9 Ekim 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 9
me> Her hakkı mahfuzdur. OSMANLISALTANATI GÖÇERKEN (Mütareke devvrinin tarihi ) » Yazan: Ziya Şakir Fransız Binbaşısının Plânlı Sözlerine, Artık Kimse Kanmıyordu No. 170 9/10/85 &| Bir Cizvit Papazı ©O amrada; zahiren Sivasta bulunan Fransızlara ait müessesatı tesellüm et- mek, hakikatte ise buraların ahvali hakkında tetkikata girişmek maksadi: le birkaç cizvit papazı ile bir iki Fran- sz zabiti Sivasa golmişler, Reşit Pa- şayı ziyaret etmişlerdi. Bunlar ara- sında bulunan Fransız binbaşılarından jandarma müfettişi M. (Brıno), bir aralık Roşit Paşa ile hususi görüşmek Arzusu İzbar etmiş, paşayı bir köşeye çkerektı — Mus! Kemal Paşa ile kongre heyetinin Sivasa gelerek burada umü- mi bir köngre yapacaklarını işittim. Eğer Mustafa Kemal Paşa buraya ge- lir, ve burada bir kongre akdine girişir- se, beş on gün zarfında bütün burala- rın işgal altına alınacağına sureti kat- iyde vükıfım. Sizin şahsmıza karşı beslediğim hürmet hissi icabı olarak bunu baber veriyorum. Eğer inanmaz- savız, bu msel bir. emrivaki halini aldığı zaman görürsünüz. O vakit, va- tanınızın felâketine sebep olanlar ara- sına siz de Yirmiş olursunuz. Demişti. Ya, garip bir tesadüf; ve yahut ta| | hakiki bir kast eseri olmak üzere, er- tesi gün de hemen ayni kanaatı vere- :f-.k surette, Dahiliye nezartinden bir şifre gelmişti. Gene pek tuhaf - ve ya- hut pek tabii - dir kâ bu Fransız zabit lerinden biri, kolordu kumandanını zi- yarete gitmiş; uzun uzadıya görüşerek, toplanacak olan Umumi köngre hak- kında kumandandan bir şeyler öğren- mök istemişti. Bir işgal Tehdidi: Gene bir gün sonra (binbaşı Brüno) vali Reşit Paşaya gelmiş: — Ben, dündenberi bu mescle üze- rinde pek çok düşündüm. Nihayet, şuna karar verdim: Eğer, Mustafa Kemal Paşa ile kongre heyeti, burada toplanacak köngrede - İtilâf devletleri| aleyhine tahrikâtta bulunmazlar; ve | onlar hakkında mütecavizane lisan kı_ıllıumıılun. kongrenin inikadında hiçbir mahzur yoktur. Bizzat ben, (Ceneral Franşe Despere) ye yazar, h!uıtıfı Kemal Paşa hakkındaki tev- kif emrini geri aldırır, ve kongrenin toplanmasına muhalelet olunmaması lıı!şlnııdı Dabiliye nezaretinden size emir verdiririm. Fakat şu şartla ki, siz de h'(ndın hiçbir hususu ketmetmiye- ceksiniz. Kongrenin hangi tarihte top- lanacağın: haber vereceksiniz. Demişti. Fransız binbaşısının bir gün evvel İş- zal tekhdidinden bahsederken bir gün *onra mülâyemet kesbetmesi; ve behu- sus kongrenin toplanacağı günü Ööğren- mek islemesi, Reşit Paşayı ikaz etmiş; ve Mustafa Kemal Paşaya derhal uzun bir telgraf çekerek vukuu hali hikâye eylemiş; ve ezcümle: (.. An;ııılıyır ki bunların fikri, W_ ivasta toplatmağa muvafık görünerek kongre heyeti kiramile sizi burada içtima ettirmek ve el altından tedarikâtta — bı cümle ihvanı ele geçirmek ve ayni zamanda t meselesini de emri v haline maskten ae âlE Y N z € .. İntrikalı bir tehlikenin bu kadar mütekarrip ve âdeta el ile derecede mer'i olduğunu - bilip durur. ken, keyfiyetten zatıâlilerini haberdar etmeği ve binaenaleyh, Sivasta kongre akdinden sarfı nazar edilmesini Aârzey. lememeği vicdanıma sığdıramadım.) (.. İkinci bir kongrenin behemehal akdine lüzumu kat'i... var ise, dört ta- raftan işgali pek kolay olan Sivasın merkezi içtima olmasından sarfı nazar- la, işgal ihtimali baât olan Erzurumda ut tensip buyurulursa, Erzincan- da inikadı osbabına tevessül buyurul- Masını selâmeti memleket namına istir- bam ederim.) n Tarihi Sözleri Cümlelerile - samimiyetinde hiç şüp- he olmıyan - hissiyatını arzeylemişti. Şunu da kaydetmk lâzımdır ki, bu suretle düşünen yalnız Reşit Paşa da- tildi. Sivas eşrafından bazıları da bu endişeye kapılmışlar; sabık meb'uslar- dan Rasim Beye rica ederek, (Heyeti temsiliye) azasından Raif efendiye ay- ni maksat etrafında bir telgraf çektir. mişlerdi. Mustafa Kemal Paşa; bu telgrafları aldığı zaman, büyük bir vaziyete karşı emniyetle Roşit Paşaya cevap verm iktiği uzun cevap tol. grafında, tarihin öz malı olması lâzım- gelen şu sözleri söylemişti: (... Mösyö Brüno ve rüfekasının, makamı tehditte vuku bulan ifadeleri- ni, tamamen blöf olarak telâkki ede- rim.) (... Fransızlar tarafından - binbaşı Brononun dediği gibi - beş on günde Sivasın işgali, © kadar kolay birşey de- ! gildir.) (. .. Ne Fransızların ve ne de her. hangi bir devleti ecnebiyenin sahabeti. ne tenezzül eden şahsiyetlerden deği- lim. Benim için en büyük noktai sıyanet ve menba: şefaat, milletimin sinesidir.) .e Bunları, Mösyö — (Brüno) ya söylemenizde hiç bir mahzur görmü- (Brüno) ve rüfekasına; — milletimizin muhafazai hukuk ve müdafaai istiklâ- li için Erzurum kongresi beyannamesi. le - bütün cihana olduğu gibi - kendile- rinin İstanbuldaki mümes: iyasileri- ne-de iblâğ eylemiş olduğu mukarreratı esaziyeyi tatbikte, hiçbir suret ve se- beple duçarı tereddüt olmasına imkân bulunmadığı bildirilmiş olur.) 4 (Mösyö Brüno bilmelidir ki; Fran- | sızların Sivası işgale karar vermeleri, kendilerine pek pahalıya mal olabile- İcek yemi kuvvetlerle ve çok paralarla yeni bir harbe karar vermelerine müte- vakkıftır. Böyle bir kararın; (jandar- ma binbaşısı, M. Brüno) ve rüfekası arasında tezzekkür edilse bile, Fran- 41z milletince muta olabileceğine ihti- mal verilemez.) Mustafa Kemal Paşanın verdiği ce- vap, Reşit Paşahın kalbine su serpmiş; (Bendeniz; anlıyabildiğim — kadarı- ni efendimize arzetmekle, vazifci vic- daniyemi ifa etmiş oluyorum.) Diye başlıyan cevap telgrafına: (... Emirlerinizi ifa edeceğimi arr ile ihtiramatı mahsusamı takdim ede- rim efendim.) Satırile hitam vererek milli harekete kat'iyyen muhalif — olmadığını göster- mişti, ... Yasu Nâraları: Anadolu; milli varlığınmı korumak için düşman süngülerine bu süretle Bgöğüs germeye hazırlanırken, (Atina) |dan sureti mahsusada İstanbula gön- derilen (Heşmetlü Yunan kralı hazret- lerinin resmi bandosu) Beyoğlunun Tepebaşı bahçesinde (icrayi terennüm) ediyor; İstanbulda bulunan (Elen) unsuruna cezbe ve heyecan verecek milli havalar çaldıkça, mest olan va- tandaşların: p — Tasu. Nâraları, vatan aşkile yanan Türk- lerin mahzun kalplerine - zehirli birer ok gibi tesir ediyordu. Fakat; bu mübarek topraklara ait hisleri; sadece (İttihatçı) düşmanlığın- dan; ve Anadoluda vatan için çalışan- ları da İttihatçı zannederek bütün va- tanperverlikleri bunlara koyu koyu küfürler savurmaktan ibaret olanların da bu coşkun zümre arasında memnu |ve müsterih bir halde dolaştıkarı görü- lüyordu. Yeni Medeniyet Türedilori: Gün geçtikçe, bu zümre arasında başlıyan tereddinin arttığı da açık- sükünet ve | yorum. Ve bu münasebetle Mösyö | tan açığa hissediliyordu. Hanedanı saltanattan, ve şimdiye kadar iffot, şe- ref ve haysiyet mefhumlarına riayet- kârlıklarile tanınmış bazı ailelerden | zuhur eden kadınlı erkekli (yeni mede- niyet türedileri), birdenbire ortaya atılmışlar; asıl Türk dimağ ve havsa- | lalarının alamıyacağı taşkınlıklara baş- lamışlardı. Idroksiz Bir Zümre: İstanbula yığılan, açlık ve zaruret |yüzünden bütün mukaddesatlarını çiğ- niyerek maddi ve manevi varlıklarını satan bir kısım beyaz Ruslar; lıkıııbıı-W hlun temiz ve asil Türk ruhuna feci bir sefahat zehiri akıtmışlardı. Galip ordu- ların genç ve zevke düşkün zabitleri ise, bu zehiri en acı ve süfli işret ve şehvet | şaraplarına katmışlar; birdenbire da-| lâlete sapan bu idraksiz zümreye yu- dum yüdum sunmaya başlamışlardı. — | İstanbulun kozmopolit sahneleri için- | de, kısa bir zaman zarfında yepyeni bir unsur türemişti. Ve bu unsur, ru- hunda mevcut olan cevherin aslını lııy-l bedivermişti. Büsbütün yeni bir zevk ve sefahat hayatı uyanmıştı. Sanki, Türk | ve müslüman İstanbulda, yavaş yavaz altı asır evvelki Bizansın ruhu hortla- mıştı. İstanbulun asil ve necip duygulu | evlâtları; kendilerine yabancı gelen geyleri görmek, yadırgadıkları — ses- leri işitmemek için evlerinin kuytu kö- | şelerine çekilerek kanlı gösyaşlarile Allahtan halâs ve necat dilerlerken: © mütereddi zümre arasında da pöst ve sandalye kavgaları, mal ve para yağmaları meydan almıştı (Arkası var) Güreşçilerimize Madalyalar Verilecek İst nbul güreş beyetinden: Mi İkteşrin 035 cumn günü saat 19 da Taksimde Güneş kulübünde Balkan şampiyonluğunu kazanan ulü- sal güreş takımı şerefine varilecek çay şölcninden sonra 932 çe me müsabakalarında birinci ve İkin- cilik, 933-934 İstanbul mintaka birlu- elİiklerine dersce ve 934 sönesi min- taka — birinciliklerinde — birincilik ve ikineilik alanlara madalyaları tevzi edileceğinden aşığıda İsimleri yazı'ı güreşçilerin o saatto Güueş kulübü. ne gelmeleri tebliğ o'unur. Güneş kulübünden; Ali, Yaşar, Ve« “fik, Salm, Mustafa, Ömer, Osman, Ce- la', Kâmil, Ali Osman, Ahmet, Aleko. Haliç kulübünden; Şeref, Nuri, Faik, oban Mehmet, Yusuf Arslan, Cej mer, Servet, Böşir, Şahap, — Sal Beşiktaştapı Nufri, Anada'udan: Talip, Harbiyedenr: Şefik Koampaşadan: Ahmet, Niyazi Eskrimciler Çağırılıyor Eskrim Federasyonundan: 10/9/935 perşemba günü Beşiktaş jimnastik kulübü salonunda saat 19. 21 arasında Ruslarla — kargılaşacak ulusal eskrim takımının son seçmesi yapılacağından heveskârların bu Beç. melere devetli oldukları bildirilir. AA TÜT DGUT ' TAKVİM Gün ÇARŞAMBA — Hızır H 9 1 cİTEŞRİN 935 157 a Bayla "0 MA Cephe Mektupları Habeşliler Taş Kovuklarından Cin Gibi Fırlıyorlar (Baş tarafı birinci yüzde) edemiyerek aramızda fısıldaşıyorduk. Saat beş... İtayan kuvveteri Mareb nehrini geçtiler ve Habeş arazisine gir- diler. Artık harp başlamıştı. Böyle ga- rip bir harp görmemiştim. 110,000 Italyan İtalyanlar cenuba doğru 66 kilomet- relik bir cephe üzerinden ilerliyorlar. Bu cephe şarkta Senafeye ve garpta da Adikalaya istinat ediyor. Birinci İtal. yan kolordusuna kumanda eden Cene- ral Santini şarktan ilerliyor. —Ceneral Biroli merkeze kumanda ediyor ve Ce- neral Maravigna da cephenin merke - zindeki kuvvetler lâre ediyor. 60 yaşındaki ihtiyar İtalyan başku- mandanı Ceneral dö Bononun kuman- dası altında şuarki Afrikada takriben (110,000) kişilik bir kuvvet vardır. İtalyanlar hududu geçeli birkaç saat olduğu halde, Habeş kuvvetlerinin mu- kavemetine maruz kaldıklarma dair hiç bir haber gelmedi. Başımızın üstünden İtalyan tayyarc- leri Adua istikametinde uçuyorlar, Bun- lar evvelâ halka beyannameler — atacak ve onları mukavemet etmemeğe davet edecektir. Ayni mealde yazılmış beyan- nameler Adigrat ve sair Habeş şehirle- rine de atılacaktır. | | Faşist Selâmları Bir müddet sonra İtalyan kuvvetle- rinin Adua istikametinde on iki mil ilerledikleri halde gene hiç bir muka- vemete maruz kalmadıkları haberi gel- di. Bunun akabinde de İtalyan kuvvet- lerine bir müddet refakat eden Hervi Mizset ismindeki — sinemacı geri döndü. 250 metre filim almış ve bu müddet zar- fında hiçbir silâh sesi İşitmemişti. Fa» kat bu yürüyüş esnasında tıpkı Eritre- Klere benziyen Habeşlere tesadüf et- mişti. Kadın, çocuk ve ihtiyar Habeşli- ler yolün kenarında duruyor ve ilerli- yen müstevlileri faşist selâmile selâmlı- | yorlarmış. Az bir zaman içinde istikşafa çıkan İtalyan — harp tayyareleri avdet etti. Bunların aldığı fotoğraflar da yerli hal « kın Kulübelerinin üzerine beyaz çarşaf- lar serdikleri görülüyordu. Bu tayyare bücumuna maruz kalmamaları için tes. lim olduklarına bir işaret teşkil ediyor- du. Bütün Cenahlarda Musolininin damad — Kont — Çino ile oğulları Brüno ve Vittorla, dahil- de yapmış oldukları muvaffakiyetli taras- tud ve istikşaf uçulaşrından dolayı kuman- danlârı tarafından tebrik ve takdir — edil. mişlerdir. İtalyanların sağ ve sol cenahları —hâlâ ilerilemektedir. Her üç koldan ilerliyen İtalyan kuvvetlerinden gelen — haberlerde benüz silâhlı hiç bir kimseye tesadüf etme- dikleri bildirilmektedir. İlk İtalyan askerleri hududu — geçtikten| MARTHA EGGERTH KASTA Yarın akşam MELEK Sinemaşsında italyanca KASTA DİVA filminin hem Almanca, hem de İlalyanca nüshalarında MAĞDALENA — rolünü MARTHA artistler ber iki nüsbada tamamen ayrı ayrıdır. Bu iki sinema mlilsameresi lar ndon aldırabilirsiniz. Si ."."Meıu * İpek : 44289, Melek: 40888 j sonra, İtalyan amele taburları — ilerlemcğğ başladılar. Bunlar bütün gün kayaları di namitle atmakla, ezmekte ve arkadan ge. lecek kitaat ve askeri nakliye vesaiti H Tyol açmaktadırlar. Ve İtalyan —amı yeni bir (Roma) yolu inşa etmektedirler. - Deyli Ekapres - Plântörler Dünya Rekoru Kırıldı a Moskova, 8 (AA) — 1,2 :1 Üç kişilik plântörler dönya rekor - 1 — kırılmıştır. Bunlardan — bir kişilikler 38 — saat 40 dakika, iki kişilikler 38 saat 10 dakik ve üç kişllil 'er de 11 saat 30 dakika uçmuş: — lardır. A İllerde Sayım İçin Kon- feranslar Veriliyor Ankara, 8 (A, A.) — Genel nüfus sayımı bazırlıkları bütün ll ve i'çes lerde büyük bir faaliyetle ilerleneke — tedir. * İstatistik umum müdür moaviel Tokatda sayım memurlarına konfe- — ranı verdikten sonra — Amnesya'ya, şube müdürlerinden Ali Fuat Erzincaa ve Gümlşhaneda konfi : sek — Trabzons, — Nefi de Gazlante .'de — konforana verdikten sonra Urlaya — hareket etmişlerdir. Yeni Neşriyat Küçük Adam Üçünecü sayısı güzel bir kap Için- 4 de çıktı. Bu sayıda meşhur komik Naşit Küçük Adam okuyucularınn — çocukluğunu anlatıyor. ŞİRKET BANKA VE MAL — Memurlarına mahxus K. Kömürdüya- — nın aeri ve ticaret — kitapları V Yeni harflerle: - tenzilli bedeli — Kr. Ameli ve tatbiki kambiyo v Yeni muhasebe usulü 122 Ticari malümat ve bankacılık — 105 — iktısat ilmi ihtisas ııhınbıl;'rl ( Şirket, yi, ziraat ve banka) Tlşıülll ve mali hesap Lügaritina cetvelleri (yeni rak- karmlarla ) 5 Başlıca satış yerit Ikbal kütüphanesi — 710 Naşit - Ertuğrul Sadi Şebzadebaşı Turan tiyatrosundu Bu gece 20,30 da Beşte gelen Kayıp — 1930 yılında — İstanbul üçincü mektepten aldızım şahadetas- m yi kaybettim. Yenisini alacağımdan — bükmü yoktur. Nihat 474 —— tarafından — yaratılan — ve beynelmilel Venedik - film müsabakasında — birincilik * — kupasını kazanan : YaYaRr T bi DiVA | Önümüzdeki Cuma akşamı : * iPEK Sinemasında Almanca | EGGERTH oyaamaktadır. - Diğer için — biletlerinizi şimdiden Davlet Basımevi Direktörlüğünden Basımevimizin bir yılda çıkardığı 65- 70 bin kilo kadar en ; çok beş santim genişliğinde kırpıntı kâğıtları açık arttırma ile satılığa çıkarılmıştır. v Ihale 25/10/935 Cuma günü saat 15 de Basımevinde yapılar — caktır. İsteklilerin arttırma çağından önce *» 7,5 lik pey akçesi — olan 65 lira 62 kuruşun vezneye yatırılması gerektir. Şartname Ayniyat muhasipliğinden almabilir. 1*5956,, e İN
