22 Mart 1932 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8
e HAR Araplar, cahiliyet devri deni- len —eski zamanlarda da zevk yolunda hayli ilerlemişlerdi. Gü- zelliklerini maişet için sermaye ittihaz eden kadınlar, daha o zamanlar, evlerine bayrak asarak müşteri — çağırırlardı. Abbasiler devrinde bu ferdi teşebbüsler, resmi ve zümrevi bir şekil aldı. Fisk ve fucur eshabı için muntazam teşkilât yapıldı, kendilerine reis, müfettiş, kâtip filân tayin olundu. Bu teşkilâtın -yine pek muntazam olmak üzere- mertebeleri, dereceleri vardı. Na- mizetler sınıfı başka, şakirtler sı- nıfı başka, ustalar sınıfi başka idil... İbai Hallikân gibi yüksek bir müverrih, halkı sefahate rağ- betlendirmek için hamam duvar- larına kadın resimleri işlendiğini yazıyor.(1) Zevk ehli zenginler de ko- naklarının duvarlarını bu gibi resimlerle süslüyorlardı. Hükümet yüksek mikyasta vergi alabilmek kaygusile bu temayülleri, bu ale- ni alış verişleri himaye ve teşvik etmekten geri kalmıyordu. Fa- kat Arapların medeniyeti ilerle- dikçe iş, büsbütün — çığrından çıktı. Hele Harun devrinde zevk düşkünlüğü daha başka istika- rmetler almıya başladı. Halk, gü- zel cariye sahibi olmuya ve resmi mahiyetteki eğlence müesseselerine girip çıkmiya nasıl rağbet gös- termiş ise bu yeni istikamete adım uydurmakta ©o derece te- halük göstermişti. Herkes gılman tedariki için kıvranıyordu. Bu endişe ile ihtiyar olunan masraf- ların haddi hesabı yoktu. Teda- rik olunan gılman, kadınlardan fazla itina görüyordu. Güzel ko- kulara — büründürülüyor, pahalı şallara sarılıyordu. Bu çeşit zevk okadar yayılmış ve okadar kök- leşmişti ki dadınlar kıskanmıya ve üzerlerine rağbet celbi için erkek kıyafetine girmiye başla- mışlardı. (2) Saraylar, bu ceryanlarnm en büyük merkezleri idi. O merkez- lerde binlerce halayık ve binlerce köle içtima ettiği için rezaletin de en yüksek derecesi vukua geli- yordu. İyi beslenen, efendilerinin ve hanımlarının açık — saçıklıkla- rına yakınan şahit olan bu ca- riyeler, elim bir ıstırar içinde herşeyi ve herşeyi yapıyorlardı. O derecede ki her cariyenin ta- vaşilerden seçilme birer kocası bile bulunuyordu. (3) Büyük ailelere ve bilhassa halife hanedanına mensup kadın- lar, kendilerine bulamamaktan, yahut diğer se- bepler'en dolayı evlenemeyince ayni yola — dökülüyorlardı. Bu yüzden görülen, sezilen' ve ki- taplara geçen ahlâki şenialar sa- yısız denilecek kadar çoktur. Yine en muteber tarih kitap- larında görüyoruz ki Emeviler ve Abbasiler devirlerinde Hali- felerin, — Vezirlerin, — Valilerin, zenginlerin işleri, güçleri eğlen- mekten birinci, daha musahabe mevzuu sevmek, sevil- mekti. Herkes, o hbulya ile ya- | (D 22 5; 127 . (2) Makrizi C:2 - S:104 8) ibnilesirC:l - S:188 münasip koca | ibaretti. Her mecliste İ v doğrusu — biricik | UNÜRREŞİT » 5 MK AA Ve * Tarihin Esrarengiz Sayfaları [ tıyor, o rüya ile uyuyor ve yine © hulya ile kalkıyordu. Bu mü- tefessih hayatı acı bir belâgatle ifade eden meşhur bir fıkra da vardır: Emevi hükümdarlarından Ab- dülmelik oğlu Velit, bir aralık Medineye gitmiş ve oradan“Taif,,e geçmek istemişti. Taifin içini, dışını iyi bilen bir adam bulun- masına emir verdi ve kendisine o devrin şöhretli şairlerinden Ebi Rebia oğlu Ömer getirildi. Hü- kümdar ile şair, birlikte yola çıktılar, Kıvrak mevzuldr üzerin- de konuşa konuşa giderlerken Ömerin nasılsa omuzu açıldı ve Velidin gözüne bir alâmet çarptı. Halife, mühimce bir bereyi an- dıran bu alâmetin ne suretle husule geldiğini sorunca şair şu cevabı verdi : — Dün gece bir cariye kula- gıma bir şeyler söylüyordu, diğer bir cariye gördü, kıskandı, umu- zumu dağladı. Velit kahkahalarla güldü ve yol boyunda bu hikâyeyi tekrar- lattı. Seyahat bitip te Medineye döndüğü vakit, halife ile ne ko- nuştukları — dostları — tarafından kendisine sorulan şair, kayıtsızca cevap verdi : — Bütün musahabemiz zama- na dair idi. Emeviler niçin munkariz oldu, Abbasiler niçin battı, Endülüs ne sebeple sahneden çekildi?.. Bu sualler tarihin vereceği cevap, çok uzundur. Fakat o cevabın en canlı noktasını, bütün o idareler- deki ahlâki tefessüh teşkil eder, Milletleri yaşatan ahlâktır. Ba- tıran yine ahlâktır. (Arkası var ) Bugün akşam - İŞTANBIN, BELEDİYESİ saat 21,30 ta » Göte gecesi nn m n münasebetile ’ Yazan: Goethe ıllll[ "ı Tercüme eden: Seniba. Bedri — 11110111 SAATÇİ Musikili komedi 3 perde S1 inci Porşembe günü son temall STELLA Trajedi 5 perde Fiatlerde tenzilât yoktur. Yarından itibaren | SİLVİA SİDN 1Y ile beraber temsil ettikleri Bu tarihi iyi hatırınızda tutunuz. Şehzadebaşr Raşit Rıza Tiyatrosunda Bu akşam saat 21,30 da î î LADAM O KAMILYA Piyes 5 perde P AleksandrDümefisin layemut eseri Kadıköy Süreyya Sinemasında Çarşamba akşamı Bir Şenlik Gecesi Vodvil 3 perda Şöhreti on senedenberi devam ;den meşbur yı;iıı İLİAN GİSH ROD LA ROOUE VE CONRAD NAGEL ile beraber temsil ettiği BİR GECENİN ROMANI (Le roman d'üne muit ) Hik sözlü) ve şarkılı filminde temayüiz ediyor. v Yarın akşamdan itibarca OPERA sinemasında Yarın akşam iki muazzam film : a MELEK sinemasında | ELHAMRA “ixsar MARY GLORY | Gary Cooper'in ve Sinemada CLARA BOW'un yerlal tut an FERNAND GRAVEY | Duşes Olacaksın| Tehlikeli Yollar Tn bamş geekeatii 3 ( Les carrefour dela - ville ) Yves BMirande'in mülkteli komadisinden tamamen Fransızca sörlü filmlal Yerlerinlz! — tedarik - ediniz. Rejlt ROUPEN MAMOULİAN İâveten: Paramount Jurnalı Çin muharabesi - Wazhington'aun — yüzüncü senel devriyesi - Avrupa sporları ve - saire İ -"_' 'ülılk olan CIIKLOİI UŞA HEI'İ Nitowcke ve (Yarasa) ğ filminin mübleke — GEORGES ALEXANDER 4 Jön prömyelorin en sevimlisi WVERNER FUTTERER 24 Mart perşembe akşamı BÜYÜK GALA OLARAK MAJİK SİNEMASINDA ÇER gen ve Dem eğlenceli bir eperet vodvil olan İZDİVAÇ LİMİTED ŞİRKETİ ( Mariage Limited ) Şarkılı — Danslı — Skeçli — Muzikbol ve kabareleri filminde görüneceklerdir. İlâveten: P. D. C. kalihazır düaya havadisleri SÖON 'POSTA — Tıbbı Adliden Kaçan Mart 223_ Recep Anlatıyor (Baş tarafı 1 iaci sayfada ) de bulunan Recep Müddeiumu- miliğe getirilirken kendisini ad- liye merdivenlerinden atmış ve kapı altına konduğu zaman da avazı çıktığı kadar bağırmıya başlamış ve odanın camlarını kafa- sile ve yumruklarile — kırmıştır. Kapıaltında bulunan mevkuf ka- dınlar bu sarhoşun tebevüzü Üze- rine tışarıya uğramışlardır. Re- cebin ellerini ve başını cam kes- miş ve hafif surette yaralanmış- tır. Müddeiumumllik serhoşluğunu tespit ettirmek için Recebi Adli- ye doktoriarına göndermiş ve hımar halinde bulunduğu anlaşıl- dıktan sonra her' iki sabıkal yıda zabıtaya hareket cürmile Sulta- nahmet İkinci Sulh Ceza Hâkim- liğine vermiştir. Hâkim vekili Sabri Bey bunları isticvap ettik- ten sonra her ikisi hakkında da tevkif kararı vermiştir. Bu ka- rardan sonra kaçaklar müstan- tikliğe verilmiş ve geç vakıt te hapisaneye gönderilmişlerdir. Bunlar kaçtıkları için ayrıca mu- hakeme edilerek — mahkümiyet müdeetlerinin üçte biri nispetinde ceza göreceklerdir. Ti 'yatro Ve Sinema Buhranı Paris 22 — Opera Müdürü M. Ruşe Maarif Nazırına istifa- sını vermiştir.. M. Ruşenin 15 senedenberi başında bulunduğu müesseseden ayrılmasının sebebi şudur ; Opera son zamanlarda kendi varidatile idare edemediği gibi hükü netin muavenetile de vaziye- tini düzeltememiştir. Maarif nazırı | yeni bütçeden evvel bir. muave- net yapamıyacağını bildirmiş ve bunun üzerine M. Ruşe istifa etmişlir. Bu istifa hâdisesini müteakıp Parisin maruf sahne vâzılarından Juves, Bti, Pittoef ve Dullin | hemen bir grev teklifinde bulun- muşlardir. Muzik Hol, sirk, Kafe konser, balo sahipleri işçilerine yol vermek tasavvurundadırlar. Müelliflerle bestekârlar da bu harekete temayüllerini izhar et- mişlerdir. Bu karışık vaziyet karşısında belki de bir akşam bütün eğlence mahalleri kapanacaktır. Esasen cihanın her tarafında tiyatronun | vaziyeti parlak değildir. İngilte- rede ecnebi san'atkâr idhali men edilmiştir. Berlinde birçok tiyat- | rolar mali vaziyetlerinden dolayı mahkemeye düşmüşlerdir. Holivut yalnız birinci sınıf yıldızları ka- bul edeceği, diğerlerini memle- | ketlerine iade edeceği iddiasın- dadır. Tiyatrolar Amesterdamda da müşkülât - içindedir. Viyana tiyatroları halâsı telsiz telefonda bulmuşlardır. -İtalyada — vaziyet vahimdir. San'at alemine karşı daima büyük bir alâka göster- miş olan Fransız makamının bu tiyatro buhranmı tehvin için bazı çarelere tevessül edecek- leri mubakkak addedilmektedir. Tiyatro buhranına sebep olarak, #| piyeslerin iyi intihap edilmemesi ve mali ve iktısadi buhran gös terilmektedir. Bunlar son zamanlarda hapis- banede fazla asabi hareketler gösterdikleri ve delilik alâmetleri izhar - ettikleri için Tıbbı Adliye gönderilmişlerdi. Tıbbı Adi? bun- lardan İsmailde biraz ilerlemiş, Recepte, hafif asabiyet ararı teş- his etmiş ve fakat her ikisinin d! deli olmadıkları hakkında rapo- runu hazırlamıştı. Kaçaklardan Recep Polise ve Müddeiumumiliğe verdiği ifa- de de on gün sonra kendisi hapis- haneye avdet edec:ğini söyle- miştir. Dün kendisile görüşen bir muharririmize şunları anlat- mıştır: “— Ben (8) seneye mahkü- mum. Beş senedir de yatıyorum. Saz, söz âlemine hele içkiye ba- yılrım. Hapishanedeki mahrumiyet benl sinirli yaptı. Şöyle dışarıya çıkıp on gün kadar doya doya içmiye karar verdim. Bu ahdimi yerine getirmek için de dün Pa- pağan barına gittim. Orada ya- kalandım. Ben kaçmadım on gün sonra yine kendim gelip hapis- haneye teslim olacaktım. Hapis- haneden on gün izin istesem vermezdi.,, Beynelmilel Top Avusturya - İtalya Maçını Avusturya Kazandı Beynelmilel — muhtelif futbul müsabakalarına ait dün şu tek graflar alınmıştır: Rapidin Zaferi Paris 21 — Viyananın Rapid takımı, Racing ve Red Star muhtelitini bire karşı altı sayı ile yenmiştir. Üç Ordular Maçı Paris 21 — Fransız, İngilix, Belçika orduları arasında yapılan futbol maçını Belçika kazanmış- tır. Fransızlar daha evvel İngiliz- leri yenmişlerdi. Son maçı, .Bel- çıkalılar ikiye karşı üçle kazan- mışlardır. Avusturya - İtalya Maçı Viyana 21 — 'Avusturya-İtal- ya Milli takımları maçı 60 bin kişi huzurunda oynanmıştır. Bu kütlenin arasında binlerce de İtal: yan vardı. Avusturyalılar bire karşı iki ile galip gelmişlerdir. Fransa - İsviçre Maçı Bern — Fransa - İsviçre maçı üç Üüçe beraberlikle bitmiştir. Zeplin Balonu Cenubi Amerika Yolunda Marsilya 21 — Cenabi Ame- rikaya gitmek Üzere jeplin ka- bili sevk balonu dün saat 4,30 da SemMari üzerinde uçarken görülmüştür. İRTİHAL Polis Birinci Şube Müdir Mu- avini Halit ve Türk kitapçılığı Limtet Şirketi — memurlarından Adnan Beylerin pederi Şehzade- başı — Vezneciler de kunduracı Mehmet Asım Bey vefat etmiştir. Cenazesi bugün öğle vakti Gure- bayi — Müslimin — hastanesinden kaldırılarak namazı — kılındıktan sonra Topkapı haricindeki mak- beri mahsusuna defnedilecektir. Mevlâ rahmet eyliye. Yeni Neşriyat Galatasaray ( Galatasaray ) talebe akade- misi taraf.ından —mektep ismile çıkarılan mecmuanın 14 üncü sa- yısı dolgün münderecat ile inti- şar etmiştir.
