16 Mart 1936 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7
16 Mart BÜYÜK HARP NASIL PATLAMIŞTI? Ye Temmuz ksuzluk içinde varlık yaratan bir âlim Dünyanın en maruf fiziyoloji âlimi İvan Pavlov kimdi, nasıl çalıştı, insaniyete yaptığı hizmetler nelerdir? Bugünkü vaziyet te, bund. —4— Binaenaleyh 31 Tammuz gü - Dü öğleden — bir saat sonra Alman- ya —hem Rusya, hem de* Fransa - Ya birer ültimatom verdi. — Rusya - nın 12 saat zarfında seferberliğini durdurmasını talep etmekte, Fransa -| Ya olan ültimatom da ise (Almınyaf ile Rusya arasında bir harp zuhurun da Fransanın bitaraf kalıp kalmıya ı tağı sorulmakta ve bitaraf kalacak ise İ Tehin: olarak (Verdun) ve (Tovl) ün Almanyaya teslimi) istenmekte idi. | Rusya bu ültimatoma cevap verme- &e bile lüzum görmedi, Fransa - ise (kendi menfaatinin müktezasına gö- Te hareket edeceği) yolunda hem Müphem, hem de münalı bir cevap ver- diğinden Almanya da 1 Ağustos günü Umumi seferberliği ilân etti, Fransa da zaten müphem cevabiyle beraber :ıyni günde seferberliği ilân eylemiş -| İşte bu süretle, aralarında - hiç bir İhtilâf ve vesilei harp bulunmıyan bu büyük devletler, sırf Rusyanın İslav- | gayretkeşliğiyle açtığı yolda sürük- imekte ve bütün dünyayı kana bo- Yamağa hazırlanmakta idiler. harpler tevali etmeğe başlıyor — Rusyanın, Almanya tarafından tev- : edilen ültimatoma cevap vermeğe lüzum görmemesi üzerine Alman- Ya 1 Ağustos günü öğle üzeri Rusya: — Pa ilânı harp etti. Fransaya gelince, erkâmı harbiyei umumiyesinin hedefi Fransa toprakları olma- tina ve Alman kumandanlarının - ha- | ket emrini sabırsızlıkla beklemekte I’.lunmıımı zağmen, Almanya iki | tün müddetle Fransaya karşı harekete =el için münasip bir vesile bula- | N Nihıyoı_ Fransız tayyarelerinin Al- — Ban topraklarına gece girerek bomba Mtokları iddiasını ileri sürerek 13 Ağus- günü akşam üstü Fransaya da ilâ-| Bugün de harbin veya sulhün anahtarı İngilterenin elinde gibi görünüyor. uz 1914 an yirmi iki sene evvelki vaziyete çok benzemektedir. Umumi harpte Alman ordusunun üç mühim rüknü bir arada: Hindenburg, Kayzer, Ludendorf ıi_ irtikâp etmemiş olsaydı, hiç şüphe-|tilâf karşısında sadece bitaraf kalması siz harbin daha bidayetinde Almanya | bile sulhü kurtarabilir. Çünkü Fran - ve ÂAvusturya galip gelerek dört sene | sanın yalnız başına, (iîen) in işgalin- müddetle bütün dünya harap olmak -| den dolayı Almanyaya karşı bir hare- tan kurtulmuş olurdu. |kete geçmesine imkân yok:ı:r_ n Diğer taraftan Romanyanın da AL| — Fakat İngiltere bugün de, 1914 de manya ile askeri bir ittifakı vardı, bu| olduğu gibi ihtimalki kasti olarak, ittifak da harp halinde; Romanyaya ne mütereddit davranır ve kâh F' Z bir takım mecburiyetler tabmil etmek- saya, kâh Almanyaya mütemi -ını-!- le beraber, bu devlet te bir takım ba -| — MEDÜŞ'bir bi .).rh et y hanelerle, bitaraflığını ilân etti, bu su- î:l ŞT STER D tetle Avusturya ve Almanya harp Zaten biz de harbi umuminin su- ı-ıh:-'l';* yalnız başlarına kalmış bu-! çeti zühuru bakkındaki bu — yaziları BAD B ” ancak" bugünkü vuk_uılın muhlemei hf"h'" fk harbe af"“ , İnetayici hakkında, — okuyucularımıza Harbi umumi başlıyalı 22 sene, bi- bi k Bi teli 18 sene geçtiği halde, tarih siyasi | TŞeLE ?Yeu y SÜRBLeiş. “veellai muharrirlerinin el'ân kat'iyetle halle -| YEfmek için, yazmağa lüzum gördük, demedikleri bir mesele vardır, ki o da Sünkü dediğimiz gibi bugünkü vuku- İngilterenin istemiş olsaydı, harbi u- at ve o vukuatın tarzı cereyanı ile muminin zuhuruna mâni olüp olamı-| 1914 senesinin umumi vaziyeti ara - yacağı ve yahut hiç olmazsa nıahdu!inndı hakikaten bir hayli müşabehet kalmasını temin edemiyeceğidir. |ve mümaselet vardır. Filhakika bir çok müverrih ve mu- harrirler, İngiltere, Avusturya — ülti - İstitraden yürüttüğümüz şu müta- İvan Petrovitch Pavlov, Leningrat - ta veksen altı buçuk yaşında öldü.. Dün- ya ilim — &leminde bıraktığı boşluk öl- çüsüzdür. Onun öl- mesiyle elli sene - denberi süren ya - ratıcı bir — faaliyet te nihayete erc Pavlov 1901 2 Nobel mükâfalını kazanmak — sureti - le beynelmilel bir pöhret olmuştu. Mi- dedeki bazı usareler Üzerinde yaptığı tet- kiklerle tıp &lemine yaptığı — hizmetler çök büyüktür. Bulduğu usullerle, pek çok hastalık- ların önüne geçmiş, fizyoloji bakımın- ; _dın en büyük hizmeti ifa eylemiştir. O zamana kadar keşfedilmemiş ©- lan yeni bir cerrahi müdahale usulü bularak tıbbın ilerlemesine yardım et- miştir. İştiha mefhumunü, fiziyoloji ile izah etmiştir. İmrenmenin gözlerden mide- ye intikalini tecrübelerle anlatmıştır. Pavlov ancak son rejimde rahat etmiştir. Beynelmilel bir adam oldu- ğu halde Çarlık Rusyası ona gösteril- mesi lâzım gelen ehemmiyeti verme - miş, ve adamcağızı çok defa hayatını temin edemiyecek vaziyetlerde bırak- mıştır. îlme fazla merbut olan Pavlov, lâ- boratuvarsızlık yüzünden iptidai âlet- lerle bir çok tecrübeleri kendi eyinde yapmış, yoksulluk içinde yetişmeğe |muvaffak olmuştur. Son 32 senesini, fizyoloji ilimler ü- zerinde hiç işlenmemiş bir mevzua hasretmiş, ve fizyolojide yukarı asa- bın faaliyeti şubesini ortaya çıkarmış- tır. Pavlov sinirler ile ruhun münasebe- tini fizyoloji ile izah etmeğe kalktığı zaman mesai arkadaşlarından biri bu işin kabil olamıyacağını ileri sürerek | | etti. |matomunun tarihi olan 23 Temmuz- hılyı ve Romanya sözlerinden — dan, Almanyanın Fransaya ilânı harp cayıyorlar |tarihi olan 3 Ağustosa kadar 11 gün Almanya ve Avusturyanın böyle “zarfında vaktini hep tereddüt ve ka- 4 bir kaç devletle birden harbe girmele- rarsızlıkla geçirmemiş olsaydı, harbe " Üzerine, İtalyanın da müttefikleri mâni olabileceği — iddiasında — bulun - Almanya ve Avusturyaya tâbi maktadırlar ve bu tereddütlü ve müp- | Yarak Fransaya ilânı harp etmesi lâ-|hem vaziyetten dolayı da bilhassa ©o &n geldiği halde, İtalya bir bahane | zamanki hariciye nazırı Lord (Grey) i |leattan sonra İngilterenin 1914 te üstadını techil etmeğe kalkmış, ve ruht |harp başlangıcı günlerindeki vaziyete | hâdiselerin lâboratuvarlarda izah edi- gelelim: |lemiyeceğini iddia etmişti. R Avusturya - Sırbistan ihtilâfı çıktı- İngilizlerin maruf — âlimlerinden |Bi günden itibaren İngiltere zabhiren Seherington da Pavlovun arkadaşına bir hayli teşebbüsatı siyasiyede bu -| iltihak etmiş, ve onun buluşunun, in- lunmuş, bu ihtilâfın sulhan halli içı'ıı'g;hemd_ rağbet — kazanamıyacağını, çalışmış, ezcümle Londrada dört bü -| yazmıştı. yük devletin toplanarak Avusturya| — Bugün, ilmi buluşlar Pavlov'a hak ile Sırbistanı uyuşturmak çalışmala -| vermiş olmakla beraber, aradaki ihti- | & harbe iştirak edemiyeceğini ve bi-| İ aaf kalacağını evvelâ Fransaya, son- *A da kendi müttefiklerine bildirdi. hî*ilyının senelerdenberi dahil oldu- ittifakı müselles ahkâmını bu su - le ayaklar altına alması, Almanya ğiAvusruryının az çok tahmin ettik- b bir hareket olmakla beraber, gene iki devlet, müttefiklerinin kendile- i böyle en müşkil bir zamanda N'“l bırakmasından çok — müteessir|noktai nazarı galip geleceği muhak - kaktır. Hattâ İngilterenin, Fransa ile Fiır. © zaman İtalyanlar bu hiyane-' Almanya arasındaki bugünkü şedit ih-| Ydular, 1914 ağıstosunda Londra Buckingham sarayı önünde topğlanam kalk «Harp ! diye bağırıyordu. mes'ul tutmaktadırlar, Bugünkü vaziyet Çok şayanı hayret ve - ibrettir, ki bugünkü vaziyet de, bundan yirmi iki sene evvelki vaziyete çok benzemek -| tedir. Bugün de harbin veya sulhün anahtarı İngilterenin elinde gibi gö - rünüyor. İngiltere hangi tarafa kat'iyetle il- tihak veya temayül ederse o tarafın rını teklif etmiştir. Fakat İngiltere bü- tün bu teşebbüsatında hep bati, müte- !enni ve gevşek davranmıştır. Hattâ Almanya Fransaya ültima- tom verdiği vakit, reisicümhur Mösyö (Puankara) nin İngilterenin yardımı- nı rica için kral müteveffa Jorja yazdığı mektuba bile kral kaça- maklı bir cevap vermiştir. Mütereddit vaziyet İngilterenin bu mütereddit vaziye - ti Almanyanın Fransaya 3 Ağustos - 'ta ilânı harbi ile derhal harekâta geç - |tiği ana kadar devam etmiştir . | “Almanya askeri harekete — başlar başlamaz ise derhal kat'? kararını ver- miş (bizim kanaatimizce daha doğru- su yüzündeki maskeyi atmış) ve Fran- saya iltihak etmiştir. En hassa nokta.. Bunun sebebi ise, Almanyanın Fransaya tecavüz için Belçikayı — çiğ- memeğe başlamış olmasıdır. Belçika eskidenberi İngilterenin en hassas bir noktasıdır. Bu küçük memleketin sa- hillerinde büyük bir devletin yerleş - İmesini İngiltere kendi — mevcudiyeti için daima çok tehlikeli görmüştür. (Devamı var) Süleyman SITKI | beşinci| İâfı izale edememiştir. Pavlov bundan başka sinir hasta larını sınıfa ayırmıştır. Beyin patalo - jisi üzerinde çalışmış, bir çok ruhi has- talıkların esasını bulmuştur. Pavlov'u bütün dünya takdir etmiş- İhtiyar bir kadın elindeki dayanarak girdi. fidanları çalınmıştı. ruldu, inkâr etti: — Yalan, kocakarı atıyor. İhtiyar kadın elindeki bastonu kal dırdı: ya satmışsın. Şahitlerim var. Reis sordu: — Kime sattın bu fidanları?. rim yok, atıyor bunak. İhtiyar kadın bü fidanlarını istiyordu. Reis tekrar sordu: — Söyle kime sattın fidanları>. Gene inkâr etti. İhtiyar kadının şa hitleri vardı. Dinlendi. bastona Davası: Bahçesindeki yediveren gül Suçlu: Bir mahalle külhanbeyi. So « — Sus edepsiz Kdanlarımı «5» Hira- — Yok beyim fidanlardan filân habe- ütünm kızmıştı. O Ölümü ilim âleminde derin bir boşluk bırakan Pavlov tir. Daha doğrusu, ilim ve fen ona a- şağıdan yukarıya doğru bakmaktan kendini alamamıştır. Kıymetli âlime çalışma hususunda büyük kolaylık gösteren de Sovyet Rusyası olmuştur. Son zamanlardı çalıştığı lâboratuvarı ile eski lâboratı - varı karşılaştırılmıyacak kadar fark - hdır , Kendisine çalşabilmesi için Lenin- grat civarında asri techizatiyle mü - kemmel bir kasaba vücude getirilmiş- tir. Yetiştirdiği talebeleri sayesinde bil- hassa Sovyet Rusyada fizyoloji bü- yük bir merakla tetkik edilmeğe baş- lanmıştır. Leningradın yanındaki u- fak kasabadan hız alarak çalışan tam 380 genç bugün araştırmalar yapmak- Ja meşguldürler. Pavlov ölmeden bir kaç gün evvel gençliğe hitaben bir mektup yazmış ve gu sözleri söylemiştir: aEakiden ilim ve halk ayrı gayrı şey- lerdi. Bugün ilim halkın hizmetine ve- rilmiştir. Bunun tabif neticesi de halkın ilme karşı gösterdiği saygı olmuştur.» Pavlov'un ölümü, yalnız , Sovyet Rusya için değil bütün dünya için tes lâfi edilmiyen bir kayıptır. Yumurta ihracatı Yumurta ihracatımız hemen he - men durmuş gibidir. Buna sebep; Avrupa piyasalarında yumurta fiat« |lerinin bir hayli düşmüş olmasıdır. Buna mukabil bizde fiatlar yük « selmiş bulunmaktadır. Diğer taraftan yumurta ihracatıe mı tanzim için bazı yeni tedbirler a« ılınmıldıdıı. Bu meyanda yumurta ambalâjı yapan amelelere birer eh« liyetname verilecektir. Ehliyetna - mesiz amele bu işte çalıştırılmıya « caktır. —— —7 — —— | Hayatta Gördüklerimiz “Ogülleri kocam elleriledikmişti, Suç tebeyyün etti. Ceza görecek we fidanların ücretini ödiyecekti. O, kabul etmedi. Reis hayretle: — Niçin istemiyorsun?.. diye sor » du. — Oğlum ben fidanlarımı isterim. — İyi amma hnine fidanlar artılt satılmış. Sen şimdi paramı al — Hayır fidanlarımı isterim. — Canım nereden olsa 454 Tiraya gül fidanları alabilirsin. Acı acı gülümsedi: — Başka fidanları ne yapayım?. — Yedi veren güller yalnız senin bahe çende mi vardır?. — Hayır amma © gülleri kocam el lerile dikmişli. Yerini başkası — tutmaz dedi. Muazzez FAİK
