14 Şubat 1933 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8
SÖON POSTA İTTİHAT ve TERAKKİ — Her hakkı mahfuzdur. — Tefrika No. 64 Nasıl doğdu?.. Nasıl Yaşadı?.. Nasıl Öldü?.. Manyasi Zade Bunu Hissederetmez Bir Manevra Çevırdı Vilâyet heyeti merkeziyesi, faaliyete geçer geçmez, derhal kazalarda teşkilâta başladılar. Az zaman zarfında, avcı ve miza- miye taburları zabitanile beraber vedif taburları zabitanını da cemi- yete kazandırdılar. Manastır he- yeti merkeziyesinin bu faaliyeti (beyeti âliye) nia nazarı dikkatini celbetli. Manastıra ehemmiyet verildi. Bazı talimat ve mukarre- ratın tebliği için Mithat Şükrü Bey Manastıra gönderildi. O sırada Enver Bey mülha- katta bulunduğu için Mithat Şük- rü Bey, onunla görüşemedi. Gö- türdüğü evrakı kolağası Hasan Tosun Beye tevdi etti Yine bu sıralarda, yani 322 Benesi sonlarına doğru cemiyete ithal olunan erkânı harp bim- başısı Cemal Bey, faaliyete gçeç- mişti. Cemal Bey, hem Selânikte Üçüncü kolordu müşiriyeti erkâ- mı harbiyesinde vazife ifa ediyor, hem de nafıa İşlerinde müfettiş #ıfatile istihdam ediliyordu. Buna binaen sıksık vilâyet dahilinde geziyor, birçok defalar da Manas- tır ve Kosva vilâyetlerine gidip geliyor, bu vwesile ile muhtelif merkezlerle temasş ederek, neli- ceyi bilvasıta ( heyeti âliye ) ye bildiriyordu. — İstitraden şunu da arz edelim ki: (Heyeti Gliye) yani (merkezi umumi) ile doğru- dan doğruya temas etmek müm- kün değildi. Çünkü (Heyeti Ali- ye) yi teşkil eden zevatı, - mü- essis olan on zattan maada - hiç kimse bilmezdi. Bu sır, meşrati- yetin ilânıma kadar en derin bir ketumiyetle muhafaza edilmiş, bu gizli şahsiyetler hakkında cemi- yet efradı pek kudsi hisler bes- lemişti. Bazıları bunları Avrupa-» dan- gelen ve hiç kimsenin gözüne görünmiyen zevat telâk- ki ettikleri gibi bazıları da f(ordu müşizi), (fırka kumandanı) ve saire gibi yüksek Mmevki sa- hibi adamlar zannederlerdi. Hal- buki, evvelce yazdığımız gibi, (Heyeti — âliye), (Talât, Mıthat ükrü, İsmail Canbulat) beyler- len ibaretti., * Talât Bey, merkezi Selânikte bulunan (Selânik-Manastır-Kosva vilâyetleri posta ve telgraf baş- müdüriyeti) başkâtibi olduğu için bu Üç vilâyetteki posta ve tek graf memuru arkadaşları Üzerin- de tesir yapıyor, onları da birer birer cemiyete alıyordu. İnk- lâp barekâtı esnasında, pek bü- yük bir rol oynayan ve hatta bu husustaki muvaffakiyetin en mi- him amillerinden olan posta ve telgrafcılar, adeta cemiyetin ru- hu ve hayatı mesabesinde idi. Manastır. teşkilâtı — hararetle devam ettiği esnada Talât Bey, bir varife bahane ederek (Serez) ve (Drama) havalisinde seyahate çıkmıştı. Serezde, eski ahbapla- mndan (Ticaret reisi, Vasfi Bey) ile görüşerek bu zatı cemiyete ithal ettiği gibi işe başlamak lü- oradaki — vatanper- lere tabliğ etmişti. Derhal tahif — edilen zevat — arasında (Mümtaz yüzbaşı Közun B.) zumunu da O tarihte ( Selânik jandarma efradıcedide mektebi ) talim ile jandarma- sınıfına mensup Bazı zevat. | — Cemiyetin müceslalerinden o'up bilahare Jaadarma sinifina nakleden binbaşı Nak! Bey 2 — Küffettişlik maiyetine memur, blabaşı Nuri Bey 3 — ( Çavuş Mamastırı ) İçilmanda bulananlardan, müfettişlik malyeti e memur kolağası Kemal Bay. (1), piyade yüzbaşısı Hamdi B., kolağası Küşat B., ceza reisi İhsan B. (2), ticaret reisi Vasfi B. ( merhum ), eşraftan Derviş B,, mülâzim Edip Beylerden mârekkep ilk bey'eti merkeziye teşekkül etti. Serezden sonra Dramaya ge- çen Talât B., orada da eşraftan Agâh ve Rıza Beylerle görüştü. Agâh B., esasen evvelce Selâniğe gelmiş ve ( Mason ) locasına it- hal edilmişti. Bu iki zatın gay- retile, Drama teşkilâtı da kolayca vücude geldi. Talât Beyin bu seyahati, bu iki merkezdeki teşkilâltan' maada cemiyetin pek büyük bir kuvvet daha kazanmasına vesile teşkil etmişti. Tren, Dramadan kalkıp Selâniğe doğru gelirken, Talât B., sarışın, temiz ve tatlı yüzlü, karşısındakine hürmet ve muhab- bet telkin eden bir yolcu ile ahbap — oldu. Bu zata ismini sordu: — Manyasi zade Refik... Tslât Bey, bu ismi * giyaben tanıyordu. Çunkü bu zat,- Pa- riste, Rumeli gibi nisbeten serbest bir mubitte değil - İstanbul içinde ve Abdühamidin burnunun di- binde, senelerce zulüm ve is tipdat ile cihad etmiş; şerefile, fariletile hürriyetpervarane fikir- lerile bütün Osmanlı ülkesinde kendisine çaibane meftunlar ve hürmetkârlar peyda eylemişti. Talât B., bu tesapüften mem- nun bir halde Manyasi zade ile Selâniğe avdet eder etmer, bu zatı icap eden a:kadaşlarile ta- nıştırdı. (Heyeti âliye) tarafından derhal cemiyete alınması karar- laştırıldı. Refik Bey, birkaç gün zarfında evvelâ (Mason) locası- na ve sonra da cemiyete alındı. * Manyasl! rzade Refik Bey; her türlü velveleden, gürültüden, şan- taj hislerinden azade olarak, senelerce İstanbulun sul idaresi- ne karşı mücahedede bulunmuştu. Evvelâ Galatada, Mertebani so- kağında bir yazıhanesi vard. Burada avukat Mustafa Beha (3) Reji memnılımıdıı Necip, (4) () Büyük Nület Meelisi Reial Kâzım Pp- Hazretleri, (2) Mabkemel Temyiz Relsi evveli. B) Şimdi (Muğla) da ikamet et mekte ve 2'raatle İşi'gal eylemektedir. ) Tütün Tabisarı Bursa Başmi- diriyetinde bulunmuştar. heyeti doktor Mıthat f1) Sadrettin Bey- ler gibi şüzide gençleri etrafına toplayarak bi rı efkârı abra- rane ilo yetiştistirmiş, Avrupadan | gelen gazeteleri bu gençler vasıta- sile birçek münevverlere tevzi et- tirerek hürriyetperverane fikirleri | İstanbulun hber tarafına neşrey- lemişti. İnlilâpta, bepsinin de birer hissesi olan bu kıymetli | gençler, icabında büyük ve me- deni cesaret — göstermişler ve | kendilerini tanıyanlar — arasında temayöz etmişlerdi. Hükümetin en kuvvetli takayyü datına rağmen | Bahaettin Şakir Beyi menfasın- | dan kaçıran ve bu süretle o dev- rin bükümet kuvvetine ağır bir | darbe vuranlar, bu genç Reji | memuru Necip Beyle onun fikir Millet Meclisine Çok Mühim Lâ- yihalar Veriliyor ( Baştarafı | inci sayfada ha kanun halini aldıktan sonra derbal tatbik edilecek ve ayni zamanda Türk vapurları Avrupa limanlarına seferler yapacaktır. Bunun temini için de altı tane kadar yeni vapur alınması muh- temeldir. Şimdilik İstanbul, İzmir ve Mersin gibi mühim limanları- mızdan Avrupanın beşlica - üç li- manına sefer yapılacaktır. Bunlar Hamburg, Marsilya ve Triyeste limanlarıdır. Diğer taraftan Suriye limanlarile Türk limanları arasıne da da bir hat tesis edilecektir. Bu suretle ihracatımızın mühim miktarda — çoğalacağı — şimdiden tahmin edilmektedir. Uyuşturucu — maddeler - hak- kındaki lâyihaya gelince; bu lâ- yiha hazırlanmış demektir ve mart içtimamda derhal müzakere edi- lerek tatbik sahasına geçecektir. Bunlardan başka diğer vekâ» letlerin de yeni lâyihalar hazır- lamakta oldukları anlaşılmaktadır. S SNDN Şiir Kıralı Heykelini Yaptırıyor Filorinalı Nâzım Beyin kendi kendini Şiir Kıralı olarak intihap ettiğini biliyorsunuz. Nâzım Bey şimdi de kendişinin bir heykelini yaptlırmıya karar vermiş we bir san'atkâr ile anlaşmıştır. Heyke- lin yapılmasına yakında başlana- bu bheykeli bundan yirmi sekiz sene evvel mezun olduğu Darülfünun hukuk Nâzım B. şimdiye kadar mecmua ve gaze- telerde çıkan bütün şürleri ile | bahseden — gazeto parçalarının ve kendisine gönde- rilen mektupların ayrı ayrı fotoğ- | Nâzım Bey bir kolleksiyon ha» fakültesine — vere- cakmış. Şiir kıralı fakültesine verecektir. kendisinden raflarını çektirmiştir. da hukuk bunları lünde cektir. Bu Perşemba akşamı GLORYA'da MÜSTESNA GALAÂR 2 emsalsiz yıldız İ GRETA GARBO ve CLARK GABLE Zamanımızın Yo en müessir ve en hissi bir dramı olan DÜŞKÜN KADIN filminde görüneceklerdir. Bülün şehir halkı bu hakiki şaheseri gör- mek istiyecektir. Framsızca sözlü bir Metro Goldwyn Mayer filmidir. Hamış : Bu GALA akşamı için muhterem halka sürprizler ihzar edilmiştir. ve his l'kldâllarındın (süvari | gözEMEEEmEEARE V açın ılqamdın itibaren OPERA SİNEMASI Büyük kahkaha haftasına başlıyor. PAT ve PATAŞON ÇiFTE ÇAVUŞLAR miralayı İshak B.) (2) di. İnki'âp fikrini neşretmek için böyle kıymetli unsurlar yetiştiren Manyasi zade Refik Bey, (1321) senesinde yazıbanesini ( Osmanlı Bankası ) nn karşısında ( Tahta Burunyan Hamı ) na naklettikten s#onra, bütün işlerini (Avukat Muı— tafa Baha B.) e devretmiş ve İs- ea tanbulla ilişiğini kesmişti... Evvelâ, Selâniğe gitti. Birkaç gün orada kaldıktan sonra Ka- valaya geldi. Orada yerleşmek istedi. Fakat, onun müstesna ah- val ve etvar, derhal kaza kay- makamını — şüphelendirdi. — h kıuda tahkikat ve takibata girişti. Zeki Manyasi zade, bunu hisse- der etmez, bir manevra çevirdi Kaymakam n oğlunu kâtip sıfa- tile yanma aldı. Bir yazıhane açtı. Avukatlıkla meşgul olm ya başladı. Onun, şeref ve fazileti kodar yüksek olan hukuk! ilim | ve irfan, tabil olarak birçok müşteri celbediyor, o havalide şöhreti gittikçe gerişliyordu. (Arkası var) () Bir — nahiyemizde doöktorudar, () Bu ırı(ııuı—ı. yarl) den iken bü elkâr ve e vuri gitmediğinden Trabzons neltyol . Bu zat, yabk sız, Bebartiln Şakir. Beyin firarınt temin ile kalmamış, her hususta teş- riki mesal ettiği ( Reji memuru Nee p B.) ile o havalide inkilâp fikirlerin u yayılmasına da pek çok hizmetlerde bulunmuş ve İnkilâptan sonra da (st- vari livası) olmuştur. Bolediye keazreti ç hr- erano bazi bütin Yeni komedilerind elemlerinizi unutturacaklarını p ta ubüt ediyorlar. GLORYA'da Sn:ma ve MÜNİR NURETTİN KONSERİ 15 Şubat, Çarşamba akşamı yeni ve güzel programile Gişeler AÇIKTIT. amaemannaramaazanıımanı ETUAL Sinemasında Senenin en büyük filmi GAİP ÇOCUK ALBERT PREJEAN ve ANNABELLA tarafından Gidiniz, görünüz. K Bu akşam 21,30 da ŞAKA d lıl Badia -|. Galip Komedi 4 perde 1 Muallim ve N Talebe gecesi l!JIll Matine Cuma | nleridir. İstanbu Belediyesi Şehir Tiyatrosu Mi ni l Bugün MİLL İ Sinemada ADALAR ŞARKISI ve TRADER HORN filimlerini yaratan meşhur rejğaör VAN DYKE'nn en son çevird ği şa seserl TARZAN kemali muvalfak yotla devam edk yor. Heyeti temsiliyesi başında dünya yüzme şampiyonu JOHNY WESVULLER ve O U.-VAN Ayrica FOX Jurnal dünya ha vadisler Matineler:2.30- 4.30 gece 9.30 da Natbuat Cemiyeti tarafından tertip edilen 1933 Matbuat ALMANAĞI Çıktı. Her kitapçıda bulunur. Fiati © liradır.
