5 Temmuz 1933 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

gn Hergün Dünyada Nik Harp Korkusu Vardır? Yazan: Güglenin' Ferrero Avrupanın meşhur muharrirlerinden , Harp sonu dünyasında Ame- rika, İngiltere ve Fransa, demok- rasiyi, parlâmento sistemini halk hâkimiyetini, liberal müesseseleri yıkmak için ellerinden gelen her şeyi yaptılar. Bu garip hareketinin başında münevverler vardı. Bunlar demok- rasiyi, parlâmento sistemine, libe- ralizme, halk hâkimiyetine artık maziye karışmış ve eskimiş mü- esseseler nazarile (bakıyorlardı. içtimai ve siyasi hayatta da bir değişikliğe ihtiyaç var diyorlardı. İşte bu ik e Amerika'da, giltere'de ve Fransa'da birçok kimseler, o bilhassa münevverler, Sovyet rejimile, İtalya'daki Faşiz- me yeni birer tecrübe nazarile bakıyorlardı. Bu iki tecrübenin vereceği neticeyi beklemek lâzım- geldiğini iddia ediyorlardı. Bu iki rejimin hürriyeti ilga ettiğ isöylendiği zaman omuz kiyorlardı. Hürriyet, artık müzeye konacak bir müstehase olmuştu. Bir gün Almanya dahi İtalyan misalini taklit etti. Hür memle ketlerde bile bu hareket birçok takdirkârlar buldu. Şimdi Alman- ya cümhuriyet ve bürriyeti tahdit ett. Birçok noktalardan Faşizme, bazı cihetlerden Sovyet rejimine benziyen bir diktatörlük kordu. Yalnız bu hareket Avrupada | korku uyandırdı. Son üç ay için- de herkes şu suali soruyor: Al manya nereye gidiyor? İtalya ve Rusyada birer tec- rübe mahiyetini haiz olan bu sistem, neden Almanyada umumi bir tehlike mahiyetini aldı? İşte bu sual Avrupa ve Ame- rikanın 1919 dan sonra yaptığı hatadan gözünü açtı. Demokrasi ve hürriyet yerine yeni bir şey ikamesi lâzım geldiği kanaatinin yanlışlığı ai dı. memleket- ler, yeni bir kundura giyer gibi, yeni bir sistem icat edebilecekle- rini sanmışlardı. — bugün dünya önün için karmakarışık bir hal- dedir. 1908 den itibare Osmanlı pa* dişahlarının sukutile beraber hü- kümdarlık | yılalmıya başlamıştı. 918 senesine kadar Çin İmpara- torluğu, Rus İmparatorluğu, Avus- turya - Macaristan İmparatorluğu, Alman hanedanı yıkılmıştı. Bun- lardan maada birçok devrilen tahtler oldu. 1918 de hükümdarlık sistemi- nin nihayet bulduğuna hükmedil- dikten başka bir de demokrasi- nin iflâs ettiğine hükmedildi. Hal- buki demokrası her tarafa yayı lacak, bütün cihana hürriyetin Faydası gösterilecekti. 1919 danberi | İngiltere'de, Fransa'da ve Amerika'da ayni nakaratı işitiyoruz: (o Hürriyetin manası kalmamıştır. Parlâmenta- rirm iflâs etmiştir; demokrasi öl müştür, Halbuki bu üç devlet demokrasiyi diğer devletlere mo- del olarak göstereceklerdi. Kendi kalan ve ar- tık saltanatın esaretinden kurtu- lan milletler demokrasilerini nasıl tesis edeceklerini bilemediler ha- yatların talie havale ettiler. Bu yüzden dünyanın dörtte üçü dik- tatörlerin eline geçti. Bolşevizm, faşizm, nazizm, silâh kuvvetine istinat eden diktatörlüğe verilmiş muhtelif isimlerden başka bir vey değildir. b Fakat silâhlı diktatörlük, ya Mez cennet vadederek, yahut h nya ve İtalyada olduğu gibi balda müfrit millicilik ve harp bi ii 5 takviye ederek yaşıya- ai Nazileri, Avrupa orta- , Pismarkın bıraktığ Almanyayı e raktığı askeri edirler, mecburiyetin- Avrupayı korkutan b Bu Al da: ki an budur. gcdedin uzak mekicelerinden böri Mekteplerden Çıka nlar İlkbaharda fibzlenir. Son baharda bu yapraklar rüzgâra muka- vemet edemezler, düşüp kaybolurlar. kalırlar, Yumurtadan yeni çıkan civcivler, yeni yavrular, hayata bin ümitle de- garlar, fakat sert rüzgârlarla ya yarıda ya belleri bükülür. Ayakta kalanlar akalliyeti teşkil eder. Şimdi imtihanlar bitiyor. Gençler de mekteplerden yapraklar gibi, veni doğan yavrular gibi, bin ümit içinde | çıkıyorlar. Bu yen doğan zekâlara hayat şu suali sorar: Ne biliyorsun? Ne $i yapabilirsin? Çalışmaya hazır mısın? Siz de kendi kendinize bu suali sorunuz SON TELGRAF HABERLERİ m a ma ai Konferans Dağıtılıyor İktisat Vekilimiz Konferansın Mesaisi Londra 5 (Hususi) — Konferanstaki son vaziyet üzerine Holanda (o murahhası Okonferansın tatil edilmesi için bir takrir vermiştir. Fransız ve Belçikalılar da (konferansı dağıtmak için uğraş- makta bu işe İngilizler de itiraz etmemektedirler, Sekizler Mukavelesi Perşembe günü yapıltcak olan umumi içtima- dan sonra tâli komisyonların Cenevreye nakledil- mesi düşünülmektedir. Günün ehemmiyetli hâdisesi bizim de dahil bu- lunduğumuz sekizler mukavelesidir. Rusya, Türkiye, an, Lehistan, Romanya, Estonya, Litvanya, Afga- nistan arasına İmzalanan Londra mukavelesi kon- feransın en ehemmiyetli neticesidir. Celâl beyin beyanatı Paris, 5 ( Hususi ) — İktisat Vekili Celâl Bey Londra Konferansı hakkında sorulan suallere cevaben demiştir ki ; — Stabilisatin mevzuu üzerinde Amerika ile anlaşma olmaması memleketleri iki zümreye ayır mıştıştır. Bu ayrılık konferansın ciddi kararlar al- masına mâni olacak gibi görünüyor. Kuyuda Ölüm Eyüpte Bahariye caddesinde has boya fabrikası bahçesinde oynamakta olan Rıfat Efendinin oğlu 10 yaşında İsmet kuyuya düşerek boğulmuştur. Bir Yaralama Beyoğlunda aşçı çırağı Kum- duz bir Bdrç meselesinden terzi Aristidiyi ağır surette yaralamıştır. hitaben bir intihabatında harptir. Alman Nazileri bugün den yarına harp edecek değiller- dir. Fakat millete o kanaatı ve- riyor ki, silâhlanmadıkça esir ya- şamaktan kurtulmak mümkün ol- mıyacaktır. Avrupa bunu daha evvelden görecekti. Göremedi. ve bugün onun cezasını çekmektedir. e m lemektedirler. Z diği bir tamimle n ezine bundan sonra tahdit edil i bir para sarfile düğün yaptırılmasını istemiştir. Bir köylünün yapınış : tarafından kendisine verilen şu listeye bakınız: Lira v ET) Ağırlık olarak talep edilen miktar 90 Zinet eşyası bedeli 60 Kızın yelin elbise vesaire masrafı Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti, köylere gönder- köy “düğünlerinde yapılan; fuzuli ini ve emaz olduğu bir düğünde kız Muhalifler Hükür- İstanbulun On Bir metin Çekilmesini |Zayyaresi Var İstiyorlar Selânik, 4 (Hususi) — Muha- Nif fırka reisleri M. (Venizelos) un riyaseti altında toplanarak halka | den üç tayyare alınmasına ve beyanname dir.Bujbeyânmamede hükümetin| “Bakırköy, isimlerinin veril e m bituzak olamadığını —— kiyetsizliğin. Selânik bu muvaffakiy Ke i dolayısile halk tarafın- düü“ğn Gleikiyeğieii aşikâr Iduğunu, binaenaleyh hük tin çekilmesi lâzimgeldiğini söy- Atina, 4 (Hususi) — Hükümet | ! muhaliflerin beyannamesine cevap verecek, Selânik intihabatında 20 meb'usluğun şkaybedilmiş olması- nın hükümeti zayıf düşürmediği İSTER İNAN İSTER İNANMA! İSTER İNAN İSTER İNANMA! | 80 Nişan merasiminde yapmış olduğu masraf Hakkında Beyanatta Bulundu biribirinden ayrı olan bütün milletlere ayni kararı teşmil etmek mümkün değildir. Büyük millet, küçük millet, büyük sanayi memleketi, ziraat memleketi gibi tasnifler muayyen millet zümrelerini diğer zümrelere noktainazarlarını kabule çalışmak dünya buhranını hafifletmez. En Müsbet iş “ Bugün müspet iş milletlerin karşılıklı anlaş- masıdır. . Bu anlaşma (o sahaları (o genişledikçe beynelmilel kararlar ittihazı daha kolaylaşır. “Bugünkü iktisadi şerait içinde Türkiye iştira ve istihlâk kabiliyetini ancak kendi malını alan müşteri memleketlere tahsise mecburdur. Hüküme- timiz bu yol üzerindedir. Makul ve mutedil bir mütekabiliyet esaslarına riayet şartı ile anlaşmala- rımiza devam edeceğiz. Konferansta iktısadi sahadaki vukuflarile tema- yüz eden şahsiyetler bu görüşteki isabeti teyit etmişlerdir. “Benim kanaatimce iktisadi bünye ve hususiyetleri Tayyare Cemiyeti, İstanbul Vilâyeti halkının şimdiye kadar verdiği ianelerle sekiz tayyare alarak orduya hediye etmişti. Son verilen ianelerle de yeni- neşret- ara “Beşiktaş, , “Küçükpazar, sine karar verilmiştir. İsim konma merasimi 30 ağus- tos tayyare bayramında ve Yeşil- rey köyde yapılacaktır. eee Maznunları zmir, 5 ( Hususi) — Rüşvet olarak balıkçılardan ii Hin ki rüsumat O memuru adliyeye , verilmişalırdi; ileri sürülecektir. Çünkü bu 20 meb'us evvelce muhalifler ara- sında bulunuyorlardı. h hüküme- 50 Kızın babasına ve erkek kardeşine alınan elbise 70 Kazın anasi vc akrabaları için alınan eşya bedeli 0 Yekün müteferrik olarak 120 O Düğünde davetlilere ve yaptığı masraf 200 Yekün | 370 Yukarki yekün 570 Umum masraf isuretle unutur. Yalnız bir şey hatırı yapılması zaten serbest iken, inhisar altına alınmasından maksat va: Sözün Km Serbest Rakı — 4k Ne güzel haber!, Müskirat . İnhisar İdaresinin getirttiği mü- : tehassıslar içkilerden yalmz bir vergi alınarak © bunların yapıl mâsmın oserbest Obırakılmasını tavsiye etmişler. Böyle olursa idarenin masrafları azalacak, kas çakçılık kalmyacak ve varidat çoğalacak imiş. * Gazetenin ( Halkın sesi ) sü- tununda, bu güzel haber üzerine fikirlerini söyleyen zatlerin hepsi haberden memnun O görünüyer. Aralarından birisi eski Düyunu- umumiye İdaresinin de bir tecrü- besini süylüyor. O İdare bir aralık rakı resmini misline çıkarmış. Varidat derhal azalmıya başladığı için hemen eski resme dönmüş. Bu tecrübenin aksi de doğru olmak lâzım. Yani resim azaltılınca varidat çoğalacak demek- tir. Bunun böyle olacağını vaktile e e Gi Hazretleri e anlatmıştı. vakit yine şim- diki gibi mali bir İli li muştu. Fakat o tarihlerde aylıklar zaten tedahülde kaldığından mu- | vazene vergisi koyarak buhrandan herkese bu suretle haber vermek hatıra gelmemiş; halk mali buh- ran olduğunu gazetelerden haber almıştı: Mahsus bir komisyon teşkil olunmuş, devlete yeni va- ridat bulnnacakmış.. O sırada ramazan da girmiş olduğundan, buhrandan havadis almak üzere merhum (Efendi Hazretlerinin iftarma gitmiştik. yemekten sonra misafilerden biri cesaret etti, bayram aylığınn o verilip o verilmiyeceğini Osordü. Efendi bu ciheti temin ettikten ve herkesin kalbine ferahlık gel- dikten sonra mali buhrana bir çare bulmak için hekes birşey söyledi. Nihaye (Efendi Hz. © şöyle buyurdular : Bu her devletin tarihinde sık sık Ke En iyi idare olunan mem- eketler bile mali cihetten ık'sik sıkıntıya maruz kalmaktan kurtu- lamamışlardır.. Fazıl Ahmet Paşa o vakit devletin ileri gelen adam- © larını toplar, meclisi kurar herbi- rinden tedbir sorar. Hepside vergilerin artırılması fikrini ileri sürerler. Yalnız Fazıl Ahmet Pa- şa bilâkis vergilerin azaltılması reyini iltizam eder. Tabidir ki sadrazamın dediği gibi yapılır. Vergiler azatılır Ni Rs ei ra Bibikmetihitaalâ devletin va- ridatı iki misline çıkar, Ben o vakit evime dönerken, kendi kendime: i — Efendi fena halde faka bastı, Bütün hükümetler buhran Kazaen Vergiyi a a > buka imkân olamaz. demiştim. * ve vakit aldanmış olduğunu ie) P anlış nmüş, meri a efendi ” anıyamamış olabilirler. Fakat mahsus getirtilen Avrupalı mütehassısların aldanmalarına im- kân verilebilir mi? iii Demek oluyor ki müskirat sere best olunca rakı ucuzlıyacak. Her- kes bol bol, kana kana içecek, o beni en ziyade sevindiren de işin bu cihetidir. Rakınm serbest ol-. ması inhisar idaresinin varidatını arttırmasa bile ucuzlaması yetişir, herkes onu bol bol içerek hiç olmazsa sıkıntısını, züğürtlüğünü bu ma geliyor. Evvelden müskiratın çoğaltmak değil, müskiratı p yapmak, daha az içilmesini etmek idi. Şimdi ya pre miş, ya benim “