11 Mart 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8

a.. a F AU e B A e HT Mart Evvelki günkü ve dünkü kısmın hülâsası: 1885 de Rus Çanı 3 üncü Aleksandı, A- Yusturya - Macaristan imparatoru Pran- #uva Jozef'in davetini kabul ederek Mü- Favla'nın küçük bir kasabasına geliyor, Burada mükellef bir müsamere veriliyor. Müsamereye Viyana Şehir Tiyatrosu san- Gikârları da geliyorlar. Bunların içinde Katbherine Sehratt isminde genç, güzel bir Aktris de vardır. Bu'aktris imparatorun Bazarı dikkatıni celbediyor ve aşk ToOma- M da böyle başlıyor. İmparator kendisile konuşuyor, saraya davet ediyor, İmpara - De artistin mülâkatları sıklaşı - Yor. Bir müddet sonra Cehoenbrunn #arayı yanında genç artist bir vilâ tutu- Yor, Fransuva Jozet|de her sabah saat 65 ân sarayın metrük bir kapısından Çi- kerak bu villâya giriyor, beraber kahvaltı tdiyorlar. Kahvaltıdan sonra beraber çıkıyorlar. Parkda geziniyorlar. Bu arada Emniyeti Ümumiye Müdiriyeti sivil memurları in - Baratoru datma göz önünde tutuyorlar. İmparator 18 saat durmadan çalış - Maktadır. Bedbahttır, karımı Avrupa çe - Birlerini durmadan geziyor, oğulları ha - Yıraz çıkmıştar. Pakat buna rağmen İm - Para'tor yılmıyor. Baz günler çalışma o - daşında ! işilik yemek hazırlanıyor. Bu, İmparatorun Katherine ile birlikde ye - Mek yemesi demektir. Katherine çok müşfik, iyi yürekli, te - Mniz bir kadındır. Fakir zabitlerin evlen- Melerinde imparatoru yardıma — sevke - der, saray müstahdeminine bayramlarda hediyeler dağıttırır. Bir aralık — Velinhd nsol - Ferdinand'ın da — evlenmesinde €a büyük âmil oluyor. (Yazı devam etmektedir) —e P ——— — İmparater Fransuva Jözetin hususi hayatı S7 Kone SikenSİŞR ılllpıntor ölmüştü. Katherine Sehratt ıztırab içinde çırpınarak ölünün odasına gidiyordu. Tam kapının önünde Sarayla alâkası kalmamıştı, içeri açıldı ve yeni İmparator, genç Viyanada Rivgstrasse Ve Prater ile kızı dairelerine çekildiler? Başları ağ- lu ve yemek soğudu. n:;r:uu"y- Ferdinand Viyanaya dön - mek üğere derhal trene bindi, fakat yal- nız dönmüyordu. Sophi Şotek de kom - ma binmişti. pi::nu: :'e gen:;ş kız meselenin neticesi üzerinde endişesiz değillerdi. Çünkü ha- veketleri göze çarpmaktan hali kalma - mişti. Viyanaya sual çıktı: — Nereye gidilecekti? Prensin sarayına mı? Bu takdirde skan- dal derhal patlak verecekti. Ötele mi? Hikâye bir vodvil halini almak istida » dımı gösteriyordu. Sofiye bir ilham geldi, şofüre; — Glorlettegasse sokağı, numara 9, ad- resini verdi. Katherime Sehratt'ın köşküne gidiyor- dı. Orası sığınılabilecek yegâne ilti « warıldığı zaman ortaya bir a: cagühtı. Katherine iki sevdazedenin da -| vasını müdafaa etmek cesaret ve kuv - vetine malik olabilirdi. Sofi üç gün Katherine'nin köşkünde kaldı. Arşidükün avukatları veliahdin kral hanedanından olmıyan bir kızla, he-| le arşidüşes İzabelin refakat kızı ile ev- lenmesimi bir türlü aklına sığdıramıyan imparatorun muannidane Mmukavemetini kırmak için beyhude yere uğraştılar. İmparator mukavemet etti, hattâ So » fiyi mesafir ettiği için Katherineye bile kızdı. Bu hal üç gün sürdü. Dördüncü gün Katherine taarruza geç- ti. Sabahleyin erkenden Schoenbrunn_n- rayıma gitl ve geldiğini haber verdir - meden doğruca imparatorun çalışma oda- YA Bir jlkbahar pazarının sabahi Avus « _'" veliahdi Arşidük Fransuva Fer « “"nd Rusyaya gitmek üzere trene bin- ve Petersburga vardığı günde ar- & Mari-An ile nişanlandığı resmen da edilmişti. Arşidük Fransuva Ferdinand - zahiren lısını. hakikatte bir başkasını gör - Biek üzere yolda bulunürken nişanlısının :'hndı genç kızın annesi arşidüşes İza- | kabul resminin son hazırlıklarını se- içinde yapıyordu. © Yemek menüsü hazır mı? '::lanuı ryefakat bayanı güzel ve se » Demuvazel D'honnör Sophi Şotek Nen kuşarak menüyü aldı,, hanımına :.“l- Fakat bu hareket esnasında bir ,_:tı-ın reverans yapmıştı. Eğildiği si- _u:omjmm içinden bir madalyon sâ- halısı üzerine düştü. Kadınlarda hâfif bir hastalık vardır, Bam, tecessüs derler. Bu derdin ilk kur- t kendileri olurlar. — Broşunuz düştü matmazel, gösteriniz Yım, ş,:;ı’uheı genç kızdan evvel eğğilerek % #&ldı, Bir saniye sonra tedssür ve dolu gözlerle genç kıza bakıyordu. Madalyonun içinde vellahd arşidükün İmp atür resmi, resmin altında da sarih Ar, Vardı. Genç kız kıpkırmızı kesildi. sına teveccüh etti. Bu ziyaret imparato- ru şaşırtmıştı. Fakat canı nlnlfmş nşı idi, sıkılmamış ma idi, belli etmedi, nazikâne bir kaç cümle söylemiye ku?'u_ld?. Katherine imparatorun sözünü derhal kesti ve muhatabının gözlerinin içine ba- karak şu sade suali sordü: — Majesteniz yeni bir Mn_v_erllng fa « giasının vukua gelmesini mi nsu_vorîuî İmparator sarsıldı. Kar altında gömü. lü av paviyonu Ve facia sahnesi öl.umd: birleşen İki sevdazedenin mcdlefı göz- içrinin önüne mi gelmişti? O tarihlerde bir prensin iyi karşılanmamış aşkının hikâyesi bir kaç metrelik sinema filmi ile bitmezdi. Boğuk bir sesle sordu: — Gerçekten sevişiyorlar mı? Bitişik odada - an'ane şampiyonu olan dolaşıp duruyordu. Geç kalmıştı. Kathes rine muvaffakiyetini temin etti ve bu iyi haberi kendisini göz yaşları arasmda ku- caklıyan Sofiye bizzat verdi. Seribe'in e serlerine benziyen kömedi bir izdivaçla nihayet buluyordu. Asıl facia senelerce sonra Saray Bosnada ild sevdazede karı kocayı Tmezarda da birleştirdiği zaman vukua gelecekti. i i Her zaman için acı bir hatıra Fransuva Jozefin uzun müddet süren saltanatı sona eriyordu. Harb içindeydik. <—— — SON POSTA | Saray Mareşali kendisini durdurttu. Artık giremezdi. Mareşal bunları söylerken kapı kadına içeri girmesi için kolunu uzattı da hazır bulunmak istemediği takdirde yapılacak tek şey ölmekti ve o da ölü » yordu. Bir çok günlerdenberi son nefesinin yaklaştığı söyleniyordu fakat ölümün yaklaşması Fransuva Jozefi çalışma â- detinden vazgeçirtmemişti ve bu ikinci teşrin aymın sisli günü öğleye doğru bü- tün ailesi efradı bitişik odada toplanıp alçak sesle konuşurlarken o hümma İle sarsılmasına rağmen yazı masasının ge- risine oturmuş kabine şefi Baron Schi » essl'in raporunu dinliyor resmi bir vesi- kanın altına sonuncu imzasını atıyordu. Baron Sehiessl çekilmeden evvel: — Sir dedi Matmazel Sehratt size hür- metkârane tazimlerini yolluyor kendisini kabul edip edemiyeceğinizi soruyor. İmparator hayatında sonuncu defa ©- larak muvafakate delâlet eden bir jest yaptı fakat hemen fikrini değiştirerek: — Matmazel Sehratt'a teşekkür etti « ğimi söyleyiniz bugün gelmesin, beni gö - YTürse hüzün duyar.. Bir hastanın ıztı - trabları.. Hayır onu bu acı manzaradan esirgemek lâzım.. Ve © gün Fransuva Jozef öğle yeme - ğine dokunmadığı gibi ,Fransuva Joze- fin o kadar tatb günler geçirdiği Gloriet- tegasse sokağındaki köşkünde Matmazel Sehratt da yemeğine el sürmedi. Haber- ler fenalıktâ renklerini gittikçe koyulaş- tırarak yekdiğerini takib ediyorlardı: Ma jeste Papanın vekilini kabul etmişti. Pa- panın vekili Papanın takdislerini getir - mişti, Majeste günah çıkarmıştı, Majeste — Avrupa sulhünün Sayfa 7 ilkbaharında mıyız? Fakat Roma, Berlin ve Londradaki havadan fazla ümide düşmiyelim, gök daha çok kereler bulutlanabilir Yazan: Muhittin Birgen Lord Perth Romaya vardı; elinde mü- zakere edilecek meselelerin bir listesi ve tebinde de bu liste üzerindeki meselele- rin müzakeresi metodlarına aid bir sev- kulceyş ve tabiye plânı var. Buna muküa- bil, İtalyan hariciye nazırı ve onun arka- sında, kayınpederin hazırladıkları İiste- ler ve müzakere plâmı bulunuyor. İngil- tere ile İtalya, beklenilen ve son dakika- da etrafında büyük bir fırtına koparılan müzakerelere başlamak üzere — bulunu- yorlar, «Bu müzakerelerin neticesi ne o- lacak?» Bütün âlemin zihnini de bu me- sele işgal ediyor. Harb ve sulh, dünyanın mukadderatı, bir dereceye kadar, bu mü- zakerelerin neticesine bağlıdır. Müzakereler gizli cereyan edecek ve bunların gidişleri hakkında, günü günü- ne malümat almak kolay olmıyacak. Fa- kat, hazırlık devresine aid hâdiseler, ce- reyanlar ve tahminler hakkında, bizce şimdilik bir fikir edinmek kabildir, * Muhakkak olan bir hâdise var: İngil- tere bu müzakereye memnuniyetle ve «anlaşmak niyeti» ile gidiyor.Bunu birçok alâmetlerden anlıyabiliriz. Meselâ, Lon- drada bulunan büyük dünya gazeteleri mümessilleri umumiyetle bu intıibar taşı» yorlar ve gazetelerine böyle yazıyorlar. Gazeteciler çok şey bilmezler. Fakat, si- yaset meselelerinde burunları gayet has- İsastır; her kokuyu iyi duyarlar ve ekse- |riya yanılmazlar. Londrada Bay Eden'in gürültülü isti. fasından ve nümayişlerden, parlamento- da :nuhalifler tarafından yapılan şiddetli tenkidlerden ve sual ve cevablardan son- ra, bizim meslekdaşların söylediklerine göre, sakin ve hattâ memnun bir hava bâsıl omuştur, Bir kere bütün hükümet taraftarı matbuat, bu müzakerelerin baş- lamak üzere olmasından dolayı memnu- niyet gösteriyorlar ve hükümeti bu mü- zakereleri bir neticeye bağlamaya kuv- vetle teşvik ediyorlar. Ondan sonra, mu- hafazakârlara mensub olup Eden tarafı- nı iltizam eden, yahud hükümete karşı daha serbest bir mevkide bulunan gaze- teler bile, şımdi işlerin böyle bir cereyan almış olmasından memnun görünüyor- iar. Hattâ en garibi şudur ki, şimdi, a- mele fırkası gazetesi olan Daily Herald bile bu müzakerelere karşı dostane bir tavır almıştır. «Biz, diyor; İtalya ile mü- zakereye âleyhtar değiliz. Ancak bu mü- zakerelerin adalet ve sulha hizmet ede- şimdi da'gındı, emir zabiti Majestenin |C PİT Tuh içinde cereyan etmesini is- yanındaydı, Majeste uyanmıştı, şimdi ve- Hiahd ile konuşuyordu ve nihayet Ma - jesteyi tekrar yatırdılar, dalgın nazar « larla bakındı, nabzı gittikçe ağırlaşıyor- du. En sonra akşam 9 da telefon çaldı: — Majeste Allahın verdiği sükünla e- bedi uykusuna dalmıştır, dediler. Bahar çiçek içinde, o da xençliginln! en parlak demlerindeyken Kathetine Sahratt imparatorun kolunda olarak bin- lerce defa geçtiği Sehotnbrun parkına a- hıldı. Ölünün odasına gidiyordu. Oda hiz- metçileri aynalarla avizelere şimdiden si- yah tül geçirmiye başlamışlardı. Sert bir ses genç kadını durdurdu: — Ne istiyorsunuz? Bu, yillardanberi biriktirdiği kine ni - hayet serbest cereyan verebilme haline gelmiş olan saray mareşali idi, Katherine Sehratt bu suale verecek ce- vab bulamadı. Gözleri yaşla doldu ve bü- Saray mareşali devam ediyordu: — İmparator hayatta iken kendisini zie Şşaret etmenize müsaade edebilirdi. Fa « kat ölümünden sonra sizin için burada yapılacak şey kalmamıştır. Fakat tam bu dakikada salonün kapısı açılarak daha ön beş dakika önce sadece bir veliahdden başka bir şey olmıyan im- parator 4 üncü Şarl göründü. Ve kolunu Matmazel Schratta vererek onu ölünün odasına götürdü. teriz.. Daily Telegraphe gazetesinin memnuni- yotle kaydettiği malümata göre müzake- reler Romada da büyük bir memnuniyet havası uyandırmış ve sür'atle müsbet ne- tice &lınacağı Ümidlerini kaydetmiştir. Dün bu meselede hükümete karşı vaziyet almış olan bu gazetede bugün göze çar- pan değişme de dikkate değer, «Müzake- relerin çabuk ilerlemesi için yegâne ma- nla, diyor, İspanya meselesidir. Fakat, bu manlanın da bertaraf edilmesi ümidleri kuvvetlidir.» Hülüâsa, Londrada birdenbire sakin, müsaid ve bütün İngilterenin İtalya ile anlaşmak temayülünde olduğunu göste- ren bir bareket vardır. Adetâ, herke$ u- muyor ve bekliyor. * Bu müzakerelerin başlangıç günlerin- deki hava, mart ayında bulunmamıza yık resmi mahkük olan yüzüğünü çıkar - makla meşguldü. İmparatorun ölümünün Üüzerinden yarım saat geçmemişti ki âl- desi efradı bir halka için yekdiğerile kav. ga ediyorlardı. O vakit Matmazel Sehratt Zöz yaşları içinde: - Majeste bu yüzük ile gömülmek is- tediğini ötedenberi söylerdi, dedi. Ve ©- da uşağı Ketterl yüzüğü tekrar ölünün parmağına geçirdi. * İngilterenin, Berlin - Roma mihverini kırmak üzere İtalya ile anlaşmaya çalışacağını yazan Churchill rağmen, o kadar güzel ki insan kendisini sulhün ilkbaharında zannedecek! Gerek Londrada, gerek Berlinde dost. luk güneşi parlıyor ve ümid yeşilliği yük. selip duruyor! İngilizler, İtalyzyı Almanyadan ayır- mak, Berlin » Roma mihverini bozmak gibi bir siyaset takib etmedikleri hak. kında mütemadiyen teminat veriyorlar. Bilâkis, dostluk ve anlaşma müzakerele. rin! iki tarafla da birden idare etmek ve ayni zamanda iki tarafla da beraber yü- rümek fikrinde imişler. Muhtelif büyük gazetelerin Berlin ve Londra mümessil. leri, Hitlerle İngilterenin Berlin elçisi arasındaki konuşmanın çok dostane bir «temas> havası içinde geçtiğini, henüz konkret meseleler üzerinde konuşma ba» his mevzuu olmamakla beraber bu ilk temasın her iki tarafı da memnun ettiği- ni söylemekte müttefiktirler, Ciddi müe zakerelerin başlaması ancak Londraya yeni bir Alman elçisinin tayininden sone ra başlıyabilecekmiş. Bu elçilik için de Viyanadan yeni ayrılan Papen'in nam« zedliği ileri sürülüyor, İtalya ile başlıyan müzakerelerin Al- manyayı İtalyadan ayırmak hedefi ile yapıldığına dair Evening Standard gaze« tesinde Winston Churehill tarafından yas zılmiş olan bir makale, Londra hükümet mehafilinde memnuniyetsizlik uyandıre mış. Londranın Berlinle ayni zamanda anlaşmak istediğine dair bütün rTesmi mehafil, etrafa teminat verici bir hava neşretmektedir. Samimi mi, değil mi? Bilmiyoruz; fakat, hava bugün böyledir, Yalnız Londra mehafili şunu söylüyor: İtalya ile olan müzakereleri neticelendir. mek, Almanyâ ile yapılacak olanları nee ticelendirmekten kolaydır; çünkü Alk manyanın müstemleke iddiaları büyük» tür, * Fakat, mart ayında olduğumuzu unul. mıyalım ve bugün Londra, Berlin ve Ro- mada göze çarpan bol güneşli bahar ha- vasından, çok ümide düşmiyelim. Hava daha çok bulutlanabilir ve hattâ bulute lsnacaktır. Eğar halledilecek davaların halli kolay olsaydı işler bugüne kadar sürüklenip gitmezdi. Muhittin Birgen tün vücudü asabi bir titreme İle sarsıldı.| PürAtörun parmağından üzerinde bir ge-| miyen bir lâmba halinde muhafaza eden köşktür. Ve harict âlemin uğultusü bu köşkün duvarlarını aşarak içine giremez, Medhalin meşe kapısında sonu kırmızı kordelâ ile pihayetlenen bir kordelâ var- dır, Bu tokmak çekilince küçük bir çın . girağı harekete getirir. Tıpkı eski bir ma. nastırda olduğu gibi, her sabah yaşlı bir kadın bu kapının eşiğinde görünür, Elle- rinde beyaz eldiven, koltuğunun altında itina ile kılıftına konulmuş bir şemsiye vardır. Şapkası moda harici, siyah elbi » “ Fransuva Jozef asker yatağı üzerinde sonsuz uykusunu uyuyordu. Göğsünün| Matmazel Sehratt'ın Gloriettegasso #o- üzerine bir altın haç koymuşlardı. Ve| kağındak' köşkünde 20 yıldanberi her bir geridonun cam Üüstlüğünün altında| şey yerli yerinde kaldı. Harb sonu Viya. da, vaktile Katherine'nin toplamış ol-|rarın üzerine bir bora gibi çökmüştü. düğü kuru"çiçekler duruyordu. Sarsıntının uğultusunu Avusturyâ payis Katberine diz çökerek yüksek sesle dua'|tahtında hiç değilse bir ev işitmedi, bu Evvelâ kayıp sonra istirdad odilen Galiç- ya tekraz kısmi bir istilâya uğramıştı. Ro- manya ile İtalyanın harbe girişleri netice- gi olarak cephe büspütün uzamiştı. Ve Avusturya - Macar kalesinin elân sağ - lam görünmeşine mukabil bir çok çat - Jaklıklar İnhidamın yakın olduğuna de- iâlet ediyordu. İmparator sesl 20 seneliktir. Zira Matmazel Sehratt imparator Fransuva Jozefin öldüğü gün- denberi kendisi için hiç bir şey ısmarla « mamıştır. Kapı; eski zamanın dostlarının, emek- tar' saray müdavimlerinin -geçebilmeleri için pek seyrek olarak bazan açılır. Bu (Devamz 8 inci sayfada) .“':"m de öyleydi, fakat onunk! hid- k" İleri geliyordu. Yerinden kalktı, tlime söylemeden salondan çıktı. Bir sonra sarav müdürü genç kıza 41 hazırlanıp saraydan çıkmasını Arşodiyordu. töğ düke yapılan kabal resmi tahmin SERİRESBİ Bdi soğuk. oldu. içim inhidam «jetti. Bu sırada arşidüşes MarixJozef im «|ev eski imparatorun hatırasını hiç söns