3 Kasım 1936 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3
SON POSTA TELGRAF: HA ——— - AAA — —— “İhtilâlciler tekrar Madrid .. .. w üzerine yürümeğe başladılar SOVYET GEMİLERİNİN ÂSİLER TARAFINDAN ARANMASI MOSKOVADA ASABİ Talaveria de la' Resina, 2 (AA.) — Aasyonalistler dün Navalcarnero'nun Fimal ve şimali şarkisinde yeni muzaf- feriyetler kazanmışlar ve Sevilla la UCva ve Sillamantillayı işgal ettikten Sonra Madridin 20 kilometre şarkında- 1 Bounete mevkini zaptetmişler ve 5 santimetrelik iki top iğlinam etmiş- erdir. Salamanka, 2 (A-A.) — Madrit kuv- Vetleri, Getafe'nin İl kilometre uza- Sihda bulunan Parla civarında Toledo- Yü almak maksadile bir mukabil taar- Tüz Yapmışlardır. Bu taarruzu püskür- ten Nasyonalistler, 14 tonluk bir tank Ve birçok harp malzemesi iğtinam et- lerdir. Moskova, 2 (A-A.) — Tas Ajansı bil- diriyor: Sovyet gemisini durdurarak a- raştırmış olan İspanyol âsilerinin küs- tahça tarzı hareketlerini mevzuu bah- seden İzvestiya gazetesi diyor ki: «Asilerin beynelmilel açık deniz yol- ları üzerindeki bu gibi küstahça hare- ketlerini daha doğmadan ezmek lizınîı- dır. İspanyol isyanının beynelmilel bir muhasama şeklinde tecelli etmesinden korkan bütün fertler, İspanyol âsileri- nin denizlerdeki meydan okuma hare- ketlerinden büyük bir endişe duymak- tadırlar. Paris, 2 (A.A.) — Vallalcid'den bildirildiğine göre, şimdi Barselon'da Muhterem Misafirimiz dün İstanbuldan ayrıldı (Baş tarafı 1 inci sayfada) Miştir. Başvekile Hariciye kalemi mah- Süus müdürü Refik Amir ve protokol TMemurlarından Şemseddin Arif hudu- kadar refakat etmişlerdir. Misafir gazeteciler de ayni trenle Memleketlerine dönmüşlerdir. Muhtereim Başvekilin beyanatı Dr. Stoyadinoviç dün akşam saat al- ti buçukta, Yugoslavya başkonsolosluk binasında İstanbul matbuat mümessil- lerini kabul ederek, kendilerine aşağı- beyanatta bulunmuştur: — Dost ve müttefik Türkiyeyi, bü- Yük Cumhuriyet bayramında ziyaret etmek için nüdir bir fırsat çıktı. Böy- lgcc. Türkiyeyi, satvetinin geçit resmi- Di yapmakta olduğu bir sırada gördüm Ve ohun terakkiyatını yakından müşa- ede ettim. _Reu:cumhuı- Ekselans Atatürk gibi Yüce ve dinamik bir varlığın sevk ve İrşadile bu kadar az zamanda elde et- :“-Ş bulunduğunuz neticelere hayra- nn Sizin her yılınız, başka ülkelerde 0- har yıllık ve hattâ yüzer yıllık devir- tden daha verimli olmuştur. Reisi- Cümhur Atatürk, adının sizin dilinizde- Medlülünü gerçekten temsil etmek- İedir. O, yeni Türkiyenin hakiki atası- Yepyeni, apak ve şerefli Ankarak ye Ti ve misli bulunmaz bir faaliyet en- Muzecidir. O, daha şimdiden, ayni sa- h_*di veyahut ki pek yakınlarında biri İtini takip etmiş olan kültür merkez- ine yetişmiştir. Ve onları elbette vektir, Bugünkü Kamalist Ankara, Bti Boğazköyüne ve buralarda teessüs den azametli eseri hayretle takip ey- lh.en eski büyüklere gururla bakabi- Geçit resminde askeri kuvvetinizi ya kından gördüm. Onda da, Ankarada m_üşâhuie ettiğim ayni canlılığı, ayni imizm ve hareketi buldum. Dost ve Müttefik Yugoslavyanın, Türk ordusu- Tu, bu kadar iyi yetişmiş, zabtı rapt hu- susunda bu derece mükemmel ve bu kadar şevk ve heyecan içinde Ebrmek- ten ne türlü hâz duyduğumu söyleme- ğe lüzum var mıdır? Tayyarecisinden denizcisine kadar ordunun her sınıf efradının simasında vazife aşkı ve kuvvet ve kudret inan- cı okunuyordu. Ordunun yanıbaşında büyük Şefini kıvançla selâmlamakta olan Halk Par- tisini de asla unutmıyacağım. Sây ve nizam, harp ve sulh, yeni Türkiye yurddaşlarının hükmü altındadır. Ankaradaki kısa ikametim, bana, mil li bünyenizin, en sağlam temeller üze- rinde kurulu, sağlam bir bünye olduğu kanaatini verdi. Her tarafta, iyice tetkik edilerek, ge- niş esaslara göre hazırlanmış bir plâ- nın mevcudiyeti göze çarpmaktadır. Mimari bizzat büyük Şefiniz Atatürk olan bu plânı tahakkuk ettiren ise, ken- dilerile uzun ve samimi görüşmelerde bulunduğum Başvekil İsmet İnönüdür. Evvelisi gün Ankaradan, bugün gü- zel İstanbulunuzdan ve binnetice Tür- kiyeden Aayrılırken, siz gazetecilerin himmetlerinizden de bahsetmemek e- llmden gelmez. Memleketlerimizin ya- kınlaşmaları ve karşılıklı - tanışmaları için siz de çok emek sarfettiniz. Bu yolda devam etmenizi rica ederim. Ve bu vesileden istifade ederek, dost ve müttefik Türk milletinin refahı ve yükselmesi için gönlümden kopan ha- raretli dileklerimi, sizin vasıtanızla kendisine bir kere daha ifade eylerim. Muhterem misatirimiz dün müzele- ri gezmiş, bundan başka şehrimizdeki Yugoslav tebaasını kabul ederek ken- dilerile vedalaşmış ve akşam yemeğini Konsolos Vukotiçle refikasının nezdle- rinde yemiştir. Yunan Gazeteleri Memnun Atina, 2 (Hususi- — Yunan ga- zeteleri Yugoslavya Başvekilinin An- karada Türk ricalile yaptığı mülâkat- ların müsmir neticeler verdiğini mem- nuniyetle kaydetmektedirler. Fransızlar Musolininin nutkunu ihtiraslarla dolu buldular Londra mahafili Musolininin—Fı;ansnda:n ihmalkâr bir lisanla bahsettiğine işaret ediyor Londra, 2 — Sabah gazeteleri, Mu- ini'nin dünkü nutkunu, İngiltere i- İt uzlaşmaya varmağı istihdaf e- «Musolini'nin nutkundan bir par- çası, büyük bir sürpriz uyandırmıştır. Bu parça, Akdeniz büyük devletlerin- bir teşebbüs olarak telâkki etmek-'den birisi olduğu halde Fransadan ih- ©- fakat ayni zamanda Musolini'nin “uandığı kelimelerin şiddetine de işa- *& etmeği unutmamaktadırlar. Ri_iyterin Roma muhabiri ayrıca di- : malkâr bir lisanla bahseden parçadır. Muzsolini, öyle kelimeler — kullan- mıştır ki, insan filhakika Akdenizde hassaten tehlikeli bir anlaşmazlık mev- cut bulunduğunu sanabilir. YET UYANDIRDI bulunan Başkan — Azana'nın Vlzîy"i)udıdlmiş olduğunu bildirmektedir. M Ş dreek ha linle gayri kabili tahammül bir şekle gir- miştir. Azana bundan bir kaç gün ev- vel Barselon'dan hareket etmek iste- mişse de anarşistler bu harekete mâni olmuşlardır. Bu vaziyet karşısında Başkan intihara teşebbüs etmiş fakat Ceneral Masguelet Cumhurreisini vaz- geçirmiştir. Atatürkün Teşekkürleri Ankara 2 (ALA.) — Riyaseticüm- hur Umumi Kâtipliğinden: Cumhuriyetin yıldönümü müna- sebetile memleket dahil ve haricin- den Reisiesumhur Atatürke hitap eden - vatandaş - ve ırkdaşlarımızın çok he; nlı düuygularını bildiren telgraflar gelmekte devam etmekte- dir. Bunlardan pek mütehassis olan Atatürk teşekkür ve muhabbetleri- nin Anadolu Ajansı vasıtasile tek- rar iblâğını emir buy uşlardır, Deniz kenarında , boğulmuş bir çocuk bulundu İzmir, 2 (Hususi) — İzmirde Tu- ran'da deniz kenarında yeni doğmuş ve boğulmuş bir kız çocuğu — bulun- Madrid, 2 — Harbiye Nezareti, | muştur. Derhal tahkikata geçen polis Escorial mıntakasında Nasyonalistler | Serife ismindeki bir kadının gayri meş- tarafından yapılmış olan taarruzlarla|ru olan çocuğunu Şefika ismindeki bunların Tage vadisinde ve Madridin 'bir arkadaşının yardımile boğarak de- şimali şarkisinde Siguenza mıntaka- |niz kenarına yumuşak kumlara göm- sında yapmış oldukları hücumların |dükleri anlaşıldı. Bu iki kadının ma- Hariçteki ÂAkisler (Baş tarafı 1 inci sayfada) 3 — Çekoslovakya ve Lehistanın da Balkan Antantına iltihakı im- kânları Pragda çıkan Prager Pres gazete- sine nazaran, Kral Karol ile Cum- hurreisi Benes arasında hasıl olan anlaşma mucibince Küçük Antanta dahil ve ileride iltihâk edecek olan her devlet, başka bir devletle mi- sak aktedebilecektir. Ancak şu şart- la ki, bu misak Antant haricinde bir devletle yapıldığı takdirde, diğer iki aza devletin de muvafakati alı caktır. Diğer taraftan, Yugoslav Başve- kili Stoyadineviçin Ankarayı ziya- retinden bahseden gazetesi ise şunları yazıyor: «Bazı alâime göre İsmet İnönü ile Stoyadinoviç beyninde yapılan mü- zakereler, Ankara - Sofya - Belgrat arasında üç taraflı bir misakın ak- dini istihdaf ediyor. Fakat bu ga- yenin tahakkuku muhtelif müşkül- lerden âri değildir. Temps gazetesinin husust muha- biri ise Belgrattan telefonla şunları bildiriyor: — Kamâl Atatürk ile Stoyadino- viç arasında yapılan görüşmeler, Balkan devletlerinin. müstakbel münasebetleri bakımından hayati bir ehemmiyeti haiz bulunmaktadır. İyi haber alan Yugoslav mahafilin- de temin edildiğine göre, Stoyadi- noviç ile Türk ricali Balkan Antan- tını daha genişletmeği kararlaştır- mışlardır.» Herhalde, Stoyadinoviçin Belgra- da dönüşünden ve Çek Cumhurrei- si Benesin yakında Yugoslav salta- nat naibi Prens Pola yapacağı ziya- retten sonra, vaziyel lamamen ta- vazzuh edecek ve bu siyasi görüş- melerin neticesi belli olacaktır. Bir İtalyan vapuru yandı Londra 3 (A-A.) — Limanda bulu- nan İtalyan bandralı İris vapurunda yangın çıkmış Ve vapur hemen hemen tamamen yanmıştır. krenereacarsenesÖRaneKARArUNEA A arRas nnn Budapeşte, 2 — Macar 0iyıııl——m.. hafili Musolini'nin nutkunu büyük bir memnuniyetle karşılamışlardır. Paris, 2 (A.A.) — Gazeteler, Mu-' solini'nin Milâno'da söylemiş olduğu nutkun Realist mahiyetini — teslim et- mekte müttefik olmakla beraber ten- kitlerini esirgememektedirler, Le Journal, yazıyor: Teklif olunan yeni sulhta bir yığın ihtiraslar vardır. Belgratta nasıl karşılandı? Belgrat, 2 (A-A.) — Resmi mahafil, Stoyadinoviçin halihazırda İstanbulda bulunması dolayısile -Duce'nin nutku hakkında ihtiyatlı lisan kullanmakla gazalarda çalıştıkları da tesbit edilmiş- tir, Adliye tahkikat yapmaktadır. İnebolu faciası Ehli vukuf raporunda mesuliyeti kaptanlara yükletiyor İzmir, 2 (Husust) — İnebolu fa- ciasının davasına bugün ağır ceza mahkemesinde bakılmıştır. Bu celsede mahkemece tayin edilen ehlivukufun hazırladığı rapor okunmuştur. Bu ra- porda facianın bütün — mes'uliyeti bi- rinci ve ikinci kaptanlara yükletilmek- te ve ihmalleri yüzünden ölüme sebe. biyet verdikleri ve facianın vukubul- masına meydan - bıraktıkları - söylen- mektedir... Bu rapora nazaran işletme müdü- rü Zekeriyya ile diğer altı suçlunun hâdise ile hiç bir alâkaları görülmedi- ği ve suçlularının mes'uliyetleri olma- dığı ifade edilmektedir. Celse ayın o- tuzuna talik edilmiştir. Egede tütün Piyasası açıldı İzmir, 2 (Husu: hisas, Kuşadası, Mi İtün piyasası hararetle açıldı. Akhisar- da 1.200.000, Kuşadasında 250.000, |Ödemişte 700.000 kilo tütün piyasaya arzedilmiştir. Fiyatlar 73 ile 129 ku- rüş arasında temevvüç etmektedir. A- merikalılar piyasadan henüz mal al- mağa başlamadıkları - için rekabet de fazla mevcut değildir. Fiyatları düşür- mek için yapılan gizli anlaşma, müs- tahsilin basireti sayesinde, muvaffak olamamıştır. Tramvay - otobüs çarpışması İki kişi ehemmiyetli surette yaralandı, bir araba parçalandı Dün Etyemezde bir tramvay-otobüs müsademesi olmuş, 3566 numaralı ©- tobüs ile 326 numaralı vatmanın ida- resindeki tramvay çarpışmıştır. Çar - pişma neticesinde otobüs de tramvay da hâsara uğramış, otobüs yolcuların - | dan itfaiyeci Hasan ile Bakırköyden Mustafa isminde iki kişi ehemmiyetli surette yaralanmış, hastaneye kaldırıl- mışlardır. * Vatman Sadullahım idaresindeki tramvay da Kemalpaşa caddesinde bir yük arabasına çarpmış, arabanın te - :'Sff.ıfl'.l.î"i ve 'E['ff_'ğı parçalanmıştır. S beraber Yugushvy;jm tına dair olan fıkra dolayısile memnu- niyetlerini izhar eylemektedirler. Pragda heyecan Prag, 2 — Musoelininin Milânoda söy lediğ nutuk burada büyük bir heyecan uyandırmıştır. < dit ddi DAĞ Üeleeeİ d l l ll — E F ' K VEMİNİ ORUZAN AMAD A BAA © İrak vukuatı münasebetile © “Rex,, hareketi nedir? ı rakta, Yasin Paşa hükümetinin dev- rilmesi, Harbiye Nazırının katli, bir kısım nazırların da hudüt harici edil- melerile nihayet bulan hükümet dar- bakiki mahiyeti henüz k: nlaşılmış olmaktan uz: Bu vu- kuatı mevzuu bahseden bazı Kay lar, bu işte Nasyonal Sosyalist gördükleri gibi, Sosyalist bir cereyanın başlangıcı olduğunu iddia edenler de vardır, Fakat bütün bu tahminler hilâ- fına umumi şekli ve mahiyeti ile Irak darbei hükümeti, tamamen milli bir ifade taşımaktadır. Eğer bu, böyle ol- mamış olsaydı, Süleyman Hikmet Bey hükümetinin, işbaşına gelirgelmez Fi- listin Araplarına yardım edileceğini ilân etmezdi. Yeni hükümetin takip e- deceği siyaset İngiltereyi de şiddetle alâkadar eder, İngiliz membaları, he- nüz bu vadide fikir beyan etmiş değil: lerdir. Irak petrollerinin âkıbeti mev- zuu bahsolunca, İngilterenin bigâne kalması mümkün değildir. Belki Iraka daha mutlak bir istiklâl temin etmek, belki de şahsi münaferetlerin bir mu: »| hasebesini yapmak için vukua getirilen &on hareketin mânasını, bir de, İngiliz kafasile muhakeme edilmiş görmek lâ- zımdır. Ancak o0 zaman, vaziyet hak- kında sarih bir fikir edinmek kabil o. lur. Aksi takdirde, malümat eksik ka. hr ve eksik malümata dayanarak ya- pılacak muhakeme sakat olur. Bu se- beple, Iraka &it vaziyeti tamemen kav- ramak için, daha bir müddet beklemek icap ediyor. * Belçikada «Rex» denilen bir hareket vardır. Türlü tefsire uğrayan bu hare- ketin ne olduğu- nu bana soranlar çok oldu. Başında henüz otuz beşine basmamış bir genç bulunan «Rex» mahiyeti itibarile muhakkak ki Faşizmden başka birşey değildir. İlk evvel, Belçika Katolik fır- kası tarafından bir tabı müessesesi şek- linde meydana getirilmişti. Bundan maksat, politikaya karşı bigâne kalma- ya başlayan katolik gençliğini edebiyat yoliyle, bu işe tekrar ısındırmaktı. «Rex» in başına, böylece «Leon Deg- reller namında bir genç getirildi. Fa- kat, tamamen fikri bir mahiyet arze- den bu teşekkül, Katoliklerin ifrat ile dindarane bir siyaset takip etmek iste- meleri yüzünden, zaman ile mahiyetini kaybelti. Gençlerle fırkanın arası açıl- dı. Leon Degrelle ve arkadaşları Kato- liklikle alâkalarını kesmemekle bera- ber fırkadan ayrıldılar. Gazetelerine «Rex> adını verdiler ve böylece şiddet. li bir mücadeleye giriştiler. Mak_sutlı-! rı, Parlâmantarizm içinde çürüyen po- litikacıları temizlemek, fırkaları kal- dırmak daha âdil içtimai esaslara daya- nir bir cemiyet kurarak Komünizmle dövüşmektir. Yani bir kelime ile Fa. şizm yapmaktır. — Selim Ragıp daveceenennnesansaRanure AA a. “__ Kadınların askerliği Hazırlanan kanun projesine' göre kadınlar cephe gerisi hizmetleri yapacaklar Ankara 2 — Sıhhat Vekâleti seferber- lik vukuunda kadınların âskere alın- maları ve cephe gerisi hizmetlerinde kullanılmaları hakkında bir kanun lü- yihası hazırlamış, bul lâyülın al;lndır kâletlerin mütaleaları alınmak su - :']eîi'ıe son şeklini almış, Başvekâlete verilmiştir. Kanuna göre kadınlar nakliye, leva- zim, sihhiye, muhabere ve karargâh hizmetlerini görebileceklerdir. Kadınlar bu işlere mekteplerde ha- zırlanacak, mektep talebesi olmayan kadınlar için de kurslar açılacaktır. Buralardan vesika alacak kadınlar asli 'hazırlık hizmetlerinden nisbi bir mua- fiyet temin edeceklerdir. Belçikada “ Rex » hareketi
