahki ekspresle şehrimize gelmiş ve Park oteline inmiştir, Lord Loyd dün Boğaziçinde otomobilie bir gezinti yapmış ve akşamüstü bazı hu- susi ziyaretlerde bulunmuştur. Yüksek misafirimizin bu akşamki eks- presle Landraya dönmesi müuhtemel - dir. Eski;e;hlrde acılîlı Bir kaza oldu (Baştarafı 1 inci sayfada) Epeyce zamandanberi yapılmakta olan e alarak GA tarihi has- Zavallı Nurinin cenazesi bugün Dov- let Demiryolları hastanesinden kaldırı « larak arkadaşlarının elleri üstünde is - tasyonda hazırlanmış olan hususi trene götürüldü, Ati çalınan matem düdükleri arasında kal - kan hususi! katfarla asri mezarlığa varıl- dL Tabut; medfeni ebedisine göz yaşları arasında konuldu. Çok hazin olan cenaze merasiminde herkes ağlıyordu. Haber aldığıma göre, Nurinin ailesine ve çocuklarına Devlet Demiryollarmca ikramiye verilecektir, Aysel Çocuklar milletin en kıymetli hazinesi- dir, Bunların sıhhatle ve neş'eli olmala- rı için uğraşan Çocuk Esirgeme Kuru- mvuna yardım edinde, iz-| — Vatikan 1 (AA.) — Vatikan iyeden ve lokomotiflerden Nutkunun Akisleri solininin 30 martta töylemiş olduğu nut- kun ecnebi memleketlerde husule getir. miş olduğu akis ile meşgul olmakta ber- devamdır. Gazeteler, İtalyan teslihatı - Tn hiç kimseyi tehdid etmemekte oldu- ğunu ve sulhu zaman altına hâdim bu - lunduğunu yazmaktadır. Popolo d'İtalya diyor ki: Ecnebi memleketlarde bazı kimseler, İtalyan teslihatının kime karşı yapılmak- ta olduğu sualini irad etmektedirler. Bu teslihat, vatanın haklarına ve menfaat « lerine tecavüz etmeğe cesaret edecek 0- * |lanlara karşı yapılmaktadır. Vatikan Viyana Piskoposunu : Takbih etti radyosu ünun hattı hareketi sarih takbih edilmektedir. Milletler Cemiyetine Müzaheret birliğinin İstedikleri Londra 1 (ALA.) — Milletler Cemiye - tine müzaheret birliği bugün Kekston a | Holde Lord Sesil'in başkanlığında toplan: miş ve: 1 — İngiliz hükümetinin paktın bütün vecibelerini ifaya âmade olduğunu bil - dirmesini, 2 — Taarruza uğrıyan her devletin mü- dafaasının derhal temin edilmesini, 8 — İspanyol hükümetinin müdafaası için lâzım olan yiyecek, mühimmat ve malzerhe tedarik edebilecek vaziyete ko- |nulmasım, istiyen bir karar sureti kabul | eylemiştir. Amme hizmeti ifa eden müesseseler kömürsüz kalmıyacak Ankara | (Hususi) — Amme hiz - meti ifa eden müesseselerin — kısmen kömürsüz kalmaları tehlikesini önle - mek üzere bu gibi müesseselerin en az üç aylık kömür ihtiyaçlarını karşıla - yacak mikdarda stok mal bulundurma- ları Vekiller Hey'etince kararlaştırı! - muştır. Almanya Ayusturya fabrikalarına silâh sipariş etti Viyana | (A.A.) — Mareşal Göring Avusturyadaki seyahati esnasında or - du için muhtelif endüstri müessese - lerine ve bilhassa Steyr fabrikalarına mühim mikdarda silüh ve otomobil si - pariş etmiştir. 35 bin !ondan_yukın zırhlılar inşasına başlanıyor hükümetleri 1936 Londra deniz mukave- lesinin zırhlıların tonilâtosu — 35 bını:l tahdit eden maddesini terkettiklerini bil- dirmişlerdir. Franşsa hükümeti, bu mühim karara |3aik olan sebebleri tamamile takdir et-- İtiğini ve ancak Avrupanın bir kara dev- leti otuz beş binden yukarı - tonilâtoda gemi yaptığı takdirde ayni suretle ha - ıı. ket edeceğini beyan etmiştir. Japonlar Z Gerileyorlar | yın 100 kilometre kadar yakini: imuharebeler cereyan — ettiğini mektedir. Çin muntazam askerleri bu- rada Şanghay - Vuhu - Hançu müsel - lesi içinde çeteler ile birleşmişlerdir. Çinliler, mücadeleyi son on gün | « çinde Şanghay'a 130 kilometre — daha yaklaştırdıklarını bildiriyorlar. nan malümata göre, son hafta zarfında her gün Şanghaya en az elli Japon ya- ralısı gelmiştir. (AA.) Roma 1 (AA.) — Gazeteler, B. Mus »| 465 a-|ne işledik ve her Paris 1 (A-A) — İngiliz ve Amerikan vâsalasını kesmaek teşebbüsleri Fransadan yükselen: acıklı feryatlar (Baştarafı 1 inci sayfada) Gazetenin dünkü nüshasında, (Harb karşısında Fransa no yapıyor?) serlevhasile intişar eden dokuzuncu imâa- kalede, muharrir Avrupa sulhunu tehdid eden hâdiseleri ve FPransanın dahili vazi- yetini gözden geçirdikten sonra ezcümle diyor ki: «— Ecnebi dostlarımız endişe ile so - rTuyorlar: Fransa ne yapıyor? Fransa ka- bine değiştirmekle meşgüldür... Avrupanın asabiyet içinde çırpındığı, kasabalarımızın boşaldığı, Hitlerin âaş - kerlerinin hudud direklerini devirdiği, A- vusturyanın ağladığı, Çekoslovakya titrediği bu sırada siyaset adamlarımız nutuk söylüyor, komite halinde toplanı. yor, nisbetler tesbit ediyor ve birlik vü. €üde getirmek gayesile birbirlerine ha » karet ediyorlar. Bu herci cak şöyle hi harbi kazandı, kaybetti. Mütarekedenbe! sizliklerle karşıla: (Baştarafı 1 inci sayfada) mandan, akşama kadar takviye kuvveti aldığı takdirde şehri muhakkak surette müdafaa edebileceğini Röyter muhabiri - ne söylemiştir Takviye kuvvetlerinin gelmekte oldu- Bunu gösteren hiç bir emâre yoktur. Diğer taraftan Fransaya iltica eden mi- lis ve sivillerin adeği altı bini bulmuştur. Bunlar arasında bir de general vardır. Mülteci milisler, silâh ve cephaneden mahrum oldukları için kaçmak mecbu- riyetinde kaldıklarını ve tekrar memle- ketlerine dönerek harbetmeğe hazır ol - duklarını söylemişlerdir. Madrid cephesinde Lonâra 1 (Husust) — Son dakikada hü- kümet küvvetleri kumandanları arasın- da mühim değişiklikler yapılmıştır. Ku- mandanlıklara bilhassa genç unsurlar ge- tirilmiştir. Hükümet kuvvetleri Madrid cephesinde taarruza geçerek bazı muvaf- fakiyetler elde etmişlerdir. Lerida'nın âkıbeti Fraga 1 (A.LA.) — Franko kıtaatı saat 13,20 de Lerida dış mahallelerinin ilk ev- lerini işgal etmişlerdir. Hükümetçilerin mukavemeti Saragossa |- (ALA.) — Franko kuv - vetleri tarafından hemen hemen ta - mamile muhasara edilmiş bulunan Le- ridanın her an zabtı bekleniyor. Maa - mafih hükümetçiler dehşetli mukave - met göstermekte ve tank, ağır topçu ve mühim hava kuvvetleri kullanmak- ştadır. Şehir mütcaddid kuvvetli siper- |men Cumhuriyet kıt'aları kumandan « |lerle müdafaa edilmektedir. Frankodu- | lar siperleri birer birer zaptetmek mec buriyetinde kalmışlardır. Hükümetçilerin Barazad gölü benâ- lerini yıkarak şehri muhasara etmekte olan Franko kuvvetlerinin arka ile mu kalmıştır. Hükümetçi fırka kumandanların - dan birine gelen bir emrin sureti ele geçmiştir. Bu emirde diyor ki: «Bulunduğumuz siperleri hiç bir su- retle tahliye etmiyeceğiz. İkinci hat kumandanına gelen. ta - mimde de geri çekilen her kim olur - sa olsun ateş edilmesi emrolunmak - tadır, Alman tayyareleri Barselona | (A.A.) — Milli müdafaa nezaretli, ecnebilerin İspanya harbine iştirakleri hakkında aşağıdaki mütem- mim malümatı vermektedir: Pasajares ve Bilbao, Alman üssül - harekeleri haline getirilmiştir. Son Al- man tayyareleri buralara getirilmiştir. Henkel markalı kırk sekiz avcı tayya - resi, gene bu markalı on iki bombardı - man tayyaresi, Messarşmid markalı el- H iki avcı tayyaresi, Yünkers markal, se- Bitaraf Yabancı bât badan alı-İri altı tayyare, iki tane dört motörlü | yan etmekte olan İngiliz - İtalyan müe Yünkı tayyaresi. Bütün bu tayyareler, Burgos, Vi - torya, Avila tayyare meydanlarıma nak- ledilmiştir. akim (lerini işgal etmişlerdir. fakir bıraka Halk Ceph sarıldık. ; Büyük harbi müteakib bütün düna — ya Fransaya — hayranlıkla bakıyordu, — Bazıları onu seviyor, bazıları ise on « dan korkuyordu. .O tarihte, Fransa gâk fikir, gâh emirler veriyordu. B ndiyse, kendisine fikir ve emir | veriyorlar, Fakat şurasını iyi bilmemiz icab'eder ki, tehdidlere karşı boyun eğmekle düşmanı silâhından vazgeçi « Temeyiz. y Bu vaziyı © aramıza nifak sokam — » harbden korktuğumuza — r? Hayır, Kat'iyetle eminim ki, halihazırdaş yen harbeu millet ve en cesur devlet ree isi dahi bizi harbe teşvike cesaret ede- | mez. Ordumuzun kuvveti - ve milleti « | Mizin kuvvei maneviye sekliği here | kesce malümdur. Faka! yekdiğerini tutmıyan bir si « | yasette devam ettiğimiz takdirde, pa « Ta ve yiyecekten mahrum olan komşüs muz bunları tedarik için tablatile güze İ lerini bize çevirecektir. şu hakikati iyi la ittihad olmazsa — doğru ve harbe sürükleniriz, ]mi mürekkehbdir, Bilbao ! (ALA.) — Bilbao'nun Frafih kocular tarafından İ re bulunduğu sıral nın en büyük vapur kumpanyası olart Soto ve Azmar şirketi ortaklarındam Azmar mezkür kumpanyaya bin tonilato tutan 26 vapuru İngiliz firmalarına satmıştır. t Ortağı aleyhinde açtığı davayı Lote dra mahkemesince kazanmış ve mez « kür vapurlaşın kendisine iadesine hül molunmuştur. Bu karar Frankocu İs « panyada büyük memnuniyetle karşı « — lTanmıştır. İngilizler Barselondan çıkıyorlar Londra | (AA.) — Barselondaki İn giliz tebaası şehri terke davet olun muştur. Saragossa | (AA.) — Son dâakikaş — Milliyetperverler Lerida etrafında ve | şimalindeki mevzilerini ıslah etmişlen dir. Milliyetperver kıtaat bugün şehri işgal teşebbüsünde bulunmamışlardır. Burgos | (A.A.) — Alkaniz'den i n leri hareketlerine devam eden lejyo « nerler, Tarragon vilâyetinde mühim bir merkez olan Valadeoblesi işgal etmişe lerdir. Hükümetçilerin muvaffakiyetleri Madrid | (ALA.) — Asilerin Arag_o!ı: cephesinde şiddetli hücumlarına rağ « Jlğı iki hareket başarmıştır. ijn!n d biri üç gün evvel Alarrasin bolgesm_— de, buşlamış ve 15 kilometre b ler « leme ile neticelenmiştir. Hükümet kte |taatı Masezoso, Terriente ve Azor küye İkinci hareket Sellela'da merkez ors dusu tarafından yapılmış ve dün er enden şiddetli bir tapçu ateşinden son ı:a ba.şhîarak akşam üzeri 12 kilamete re ilerleme ile neticelenmiştir. Abane « das köyü çevrilmiştir. j General Miaha, ansızın taarruz kare şısında kalan âsilerin pek az mukave « met gösterdiklerini bildirmiştir. Bu! 4 nunla beraber bu bölgede şiddetli müs harebeler cereyan etmiştir. İngiltere İtalya ile Uguştu (Baş tarafı 1 inci sayfada) komitesi tarafından halli için bütün gayp retini sarfettiğini hatırlatmaktadırlar, (AA) Londra ! (Husust) — Romada cere«s zakereleri memnuniyetbahş bir sureta te inkişaf etmektedir. ş İngiliz sefiri Lord Pert, yarın tek « rar kont Ciano ile görüşecektir.