17 Ocak 1938 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 10

Yazan: Ziya Şakir Abdülhamid içki mübtelâsı olmadığı helde muhtelif markalı şampanyalar, yerli ve Avrupa şaraplarının envar, halis Viyanı ve Almanya biraları, en yüksek markalı viskiler, Fransız ve Yunan konyakları hususi kilerinde yer almıştı Ertesi günü, itiyadını bozmıyarak cüuma selâmlığına çıkmak istemişse de, muvaffak olamamıştı. Se'âmlığa çıkamamak, Abdülhamide| fena bir üzüntü vermişti. Çünkü hün- kâr, hastalıklarını hiç kimseye belli et- mek istemezdi. Halkın kendisini; dai- ma zinde, dalma pürsıhhat bilmesini arzu ederdi. O gün selâmlı gün mabeyn baş! amayınca, ertesi kitabetinden matbuata ürette soğuk al- rından, birkaç gün kadar dairei hümayunlarında istirahat bu- yurmaları etibba tarafından tavsiye e- dilmiş; buna binaen dünkü gün selâm- lik resmi âlisi icra edileme Mealinde olan bu tebliğ, bütün gazetelerle ilân edilmişti Nitekim, hünkârın vc(.'ıu da, daimi ' * ir. Vefa- tından allı gün evvel mübtelâ olduğu (zâtürree) nin ihtiyarlık ve diğer bir bastalıkla ihtilâtı ölümüne sebebiyet şlerini bir dişci- ne de yabancı bir rmesine müsaade etmiş- tir. Yalnız bir defa (Üsküdarlı Ahmed efendi) isminde bir dişciye bir tek dişi- ni çektirmiştir. Diğer dişlerini, bizzat kendisi çek- miştir. Ve bunun için de Avrupadan mükemmel bir kerpeten takımı getirt- Miştir . Hünkâr, ağzımda tek bir dişi kaldığı halde, takma diş de yaptırmamıştır. Fakat, kendisini çok iyi kullanmıştır. Konuşmasını bile pek 0 kadar bozma- miştir, Hattâ birçok kimseler, hün! tin dişsiz olduğunun farkına bile var- mamışlardır. Abdülhamid, saltanat devrinde değil; menfa ve mahbes hayatında da dnkım— lar ve ilâclar hakkındaki itiyadlarına sadık kalmıştır. Gecek İstanbulda ve gerek Selânikte mahbus bulunduğu zaman, hükümet tarafından kendisine hususi bir tabib terfik edilmiştir. Ve hünkâr bu tabib ile, hemen iki günde bir temasa gel- miştir. Ufak tefek rahatsızlıkları için onunla uzun uzün müşaverelere giriş- miştir. ların hiçbirini istimal etmemiştir. Bey- lerbeyi sarayında velat ettiği zaman, yatak odasında bulunan iki gardroptan biri açıldığı zaman, senelerdenberi ken- disine verilen ilâçları orada sakladığı görülmüş, ve bu hal herkese hayret vermiştir. Yalniz, hayatının son seneleri (as- prin) kullanmıya başlamış ve bundan | da büyük bir memnuniyet göstermiş-| tir. Fakat şunu da ilâve edelim ki, bu| ilâcı hususi tabibinin tavsiyesi ile ve — onun delâletile bir eczaneden almamış, — #timad ettiği müsahiblerden (Nuri a- ğa) ya veyahud (Şöhreddin ağa) ya al- dırarak kullanmıştır, ABDÜLHAMİD, NE YERDİ, NE İÇERDİ?. Abdülhamidin bu kadar zinde ve sıhhatli kalmasının sebeblerinden biri| ge, hiç şübhesiz onun yemek ve içmek meselesinde gösterdiği itina idi. — Abdülhamid, ne yer? Rivayete nazaran, altı sene Yıldızda eskerlik ettikten sonra memleketine #vdet oden bir ere, böyle bir sual sormuşlar, O da, şöyle bir cevab ver- Miş: — Ne ğanın cü Dem Garibdir ki, yellerine merak ? Ekmeğin hâsı ile s0- ü (|) yerdi. Abdülhamlı edenler, d ali sormuşlar ve hiç şübhesi İlâçlar istemişlir. Fakat bu ilâç-| Evvelâ şunu arzedeyim ki; Abdül- | vanozlar, parıl parıl parlıyan kutular, | bundan sonra mekteb müdürü Şükrü Ba- bamid, yemek meselesindeki noktai na- bir düstur halinde tesbit etmişti. Oı un için daima: — Yemeklerin terkiblerile, vücudün tıhhati arasındaki alâkayı gözetmeli.. ona göre yemekler yemeli. Derdi. Ve bu usulü herkese tavsiye €tmekle beraber, kendisi de buna son derecede riayet ederdi. n, bany bir kahvaltı etmek, hi di. Ve bu kahvaltıda da yerli beyaz pey- nir ile taze yumurtayı tercih ederdi. Abdülhamidin hergün yiyecekleri yemekler, (kilercibaşı Osman bey) ile Çikinci kil Cz'kve Hüseyin efendi) | tarafından '.cnıb edilir, evvelâ kendisi- ne gösterilirdi. Tabildir ki, bu list birçok yemek isimleri kaydedilirdi. Abdülha bunların içinden dal: Na bol gıdalı ve hazmı en kolay olanla- rı tercih eder; seçtiği yemek isimlerinin İyanmı, renkli bir kalemle çizerdi. | Abdülhamidin tercih ettiği yemekler, şunlardan ibarettli: Et, köfte ve balıkların ızgaraları. Hafif ve sebzeli börekler, Beyinli pilâv. Her türlü meyva, Abdülhamidin bütün yemek malze- zat kilerci başı Osman bey ta- rafından tedarik olunarak, ikindi ki- lerci Hüseyin efengiye teslim edilirdi. | Kileri idare eden, bizzat Hüseyin e- fendi idi. Öndan başka, Abdülhamidin hususi kilerine hiç kimse giremez; hiç bir şeye kimse elini süremezdi. Bu kiler, cidden ülecek bir man- zaraya malikti. Evvelâ, son derece te- | n sonra hafif kat mizdi. Sonra; çini kaplar, porselen ka-İ Avrupa tezgâhlarında Para yerine mal İle gemi (Baş tarafı T inci sayfada) malarına ve bizi alâkadar eden iktısadi hareketleri yakından tedkik edebilmele. râne de ayrıca ehemmiyet veriyoruz. İlk temin ettiğimiz muhabirlerden biri Tri - yestede bulunan Bay R. Işık'lır. Muha - |birimiz bize incirler hakkında bit etüd göndermiştir. Bir iki güne kadar neşre- deceğiz. Bay R. Işık dikkate değer mühim bir bahse işaret ederek bize aşağıdak: satır- ları göndermiştir: Triyeste ? — İki gün evvel Triyestede denize bir gemi indirildi. Sekiz bin ton hacminde, tam manasile mükemmel bir gemi, Triyestenin «Cantlere Riuniti del Adrlatico» şirketinin tezgâhlarında, Nor- |vecin «Begenske Dampskibsselkabe» va- pur şirketi hesabına yapılnuştır. Triyes- tenin zikrettiğim tezgâhları bizim bah - riyemiz için de gemiler inşa etmişti. | Size bu hâdiseyi haber verişim sebeb- siz değildir. Triyeste limanında gördü- Büm bu güzel gemiyi Norveçliler hiç bir para tediye etmeksizin inşa ettirdiler, Bedeli Morina balıkyağile ödendi! Bizim Türkiyemizin de pek çok gemi- ye ihtiyacı var. Bugün bu gemiyi sey - İm lar, Sudavatr vesaire gibi Avrupa ma-| büyük bir intizam ile yerleştirilmişti. Bu kilerde, yenecek ve içilecek şey- lerden akla ne gelebilirse, hepsi çiy ©- larak mevcud idi. En doğru tabir ile iyliyelim ; yalnız, (kuş sütü) eksik idi, Asıl garib olan cihet — şurasıdır ki; Abdülhamid bir içki mübtelâsı olma- dığı halde, muhtelif markalı şampan - yalar, yerli ve Avrupa şaraplarının en- var, halis Viyana ve Almanya biraları, en yüksek markalı viskiler, Fransız ve Yun:ın konyakları bile bu hususi kiler- de yer bulabilmişti. Yalnız, bir tek ra- kı ne bile yer verilmemişti. Fakat bilhassa nazarı dikkati. celbe- den cihet, - (Yanos) maden suyundan başlıyarak- Çitli, Karahisar gibi yerli en sularile, Evyan, Vitel, Kishop- den suları idi. Şunu da unutmıyalım; Abdülhami - din sevgili papağanlarına verilen şam »|fıstıkları da gene bu kilerin bir köşe - sinde, tertemiz sepetler içinde muha - faza edilirdi. Hünkârın yemekleri için lâzım olan çiy maddeler, Hüseyin efendi tarafın- dan bizzat ayrılarak içleri temiz kumaş kaplanmış sepetlere konulur.. 'bunlar gene bizzat Hüseyin efendi tarafından mutfağa verilirdi. Ve orada, kilerciba- şı Osman beyin nezareti altında, büyük bir dikkat ve itina ile pişirilirdi. Bu hususi mutfağın önünde, en emin tüfekeilerden nöbetciler beklerdi. Hün- kârın husust ahçılarile kilereibaşı Os- man beyden, ve Hüseyin efendiden baş- mu'Yaga hiç kimse giremezdi. — Arkası var — RADYO Bugünkü program W? Kânunusanl 938 Pazartesi İSTANBUL Öğle neşriyatı: 1238: Plâkla Türk musikisi, 1250: Hava. diz. 13.05: Plâkla 'Türk musikisi, 13.80: Muh- telif plâk neşriyatı. Akşam neşriyatı: 18,30: Çocuklara masal: Bayan Nine, 19: Kriftzen Asımın kızı Nihal, 19,30: Radyo fo- nik temsil: Eminönü Halkevi gösterit kolu tarafından, 19,55 Borsa haberleri, 20: Rifat ve arkadaşları tarafından Türk musikisi ve halk şarkılar:, 20,80 Hava raporu, 20,33: Bay Ömer Rıza tarafından arabca söylev, 2045: Belma ve arkadaşları tarafından Türk mu - sikisi ve halk şarkıları (saat Ayarı), 21.15: Radyo fonik temsil Stüdyo orkestrası refa » katile (Madame Buterfiyi, 22,15 Ajans ha- berleri, 22,30 Plâkla sololar, opera ve oöperet parçaları, 2250: Son haberler ve ertesi gü- nün programı. BAA TI - İkincikânun - 998 Parartesi ANKARA Akşam neşriyatı: 18.30 Plâk neşriyatı, 18,35: İngilizce ders: Azime İpek, 19: 'Türk musikisi ve halk şarkı- ları (Makbule Çakar ve arkadaşları), 19,30: Saat üyarı ve araboa neşriyat, 1945: Türk musikisi ve halk şarkıları (Servet Adnan va arkadaşları) , 20,15: Spor konuşması: Niza « rettiğim zaman ayni şeyi düşündüm: İtalya, her sene Türkiyeden birçok mah- suller alıyor. Bu arada, balık bakımın - dan fakir olan İtalya denizlerinin mahsul | de balık almıya pek ehemmiyet verir. Şu halde, tıpkı Norveçle yapılmış - olduğu tarzda mapansasyon işini Türkiye ile da da tesis edilemez mi? Ben y ğine kani olanlarda - nım. Çünkü, Türkiye, İtalyaya sade ba- ık değil, İtalya için çok lüzumlu olan daha pek çok mahsuller veriyor ve daha da verme imkânları geniş bir memleket- tir. Norveç için elverişli olan bir iş bizim için neden elverişli olmasın? boşluğunu doldurmak üzere 'l'_irk:ycdı:n* mettin Kırşan, 20,30: Plâkla dans musikisi, 21: Ajans haberleri, 21,15: Stüdyo salon ore kestrası. 2155 Yarınki program ve İstiklâl marşı, Hava kuvvetlerimiz Ve ftayyare Mevcudumuz (Baş tarafı 1 ünci sayjada) len neşreden Ulus gazetesi bu tablo - da Türkiye için verilen rakamların ih- tiyat kaydile telâkki edilmesi lüzumu- na işaret etmektedir. Gazete, hava kuv vellerimiz ve bilhassa tayyare mevcu- dumuza dair verilen rakamın hakikat- ten çok aşağı olduğunu kaydetmekte - dir, Yüksek iktisad mekte Dün mektebde 55 nci yıldönümü parlak bir surette kutlulandı ğ Yüksek İktısad ve Ticaret mektebinin | ve son sınıf talebesinden Ekrem Ü yıldönümü dün İ birer 5 Me- | kuruluşunun incl mektebde merasimle kutlulanmıştır, rasimde İstanbul merkez komutanı, Ü- niversite rektörü, fakülte dekanları, pro- ch:ıürlrr, doçeni! ve asistanlar, mektebin |eski mezunları ve talebeler hazır bulun- müşlardır. Merasime İstiklâl marşı ile başlanmış, ban hazırlanan kürsüye gelerek misafir- lere teşekkür etmiş ve mektebın şimdiye kadar geçirdiği safhâları anlatmıştır. Mekteb müdürü evinde 55 yıl ev- vel kurulan bu müessesenin ilk yıllarda pek az mezun verdiğini, Cumhur! pından sonra mevcudun her yıl chemmi- yetli mikdarda arttığını ve bu yıl yalnız | yüksek kısımda (700) talebenin okudu- /ğunu söylemiştir. Şükrü Babandan sonra mektebin eski mezunlarından avukat Mekki, mezun- lar cemiyeti reisi Osman Nuri Beyman Paris, 16 (Hususi) — Cuma sıbn danberi başlıyan kabine buhranı henüz kat'i surette neticelenmemiştir. Kabine- | Yi teşkile memur edilen Bannet iki | gündenberi sarfettiği bütün gayretler ne- ticesiz kalmıştır. Bonnet bugün saat 13.30 da kabine: kuramıyacağını cumhurreisine bildirmiş- tir. Yeni kabineyi kurmağa memur edilmiştir. Leon Blum saat 15.25 de meclis reisli- ğine gelmiş ve derhal Herriot'nun yanı- na girmiştir. Blum dahiliye bakanlığına giderek Marx Dormoy, Vincent Auriol ve Paul faure ile görüşmüştür. Blum saat 18,25 de tekrar saraya dön- müştür. Blum saraydan çıkarken gazete- cilere yaptığı beyanatta, cumhur başka- nın kendisinden kabine teşkilini rica et. tiğini ve bu vazifeyi başarmıya çalışaca- ğini söylemiştir. Leon Blum bu akşam Matingnon o-| telinde istişarelerine başlıyacaktır. Eliza sarayında Paris 16 (A.A.) — B. Chautemps sa- at 1725 de Cumhur Başkanı nezdine kabul edilmiştir. O sırada B. Albert Sarraut da sarayda bulunuyordu. Paris 16 (A.A.) — Tahminlerin ter- sine olarak, B. Lebrun, B. Alber: Sar- raut'yu kabine teşkili vazifesini — ver - mek için değil, B. Chautemps ile bir - likde kendisile istişare için çağırmış - tır ve müstakbel Başvekilin kim olaca- Leon Blum Yurdun baştan başa İmarı için mühim Bir proje hazırlanıyor (Baş tarafı 1 inci sayfada) lizasyon ve benzeri işlerinin bir düze- ne konulmasını sağlıyacağı gibi köy kalkınmasında ehemmiyetli — şekilde yardım edecektir. Proje mevcud belediyeler imar hey | eti kanununu tadil etmek suretile hazır lanmaktadır. Yeni esaslara göre ÂAn - karada büyük bir tedkik bürosu kuru- lacak, büro muhtelif ihtısas hey'etle - rinden müteşekkil olacaktır. Belediyeler bankasının — sermayesi arttırılacak ve banka Mahalli İdareler bankası ismini olacaktır. Hususi ida - Teler de beli edıyoler gibi bankaya ge - hissesi ayıracaklardır. Banka k imar ve kalkınması için de hususı ida- relere para yardımında bulunabile - cektir. 'Teknik büronun masrafı umumi büdeceye alınacaktır. Proje Martta mec- lise verilecektir. İstanbul —Asliye mahkemesi altıncı hu - kuk dairesinden: Fatih Hacı Üveyz mahallesi Mimar Si - nan sokak No. 48 de mukim Mustafa Kar - bin tarafından Aksaray Tevekkâl — Millet eaddesi 161 N. da İhsan aleyhine açılan bo- şanma davasında müddelaleyhin — ikamet - gühinin meçhuliyetine binaen dava arzuha- Hnin 10 gün zarfında cevab verilmek üzere on beş gün müddetle ünen tebliğine karar werilmiş ve dava arzuhalinin bir nüsbum da mahkeme divanhanesine talik odilmiş oldu- &u tebliğ yerine geçmek Üüzere ilân olunur. İ y şlerdir. sonra büyüklere mesi kararlaştı: j Söy! âzim telgraflari $ iiş ve merasifif Ö yetilmiştir. Merasime davetli bi şerefine saat 15.30 da Perapalastâ ziyafeti verilmiştir. Mezumnlar Cemiyeti Dün Yükgsek Ticaret mektebi ları Eminönü Halkevinde bir yaparak yeni bir cemiyet teşkil dir. Topla: müuvakkat reis intihab nan Suad Oymanın riyasetinde müessislerin hazırladığı nizamnatl ları okunarak kabul edilmiş ve yeti intihabına başlanmıştır. idart * Neticede Cemil birinci reisliğe, ? ikinci reisliğe, Kemal Nejad u: tibliğe, Hakkı muhasib ve vezme Şükrü, Faik, Sabri de âzalıkla! edilmişlerdir. Bi bu konferanstan sonra beli tır. ra Fransada buhran devam edi ynr 4 Paris 16 (AA.) — B. Sarratt Chautemps saat 18,05 de sara: mışlar ve Cumhur Başkanının kef ydan Si | M ini istişare maksadile çağırmış * ğunu bildirmişlerdir. Bonnet müzaheret ıo Paris 16 (AA) — Radikal - rin Içtimamı müteakih Bonnet, Radikil npa, PT ile görüşmüş ve Radikal - wyı:w' tisinin şefleri Merrlat, Ohautı bunun içtima) esnasında verilen almacak neticeleri tedkik eteiştir. Radikal partisine mensup bir çok lar, verilen reylerden partinin bir hesi hükümetinin başına geçmek anlaşıldığını beyan etmişlerdir. Bun! raber bam kimseler, kabineyi teşkil üzere Bannet'nin gayret sarfetmel etmesini arzu eden ekseriyetin ket A salâhiyet vermediğini, çünkü Bo hinde verilen 32 reyden bir kaçının zası tarafından verilmiş olduğunu m 40 kadar Radikal ı tedirler, Diğer cihette: ;f d' K *ö p N nnt Üye Üü kayti kte rey vermekten İstinkâf etmişlerdir. Bu f6 retle herhalde Radikal şeflerinin Üzerine Bonnet, kabineyi teşkil vazgeçmiştir. Baat 13,80 da Bonnet bu huzustal rını Relsieumhura bildirmiştir. Halk cephesi kebinesi Paris, 16 (AA) — Leon Blt list grupuna vetdiği izahatta, v etimi K II".&’ genis miş bir halk cebhesi kabinesi teşkilif? bul ettiğini bildirmiştir. Leon Blum parti şeflerile gö! '“F“:a siyasi dostlarına hükümet programil kında izahat verecektir. Yeni sene büdcesi Martın birinde Meeclise verilecek (Baş tarafı 1inci sayfada) p almaktâ oldukları cüz"i maaşı faz mak için mevcud arzunun Meclist€ ' ce tedkiklerine başlanacağı sı! şekle bağlanması ühtimali Bu zümreye-dahil maaş sahible kişiden ibaret bulunduğu tesbit tir. Bugünkü mes'ud ve kudretli TÜf gelmesinde hi nin —meydana kun TİRİD l’ u sebkat eden bu vıtaııperverkfh makta oldukları tekaüd maaşlı asıllarına, vöya tah: zam yapılması di satın bir misli artırılması yılda satlarına biref peli ülmektedir. -.i e milyon Hiralık bir fedakârlığı istilzaf mektedir. bağlı Şehid, sübay ana ve karılarına y mış maaşlara da bir mikdar zam sı tasavvuru vardır. Lehistan ve Cemiyeti Akvam (Baştarafı 3 üncü sayfada) — p tarmayı daha elverişli bir hale tadır. Miralay Beck'in çok defa şu fikirlerine göre, bugün Mil miyet Milletler Cemiyetinin ana siyı kib etmek mümkün olacağa Bu sözlerden şacaba, Milletler âzası bulunan Lehistafi beni vaki Ü’f ledl' içe w cenifiş nin yeni bir âzasını daha kaybeuf;’ zere olduğu manasını mı çıkı geliyor? — Selim Ragıp Bmeç