İ ae B inci kısım - İTTİHAD » TERAEKKİ SON POSTA Bi Nasıl Doğdu ?.. No. 263 Wer hakkı mahfuzdur. Ziya Şakir £4 4- 985 Nasıl Yaşadı?.. Nasıl Öldü? İttihat Ve Terakki Cemiyetinin Son Kongresi De Akdedilmiş Bulunuyordu Onun içindir ki, dün sinirli ifadelerile biribirlerine omuz sil- kenler, buglün omuzomuza vere- rek etten bir kale vücuda getir- mek İüzumunu hisetmişlerdi. Istanbulun yedi tepesi Üzerin. den, merkeziumum! binasının ça- tısına en acı tenkit ve takbihler yağdırılırken, (İttihat ve terakki fırkası programını değiştirmekle vaziyeti kurtarmağa memur edi- len (encümen), yeni bir program tanzim etmişti. Bu programın en göze çarpan maddesi, (19) uncu madde idi, Eski İttihat ve terakki programında bu madde, şundan ibaretti: ( Ceraiml siyasiyeden dolayı (idam) cezası, ancak kanunu ce- zada tayin edilen ceralmi adiyeye mütsallik (idam) cezalarile birleş- mek şartile kabili tatbiktir.) Bu madde, tadil edilmiş ve şu kısa cümleye indirilmişti: | Ceraimi siyasiyeden dolayı, (idam) cezası yoktur.| Kimin aklından geçerdi ki Ittihat ve terakki binasının çatısı altında, böyle bir mesele müza- kere edilecek.. ve böyle bir mad- de kabul olunuverecekti, O İtti- hat ve terakki ki: Bundan on ikl buçuk sene evvel, ( isimsiz kah- ramanlar) ile çetin bir mücadele- ye girişmiş.. ve bu mücadeleye girenler, her şeyden evvel bha- yatlarını oratya atarak (vatan ve millet) uğrunda (fan! hayat) larını bilâtereddüt (feda) edeceklerine, silâh ve kur'an Üzerine el basa- rak yemin etmişlerdi, * O gün de böyle geçmişti. Artık yarın, (Ittihat ve Terakki- nin son kongresi ) içtima edecek.. ve son karar verilecekti. Daha sabahleyin erkenden, Içtima salonunda me'yus ve mü- kedder çehreler belirmişti. Cuma günü aktedilen ilk içtimana naza- ran bugün gelenler daha az, fa- kat hepsi de münevver simalar- dan mürekkepti. Onun Için mü- zakerenin sürat ve sühületle ce- reyan edeceğini - ölen bir şahıs, nekadar sevgili olursa — olsun, onun toprağa gömülmesi arzu edildiği gibi - bu işin de bir an evvel bitirileceği tahmin edilmek- te idi. Ve bu tahminde de hiç hata edilmemişti. Riyaset kürsüsüne, yine Ismall Canbulat Bey gelmişti. Yine, Cuma günkü hatiplerden bazıları söz İstemişlerdi. Bütün söylenen sözler, şu cümlelerde toplanıvermişti : — Istibdat devrinin zulüm ve siyasetine nihayet vermek.. mib- leti hürriyete nall eylemek emeli mükaddesesile — teşekküil — eden Ittihat ve Terakki Cemiyeti muh- teremesi, vazifei tarihiyesini ifa eylemiştir. Bu cemiyeti mukadde- seden doğan — İttihat - Terakki fırkası da gerek mecliste ve gerek hükfmet işlerinde elinden gelen gayreti göstermişlir... (İtti- hat ve Terakki Cemiyeti), bir Ahtilâl teşkilâlı idi. Bu teşkilât, tarihi vazifesi a ettikten sonra arlık tarihia «i ci tekrimine gö- mülmelidir. Ba teşkilât gömüldük- ten sonra da artık -ondan doğan (İttihat - Terakki fırkası) nın faa- liyeti hitama ermiş demektir. Bi- naenaleyh, bu isim de #sllinmeli- dir. Her ölünün vârisleri olduğu gibi, bu ölünün de — bir vârisi olması tabitdir. O da, yeni teşkil edeceğimiz — ( Teceddüt fırkası ) olacaktır... Cemiyetin bütün emval ve eşyası.... Bir. hıçkırık Gsesi — İşitilmiş.. Kirpiklerinde yaş damlaları be- liren gözler, yerlere çevrilmişti.. Bursa meb'usu Rız Beyin, titre- Adapazarında Bu Yıl Şeker Pancarlarına Kurt Üştü Adaparzarı (Hususi ) — Bu yıl mıntakamız şeker — pancarlarına hüşere musallat olmuştur. Aralık ve yazlık köylerinden maada her yerde Tomimekos, Fasyetos ve dane burnu denilen haşereler pan- carları delmekte, fidanları kes- mektedirler. Mütehassıslar bu ha- şere ile mücadele için mahsulün temamen — İmhasından — tarlanın Hlâçlanarak yeniden sürlilmesinden başka çare bulamamaktadırlar. Pancar ekiciler bu yüzder bu yıl biraz zarar göreceklerdir. Halebe Hayvan Satıyoruz Mardin (Husust) — Son gün- lerde Mardinden Halebe külliyet- H miktarda kasaplık hayvan ihraç edilmiştir. — Ihracatın — çokluğu burada et fiatlarının yükselmes'ni mucip olmuştur. Fiatlar 27 kuruş- tan 45 kuruşa çıkmıştır. yen dudakları arasından, şu bir tok kelime dökülüvermiştir — Yazık... Fakat, bu cılız kelime: — Kabul.. Kabul... Sadaları arasında kaybolup gitmişti. Bursa meb'usu Rıza, le- parta meb'usu Hakkı, Kütahya meb'usu Ibrahim Beylerle Hudey- de meb'usu Rıza Paşadan maanda bütün aza; ( Ittihat ve Terakki ) nin acı mukadderatına karşı son kararlarını vermişlerdi. (Arkan var) İnegölde Bütün Evlerden Kafesler Kaldırıldı İnegöl ( Hususi ) — Belediyo Başkanı Sabri Demircinin istifası fzerine yerine Bay Nuri Doğrul seçilmiştir. Nari Doğrul işe başlar başlamaz kafeslerin kaldırılmasını temin etmiş, 3 gün içinde Bile- cikte kafesli bir tek ev kalma- mıştır. Bundan başka şadırvanın et- rafıda park haline konulmuştur. Çorumda Yeni Bir Kurum Çorum, (Husus!) — Burada eski eserleri koruma ve araştır- ma için yenl bir kurum yapılmış- tır. Kurum Çorum tarihinl aydın- latacak, Çoruma mahsus ata söz- lerini, bilmeceleri, türküleri, ma- nileri ve tekerlemeleri de toplıya- caktır. Polonya Sefiri İzmirde Izmir, ( Husust ) — Polonya Şile Ormanları Şile, (Hususi) — Şilenin bütün köyleri kömür yakarak geçinmek- tedirler. Evvelce kömür yakmak yasak edilmişse de bilâhare yine izin verilmiştir. Şimdi bütün köy- ler kendilerine ait ormanların plânlarını yapmaktadırlar. Samsuna giden hükümetinin Ankara sefiri şehri- mize gelmiş, beraberinde Çekos- lovak konsolosu ve Aydın demir- yolu kumpanyası müdürü olduğu halde husust bir otokarla Selçuğa gitmiş ve Efes harabelerini gez- miştir. Çorum Gençleri Samsunda TemsilVerdi Çorum gençleri Çorum (Hususi) — Çorum gençleri Samsuna gitmişler, bir temsil vermişlerdir. Bu temsilde gençler Hokkabaz adlı 3 perdelik bir piyos oynamışlar, çok muvaffak olmuşlar ve çok alkışlanmışlardır. Memur Aranıyor Tayyare Cemiyetinden: Tayyare Cemiyeti Genel Merkezi için Almanca ve Fransızca okuyup yazma, konuşma ve her iki dile çevirme bilir. bir memur alınacaktır. İsteyenler 25 Nisan Perşembe günü akşamına kadâr Istanbul Tayyare Şubesi Başkanlığına müracaat etsinler. (2049) İğ'üyü_îŞehirî;;ı D;î Nisan — 24 De Büyük Oluyor İnsanların Ve Nakil Vasıtalarının Mur' tazam Surette Geliş Gidişini Tanzim Etmek Bir Mesele Haline Geldi Londra ve Nevyork gibi bü- yük şehirler yöyle dursun, alelâde kasabalarda bile halkın ve nakil vasıtalarının rahat rahat gidip gel- melerini temin etmek, hergün bir parça daha artan bir dert haline gelmiştir. Misal olarak gözümü- zün önüne İstanbulu getirirsek, biraz da halkın ihmalinden ileri gelme bir gidiş geliş rahatsızlığı- nın mevcudiyetini görürüz. Son senelerde Moskovanin pek ziya”* artan nüfus meselesini, Ruslafı koca bir yeraltı şimendöleri y-w” mak suretile halletmeye çalışıyor” lar. Nevyorkda ise altlı tetlü cad” deler yapmayı düşünüyorlar. Ref” mimiz, Amerikalıların, Nevyorkutl merkezine vermek — tasavvurund! oldukları şeklin pilâmıdır. Burati bir merkex olacak ve nakil vasi' talarının hareketleri hep buradaf tanzim edilecekmiş, Üzaştlaaeş aet gel ti ae ddi lat gn ği y e d Kastle Ailesinin Zümrütleri (Baş tarafı 11 inel yüzde ) ları tetkik ettikten sonra hidde- tinden adeta tepinmiyo başladı: — Sahtel vay kurnaz moruk vay... Alacağın olsun seni koca tilki nenil.. Her üçü de dona kalmıştı. Bu hayretlerinden bilistifade herifleri yakaladık. O kadar çaş- kin bir halde idiler ki silâhlarına bile davranamamışlardı. Bellman — Fletcher'e verdiği SöÖzü tuttu ve polis müdüriyetine gittiğimiz vakit onu serbest bıraktı. Ferdası gün sabah gazeteleri ayrı ayrı İki sütunda Lord Kastle den bahsediyorlardı. İlk sayfada Lordun — bir — lskoçyalı — kızla evleneceğini — ve gelinin — dü- günde meşbur Kastle zümrütlerini takacağını yazıyorlardı. İç sayfa- daki başka bir sütunda da * Kastle zümrütleri muamması. Lort Kastle şaka mı yapıyor?,, başlığı altında, evvelki gecekli wak'adan bahsediyordu. Bir başka gazete de otuz altı puntuluk yazı İle “Kastle zümrüt- leri nerede? ,, sualini soruyordu. Bunu lordun kendisi de anla- mak istiyordu. Birkaç saat sonra polis müdüriyetine geldi ve züm- rütlerini istedi. Sanki zümrütleri müdüriyette imiş gibll.. Bir müddet sonra meselenlf içyüzünü anladık. Fakat iş iştef geçmişti. Fletcher çoktan ort$f dan L ybolmuş ve zümrütlef de onu: — beraber gitmişti. Odt sını aramıya gittiğimiz za güsündencberi avdet etmt? diğini öğrendik, Kaseyı açmıy? gilmezden evvel bütün eıyılld istasyona taşımış. Kendisi İ"l hırsız olan karısı da onunla beri? bar kaçmıştı. Tevekkeli herif kâ' sayı açtığiı zaman alnından buri' buram ter akmıyordu! O mradör kasanın “başında, polislerin arf” sında dururken hakikt zümrütlü de cebinda bulunmakta idi. K sayı açtığı vaklt el çıbuldvin. zümrütleri aşırmış ve ıılıtıl:'id yerine koymuştu. ,, Polis müfettişi sustu. SM'“ olan sigarasını yaktı ve içini çe kerek ilâve ettk “ — Herife aşkolsun diyece” ğim geliyor. Kendini tehdit 'de leri ortadan kaldırmak ve hem zümrütleri çaldıktan sonrâ bestçe sıvışabilmesi İçin p'ul, yardımını temin edebilen bir 'â:; mın zekâsına hayran * olmam I(ıbi! değili ,,