5 Mayıs 1935 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 10

Rıza Seyfi Deli Aslan SON POSTA Tefrika No. sır 14 Kapıaltında Bir Meclis Kurulmuştu.. Deli aslanı, babasının vefa- tından sonra, nasıl Şahin Bey yetiştirmişse, Şabin Beyin karıse nın ölümünden sonra da Ülkeri Deli Aslanın annesi büyütmüştü denilebilir. Bu akşam, kale kumandanı Sarı Şahin Beyin kapı altındaki odası çok kulabalıktı. Saçlarını, sakallarını savaşlarda ağartmış ihtiyar, görgülü, denenmiş muha- riplerden tutunuz da, yirmi, yirmi beş yaşında ateşli genç askerle- re kadar üç taraflı sedirler Üze- rinde rütbelerine, yaşlarına mah- sus olan yerlerini doldurmuşlardı. Önce mecliste hayli ağır bir sessizlik vardı. Kale kumandanı bü akşam silâh arkadaşlarile kalenin, vazl- yeti Üzerine çok mühim şeyler kozuşmak — istediği halde işlerin fenalığını büsbütün ortaya ata- rak zabitanm haleti ruhiyelerini sarsmağı da istemiyordu; bunun için sözü çok bayağı gidişte ve ustalık ile idareyi kurmuş, yüzü- ne büyücek bir aldırmamazlık ve gülümseme hali vermişti. Neş'e ila konuşuyor ve şimdi Subuska kalesini sarmağa ve al- mağa gelmiş olan düşman ordusu başındaki Macar kumandanlarına ve beylerine ait bir takım tuhaf hikâyeler anlatıyordu. O zaman buduttaki Macar, Türk, hatta Alman Ümerasının hemen hepsi biribirini pek iyi tanırdı; çünkü serhad hergün iki yandan taarruz ve mokabele, akın ve katliâm halinde olduktan başka, büyük ümeranın, hele Macar kumandan- larınin hepsi yerli, arazi, malikâne sahibi asılzadeler idi. Bunların içinde Türklerin «Zerrin oğulları» diye her devir tarihinde ve va- kaylinde yazdıkları Gerinyi ailesi ( Frangepân ) ailesi, ( nüdasdy ) ile daha birçok alleler efradı asır- larca müddet veraset suretile hudut mıntakalarında kumandanlık et- ——— . Osmanlıcadan — dÜ L e— Öz türkçe — köklerden sözlerin kıııı:ını (T. Kâ.) bx:kı (alâmeti) konmuştur. Bunların her biri hakkında — sra ile — uzmanlarımızın (mütehassıa) — yazılarını gazetelere ve« receğiz. £ — Yeni konan karşılıkların iyi ayırt edilmeal için, geregine göre, Fosnazcaları — yazılmış, ayrıca örnekler de konulmuştar. 3 — Kökü Türkçe olan kelimelerin bü, Ü işlenilmiş ve kullanılan ye- aşlı ü:el:hn: .:l.:ı'ı hl= .%üı.hn“h*' kökünden gelen Yeki bi U Y Tesrir etmek — Sevindirmek Tesvid etmek — Karalamak Tesviye etmek — Düzlemek « fr. Niveler Tesviye ruhu — Düzeygiç Teşaub etmek — Kol salmak, dallan- mak » fr. Se ramifier T.şbih — Benzetiş Teçbib etmek — Bonzetmek Teşdid etmek — Sertlendirmek, sert- lemek, artırmak, ağırlaştırmak - fr. Rendre dur, aggraver Teşebbüs — 1 - Girişme, 2 - Girişit « fr. Entreprise Teşebbür etmek — Girişmek « fr. Entrependre Toşekkül — Şekillenme - (İr. For- mation Teşekkül etmek—Şekilleşmek, şekil al- mak, meydana gelmek, kurulmak « iz. Se farmer, se constituer, »'or- ganlser, se composer Örnek, 1 — Semada bir kavsi kuzah teşekkül etti - Gök yüzünde bir alkın şekilleşti (çekil aldı ) mişlerdi; çünkü bunlar oralarda bütün Macaristanın birer vilâyeti vüsatinde araziye sahip ve hâkim idiler. Bu allelerden (Zerrin) oğlu allesinin en büyük şöhreti kanu- n? Süleyman devrinde Macaristan Türkler tarafından zabto'unurken (Nikola - Zerrini) nin (Sektüvar) kalesinde Türklere karşı gös- terdiği kahramanca müdafaa ile başlar; (Nikola Zerrin oğlu) (Sek- tüvar) da mağlup ve maktul düş- müş, fakat —askeri namusunu pek parlak kurtarmıştı. Bundan sonra şimal serhadlerimizde han- gi devrin kanlı boğuşmalarına baksak (Zerrin) oğullarını Türk- lere karşı olan en zalimane ha- | rekâtın ilk safında görürüz. Hele bu anlatacağımız işlerin olduğu sıralarda (Nâdasdıy) ailesi başın- da çok kuvvetli, fa'al, tanınmış bir şahsiyet vardı. Nemse ve Macariılarla 1000 hic- ret tarihinde resmi şekilde mev- cut olan müsalâhanın bozulması üzerine Zerrin oğulları, Frenkban oğulları ve Navajdiler hep birden resmi Nemse ordularile birleşe- rek hududumuza ve ansızın bir hücum yapmışlardı. Şimal hududumuzdaki Macar Alman, Hirvat ve Türk Beyle- rinin biribirlerini pek yakından tanımalarına başka sebepler de vardı, Hudutta askeri müsta'mere halinde yerleştirilmiş olan Türk unsuru nesillerdenberi hep Macar- larla görüşüyor, ve hemen hergün dövi orlardı. B Sütün Budt ürkleri fasik Macar ca bilmekte Idiler. Hele askeri mütemlekelerin tabit azası olan Boşnak ve Hırvatlar iki lisanı da bildikleri İçin macarca, bu muhitte müşterek bir Hsan haline yelmişti; çünkü aynızamanda Macar reaya- nın ihtiyaçlarını tatmin eylemek de lâzımdı. Hudutta hepsinden başka bir iş daha vardı ki: Iki tarafın üme- rası arasındaki münasebatı vae tanışıklığı — fazlalaştırmiya — sebep 2 — Yedi üzadan teşekkül eden beyeti mürahhasa - Yedi üyeden meydana gele: lkur. 3— Milli itimada istinaden teşekkül eden şu banka - ulusal güvene dayanarak kurulan gu banka, Teşekkür — Teşekkür (T. Kö.) Teşennüç — Buruş Teşennüç etmek — Buruşmak, bu- runmak Teşerrüf etmek — Onurlanmak, şe- reflenmek Teşettüt — Ayrılaşma, dağılma Teşeâm etmek — Kötümsemaek, şom- samak, kötüye yormak Teşevvüş — Karmaşlık, karışıklık, « fe. Embroulllement Teşviş etmek — Karıştırmak, bulan- dırmak Teşbir etmek — 1 - Göstermek, 2 . Çekmek ( silâh ), 3 - Sergemek * fr. Exposer ş Teşhir etmek — Tanımak, seçmek- Fr. Reconnalire Teşkil etmek — Şekillemek, şekil vermek, meydana getirmek, kur- mak, hükmünde olmak, demek olmak » Fr. Formüâr, constituer, organiser, composer Örnek: 1 — Şurada bir. müsalles teşkil edelim — Şurada bir üçleme gekilliyelim ( buna bir üçleme şekli verelim ) 2 — Bu hareket çalışmamıza Iyi bir mebde teşkil eder — Bu hareket gçalışmamıza Iyi bir başlangıç mey- dana getirir. 8 — Bir girket teşkil etmek — Bir soayete kurmak. . Son Posta BORSASI İstanbul ÇEKLER 1.T.L.için | » gerk — 0,7950 | Viyara 124158 — | Madrit 9,6365 | Berlin 48956 | Varşova 8375 Feşte 2,15625 | Büleraş 735,575 64075 —| Belgrat 34,978z 41784 | Lond'a Kr. G48,78 180275 — | Dücukova ,, 109180 ESHAM va TAHVİLÂT Lira a) YÇ0 | Bomsatl ) 9,50 * W delikramı — Büyem 9s,— — İstl:razı Dahlit M4,25 bank, 23,50 | Düyunu Ma, — Ül— » — Sç— | Buğcat tertip DexTO Hay iye 1550 , FALE ©.I7 | Reji 2,30 AHACOLIN NİN 75,— | Tramvap O0— . 8 60 9. 26410 | Rehtim W,— Anafe'u t 100V 47,— | Üsküdar su — 10 — Oöç— | Terzoa v0 10 29, MuarKc.Fo.1886 144 —| « » 1903 gUDO » « e İ 8700 Zi | Bektrik —— M,10 | MESKÜKÂT |*| Kürüş 939 | (Ham't) 1040 | (Reyat) 437 | (Vakt) LT L.için 4, ZEN5 DAT 19733 4,2138 4,5180 Cenevre Sofya Amaterdam Prag Dira -T Hayagani Telelon Yürk altama 1687 | İnce beşlbir'ik a &u Türkçeye K Mesidiye 64,50 - (Cümhuariye:) — 4s0D Mank.et (Os. O 490 | y mat) armaali S354 Kalu beşibirle süğa | Raşat) — , Çü Siyeiy —asıa | Vahit , SiSİ | (AmE) iHT üsa ai Paris Borsasında Pnris, 4 (A. A.) — 3 Mayıs tarihli borsa vaziyeti: Menkul kıymetler borsası fev- kalâde tutumunu muhafaza et- mektedir. Değişik geliril eshamın çoğu yeniden — ve kayda değer surette fırlamışlardır. Paris borsası, Mayıstan - ilk- teşrln sonuna kadar her Cumar- tesi kapalı hlıc_ı_kıır. o'uyordu. Bu da esirlerin müba- delesi idi. Her gün devam eden kavgalar, baskınlar, akınlar esna- 'sında iİki taraftan birçok adamlar esir olurlardı; muteber esirler iti- barlarına göre bir para karşılığile veya mübadele suretile kurtarı- dıklarından Türklerle Macar ve Almanlar arasında bir taraftan harp, bir taraftan da esirlerin mübadele veya satın alınması işi sÜrüp giderdi. (Arka - var) ve her ftürlü, ağrılarda 2 ve 20 komprimelik ambalailarda bulunur. Ambalaj ve komprimelerin üzerinde halisliğin timsali olan ©P markasını arayınız. Mayıs — _ş_ el Soğuk algınlıkları — doldurduktan sonra tekrar görülmektedir. bildirilmesi rica olunur, 2 -— I Inhisarlar U. Müdürlüğünden: I; Bazı kimselerin bandrollu içki şişelerini boşaltarak içlerine # piyasaya s#Ürdükleri Tahisarlar Idaresi bu hilenin önüne geçecek bütün Idari ve tek” nik tedbirleri almış olmakla beraber müstehliklerin de tatbik edilef usul ve şekilleri bilerek uyanık bulunmalarını temin için bu yol mevzu takyidat aşağıda izah olunmuştur. Şişelerde bu eşkâle ıylşı" vaziyetler görüldüğü takdirde keyfiyetin en yakın Inhisar Idaresiti? 1 — İçki şişelerinin karnına matbu etiket, şişenin yukarı kısmında” ki boğazına boğazlık; yapıştırılmakta ve şişenin ağzına muf ve bandrol konularak damga bası Etiketlere, içkinin nev'i, Mikdar, derece fiatf ve hangi fabr imaktadır. ka mamulâtı olduğu yazılmaktadır. $- Müskirat Fabrikalarında içki şişelerinin ağızları mantarlandık” tan sonra renkli mühür mumuna batırılıp üzerite bandırod — geçirilerek fabrikanın mühürile damgalanmakta ve bandrolli” rın iki ucu şişeye yapıştırılmakla beraber boğazlık bantları ge uçların üst kısşmına ilsak edilmektedir. Bandrollar İçin, gayet ince ve su İle temasa gayrı müsalt — yasıfdaki kâğıtlar kallamılmakta olup üzerlerinde Inhisar 1d4' resinin monogramı, içkinin lemi ve matbu seri harflerile ni teselsil numaralar vardır. Etikette yazılı içkinin mikdari ü gösterilmektedir. ’Karşışl_i_klar Kılavuzu & — Bu hareketiniz. kanunen bir | Teşvik etmek — 1- Şevklendirmek, elirüm teşkil eder — Bu hareketi- niz kanunca bir suz hükmündedir. ( demektir ) Taozzi — Öııo( Taazzl etmek ( teşekkül etmek ) — Örgelenmek, örgenmek — Fr. S'or- gönlser Taazı ettirmek—Öğremek, örgelemeak Müteazzi — Örgen » fr. Organisö Uzuv — Örge - fr. Örgane Teşne — Susamış, susuz, susak - fr. Altörü, assoiffâ Teşri etmek, taknin etmek—Yasamak kanun koymak - fr. Lögiförer Kuvvel adliye — Tüzetgen kuvvet-fr. Pouvoir judiciaire Kuvvei icralye — Yürütgen kuvvet « fr. Pouvolr exöcutif Kuvvel teşrliye — Türütgen kuvvet - £r. Pouvoir lösislatif Meşru — 1 - Törümlü -fr. Lögitime, 2 - Kanunlu, yollu - fr. Lögal Gayrimeşru — 1 - — Törümsüz - fr. İllögitime, 2 - Kanunauz, yolsuz « fr. İllegal Teşrifat — Protokol Teşrif etmek — Şereflendirmek, onur- landırmak « fr, Honorer Yeşrih — 1 Dilge ( terim ), 9 ( Bakş şerhetmek) » (Fr.) Commaentalre Teşrih etmek 1 - Dilgemek, 8 « (Baklg hetmek) 'eşrik etmek — Ortaklamak, ortak stmek - Fr. Assocler Teşriki mesol — Elbirliği « Fr. Colla- boratlon Teşriki mesal etmak — Elbirliği «t. elbiretmek — Fr. Collaborer İ:lı.:i — ÖOrtaklıl birgelik » Fr. Assoclation y Ç Önvermek — Fr. Encourager, £ — Ayaklaadırmak, — kışkırtmak - Fr, Soulever Teşyi etmek — Uğurlamak, geçirmek Tetabuk etmek — Uymak, uygğun gelmek — Fr. Se conformer Tebebbu etmek — İrdelemak Tetevviiç — Taçgiyim Tetimme — Tümge Tevakki — Korunma, sakınma Teyakki etmek — Korunmak, sakın- mak - fr, Se prserwor Tevahhuş etmek — Ücrkmek - fr. S'effrayer Tevali etmek — Süremek, kovalaş- mak, arka arkaya gelmek, biribirin! kovalamak « fr, Su sucetder Tevarlüs etmek — Miraslanmak, miras almak - Heriter Tevatür—Yaygaz - fr. Rumeur, bruit Tevazün ettirmek (Bak: Muvazene) — Denkleştirmek - fr. Egğuilibrer Tevcih etmek — Çevirmek, doğrul- müak, yöneltmek - ir. Diriger Teveccüh etmek — Çevrilmek, doğ- rulmak, dönmeB, yönelmek - fr. Se diriger " Tevdiat — Yatırı - Dapöt Yevdi etmek (Bakı Emanet etmek)-fr. Döposer Tevehhüm etmek — Kuruntuya düş- mek, vehme düşmek, vehimlenmek Tevekkül k — Belbağlamak « fr. Se rösigner Tev'em — Eş, ikiz Tevessü etmek — Genişleamek Tevesslil etmek — Sarılmak - fr, Entreprendre Tevettür etmek — Gerilmek - fr. Se tendre Tevezzü etmek — Dağılmak rıldığı tarih de ayrıca lâstik damga ile bı..q;;:: j Tevfikan — .. & göre « ir. Drapröf Tevfik etmek — Uydurmak, ııg laştırmak, yaraştırmak - fr. fol Tevhid — Biret, birleştirme * Unification ”.ş Tevhid etmek — Birleştirmek, mek - fr. Unifler Tevil — Evele, çevri Tevil etmek — Evslemek, e'"“',': Tevkif — Tute>ma - fr. Arremtit Tevkif etmek—Durdurmak, alık tutsamak — Fr. Arrâter — Tevkifbane — Tutsalık ', Tevkil etmek — Vekil etmek, bırokmak, yerine bırakmak Tevlid etmek — Doğurmak bi Tevsi etmek — Genişletmek Elargir Tevsik etmek — Belgelemek Tevsim etmek — İsim koymak Tevsin etmel Dağıtmak Tevzni ıı:: - Dııklu"."“ dengalemek Tayakkak — Dyanüdiki ..uıliâ.",': Teyit etmek ( Bak: Müe! Berkitmek, sağlamak- Fr. C0 y Tezabur — Gösteri 06 Terahurat — Gösterim- Fr. DEE atlom '6' iezükee amğli 2 Görünmek $ 5e mek, meydana çikmak * dömontrer Tezad — Kargşıtlık Zat — Karşıt Er. Terzayüd etmek —“M-ık . eroitre âugmenter e brüb ( Bak: Teşevvüs ) Dek < Tezekhür Gimseli— Çiçeklei M | DU ıu.n.ıııııolyi"l i ft gee