26 Ekim 1934 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3
26 Birinci teşrin Galiba 1923 senesinde idi. Bir vekilimiz Millet Meclisi kürsü- sünde Un, Şeker ve dokumanın millileştirilmesinden bahsetti. 1923 te ekmek bile henüz milli değildi. Amerikan tarlalarından buğday satın alıyorduk. Yüzde yüz millt ekmek cüm- huriyetin — eseridir. Şimdi bazı ecnebi ekmekleri için Avrupa değirmenleri Türk buğdayı öğüt- mektedir. 1934 yılının on dokuz birinci teşrin günü, Başvekil İsmet Paşa Turhalda şekeri yüzde yüz mil- Hleştiren dördüncü fubrikayı açtı. Gari cümhuriyetinin iradesi, zekâsı ve sebatı 1923 senesinin Üç rüya- sından ikisini hakikatleştirmiştir. Kayseriden geçenler, büyük milli dokuma fabrikasının beton ve demir iskeletini görmektedirler. Şeker çok sermaye ve Ihtisas iatiyen ince işlerden birldir. Dört şeker fabrikamız 30 milyon lira- hk bir sermaye hareketine vücut vermiştir. Şeker sermayesi tama- men türktür. Bu fabrikalarda 10,000 — yvatandaş İşçi ve memur sıfatı İle çalışıyor. 20 Türk vilâ- yeti içinde 150 binden fazla Türk köylüsü pancar ekiyor. Yalnız Turhal fabrikası 450 pancarcı köyüne 600,000 lira vermiştir. Şeker — sanaylinin kurulduğu yerlerde köylünün vergi ödeyiş nisbeti yüzde 951 bulmuştur. Al- pullu şeker mıntakasında Ziraat Bankası 20 genelik hesaplarını tasfiye etti. Bundan başka şeker sanayli, köylüyü ve çiftçiliği ilerletmek ihtiyacındadır. Bu fabrikalar ken- di mıntakalarında Aâdeta birer enstitü haline gelmişlerdir. Fab- rikaların bu iş için her sene sar- fettikleri para 250 ile 300 bin Tira arasındadır. Şeker sanayli mıntakalarında her 10,000 metre- lik lik topraktaki ilk değişiklik şudür: 1 kağnı yerine 2 araba, 2 yerine 4 öküz, | yerine 3 inek, 1 kara sapan yerine 2 pulluk, ve bundan başka bir tırmık! pancar ziraatinin ihtiyaç gösterdiği yeni vasıtalar ya parasız veya emanet olarak fabrikalar tarafından veril- mektedir. Şeker sanayli Zonguldak ma- den ocaklarından 70,000 ton kö- mür yakıyor. Kereste sanayiine olan yardımı da büyüktür. Sermayedarları İş Bankası ile Ziranat Bankası olan Turhal Şeker fabrikkasının kuruluşu hakikaten rekor olarak gösterilebilir: Teme- H geçen sene atılan bu fabrika, yalnız 150 si ecnebi olan 4500 iş- çİ ve amele çalıştırılarak, bu se- ne İşletilmiştir. Turhal, Anadolu- nun ortasında, her şeyi dışardan taşınan bir kasabacıktan ibaretti. Sermayedarlar bu fabrika için 850,000 lira işçi ve amele Ücreti, demiryollarına da — 1,000,000 lira nakliye Ücreti ödemişlerdir. 218 kişilik kadrosunun kırkından gay- risi yüksek ve orta mekteplerden çıkmış Türk vatanda, r. Bir memleket sanayiinde milli s#ermayenin faziletinin ne olduğu- nu, Türk şeker sanayii ispat etmiş olsa gerektir. Büyük - milli müesseselerin en büyük menfa- ati, memleketin toptan kuvvetlen- “Mesinde, inkişaf etmesinde, iler- lemesindedir. Onların, kârlarını taşıyıp gönderecekleri bir yer ( Devamı 11 inci yüzde ) Falih Rifki İakambil küğ.dı, dürüst yaşamasını, eyi geçinmesini bilen ve kuvvetli bir seciye sahibi olan aileler armında nezih bir eğlence vamıtası olabilir. Fakat uhlâkazlığı kendi edinen #seciyesizlerin ellerinda o küğıtlar kumar ve soygan İyi yaşamasını bilen, hayatın ve tabiatin bütüa âleti olur. SON POSTA lerine zevk vaziyeti, insanın İçinde, memnuniyet uyandırıyor. başında hırgüre tutuşan, içinde geçen silelerin çirkin ve nizamsız vaziyetlerini hatır- ladıkça inaan okadar üzülüyor, hayatta anadet Yemek hayatları Zevksizlik vo ahlâksızlık dürüst ve iyi taraflarından hisse almasını boceren şu ailenin saadetli | temiz yaşamakla kaimdir. NK NML S NN DNT KT TT NDD DK KT GNODT A K eee — SON TELGRAF HABERLERİ Din Propagandası Mı? Maarif Vekâleti, Bir İhbar Üzerine Tar- sustaki Kolejde Tahkikat Yaptırıyor Tarsus, (Hususi) — Tarsustaki Sen Pol Amerikan koleji talebe- lerl arasında dini propaganda yapıldığına dair Maarif Vekâleti- ne bir ihbar yapılmıştır. Yapılan ihbara, kollej idaresinin Amerika- Marmarada Birkaç Gemi Tayfası Kurban Gitti Geçen Cuma günkü bora ve fırtınmada —Marmara - açıklarında kaybolan yelkenlilerin akıbeti an- laşılmıştar. Bu yelkenlilerden 11 tonilâtoluk Zafer motörü Bandır- manın 50 mil açığında boraya tutularak alabura olmuştur, Kaybolan tayfalardan Tekir- dağlı Mehmet, oğlu Ibrahim ve Ali Reisin boğuldukları tahakkuk etmiştir. Cesetleri aranmaktadır. 9 tonluk İhsamı Huda motörü fırtınadan sereni kopmuş ve sulara kapılarak Gemliğin Narlı mevkiine düşmüştür. Bir haftadanberi aranmakta olan bu motörün kaptanı Cemal reisle üç tayfası Narlıda karaya çıkmıya muvaffak olmuşlar ve oradan otomobille Bandırmaya dönmüşlerdir. Ayni günde deniz ortasında boraya tutulan 12 — tonluk Ümit adındaki yelkenlinin akıbetinden henüz haber alınamamıştır. Erdek ve Bandırma kaymakamları araş- tırmalara devam etmektedirler. Başvekil Paşa Mühim Bir Nutuk Söyliyecek Ankara, 26 (Hususi) — Sergi evi ayın otuzunda açılacak ve Başvekil Paşa çok mühim bir nuütuk söyleyecektir. Yunan Dahiliye Nazırı Atina, 26 ( Husust ) — Dahi- liye Nezareti: ( İSTER İNAN İSTER İNANMA! Bir gazete, İstanbulun su derdinden bahsederken gu satırları yazıyor: *Terkos suları idaresi göyle mükemmelleşti, İstan- bula şöyle bol su dağıtıyoruz, Beyoğluna düzlü su veriyoruz. kabilinden beyanata tej daki Misyonerler merkezine gön- derdiği raporun her nasılsa elde edilmiş bir sureti de bağlanmış- tır. Bunun üzerine Maarif Vekâ- leti harekete — geçmiş, mektep Amı l'gkmdı esaslı tıh!ikılı lîıL Fırtına Faciaları Ankara, 26 ( Husus! ) — Dün Millet Meelisinde —Öğleden sonra apılan aleni celsede. Yugoslar, omanya ile yapılan muahedelerin tasdikine ait kanun İâyihası müza- kera edilirken Hariciye Vekilinin izahatından gonra Sırrı Bey (Kocaeli) || söz aldı ve İsmet Paşa hükümetinin sulh siyasetinde çÇok muvaffak ol- duğunu, eldeki lâyihanın İise çok bir sulh eseri Atinada 9 Şubat 934 tı 8 Mart 934 tarih ve 2381 numaralı kanun ile tasdik edilmiş olan Balkan misakı ve layihâlarının ihtiva ettiği hükümleri tatbik için Büyük Millet İMeclisinin Ittılâı dahilinde olan taah- hütler kabul ve tasdik edilmiştir. (Meclia müzakeresine ait tafsl- lât birinci sayfadadır,J Millet Meclisinde Muhacir- lere Ait Bir Sual Takriri Ankaradan bildirildiğine göre, Manisa meb'usu Refik Şevket Bey, hariç memleketten gelen muhacirlerla ne şekilde yerleşti- rildikleri, daha gelmek Üüzere ne miktar muhacir olduğunu, bunlara yapılan ve yapılması düşünülen yardımın neden ibaret bulundu- ğgunu bir sual takririle Dahiliye Vekâletinden sormuştur. şey olup bitmiş f etme- Olmıyı lanmıştır. Vekâlete yapılan ihba- rın bhakiki mahiyeti tahkikatın neticesinde anlaşılacaktır. Tahki- kat bitmek Üzere olduğu için neticenin şu günlerde alınacağı tahmin olunabili | Yunan Cümhur Reisi M. Zaimisi Tebrik Ettiler Ankara, 25 — M. Zaimisin Yunan Cümhur reisliğine seçilmesi münasebetile — Gazi Hz. ile M Zaimis adasında tebrik ve teşek- kür telgrafları teati edilmiştir. Gazi Hz. Yunanistanda As- takos arasında vuku bulan - felâ- ketten dolayı da çok samimi teessür've taziyetlerini M. Zaimise ayrı bir telgrafla bildirmişlerdir. M. Titülesko Şehrimizde Diğer Hariciye Nazırları Da Pazara Gelecekler Balkan Hariciye Nazırlarının bu ayın otuzunda Ankarada top- lanacakları malümdur. Daha evvel | yola çıkan Romanya Hariciye Nazırı M. Titülesko bugün şehri- mize gelmektedir. Hükümetimizin misaliri olarak kendisine Perapalasta bir daire tahsis olunan M. Titüleskonun ya- rın, yahut öbürgün Ankaraya gitmesi muhtemeldir. Yunan ve Yugoslavya Hariciye nazırları da Pazar şünü şehrimize gelmiş ola- caklar ve © akşam Ankaraya üdeceklerdir. îuvyıtlırln Resim Sergisi ey- burada bir resim ser- Eserlerin bir Bazı Sovyet ressam ve kel_l l isi — açacaklardır. gıııı şehrimize gönderilmiştir. Tiran Elçiliği Ankara, 28 — Yakup Kadri Beyin Tiran elçiliği resmi gazetede intişar etmiştir. diye ümit içinde sabredeceğiz, bekliyeceğiz. Fakat her bi gösterilince ve neticede vaz'yetin hiç değişmemiş olduğu da müsbet bulununca o zaman teesaüir içinde kalıyoruz.,, bir İşi olmuş gibl göstermekten ne gibi ek, yavaş yavap borulaf YeŞMOAR. TeğeAirYeRİNYe İiT DÖY MİREUimi ' 4 —4 Sıyfa 3 C Sozün Kısası 9 Cumhuriyet Buyramında Yeşil Hilâl ** Mühterem Yeşil Hilâl umumun menfaatine ya cemiyet- lerin arasına girmiş.. he memnun edecek bir heber. Yeşil Hilâlin kuru- luşundan beri — şimdiye kadar kaç kişiyi işretten vazgeçirdiğini, yahut işrete başlamak isteyenm kaç kişiyi bu istekten geri çevirdiğini bilmiyor- Sak ta, bir cemiyetin umumun men- faatine — yarayıp yaramaması onun muv: ffakiyeti ile anlaşılmaz. Niyetin hayırlı olması yetişir. Muhterem Yeşil Haâl Cemiyvti ıçonleri içmekten vaz- geçirmek, — hendı — içmeyenlerin de içmeye alışmalarına meydan verme- mek için kurulmuş olduğunda olmazsa niyetin iyiliği itibarile, mun meafaatine yaradığı şüph Onun için muhterem cemiyetin bu muvaffakiyetinden do'ayı biz de cemi- yeti tebrik edönlerin arasına girmek isterla. Bundan başka, Yeşil Hıdâl ceml. yeti önümüzdeki Cumhuriyet bayra- esmibe ve tezahüreta bütün varlığı ile karışmak Üzere tere tibat almış. Umumun menfaatine Cemiyeti, en büyük bayramda geçit resmine ve tezahürata karışarak bayram yap- ması kendi bileceği bir iş olduğundan buna da bir eözümüz yoktur. Fakat.. muhterem Yeşil Hilâl ce- miyetinin o büyük bayram gününde geçit resmine ve tezahlrata kurışması, İçki düşmanlığı namıma propağanda yaparak bizi ogün içmemeğe davet #tmek içinse. ©o vakit bizim de sÖye Hyeceğimiz bulunur. O büyük bayram gününden başka zamaalarda içki aleyhinde propağanda yapmak anlaşılabili: aleyhinde söylenilen sözlere l â yen uymaz. Z yetinin en ku İçki inhisar Idaresi, içkiler koyduğu ağır vergilerle bütün yıl içinde İçkiye karşı kâfi derecede propağanda yapmış oluyor. Onun için Yeşil Hilâlın, Cumhuriyet bayramı gününden başka” zama! gandam, İnhisar İdare: pağandası, yanında ehemmiyı Lâkim Cümhuriyet bayramı gü iş dehişir. O büyük günde herkes ı:, ki ak, eğlenecek yanın hiçbir rafında akıl erdirilemez. Eski xa lan duygu mevcut iken şk ile seven İkl genç belki ende su ile dans ta edebilirlerdi. kat zamanımızda - herkes biliyor ki - aşkın yerine - Seksapel kalm olmuş- tur. Vakın bu duygu yerde, içkisiz de gelebili için o duygu yalı Muhteröm — Yeşilhilâlin — bayram günü propaganda —yapması, o gün herkesin eğlenmesini, dansetmesini yasak etmek manasına gelir ki, bunu kabul etmek ne mümkündür, ne de zaten muhterem cemiyetin hatırından geçmiştir. Ben Yeşilhilâl cemiyeti: li Cumhuriyet içki inhisar idaresinden rica eder, © mübarek günde şampan- ya flatinde —ehemmiyetli — tenzilât yapılmasını rica ederdim Böyle —olunca, halk — şompanya içtikten sonra, ş;ı. ziyade neş'eyle ve daha ziyade kuvvetle danseder... Yeşilhilâl azaları da, dansetmeseler bile, bayramdan sonra içki aleyhinde ol bo söyleyebilmk için şampanyas dan kuyvet almış olurlardı. İtalyan Adalarında Faaliyet Kaş (Hususi) — Leryos nda- sında İtalyan makamatının yenl ve büyük binalar yaptırmakta ol duklarına dair malümat alınmak- yı, diğer adalar için yapmak — maksadile Italya Hükümeti buraya bir hayli | tayyare getirmiştir. Her nedense, | bazı ticaret gemileri için sahilin bir. kasmına sokulmak — menedil- miştir. — Meia adasında da bazı inşaat yapıldığı haber veriliyor. *
