18 Ocak 1936 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7
p -is Kizcikünın Hayatı_ğ'srafDolu Bir Adam: Tacsız Hükümdar! SON POSTA Tiyatro Bahsi Halk Operetinde: Deniz Havası Vasfi Rıza, Türk tiyatrösu mecmu- asına «Dua ediyorum» başlıklı bir ya- ;ıl yazmıştı. Değerli san'atkâr diyordu Artık yollarında yürüyeceklerdir. Çünkü yol geniş; yolcu lâzım! Deniz Havası; eğlendiren, güldü- ren bir operettir. Deniz havasındaki «Gazeteler haşuma gitmeğe başla- tipler hoştur. Eseri yazan, bilhassa tip- Ağa Han Hükümdarlar Gibi Yaşayan, Kralların Sofrasına Kabul Edilen Bu Esrarengiz Şahsiyeti Tanımak Ve Bilmek Faydalıdır Bu Adam Nenin Nesidir, Bir İmam Mı, Yoks &... Dünya matbuatında ismi sık sık|lerinden bizede, bu mezhep salikleri - |neşretti. Halife tarafından ilân olunan geçen bir adam vardır: Ağa Han.. İs- nin, her sene; Ağa Hana ödemekle mukaddes cihadın butlanını ispat edi- Minin de ifade ettiği gibi bu Şarklı mükellef oldukları şahsi vergidir. - Bu 'ci deliller gösterilerek Hint Müslüman- TMmüslümanın adı, dalima en modern |para, bir heyet tarafından Ağa Hanın |ları İngiltere tarafına celbolundu. Sosyetelerin toplantıları, büyük at ya-|bulunduğu yere — gönderilir. İsmaili Ağa Han, efendisi olan İngiltereye Yışları ve entrikalı — siyasal hâdiseler “imamı, ister Londranın muhteşem bir | yaptığı bu hizmetlerin mükâfatı olarak Münasebetiyle geçer. Bu adam kiııı—:oıelinde, ister Amerikanın tenha bix]bundan bir müddet evvel İngiltereye dir ve kendine verilen ehemmiyetin noktasında bulunsun, bu heyet imama | müracaatla Hindistanda kendisine u- sebepleri nedir? İmülâki olur. |fak bir prenslik verilmesini istedi. Fa- Bunu, okuyucularımıza — anlatmak | — Bir terazi tedarik edilir, Ağa —Han kat İngiltere, onun bu talebini reddet- faydasız değildir. |bu terazide tartılır ve ağırlığı mikta- mekten çekinmedi. -Buna mukabil, Ağa Han, aslen bir İranlı ailenin ço- İyınca kendisine altın verilir. Ağa Han | kendisi, Londranın en kapalı klübü o- cuğudur. İddiasına göre, Haşimt ai-/80 kilo kadatdır. Bu ağırlığa tekabül 'lan Jokey klübe fahrt aza seçikli ve ir ve Hazreti Fatmanın to-leden altının kiymeti ise takriben'Derby yarışında, İngiliz kralı, onun şe- silsilesine Ağa / 338000 liradır. ircfîne kadehini kaldırıp içti. zincirini ... mensuptur. üncü Her yıl, bu para, İsmaililer tarafın- halkanın 43 ikil etmektedir. |dan şahtan Ağa Hana verilir. Ayrıca, | Ağa Han, İsmaili mezhebine men -| Ağa Hanın her gün banyo yapmak için Suptur ve bu mezhebin imamıdır. Tak-/kullandığı su, şişelere konur, Hindis - Tiben bir asır kadar evvel İranda Şifler | tana gönderilir ve mukaddes bir su gi- © İzmaililer arasında çıkan kanlı bir'bi damla damla satılır. ihtilaf üzerine Ağa Hanın ailesi Hin - ü ve Bombayda| Ağa Hanı, bugünkü mühim vazi - Hint müslümanları üzerinde bu de- rece derin bir tesir ve nüfuz - tesisine muvaffak olan bu adam, tercihan İn- giltere ile Fransada oturur. Oralarda muhteşem saray ve şatoları vardır. Mezhebine mensup olanları, istedi- Tistana hicret etmiş ği yerde istediği zaman hazır buluna - dı.. Değişiklik belki kirnsenin gözüne Ççarpmamıştır; ilân sütununu süsleyen mask'ları belki benim gibi hayran hay- |ran seyreden olmamıştır; üç «mask» yar.. Üç tiyatro ilânı...Her akşam sa- Tonunu halkla dolduran üç tiyatronun reklâmı... Frenk gazetelerinin tiyatro ilânlarını tablo seyreder gibi karşımda | tutardım, sayardım: Pariste altmış üçlı Berlinde elli sekiz! Londrada bilmem kaçl.. Atina, Sofya, Belgrat, Bükreşte her gece oynanan muntazam ve mü- teaddit tiyatro hey'etleri var...» Vasfi Rızanın dokunduğu moktaya dokunacağım: On yedi milyon nüfus- lu bir memlekete bir tek tiyatro kâfi gelir mi? Gerçi iyi bir tiyatromuz ve çok kuvvetli aktörlerimiz var. Fakat bu tiyatro bir tek, ve bu aktörler bir tek tiyatroda toplanmışlar. İstanbul Şehir Tiyatrosundan bah- sediyorum: Yıllar evvel bir tiyatro mektebiy- lere itina etmiştir: Her şeyi bilirim, her şeyi yaparım iddiasında olan bir bestekâr. onun kar« şısında yalnız kendi ilmine güvenen bir okumuş; okumuşun başlı — başına bir tip olan karısı, şâir geçinen saf bir delikanh ve bütün bunların bir araya gelmesi deniz havasında bir — tatlılık vücuda getirmiştir. * * Deniz Havası iyi bir dekor içinde oynanıyor. Oynayanlar arasında en çok göze çarpan Şaziyedir. Şehir Ti- yatrosunun caeki san'atkârı Şehir Te yatrosundan ayrıldığından beri- sau'at kuvvetinden kaybetmemiş, bilâkis bu kuvvet onda bir kat daha çoğalmıştır. Makyajı mükemmeldir. Rolünü iyi yapıyor; bilhassa alaturka şarkı sahne- sindeki hareketleri ondaki sahne kabi- liyetinin en güzel bir misali oluyor. Hüseyin Kemal de Deniz Havasın- da bir varlıktır. Saf şâirin tipini her Yerleşmiştir. O zaman, Ağa Han he - Hüz doğmamıştı. Ağa Han sekiz yaşı- nlardır : giltereye olan de- yete sokar esbap bileceğine inandırmıştır. —O — suretle Büyük zekâsı, hareket eder ki Londrada sanıldığı za- k Yesinde büyük rol oynayan anası Alilti. — Hintliler — aşılanmıyorlardı. — Ağa | meydana çıkar. Han hayatını tehlikeye koydu, salgın Ali Şah, oğlunu, ileride oynayacağı | vuku bulan mıntakaya — gitti. -Halkı Mühim rolün bütün icaplarını yerine | tapladı. Onların gözü önünde bizzat a- Retirebilecek surette talim ve - terbiye'şı oldu. ettirdi. İcabında, Ağa Han falakaya| — İmamları bir şey söyleyince yapma- Yatırılıp dayak bile yiyordu. Hattâ, -| mak İsmaililer için imkânsız bir şey - hun lalası, bir defasında Ali Şaha, buldir. Onun aşılandığını gören halk, a- Muamelelerden şikâyet ettiği zaman, |kın akın aşı oldular. Böylece, müthiş aŞ çiçek istilâsı da, Hindistandan defol - — Cahil bir evlât sahibi olmaktansa, |du. onu ölmüş bilmeyi tercih ederim. de- Mişti ... | Ağa Hanın İngiltere nazarında e| Ağa Han, işte bu şartlar altında ye-|hemmiyetini arttıran hâdise bambaş - tişti ve rüştünü ispat ettiği gün, dünya kadır Bu hazin hikâye şöyledir; Yüzünde sayısı milyonları bulan İsma-| — B kan harbi patladığı zaman İngil- ililerin başına geçti. İsmaililer, daha Zİ- |teye, Balkan devletlerini tutuyor ve biz Yade İyanda, Cava adalarında, A'ııbıı Türklerin Avrupadan çıkarılmamız :in::ı. l ılıınlle, tî:;G *bnîî'vîg:' siyasetini güiüyorduı I;B:şl »beı;ıeudirı Vardır. Bu mezhebin y * İki Balkan harbi başlar lamaz Hind "':Janı.ı körü karıîned_îıa-':;- *ı*“ CZ- müslümanları arasında hasıl olan lehi- sebin, merkezi Hindistanda olmak Ü- LKi — hareketi, bu — müslüman Zere gizli bir .kmnilelîı îll:' l’"_ kî:üh_ imam (1), neşrettiği bir beyanname âtı, gizli istihbarat memurları ve bü -| 4 ) O rduydu. İsmaililer de, Pu- Yük bir serveti vardır. i ankarenin istatuko muhafaza edilecek- Bu servet, İsmaili mezhebine men- tir, yalaniyle bize oynadığı siyasi $up olanlar tarafından iıl:r'ıerelı VEYA e ekert kahpece' oyünü, hareketsiz bir' İstenmiyerek her sene verilen ve l.ı:: miskin şahit vaziyetinde kaldılar. Ma- :'î'-ıdvcrgi mlahıycun' alan paralarla| — Cl A zi Hanın o zamanki hilâfet eydana gelmiştir. adığ sade bu de- Bu para, Ağa'Hanın ve onun ida- ığı;:;mına oynadığı oyun u de ıu:ı_ıdekihgiılı 'kılılm'îlenin ç ;;.rlı:n;lîk :, Büyük harp başladığı zaman Zen « viren hayır işlerine sari e PS a likkle, "etf M holliaıl ZADah; bi ol BbErdü Boliman Ga aöi Bali Kar eJ binden aldığı dersi iyi anlamış olduğu- İsmaili mezhebinin mühim an'ane -(DU İspat için gerhül ” Bit böyününe ve| SST na' geldiği zaman babası öldü ve o, İrin bağlılığı.. ğ &t man Afrikada, Afrikada zannedildiği Milyonlarca İsmailinin başına geçti. Genç yaşında iken H”_'fi"“"'_h bir. arüda. Hindinüdergörünle. 7DBir Şimdi, burada, onun talim ve terbi-|müthiş bir çiçek salgını baş M'""“'*Cııplmm yaşayışından farksız bir ha yat yaşar, içer, eğlenir. Fakat mez - heptaşlarına öyle telkin etmiştir - ki o- nun içtiği viski, en leziz su, yuvarladı- gı bardak, bardak şaraplar, en — temiz zemzem mesabesindedir . Altı 'sene evvel üçüncü defa evlen- miş ve Fransada görüp — sevdiği bir pastahane tezgâhtarı dilber bir Fransız kadınını almıştır ve bundan bir çocuğu olmuştur. Fakat kendisinden — sonra mevkiine geçecek olan oğlu, ikinci ka- rısındandır ve bu genç, bir İngiliz gibi Londrada yetişmiştir. Yani İngiltere - nin sadık ve şaşmaz bir bendesidir. | Ağa Han, bütün bu hizmetlerine mu- kabil Hindistanı Uluslar Sosyetesinin himayesi altında toplanan silâhları a- zaltma konferansında temsil — eder, Hindistan namına, bütün imparator - luk toplantılarına iştirak eder ve İngi- liz bayrağının üzerinde dalgalandığı topraklarda, hükümdarlara mahsüs ©- lan 12 pâre top ile selâmlanır. Maamafih İngilterenin eli ve hük - mü altında, Ağa Han gibi tacsız hü - kümdarlar bir değildir. Onların sayısı çoktur ve kat'i miktarlarını ve hakiki vazifelerini Allah bilir. Dukkânda Yılolanar Fırsız Çengelköyde bolkal Nikolâkinin dükkâ- mna sabaha karşı hırsiz girmiş ve yaka- lanmıştır. imamet ! ken, sonradan bir tiyatro Trupu haline |/sahnede çok iyi canlandırıyor. Yaşar, getirilen ve tiyatrodan anlayan ellerin | belli ki iyi bir vodvil artisti. Mehmet, idaresine geçtikten sonra da iyi verim- | başka aktörlerin tesiri altında kaldığını ler veren Şehir Tiyatrosu Türkiye için |)belli etmezse iyi olacak. Diğerleri için kuvvetli olmakla beraber hiç te doyu- (de rollerinde muvaffak oluyorlar, di- rucu olmayan bir varlıktır. Türkiye | yebiliriz. demiyeyim, bu tiyatro yedi yüz bin şu kadar insanı olan İstanbul şehri — için bile kâfi gelmemelidir, ve gelmez!. Şehir Tiyatrosunun yaptığı iş gerçi güçtür. Bir gün Şekspirin en ağır bir ese- rini oynuyor, Ertesi gün en hafif bir opereti sahneye koyuyor. Hepsini hep- sini o yapıyor.. Çünkü ondan isteniyor. Bu, doğru değil işte! Her şeyi Şehir Ti- yatrosundan istemeyelim, şehirde — ve memlekette tiyatroların çoğalmasını isteyelim! İsteğimiz herhalde hoşa gitmiye- cektir. Misali de var: Bu yıl, bir ope- ret tiyatrosu iş görmeğe başladı. Bir kaç san'atkârın bir araya — gelmesiyle vücuda gelen bu tiyatronun şimdiye kadar sahneye koyduğu operetler be- genildi. «Bay Bayan» atılan ilk mu- vaffakiyetli adımdı. «Sevda Otelin ve «Telli Turnab ilk muvaffakiyetli adı- min peşi sıra geldiler. En son olarak sahneye konulan «Deniz Havası» ile bir adım daha atıl- mış oldu, İsmet Hulüsi | | İki san'atkâr Şaziye ve Hüseyin Kemal ( Tâınuır, Davetler »| Adaları Güzelleştirme Cemiyetinin! Adaları güzelleştirme cemiyeti —martın| sekizinci günü — kongresini yapacak, bu| kongreden sonra da 1936 mesai yıogııınııl ni ve bu yıl içinde yapılacak mevsim bay- | ramlarını tesbit edecektir. Üsküdar Askerlik Şubesinden ü Arananlar Aranılmakta — olan aşağıda rütbe ve Yevmi, u:ııi Havadis ve Hialk gazetesi Eski Zabtiye, Çatalçeşme sokağı, 25 İSTANBUL Gazetemizde çıkan yazı ve resimlerin — bütün — hakları mahfuz ve gazetemize aittir. ABONE FİATLARİ ibesine acele müracaatları, taşrada bulu - İnanlar ise bulundukları ikamet adresleri - nin mezkür şubeye bildirmeleri ilân olu - nur. Yedek Tevazım binbaşı Ali oğlu 299 |ECNEBİ doğumlu. Nazif. Erzurum, yedek — piyade | — — Astegmen (mülâzim) Mehmet oğlu 310 |doğumlu Rahman Ali. Türkistan, — yedek piyade Astegmen (mülâzim) Cemal oğlu 313 doğumlu Cevedt Kastamonu. TÜ0 14001 800 | 300 Abone bedeli peşindir. Adres değiştirmek 25 kuruştur. Gelen evrak geri verilmez. HManlardan mes'uliyet alınmaz. Cevap için mektuplara 10 kuruşluk pal ilâvesi Kâzımdır. Yeni Neşriyat: Varlık — On beş günde bir çıkan sanat ve fikir meocmuası Varlık'ın 15 san kânun Posta kutusu: 741 İstanbul Telgraf : Son Posta Telefon : 20203 tarihli ve 6) inçi'sayısı bin çok tanınmış yar| arcıların makale, güt ve hikâyelerile çık - mişlir, l
