İTTİRAT »- TERAKKİ 6 inci kısım No 68 Her hakkı mahfuzdur. 25 »« 9. 984 . Ziya Şaki ——— P Rus Kıt'alarının Ön Saflarında Er- meni yani ( Deve boynu ) nda ha- zırlanan müdafaa hattında harbi | kabule karar vermişti (H l tıvarındaki kuvvetlerini geri çek- mişti. Buna mukabil 2 nci ni: ye suvari fırkasını ( Hasan Köprüköy ) istikametinde Mmişti. Rus kıt'alarının ön saflarında | irmeni çeteleri görünüyor ; bilhassa (Beyazıt)ın şinelinde, Toprakkale (Aleşkirt) üzerinde, (Pasin) Kara- kilisesinde ermeni kuvvetlerinin kesafetine dair haberler, geliyordu. | Harbin ilk safhası, oldukça göze çarpan bir bozgunlukla açıl- Mıiştı. Beyazıt, Aleşkirt mıntaka- sındaki hudut taburları da cüz! bir mukavemetten — sonra — çekilmiş.. Pasin, Karakilise ve kötek tabur- larının dağılan efradı, suvari fır- kası tarafından tevkif edilmişti. Narman yeni köyündeki müsa- demede — mülâözim Nuri efendi İsminde — bir zabit mecruh ol muştu.(1) Petkir, Kaleboğazı, İşhan taburları son fişeklerine kadar yakınışlar, cephane yetiştiri'eme- mek yüzünden geri çekilmeye mecbur kalmışlardı. Harp haberleri İstanbu'a gellr gelmez, Başkumandanlık karargâ- hında da bir telâş başlamıştı. Ordunun bu suretle geri çekilişi, | hiç hoşa gitmemişti. Bilhassa Al- manlar, Üçüncü ordu kumanda- Bının verdiği emri şiddetle tenkit etmektelerdi. — Onlar, — ordunun Ruslara şiddetle taarruz etmesini., Bu suretle, Ruslarda bir telâş husule getirerek (Alman ve Avus- turya) Şark cephelerindeki harp ağırlığının, biraz da ( Osmanlı ) Kafkas cephesine yüklenmesini bekliyorlardı. Buna binaendir ki « birdenbire hududu geçen Rus kuvvetlerinin karşısında - 3 Üncü ordunun, Erzurum civarına çekile- rek beklemeye karar vermesini, hoş görmemişlerdi. * 16 Teşrinevvelde Amiral Suşon Paşanın husule getirdiği Karade- hiz hadisesi üzerine açılan diğer harp cephelerine gelince: Bu hadiseden üç gün sonra (9 Teşrinievvel 330) iki İngliz zırllısı, Şap denizindeki (Akabe) yi bombardıman etmişler; kara- ya da bir müfreze asker çıkararak burada da (Sina cephesi) namı verilen bir harp mıntakası husule getirmişlerdi. Ertesi günü (20 - teşrinevvel 330] birkaç İngiliz, Fransız -zırh- lısı Çaaakkale #nüne gelmişler; boğazın girilecek yerindeki tab- Yalarını on dakika bombardıman a fi'len harbi ilân a çekilip gitmişlerdi. Bu auretle, Osmanlı hüküme- tile harbe girişen İngilisler, ol dukça Mühim faaliyetlerini, (Basra) havalisinde göı.uu'lıl”d (24 teşrinevvel 330) günü, bu mınta- kada da harekete gelen İngilizler, evvelâ — bir Rf-nıbou.'ınle (Fav) boğazını -bombardıman ettikten sonra, karaya bir müfreze asker () Umumi m pte Oamanlı zabiti, bu zattır. ilk — yaralanan | Başkum, Nasıl Doğdu?.. Nasıl Yaşadı?.. Nasıl Öldü? Çetelerı Gorunuyordu “ 3 üncü ordu kumandanı, Er- | Zurumun şarkındaki /( Höyükler ) [ Kafkas cephesinde: Tik top ateşi.m çıkarmış'lar ve taarruza başlamış- | lardı. 100neferden mürekkep olan Osmanlı müfrezesini ricata icbar etmişler; mevcut dört topu tahrip eylemişler.. (Basra) — körfezine müntehi olan ( Fav ) — boğazını zaptettikten — sonra ( Abadan )a doğru ileri harekete geçmişlerdi. Işte, Osmanlı hükümeti umumi harbe girdiği zaman açılan ilk harp cepheleri, bunlardan ibaretti. Fakat bunların en ehemmiyetlisi, bittabi (Kafkas cephesi) idi. x Şark cephesindeki Rus kuv- vetlerinin mühim bir kısmını baş- larından atmak için Osmanlıları harbe — sürükliyen Kafkas cephesindeki vaziyetten boşlanmadıklarını arzetmiştik. Bu- na (İran) ve (Turan)ı istilâ l etim ek İstiyon hayalperverlerin boşnutsuz- luğu da inzımam etmiş.. Ordum.n anı üzerinde kâ derecede tesir husule getirilmişti. Nitekim Kafkas cephesinde lilk harp silâhının patlamasından sonra, Üçüncü Ordu Kumandaı Hasan İzzet Paşaya şu gifreli telgraf çekilmişti. - Aynen - (Şifreli telgraf ) Bu âne kadar umum zabitan ve efradın tarafınızdan takdir edilecek tarzda hareketleri şaya- nıtakdirdir. — Cümlesine — selâm ederim. Vâsi bir cepheden iler- lemekte olan düşman, - şimdilik her halde size faik görünmüyor, Onuncu kolordunun Erzurum ci- yarlarına vusulü, iki, yahut üç hafta kadar süreceklir. Bu za- manı kazanabilmek ve bazı mw- vaffakıyetlerle ordunun manevi- yatını takviye etmek İçin mümkün olduğu takdirde düşmamın ayrı ayrı ilerliyen — kollarımı ezmeyi muvafık — düşünüyorum. — Süvari fırkaları ve sünufu — selâseden mürekkep ıııüfreıı—lırla düşmanin Almanların, | harekâtını uzun müddet tevkif, ve düşman hakkında esirler al- narak esaslı malümat tedariki şayanı arzudur. Azerbaycan İstikametinde ve hududun İran cihetinde Ruslara şiddetli taarruzlar icrası İçin ora- daki aşair ile piyade kuvvetleri- nin şiddetle ileriye sevki muva- fıktır. 22 Teşrinievvel 380 Başkumandan vekili Enver Enver Paşa, bu telgrafı çek- mekle ilk defa olarak harbin mu- kadderatına —müdahale — ediyor; zaten büyük ve müşkül vaz- fesinin menevi — mesuliyeti abk tında iztirap çeken bir ordu kumandanının omuzlarına pek ağır bir yük daha yükletiyordu. Şu anda 3 üncü ordunun harp kuvveti; ( 66,000 neferi seyyar ve muharip olmak üzere) 190,000 | asker 168 top, 44 makineli tüfek- ten ibaret bulunuyor.. Kafkastaki Rus kuvvetleri ise; ikişer firkâalı linci Kafkas ve Türkistan kol- orduları, bir plâston ve iki avcı livasile bir kazak süvari fırkası budut — kıt'atile Ermeni gönüllü alaylarından terekküp ediyordu... Ruslar, ( 93 harbi )nde kendil2- rine muzafferiyet kazandıran eski plânları veçhile hareket ediyorlar; ilk hamlede ele geçirdikleri küçük muvarffakıyetleri iyi bir zaferle neticelendirmek için ağır ağır ve ihtiyatla ilerliyorlardı. 3 üncü ordu kumandanı Enver Pa- şadan aldığı telgraf üzerine derhal taarruza geçmiş; 11 inci kolordu- suna ileri hareket emrini vermişti. 9 uncu kolordunun bazı kıt'alarile takviye olunan bu kuvvet, ( Teş- rinlevvelin 25 inde ) Köprüköyün şarkındaki zayif düşman kuvvetle- rile temas etmiş ve harbe girişmiş- Öikem | ü. Yorgunluk Ayaklara " İstırap Verir Bu tedbir, ıstırabı teskin eder : Urzun bir çalışma güntindan sonra dinlenmek için bir gezinlti ve sıhbatiniz için biraz spor yapmak ve saf hava teneffüs etmek istervi- niz. Fakat, islarap çi danmak i yorgunsunuz, ayaklarınız şişmiş, vorsunuz. Artık hiçbir yere kırmılk mezsiniz. Fakat buna karşi mücasir olan gu todbire müracaat ediniz. Yani Ayaklarınızı RADI0 - SALTS tozu ile bunyö yapınız. Sancı derhal sükün bulacak ve bir hafiflik hissedeceksiniz. banyosu için muntazaman istimalı, lar temin edecek, kokusu zail mânl olacağı gibi nasırlarınızı da Ayaklarınızın RADIO SALTS tozunun sılıbi ve sağlatı ayak- fazla terlemesi, nnhoş ve gşişmesile iltihaplanmasına yumuşatıp kökünden söküp atacaktır. Her eczancde satılır. | | gu dağıtılınıştır. | tara, Bağcılık Bir Buçuk Milyon Asma Fidanı Dağıtıldı Bağcılığı teşvik maksadile Z> raat Vekâleti tarafından Bilecik, | Tekirdağ, — Kırklareli, — Manisa, Istanbul ve Ankarada tesis edilen nümune fidanlıklarına bu yıl da mühim miktarda çubuk dağıtıl- mıştır. 934 senesi zarfında yeniden bağ tesis edenlere ve eski bağ- larını — yenileştirmek — istiyenlere (60) bini aşılı olmak üzere bir buçuk milyona yakın asma çubu- Tesis edilen fi- danlıklardan en - verimlisi bu yıl (450) bin çubuk yetiştiren Tekir- dağ fidanlığıdır. Dağıtılan mik- Tarsus ve Rize fidanlıkla- rından yapılan meyvalı ağaç tev- ziatı da ilâve edilirse hepsirin yekünu iki milyonu bulmaktadır. 24 Saatin Hüâdiseleri Sabıkalı gece — hırsızlarından Arap Hüseyin, evvelki gece Zın- dankapıda yumurta taciri Hayri Beyin mağazasını soyarken cür- mümeşhut halinde yakalanmıştır. 24 Tepebaşında — Cümhuriyet bahçesinden evvelki gece şüpheli bir vaziyette çıkmakta iken ya- kalanan Mehmet isminde birinin üzerinde 45 elektrik — ampulü bulunmuştur. Mehmet — bunları bahçeden çaldığını itiraf etmiştir. x» Beşiktaşta İbrahim İsmin- debiri, bir muhallebici dükkânın- da çalışan Behzat'ın 300 lirasını çalmak suçile yakalanmıştır. » Tramvay şirketi temizleme amelesinden İzzet, — evvelki gün Tünel başında bir tramvay vago- nunu temizlerken üÜzerine fenalık gelerek düşmüş ve kan kusmıya başlamıştır. İzzet derhal hastaha- neye kaldırılmış ise de hastalığın ne olduğu henüz anlaşılamamıştır. —T Türk Buğdayı Şimdiye Kadar 57 Ton İnrac Ettik Alâkadarlara gelen malümz göre, Mısır hükümeti bu s: memleketimizden mühim miktar buğday satın almıya karar veri bulunmaktadır. Mısırın buğday ihtiyacı, İst salâtın azlığı dolayısile dahild temin edilememek tedir. Memleketimiz — buğdaylarır cins ve gıda İtibarile iyi oluş fiatça da elverişli bulunması layısile bir tercih vaziyeti vard Mısıra yapılacak ihracat için kın bir zamanda temaslara bs lanacağı kaydedilmektedir. Diğer taraftan Ziraat Ban! sının şimdiye kadar harice satt buğday miktarı 57 bin tao varmıştır. Odun Yerine Maden Kömürü Ormanlarımızın korunması h susunda ziraat vekâletince ba tedbirler alındığı malümdur. Ağa ları muzir şekildeki tahribatt kurtarmak iİçin resmi dairel de odun yerine maden kömi kullanılması tebliğ edilmiştir. Son defa bu karar, diğer h susi müessesata ve fabrikalara d teşmilil olunmuş ve kaymakan lıklarca alâkadarlara tebligat y pılmıştır. Bu arada, hamamlardı da odun yakılması yasak edilm ancak elde mevcut miktar tük ninciye kadar altı aylık bir m sanade verilmiştir. tadilât yapılmak — suretile madı kömürü kullanılmasına başlan | caktır. Ankara Gazi Lisesi Bu İlim O;ââ Cumhuriyet*Maarîfiniı Büyük Ve Mükemmel Bir Eseridir Gazi Lizesi çocukları kamp hayatında Ankara, 24 — İki yıl önce Gazi Terbiye Ensti- tüsü ,, içinde bir lise kurulmuştu. Lise ilk sene birincl ve ikinci devrelerin birer sınıfı olarak açıldı. Geçen sene bütün — sınıflarına talebe alınarak teşkilâtı genişle- tildi. Bu yıldan İtibaren tamamen ayrı bir tip olarak derslere baş- hyacaktır. Birinci sınıfa girecek olan talebe bir müddet lagilizcede ilerledikten “sonra Fon derslerini doğrudan doğruya Ingilizce oku- yacaktır. Bunun için Ingiltereden Oksfort Üniversitesinin riyaziye ve edebiyat şubelerinden mezun iki Ingiliz muallim getirilmiştir. Maarif Vekâleti, az zamanda Ingilizce elde edebilmeleri için Gazi Lisesinin ders tevzi cetvel- lerinde bazı değişiklikler yapmış ecnebi dil saatları çoğaltılmış Ingiliz muallimler leyli tak ile doğrudan doğruya — meş olacaklar, sabah ve gece mü lealarına girecekler, azami ist' delerini temine çalışacaklardır Birinci devre birinci ve iki sınıfta başlıyan — bu sistem, sene bir yukarı sınıfa tat edilmek suretile birkaç yıl sor Gazi Lisesinin bütün fen tedris Ingilizce okutulacaktır. Gazi Lisesinin yatı Ücreti ' liradır. Nehari talebe için N Vekâleti tren servisleri — tesis miştir. Bir aylık talebe pas 116 kuruştur. Talebe bu paso Cuma günleri de istifade edek cektir. Çocuklarına ecnebi dili öğ mek İstiyen 'aileler, bu yeni essesede arzularının — tatmüı imkân bulacaklardır.