31 Aralık 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7
Patrıkın Öluınu Munasebetıle. Istanbulun lik Patriki Ve lik Patrikanesi Fatih Sultan Mehmedin Verdi Vcrdıgı Hattışerif Ve Kostantaniyelilerin Kazandığı Imtiyazlar Rum Patriği Fotyos öldü. İs-- tanbul Rumları için büyük bir hâ- dise sayılan bu ölüm, bize İstan- bulun ilk patriğini ve patrikanesini hatırlattı. Arkadaşımız bu yazı- sında bitaraf bir görüşle okuyu- cularımızı tenvire çalışacaktır. Fatih Sultan Mehmet, kını kendisine ısındırmağa çalışamak | olmuştu. Sokaklara takım takım mü- nadiler çıkartıyor: | — Torki Mütün beüyecleriki vi değin gelmezlerse hane ve — eşyaları, bahçe ve bağları tarafı hükümetten zaptolunacak!... Diye bağırtıyordu. Osmanlı ordusu, müstevli orduların en insaflısı ve en sakini çıkmıştı. Şe- hir yakılıp yıkılmamış, mukavemet eden halk katliâm edilmemiş, yağma ancak şehir düştükten sonra bir. kaç saat devam edebilmişti. Fatih, bütün hüsnü niyeti ile mağlüp halkı kendi himayesine almıştı. Fakat buna mu- kabil de 20 gün kaldığı koca Kostan- taniye'deki sekiz kiliseyi camie tahvil ediverdi. Rumlar telâş içinde idiler. Kiliselere mihrap ve minderler kon- dukça, endişeleri büsbütün artıyor, a- zametli Osmanlı ordusunun müslü- man padişahını kızdırmamak için ses çıkaramıyorlardı. Fatih Sultan Mehmet, gizli gizli kaynayan bu endişeyi çok çabuk sez- mişti. Vaziyeti kurtarmak için, henüz yayılmağa ve genişlemeğe başlıyan mu vıffaluyeılerım bir hiç yüzünden boz- mamağa karar verdi. Malüp halkı okşa- mak, Giülktin itimadını kazanmak, ile- riye doğru yapacağı hamleler esnasın- da gerisinden emin olmak demekti. Zeki padişah derhal İstanbuln bü- tün rahiplerine ve hiristiyan büyükle- rine birer haberci gönderdi: — Padişahımız merhamet ve ina- *yet buyurup şehri Kostantaniye'nin ahalii asliyesini taltif murat — ettiler. Meratip ve haysiyeti kadimeniz ipka olundu. Ve dahi size bazı mertebe' imtiyazat tespit buyuruldu. Reisi mezhep olan patrik nasbının dahi in- tihabatını eskiden icra olunduğu mi- sillü size bıraktı!.. dedi. Şehrin bütün rahipleri ve büyükle- ti bu habere pek inanmadıkları halde, derhal toplanarak işgal olunmuş olan İstanbulun ilk patriğini seçtiler. Bu patrik Gınadiyüs isminde biriydi. Rühban, iritihabın neticesini padişa- ha bildirince, yeni patrik derhal Tek- fur sarayıma çağnı rılmıştı. Fatih Sultan Mehmet Gınadiyüs'e beklenmeyen, ümit — edilmeyen bir hüsnü kabul gösterdi, iltifatlar —etti. Ruhani hükmünün infazmna delil ol. mak üzere kendisine — imparatorların saltanat ve hükümet alâmeti olarak kullandıkları gümüş bir asâ, bin altın kadar da harçlık verdi. Yeni patrik bu iltifatlardan bir türlü manâ çıkaramı- yor, koca Fatihin karşısında ezilip bü- İstanbulu (— | zapteder etmez, ilk işi şehrin yerli hal- | * Fenerdeki Rum Patrikanesinden bir görünüş. yından saray halkının teşyii ile çıktı, büyük bir Rum halkı kalabalığının iş- | tirakiyle ve alay valâ ile şimdiki Fe- tih camiinin bulnduğu yerde olan ma- nastıra gidildi. İşte İstanbulun ilk pat-' rikanesi de bu manastır oldu. Fakat a-| radan iki sene geçince patrik buradan çıkmak istedi. Padişahın da müsaade- siyle patrikane, henüz o zaman camie tahvil edilmemiş olan Fethiyedeki ki- liseye kaldırıldı. (*) İstanbul, Anadoludan, Kafkaslar- dan, Arabistandan gelen müslüman halkla dolunca camiler çoğalıyor. müslüman mahalleleri arasında kalan kiliseler mecburen yerlerini camilere terkediyorlardı. Bu suretle aradan bir| buçuk asra yakın bir zaman geçtikten | sonra üçüncü Murat zamanında Fet- hiye kilisesindeki patrikanede rahip- ler arasında büyük bir niza ve nifak baş gösterdi. Mora Rumları o zamanlar Fener- de iskân edilmişlerdi. Bu yüzden Pat- rikane Rumların toplu bulunduğu Fe- 1*) Şimdiki harap Fethiye camil. 3 üncü Murat zamanında mimari Patrikanenin Başka Liman Şirketin;;le Yeni Durum Limanda yapılacak ıslahat wlı“ meşgul olmak üzere Liman Genel Di- zülüyordu. Fatih, «lutuflarının» uyan- dırdığı şaşkınlığı görüyor, hayret ve- recek yeni şeyler buluyordu: — İmdi, gayri müslim kullarımın Irzu namus ve malu — canlarına — kıl kadar halel gelmesin deyu bazı imti-İruri olan umumi mağazaların da Li-İsı muhasebecisi Asaf tayin edilmiş ve yazat verdim. Bunu dahi hattı şerif ü-|man idaresi tarafından açılması karar- |dün işe başlamıştır. Odada yeni kadre- | tolik kilisesinde hizmetçi Vetetye kili- rektörü Raufi bu günlerde Ankaraya gidecek, bir kaç gün sonra Liman Mü- tehassısı Vonder Forten'le beraber dö- mecektir. Ticaret Odasının şehirde açması za- Zere tespit edip erkânı devlete bildire- | laştırılmıştır. ceğim, diyordu. Diğer taraftan Liman — Şirketinin Hattı şerif hemen orada yazılıver- |yarından itibaren Ekanomi Bakanlığı- di, Hattı Şerifte: ma bağlanması icap etmektedir. Raufi «— Sen ki, patriksin. Kemali rahat | Arkarada bu işle de meşgul olacaktır. 've emniyet ile patriklik umurunu rüi- yet eyleyip müracaata muhtaç oldu- ğun umuru dahi bizzat bana arz ve i- Kumaş Hırsızları İtarih kitapları karıştırırken tesadüf nere nakledildi ve niza da bu suretle bastırılmış oldu. (**) Rogıp Şevki (**) Bu yazıyı hazırlamak için cilt cilt bize şu vakiayı zorla okuttu: 1858 şubatında Abdülmecit, meşhur Gülhane hattı hümayununa — benzer - bir hattı hümayun tanzim etmiş ve bu hat, Babıâlide- vükelânın, ekâbirin, lâm, patrik ve hahambaşının karşısında o- kunmuştu. Hattı hümayun — vatandaşların z ve namusundan, kanunlardan, padişah hukukundan bahsederken bir yerinde şu kayıtları da yazıyordu: «— Patrikhane veya cemaati gayri müs- lime meclislerinin bazı ahvalde hukuki da- valarda haiz oldukları salâhiyetin teyidi. » Bu, bol ve geniş bir imtiyazdı. Fakat hattı hümaynda «rahipler heyetine veri - len caize ve aidatın külliyen ilgası» görül. mesi Fener patrikhanesince fena — görül - müş Nikomidi metropolidi hattı hüma - yun atlas keseye koyduktan sonra: — Bu hattı hümayunun bir daha bu keseden çıkmamasını Cenabı Haktan te - menni edelim!» demiştir. R. $. şeyhülin- | Uypeşt Takımile Maçlar -Macar Takımı Yarın İlk — Maçını. ulübile Şehrimizde üç müsabaka yapa - Macar takımı ya - cak olan Uypeşt rın ilk müsabaka - sını Pera spor kü - lübile Taksim stad yomunda yapa - caktır. Ekalliyet takım- larının içinde en derli toplu futbol oynayan Peranın kuvvetli Macar ta- Pera Yapacak «& B Üü kııı karşısında a _Uy'ıçf’ııı üç Beynelmilel oyuncusu soldan itibaren Zocs, luılı derdce hiç şüphe yok ki mağlubiyetle neticele- mecektir. İyi bir müdafaa, nisbeten düzgün bir hücum hattına malik olan Pera takımı bir buçuk saat zar- fında bütün buviyetini sarfedecek, giriştiği işten mümkün olduğu ka - dar az sayı yemek suretile çıkmağa savaşacaktır. Macar futbolunun bü- tün kuvvetini, yapacakları yüksek oyunla, futbol inceliklerini her fır - satta göstermeğe çalışacak olan Uy- peşt takımı ilk müsabakasında he- men hemen en iyi oyununu oynama- ğa uğraşacaktır. Macaristan lik şampiyonalarının sonlarına yaklaşmış olan Uypeşt o- yuncuları oyun kabiliyetlerinin en yüksek faormlarında — olduklarını söylemektedirler. İstanbulda Seget ve Boçkay ta - kımlarının Macar futbolu için fena tesir bıraktığını bilen Uypeşt takım burada yapacağı oyunlarla bu sui zannını izaleye çalışacaktır. Macaristanın en değerli oyuncu - larını bir araya toplamış olan Uy- peştin her maçı ayrı bir zevk ve kuvvet bulmamız için başlı başına bir kazanç olacaktır. Beşiktaş Takımının Atinada İkinci Maçı Beşiktaş takımı Atinada bugün ikinci müsabakasını İnhisarların Binası Evvelce Merkez Bankası ile ayni binada bulunan İnhisarlar İdaresi Ka- 'oturan ve randevuculuktan suçlu Futas, Pustai takımile yapacaktır. Bu maçın Apollon — maçından daha ehemmiyetli olacağına şüphe yoktur. Panatinaikos Atinanın en kuy « vetli takımıdır. Ankarada Bisiklet Müsabakaları Neticelendi Ankara, (Özel) — Bisiklet heye- ti 46 kilometrelik bir yol üzerinde büyük bir teşvik müsabakası yap- mıştır. Yarışa 8 sporcu iştirak etmiştir. Müsabaka, Taşhandan başlamış, Çankaya yolile Keçiören, Orman çiftliğine gidilip Taşhana dönmeli süretile yapılmıştır. Ankara gücünden Eyüp bu me « safeyi 1.19 saat ile birinci, Ankara gücünden Faruk 1.21 saat ile ikin. — ci, Ankara gücünden Niyazi 1.28 saat ile üçüncü olmuştur. Müsabakada vasati sürat saatte 33 kilometro olarak tesbit edilmiş « tir. Adapazarında Maçlar Adapazarı, 30 (A. A.) — Dilgğ Gençlerbirliği ile Yeniay takımi & rasında yapılan maçı 1 -0 Gınçhı « birliği kazandı. İdmanyurdu - Sakarya maçı I-. Panatinaikos | beraberlikle bitti. Sarhoş Kadın Fatih Çırçır semtinde © sayılı evdiş bi.. aei döl ö azlesii Zd A rE. Bdi ÖL GA N 0 LA S R L D ” S a b raköydeki Ömer Abit hanına taşınmış- |lunan sabıkalı Macide zil zurna sarhaş tır. İdarenin yeni binası daha geniş ve olarak semtindeki merkeze gitmiş — ve biltün daireleri istiap edebilecek bü-|o sarhoş hali ile karakolda vezalet gh yüklüktedir ve bir sene için kiralan-| karmağa kalkmıştır. mıştır. Gelecek sene umum müdürlük Macide hakkında zabıt — tutulmuüğ tamamen Ankaraya naklolunacaktır. İve muayeneye sevkedilmiştir. 14 Yaşında Bir Çocuk Vantilâtör Yerleştirirken Ticaret Odasının Arkadaşıni Yaraladı" — T e As hanmda durara ventillit | Cibalide Üzsküplü sokağında Osman iyerleştirirken âlet başına düşmüş, O ve İlyas adlarında 14 der yaşında 'k')ınıııı yaralamıştır. Yeni İdare Heyeti 'çoeıılı alacak, verecek yüzünden kav- Ticaret Odası meclisi perşembe gü- | (gaya tutuşmuşlardır. İlyas borcunu ve- nü yeni bir toplantı yapacaktır. Bu remiyeceğini söyleyince alacaklı O:s- toplantı 1936 yılmın ilk toplantısı ol- | yan çakısını çıkararak arkadaşını ar- duğu için yeni riyaset divamı, idare p, omuzundan yar. x hey'eti seçilecektir. tarzını muhafaza eden bir” görünüşü TAKVIM BİRİNCİ KÂANUN Roarat sene Ticaret odasında yeni ihdas edile Arabi sene Tayhasaka müdürlüğüne Sühlie bocüs. Pencereden Düşmüş 1351 31 1354 Hamalbaşı caddesindeki Rum Ka- Kasım — (İResmi sene 1 !nci kânun 54 |ı»s ya göre bazı tesisat ve teşkilât yapıl- | senin 3 üncü kat penceresini silerken maktadır. elleri kayarak & metre aşağıdaki bah- çeye düşmüş, bacağı kırılmıştır. Kati inil ü yük d ü Cülküz li A BÜrüdük e a e ĞGT z A S Mektepten Kok Kömürü Çalmiş Küçükçamlıca kız mektebi hademe- si Kâmil, araba ile dört çuval kok kö- mürü naklederken Kuşdilinde yaka- İş Yüzünden Kavga Eminönünde Kosta Hüseyinin bira-| Isak ve Halil İbrahim adlarında iki | lanmış, yapılan tahkikatta bu kömür-| h: fıde ederek icra eyliyesin!.» deniyor-|kişi Rızapaşa yokuşunda Aristökosun |lerin mektepten aşırıldığı anlaşıldığın- dükkânından bir top kayış çalıp lıçu-- dan Kâmil hırsızlık suçu ile nezaret al. İlh patrik Gınadiyüs Tekfur ıuı-]lıriuıı yakalanmışlardır. tına alınmıştır. İPER . Y A * AF ÇAY AŞ YS hanesinde çalışan Ali ile Mazhar ara- sında İş yüzünden kavga çıkmış, Maz- har Aliye bıçak çekmiş, Ali de Mazha- ye dövmüştür.
