19 Ağustos 1937 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3
19 Ağustos SON POSTA Sayfa 3 mevkie İ TELGRAF HABERLERİ S' 'Japonlar Çinde m düştüler Altı Japon gemisi batırıldı, Japonlar Çin donanmasını imhaya karar verdiler Londra 18 (Hususi) — Şanghayda ve #imali Çinde cereyan eden harp gittikçe #iddet kesbetmektedir. Japonlar, Çin kuvvetlerinin faikiyet'ni İtiraf etmekte ve mütemadiyen takviye kıt'aları göndermektedirler, Son günler içinde gelen 30 bin askerle vberaber şimali Çinde Japon mevcudunun B0 bine çıktığı söylenmektedir. Japonlar VNınk.ıııda müşkül bir mevkie düşmüş - lerdir. Çin askerleri burada mühim mu - Vaffakiyetler kazanmışlardır. Şanghayda vaziyet Londra 18 (Hususi) — Şanghay önün- de demitliyen Japon harp gemtleri" bu Sabah şehrin Çin mahallelerini topa tut- “Muşlar, bir müddet sonra tayyareler de Bu bombardımana iştirak etmişlerdir. Fakat mukabil taarruza geçen Çin lay- Yareleri düşmanı püskürttükleri gibi, Ja- Pon tayyare karargâhını da tahrip et - Mişlerdir. Öğrenildiğine göre Woosungda — ve Whangoonun diğer kısımlarında 33 Ja - Pon harp gemisi bulunmaktadır. Chang- hai klübü önünde ise müh'm miktarda €chebi gemileri vardır. Altı Japon gemisi batırıldı Chınghıi 18 (ALA.) — Çinliler neh'r Tİnde vücuda getirilmiş olan barajın Berisinde kalan altı Japon gemisini ba - ışlardır. Çinliler i Changhai 18 (AA.) — Central News Çin Ajansına göre Chahar cephesindiki Atatürk manevra sahasında “Rötsicürmhur Atatürk dün gece saat 20 de husast trenlerile Floryadan Çerkesköyüne - hareket - etmişlerdir. Bu sabah da manevra sahasına git - Mişler ve harekât ile meşgut olmıya amışlardır. Hatayda dükkânlar hâlâ kapalı aArhu 18 (Hususi) — Hatayda va- Yet karışıktır. Antakyada dükkânla- Tin büyük bir kısmı hâlâ kapalı bulun- Maktadır. Sokaklarda sık sık devri, dolaşmaktadır. Şamdan, Halebten Sivil kıyafetlerle gelen Demirgömlekli- tehdidleri, evlerde silâh aramalar 'am etmektedir. Bu vaziyet karşısında bazı kimseler hududumuza iltica etmektedirler. Üsabetül amelül kavmiriler taşkın- rinı artırmışlardır. İrak elçisinin Beyanatı İrak elçisi Naci Şevket vaki olan beya- Tatında son Irak hâdiseleri hakkında de- ir ki: — Irakta vaziyet tamamile sükün Kesbetmiştir. Yeni başvekil bundan ev- Vel üç kere daha başvekâlet makamını İşgal etmiş ve Iraklılar tarafından çok Sevilmiş bir zattır. Yeni Irak kabinesi şu Bekilde teşekkül etmiştir: 'ekil ve milli müdafaa vekili Ce- :n Elmidfat, dahiliye ve hariciye vekili Ustafa Elömeri, adliye vekili Abbas hdi, iktısat vekili Celâl Baban, Maarif ;:*lî Rıza Essebibi, maliye vekili Ke - Bu kabinenin Trakta büyük sempati h'îllanacığına kaniim, yeni kabine- teşkil edenler de bütün Iraklılar gibi a dostlüğünün — kıymetini anlamış 'Tübeli kimselerdir. Yeni maliye vekili ke 1 elyevm şehrimizde bulunmakta- 1 Bozcaadada bir Çin kıtaatı, şarka doğru ileri hareketleri- ne devam ederek Tehasperdeki Mongöl merkezini işgal etmişler ve Techanghei adındaki şehre varmışlardır. Çinlilerin muvaffakiyeti Nankin, 18 (A.A.) — Çang-Kay-Şek'- in umumi karargâhından bildirildiğine göre Nankow muharebesinde Çinliler parlak bir muvaffakiyet elde etmişler- dir. Japonlar, 5.000 maktul vermişlerdir. Çinlilerin zayiatı 1,500 kişiden ibaret- tir. Amerikanın notası Vaşington, 18 — Hükümet, Nankin ve Tokyo hükümetlerine birer nota göndererek Şanghayda Amerikan teba- asının maruz kalacağı maddi zararlar- dan doğrudan doğruya — kendilerini mes'ul tutacağını bildirmiştir. Çin donanması imha edilecek Tokyo, 18 (ALA.) — Bahriye Nazırı Prens Fusimi saat 16 da imparator ta- rafından kabul edilmiştir. Bahriye Nezareti mahfilleri, Şang- hayda Japon amital gemisinin torpii- lenmesi teşebbüsüne büyük bir ehem- miyet atfetmektedirler. Japon bahriyesi, yekânu 70 bin ton- lük II gemiden Mmüteşekkil olduğu tahmin — odilen Çin dananması düdaha- leye devam ettiği takdirde bu donan- mayı imha etmeğe karar vermiştir. İspanyol vapuru Daha batırıldı Bozcaadadan — bildirildiğine göre buğday yükü ile Rusyadan İspanya - ya gitmekte olan İspanyol bandıralı Arnuro vapuru meçhul bir tahtel « bahir tarafından torpillenmiştir. Ar- nuro şilebi evvelâ karaya — oturmüş, sonra da batmıştır. İnsanca yoktur. Gümrük idaremize ait bir motörle Kemal wapuru ve tahlisiye idaresinin vasıtaları batan geminin bulunduğu yere gitmişler, taharri - yata başlamışlardır. Moçhul tahtel- bahirin tabiiyeti belli değildir. zayiat Çerkesköyünde Bir kaza oldu l Bu sabah Çerkesköyünde bir tren ka- zası olmuş, Selâhattin isminde bir ateşçi ayağından ağır surette yaralanmıştır. 'Yaralı Semplon ekspresile şehrimize ge- tirilmiş, cankurtaran otomobilile hasta- neye kaldırılmıştır. Kazanın nası, vukua geldiği tahkik edilmektedir. Musolininin evvelceden İspanyol faşistlerile Münasebeti varmış Londra 18 (Hususi) — Franko kuvvet- lerinin Santandere doğru mütemadiyen ilerledikleri ve bazı kasabalar işgal et - tikleri haber verilmektedir. Âsilerin maksadı, halen faaliyette olan hükümet mühimmat fabrikalarının bu- lunduğu Renozas şehrini ele geçirmek - tir. Londra 18 (Hususi) — Bazı Fransız ga- zeteleri, Musolinile İspanyol faşistleri a- rasında bir kaç senedenberi mevcut olan münasebat hakkında vesikalar neşret - Bu vesikalara göre Musolini, daha 1934 senesinde İspanyol ileri gelenlerine bir darbel hükümet yapmalarını tavsiye et- miş ve kendilerine yardım vâdinde bu - lunmuştur. Ajanslar konferansı Belgrad 18 (A.A.) — Müttefik telgraf ajansiarının sekizinet umumt konferans:, Yugoslavyada toplanacak ve 24 ağustos- tan 5 eylüle kadar devam edecektir. üşkül ALE KT €© Amerikanın donanma kiralama teşebbüsü suya düştü lııııı: Selim Ragıp Emeç merika hükümeti Brozliyaya bir Kaç torpido muhribi kiralamıya kalkıştı. Bu teşebbüs, şimdiye kaday mis- H görülmemiş garip bir alış veriştir. ki ne siyasi, ne askeri hiç bir teamüle uy- gun değildir. Esasen cenubi Amerikada mevcut statükoyu da ihlâl eder mahiyet- to olduğu için bir takım aksülâmeller doğurması bekleniyordu. Nitekim Ar - Jantin hükümeti, Amerikaya müracaat e- derek böyle bir hareket tarzının doğu » rabileceği avakibe nazarı dikkatin! çek - ti. O da, şimdilik bu tasavvurundan vaz geçmiye mecbur oldu. Vaktile gene bu sütunda izah etmiştim ki Amerikşnın Brezilyaya yapmak iste- diği yardımın hedefi Almanyadır. Al - manyanın son zamanda, Brezi'yadaki nü- fuzunu arttırmaya teşebbüs etmesi ve Brezilya kahve tröstlerine para Ikraz ey- lemesi, Amerikada büyük bir alâka ile takip ediliyordu. Esasen şimalt Amerika, cenubi Amerika cumhuriyetlerini kendi mamulâtı için tabii bir mahreç addeyli - ye geldiğinden, değil Almanyanın, hattâ İngiltere ve Japonyanın yaklaşmalarını ' dahi büyük endişelerle karşılamaktadır. Nitekim, veliahtliği zamanında, cenubi Amerikayı ziyaret eden sabık İngiliz kra- h sekizinci Edvardın, İngiliz ticareti le « hine elde etmeğe muvaflak olduğu bir ta- kım menfaatlere hiddetlenen — Amerika matbuatı, İngiliz veliahdine karşı dahi çok şiddetli bir lisan kullanmış ve bu, bir veliaht “değil, bir ticaret komisyon * cusudur, diye haykırmışlardı. Şimali Amerika, istiklâlini tanıdığı Brezilya gibi bir cenubi Amerika cumhu- riyetinin Almanya ile arasında çıkabile- cek ihtilâfta fili bir rol almıyarak onu bilvasıta takviye etmek istemesi, zeva - hiri kurtarmak bakımından maharetli bir manevra sayılabilir. Fakat ne çare ki bu- na Arjantinin itiraz etmesi, Amerikayı bu tasavvurundan şimdilik ferağate mec. bur etmiştir. Fakat ortaya attığı fikir, itimat etmek lâzımdır ki, beynelmilel münasebetlerde, bir hâdise olarak kala - cak ve benzerleri onu velyetmekte ge- cikmiyecektir. İspanyadaki vaziyer, bu misalin ne kadar çabuk benimsenmiş ol- duğunu bize vüzuhla gösteriyor. Selim Ragıp Emeç Letonyada Plevne Esirlerine âbide Türkiyeye karşı dünyanınm her tara- fında hususi bir teveccüh ve muhabbet alâkası vardır. Bu cümleden olmak ü- zere Letonyada da Türkiye çok sevilen bir memlekettir. Irkan bizim yabancı- larımız olmiyan ve — yakın akrabalrı- mızdan bulunan Letonyalılar, âhiren hakkımızda duydukları muhabbet ve alâkanın samimi bir ifadesini göster- mek istemişler ve 1876-77 de Ruslarla aramızda cereyan eden Plevne muha- rebelerinde esir düşüp Ruslar tarfın- dan Letonyaya gönderilen ve orada öl- müş bulunân Türk esirlerinin hatırala- rını tebcil maksadile büyük bir âbide dikmişlerdir. Âbide Riga civarında Cesis şehrinde- dir, Orada ölmüş olan Türk esirlerinin adedi yirmi altıdır. Bu yirmi altı esir bir araya gömülmüş olduğu için bunla- Trın mezarlarının bulunduğu yerin etra- fı duvarla çevrilmiş ve burada Letonya hükümeti tarafından mühim bir meb- lâğ sarfedilerk Türk esirlerinin namla- rına hürmeten bir de güzel âbide vücu- da getirilmiştir. Âbidenin son bazı noksanlarının ik- mali için ufak bir mikdar tahsisat da bizim mill imüdafaa bütcemizden veri- lerek eser tamamlanmış olduğu için kında Letonya hükümeti tarafında tertib edilen büyük ve resmi merasim- le âbidenin açılma töreni yapılacak- tır, aai a A M Büyük milli telgraf ajansları direktö Teri, bilhassa Reuter, Havad, Stefani, Deutschen Nachrichten . Büro ve diğerle- ri konferansa iştirak edeceklerin den bildirmişlerdir. Konferan&ta merkezi Avrupa ile Bal - kahlar ajanslarının müdür ve mümes- silleri de hazır bulunacaklardır. bağdEe kabineğ Kurt ile Kuzu Yahut Japonya ile Çin YAZAN LLOYD GEORGE Bugünkü Çin - Ja- pon meselesi, meşhur kurtla kuzu hiküye « sinin — asrileştirilmiş şeklidir. Kurt, kuzu- yuü yemek için eğil « miştir ve bütün ka- bahati de kurbanına yüklemektedir. Zavallı, âciz kur - banı mahvetmek ve yütmak için kulianı- lan üsülde — şarkkâri bir tâbiye kullan:| « maktadır. Yavaş, ya- vaş, dilim dilim ke « sip, biçmek tâbiyesi.. İlk önce Mançurya, sonra Cehol, daha »e JTuk bir nüfus bulu - nacaktır. Bunu, Japonya ve Koreadaki nüfusa da kattığımız zaman, bu muharip — impara « torlukta, canlı, zinde> ve zeki — ırklardan mürekkep 300 mil * — yonluk bir halk kite — lesi kaynaşacaktır. Bunlar o ingsanlar. — dır ki, orduları bir — kaç asır önce Asyayı — aşıp geçerek Avrupa ovalarına inmişler - — di. Bu muazzam ülke. — nin toprağı mümbit- — e sonra Tiençin ko -Japonya harbiye nazırı general Sugfyamatir. Ve sadece ser « parıldı. Şimdi de sıra Pekingle diğer vi- Tâyetlere gelmiş bulunmaktadır. Bütün bu zalim, gaddar ameliye esnasında, za - vallı kuzuya hep mütecaviz süsü verildi. Bu kendini haklı göstermek misali - nin en mükemmelini, aşağıda anlataca - ğımız hâdisede görebiliriz: Çine Ame - rikan tayyarelerinin satıldığı rivayetini duyan Japon casusları, bu şaylanın ne dereceye kadar doğru olduğunu araştır- mak üzere, uçuş meydanına doğruldu - lar. Çin nöbetçileri, Japonların bindiği otomobili durdurunca, Japonlar ateş a - çarak nöbetçilerden birini öldürdüler. Ö- len Çinlinin arkadaşları, mukabelede bu- lunarak mütecaviz Japonlardan ikisini wvurdular. Çin, bu yüzden mes'ul tutul - mak isteniyor. Japon zırhlıları şüphe u- yandıracak bir sür'at ve hassasiyetle hâ- dise mahalline vardılar, Bu hâdise, muhakkak surette ve kas- den Japon memurları tarafından ika e- dilmiştir. Japon orduları, ortada kâfi derecede sebep olmaksızın, kanun ve intizam na- mına Mançuryayı istilâ ettiler. Mançuryalılar, bu ecnebi müstevlile- re mukavemette bulundular. Hürriyet ve tamamiyetlerini müdafaa eden Mançur - yalıları medeniyet menfaatleri namına ezilmesi lâzım gelen eşkiyalar gibi ko - valadılar. Mançurya büyük bir Japon ülkesi ol- du. Cehollular da yutuldu. Onlar da hu - dutlarını Japon kükreyişine karşı mü - dafaâ etmek günahını işlemişlerdi. Şifndi sıra, Ticnçin gibi büyük bir li « manla eski Çin payitahtına gelmiş bu « lunuyor. Neden?.. Japonya harbiye nazırı genera! Sugi- yama, Çinin feryatlarına kulak asam: - yacak kadar kendi dertlerile meşgul olan bir dünyaya hitap ederek bunun sebe - bini gşöyle anlatıyor: «— Japonyanın sabrı tükenmiştir. E - ger bugünkü vaziyet devam edecek olur- sa, Japonya, beynelmilel adalet esasları dahilinde sulhu idame ettirmek için kuv- wete müracaate mecbur kalacaktır...» 'Tarihe bakarsanız görürsünüz kı, her fatih, oburluğunun çıplaklığını, adalet mantosile örtmüştür. Fakat Sugiyama bütün bu fatihleri bastırmış oluyor. Japonya, beş senedenberidir, ülkesine bütün adalarının nüfusunu geçecek mik- tarda nüfus katmış bulunuyor, Harbiye nazırının tabirile, bugünkü vaziyet de - vam ettiği takdirde, daha ne kadar a« razi almak niyetinde bulunduğu da meç- huldür. Hiç şüphe yok ki, Japonya, bütün şimal Çinin üstüne oturmıya, hâkimiyetini ele almıya karar vermiştir. Beş vilâyet - ten üçünü aldıktan sonra, bir müddel mola verir ve yahut vermiyebilir.. Te - messül ameliyesi bir kaç sene sürebilır, yahut sürmiyebilir. Şarkta, büyle askeri galibiyetlerle ku- rulan muazzam yeni bir imparatorluğun, istikballeri üzerinde ne gibi bir tesir y pacağını, netice vereceğini, İngiltere, A- merika ve Rusyayı idare edenlerin dü - şündüklerini sanmıyorum. Japonların plânları tahakkuk - ettiği takdirde, kazanılan toprakta 200 milyon- maye ve teşebbüs istiyen, maden kay - naklarile doludur. Japonya, bütün bu zenginliklerden, fır- — satlardan mümkün mertebe istifade et » — mek niyetindedir. Zira öz ülkesinde nü- — fusu çoğalmıştır. Küçük, sefll kulübele.- rinde yaşıyan köylü, feci bir hayat sür- — mektedir. Bütün bunları nazarı itibara alan Japonya, işte yeni ülkeler bulmak emelile <cihad» ına başlamıştır. Sebep - leri ne olursa olsun, günün birinde A « merika, Okyanusta nüfusu kendisinden — iki misli fazla olan bir kavmin, çok kuv- — vetli filosu ile karşılaşacaktır. 'a Rusya, yanıbaşında, komşu, bir kuvvet — görecektir ki, vaktile büyüklük itibarile dünyada altıncı gelirken, kendisin! ka - — rada ve denizde mağlüp etmiş, bır çok — ham madde kaynaklarını malikiyetile, bir kere daha mağlüp edeceğine inan - — mıştır. Rusya gene öyle bir kuvvotle kar- şalaşacaktır ki, nüfusu Sovyet Rusyanıs idaresi altında bulunan nüfustan kat kat fazladır, - İngiltere de, iş işten geçtikten sonra Japonyanın yeni tebaalarının, Hindis tana giren Cengiz Hanın ahiadından ol - duklarını anlıyacaktır. * Japon emperyalizmi, işini görmek için tam vaktini seçmiş, mükemme! bir iradı ve teksif edilmiş zekâ ile bu vaziyetten azami derecede istifade etmiştir. 4 Japonya, Mançuryayı, İngi'terenin sa nelerdir görmediği mali bir buhrar için (Devamiı 11 inci sayfada) Yolcu gemisi mi, yoksa harp gemisi mi ? ü Franka ile taraftarlarına mensup de- — nizaltı ve diğer harp gemilerinin Akde » nizde faaliyete geçtikleri, İspanyol hü - — kümetçilerine mensup veya taraftar yük — ve yolcu gemilerine musallat oldukları, bu arada yanlışlıklar da vuku bulduğu malümdur. Bu yüzden Akdenizde em - niyet Kalmaması İngilterede günün me- selesi halindedir. Buna tercüman olan İngiliz karikatüristi, İngiliz ticaret ge « milerinin almtya mecbur olacakları şekli — canlandırarak İngiliz seyyahına şunları" — söyletiyor: «Hani benim gemim. Ben bu — harp gemisi ile seyahat etmiyorum yala İ Bee. iLi
