20 Temmuz 1931 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 5
Yeni KV(II'I unun Sakat yerleri M. ZEKERİYA Matbuat Kanununun muad- del şekli dündenberi Meclis encümenlerinde — tetkik edik mektedir. Yeni proje 1871 de yapılan ve Abdülhamit zama- nında tatbik edilen Matbuat Kanununa nisbetle daha şid- detlidir ve matbuat hürriyetini daha ziyade takyit etmektedir. Cümhuriyet devrinde yapılan bir Matbuat Kanununun teşdit edilmesi, herhalda ileriye doğ- ru değil, geriye doğru atılmış bir adımdır. Yeni Matbuat Kanununun ihtiva ettiği yeni hükümlerde de, MM hayatının hususi- yetlerini, ve demokrasinin bazı ana hatlarını ihmal etmekten mütevellil bam — sakatlıklar vardır. Bunları da madde mad- de kaydediyorum. * 1 — Eski kanunda gazete Sözei alnni deaüll BE kayit İttihatçıların ortaya ç- kardığı bir bid'atti. Cümhuri- yet İ ânin bu kaydi ipka etmesi mümkün deîüâr. Çün- kü gazete çıkarmak bir ser- ma sınıfın bmı rıhı%lını Kai hakkı sermaye lı hkyıt ot— mek, sermayedar — sınıfı diğer vatandaşlara faik tamımaktır. Ecııııe veya fırm açmak daşlarin sıhhat ve hayatlarile oynamaktadır. Onlardan böyle depozito istemek cümhuriyet rejiminin — aklından — geçmiş midir ? * Gazete çıkarmak, veya yazı işleri müdürü. olabilmek için Ait tahsile ihtiyaç gösterilmek- tedir. Bu kaydi koymak, vatandaş- ları âli tahsil görmüş ve gör- memiş diye iki sınıfa ayırmak- tır. Kendi kendilerine yetişmiş nekadar kimseler vardır. ki, âli tahsil görmüş insanlardan daha yüksektirler. Ziya Gök Alp bu vatandaşlardan biri idi. Ziya Gök Alp gibi bir münev- vere gazete çıkarmak hakkı vermemek - tahaf olmaz mı ? Bugün Amerikanın büyük ga- wezzilikten kendi kendine ye- tişmiş kimselerdir. * Yeni kanuna göre “ her gazete veya mecmuanın neşri- yatından doğan mes'uliyet yazı işleri müdürü ile o gazetc veya — mecmuanın — sahibine Bittir. . Sahipleri meb'us olan gaze- teler mahkemeye çekilemiye- cekleri için mes'ul de edilemez- ler. Onlar mes'ul edilemeyince ayni cürümden dolayı yazı işleri müdürünün de — muha- keme ve mes'ul edilememesi Mâzımgelir. O balde bütün bu tahdidat yalnız muhalif gaze- teler için midir? * Yeni kanunda şu kayit ta vardır: “Gazeteler zabıta vak'aları- mı, ancak mahalli en büyük zabıta memurunun müsaadesi ile neşredebilirler. — Suçluların we müntehirlerin resimleri neş- Tolunamaz.., Hele bu madde gazetecili- ifia bigünesi olanlar tarafından konmuş olsa gerektir. Gazete ! — Aç bir adamın eline para geçtiği zaman ilk evvel bununla zaruri ihtiyaçlarını temin eder. BiR GİNAYET | Dün Hıpııten Çıktı, Bugün Öldürüldü İzmir, 19 (H.İ. ) — Mene- menin Yanık köyünden Meh- met oğlu Hasan bundan iki tuldu, evine gitti. Evinde ar- kadaşı Halidin genç ve güzel karısını gördü ve ona ilânı aşk etti. Genç kadın vaziyeti zevcine bildirdi. Buna kızan Halit, Hasanı kıra davet etti. Halit Hasana küs- müştü. Hasan gelince saklan- dığı yerden çıktı ve Üzerine bücum ederek Hasanı kama beş ile yerinden — yaralayıp öldürdü. Katil yakalandı. Üzüm Müşterisi İsveçliler 4 Milyon Kilo öıüm Alacak İzmir, 19 ( H. M. ) — İsveç grupu dün İzmire ııldi Bu grup dört milyon kilo yaş üzümle bir miktar incir satın alacaktır. Tüccarla tema- sa g:çtı “Zabıta vıkılııı.ıı da yazma- dıktan, günün vak'alarına 2it resimleri basamadıktan sonra gazete olmaktan çıkır O va- kit gazetelerin resmi e- den farkları kalmaz. Bu maddeyi koyanlar, gaze- teciliğin bütün dünyadaki in- kişafını herhalde kâfi deretede yakından takip edememişlerdir. Dünyamnn hiçbir yerinde gaze- teler zabıta vak'alarını — iste- dikleri gibi yazmaktan mene- dilmemişlerdir. Yeni kanuna göre: *“Hükümetin kuvvet, nüfuzu, ve mali itibarını sarsacak, pa- ranın kıymetini düşürecek ya- zılarla, uydurma havadis naş- reden'er cezalandırlacak, bu tekerür ederse gazete kapatı- Tacaktır. Güzel, fakat bir yazıda hü- kümetin kuvvet, nüfuz ve mali itibarını sarsıp sarsmadığı nasıl anlaşılır? Burada hüküm ver- mek için kullanılan miyar ne- dir? Mücerret tabirlerle kanun yapmak ve cezalar tayin etmek doğru mudur? Hulâsa yeni Mıdnııt Kanu- nu, matbuat hürriyetini te- minden ziyade takyit gayesile yapılan bir kanuna benziyor. Bu şerait dahilinde — bugün muvafık, muhalif bütün mat- buat erkânını gazetelerden uzaklaştırmak, ve — bugünkü gazeteleri kapamak İâzımgelir, Hükmü nesilden nesle Ev- çecek — böyle —ağır H' a-. nun yapmaktansa, sansür — vazetmek biı ltık müreccahtır. bir Inıdı yok(ur 2 — Eline fazla para geçen anda- mın ne miktar sı:felâccm hakkında 3 — Fakat hüner, bu fazla para ile daha ziyade getirici ve faydalı geyler tedarik ktedir. Aksi takdirde israf edilmiş olur. Yeni Bııtçeden Sonra Kaç || İDAM KARARI İzmirde 29 Maznunlu Dava Neticelendi Ankara, 18 (Hususi) — Yeni bütçenin tatbikından sonra İzmir, 19 (HM.)— Seneler- açıkta kalacak memurlar şunlardır : Merkez Ve Vilâyetlerde Divamı Muhasebattan 6 mü- rakıp, 2 muavin, 8 mukayyit, quekllene Mukarrerat Maz- a Muharriri, Tahrirat mu- lııbera kâtibi, Kavanin ve Neşriyattan 2 kâtip, Kalemi mahsus tercümanı, kuul ter- cümanı, İktısat Meclisi 3 üncü şube muavin şefi ve memuru, Devlet Şürasında 7 ılllı.ıı, Mazbata Kalemi Müdürü ve kâtip. İstatistik müdürlüğünde bi mümeyyiz ve bir tetkik me-l muru, Diyanet işlerinde, mü: şavirlik azası, bir kütüphane memuru, tahrirat ve evrak kâtibi, azası, 13 müftü müsevvit ve kâtibi. Maliyede — muhasebeden şulıeıldlr-ııvııi,lıüı- sebe müdürü, 2 mümeyiz, 5İ =. tetkik memuru, 18 hesap me>, muru, 5 kâtip, | veznadar, | mutemet, 2 dosya memuru, 2 pul tetkik ıııım.:îkemrh müdürlüğünden 2 t me- meru bir kâtip, —muntazam borçlardan | mümeyyiz, © he- sap memuru, 3 kâtip. Darphanede 2 ıımezyız. 1 tetkik memuru, 2 — mukayyit. Müessesat muhaseciliklerin- de 3 muhasip, 2 mümeyyiz, 2 başkâtip, 20 kâtip, 4 vezmedar, 7 evrak ve dosya memuru, 10 kontrol memuru ile beş askerl mıılıııebeı:ı, 3 kâtip, 6 tetkik memuru, G veznedar. İstanbul damga müdürlüğün- de 1 muaddit, | sevk memu- ru, | kolcu ve kantarcı, vilâ- yetlerde merkez malmüdürü, 7 muamelât memuru, 2 kâtip, 44 süvari ve piyıde [ıhsıldarı mushaf — komisyonu | Diğer Dairelerde Vilâyet varidat şubelerinden de ceman 730 kâtip, memur ve saire ile İstanbul av ver- giler müdürlüğünde 1 kâtip, 2 memur, 2 muhasebeci, 2 kâtip. Rüsumat Umum Müdürlü- le 2 ikinci sınıf baş mü- dür, 11 müdür, 14 muhasibi mes'ul, 4 merkez memuru, 48 idare memuru, 8 veznedar, 75 ce Rize dağlarında adam kes- mek, köy basmak, ev yakmak ve gizli teşkilât yapmaktan "maz- nun 29 Rizeli maznunun Ağır cezadaki muhakemeleri neti- celendi. Aziz oğlu Kadir idama (12) arkadaşı üçer, dörder ve onar sene ağır hapse mahküm edildi. Diğer on altı kişi de bernet - etti. Vekâlet Emrine Alındı Ankara, 19 (Hususi) — Ha- riciye siyasi müşaviri Suphi muayene memuru, 20 ambar | Ziya Bey Vekâlet emrine alın- memaru, 12 manifesto memuru 403 deniz, piyade ve süvari muhafaza memurile 1 kaptan ve bir makineci. Tapuda İstanbul evrak ka- lemi mümeyyizi. Sıhhat Vekâletinde — hususi kalem kâtibiumumi ve ma- mhhat işleri şube kâtibi, mütehassısı, sicil müdür muavini, sicil birinci sınıf mu- amelât memuru, neşriyat şube- Si mütehassısı kâtibi, ihsaiyat mütehassısı, 6 adet dördüncü sınıf müfettiş, teftiş — dosya memuru ve kâtibi, 3 Anka- ra nümune hastane — asis- tanı ve bir hemşire, dokuz 9 sıhhat müdürü, 100 hükümet tabibi, 168 sıhhiye memuru, bıkhnyolopde 3 memur, Etfal esinde | asistan, nümu- ne hastanesinden 4 doktor, Zonguldakta hemşire ve baş hemşire, 1 talebe yurdu idare kâtibi, — maarifte — tebeddülât çok azdır. Nafıada Demiryolları kâtibi, imtiyazlı şirketler müdürü, ha- va makliyat mütehassısı, sular umum mlldnrlüğu ve muavin- X İster İnan, İster İnanma! Ankaradan yazılıyor: “Burada bir Halk Oku- ma Salonu vardır. Bu sı- lTonda şimdiye kadar bi- tün gazeteler bulunurdu. Son zamanlarda — mul gazeteleri kaldırdılar. Bu suretle salon halka yalnız bir tarafın fikirlerini neş- re delâlet eden bir vasıta haline getirildi. Yine burada Maarif Vekâleti binasının altında umumi bir kütüpane var- dır. Buraya bırçolı genç- ler gelir, yeni harfle ba- sılmış kitaplar ararlar. Fa- kat maatteessüf tek bir | kitap bile Bulamazlar.,, Maarif Vekâletinin hal- ka açtığı kütüpane ve sı- lonlarda böyle olursa, ar- tık Maarif Vekâletinin yeni harflerin tamimile alâka- ) dar olduğuna, İster İnan, İster İnanmal! mıştır. Bir Haydut Sahte İsimle Amelelik Yaparken Yakalandı İzmir, 19(H. M.) — Çe- rumda eşkiyalık eden meşhur Aziz oğlu Hasaa İzmirde sahte isim altında insaat ameleliği yapıyordu. Karşıyaka zabıtası tarafından yakalandı. Çoruma gönderilecektir. Darülfünun Bütçesi Ankara, 19 (H. M.) — Da- rülfünun bütçesi için görüşmek üzere Hukuk fakültesi reisi Tahir B. buraya geldi. Hği, 14 yol başmühendisi, 6 (70) lira maaşlhı baş mühendis, 58 fen Mmomürü, 3 yol me- muru. İktısat Vekâletinde 18 orman mühendisi, 4 — muavinlik, 15 muayene baytarı, 9 muavin batyar, 4 fidanlık memuru. Limanlarda slırbul Tıcııetı Bahriye fen mümeyy 1 istatistik ı..ıııbı İstan- bul Liman reisliğinde 1 mua- vin, 1 kontrol, 10 - Timan azası, (| emuru, 1 liman reisi, 9 iman memuru, İzmir Ticareti Bahriye kâtibi, ©! fen memuru, İzmir limanında © muavin, J İiman memuru, 3İ reis, 4 memur, Posta ve Telgrafta 10 fen müfettişi, | baş müdür, 2 kâtip, 1 muhasibi mes'ul, 14 müdür, bir de hat baş memuru. Bir Zelzele Haberi Nevyork, 17 (A. A.) — Gu- ayağuil'de şiddetli bir zelzele olmuştur. Bir kişi ölmüş, bir- çok kişi yaralanmıştır. Birçok bina, tamamen barap olmuştur. Bu meyanda belediye dairesi ile iki kilise de vardır. Sözün Kısası Münderecatımızın çok- luğundan dercedileme- ı miştir. İktısat lâüt_çesi ; Görüşülürken (Baş tarafı 1 inel sayfada ) Milir Müdafaa Bütçesi Milt müdafaa bütçesi görü- şülürken Mazhar Müfit Bey bütçede yapılan 11 milyonluk tasarruftan şikâyet etti. Vekil -| Zekâi B. vaziyetin endişeyi mucip olmadığın söyledi ve: — — Türk ordusu mükemmel- dir, dedi, ' Ordu — hakkındaki — izahat Mecliste şiddetli alkışlarla kar- şılandı. Vekil Bey ayrıca askerlere fenni, ilmi amelt ziraat dere- leri verilmesi hakkındaki kanu: nun tatbik edildiğini bildird ve Mili Müdafaa bütçesi kara kısını 44,026,363, hava kısmı 3,456,814 ve deniz kısmı 7,860,540, askeri — fabrikalar kısmı 3,367,417 ve harita mü- dürlüğü kısmı da 647,417 lira olarak kabul edildi. Meclis yarın bülçe ile intacı lâzım gelen bazı lâyihaları tet- kik edecek ve sonra bütçe | müzakeresine devam edecektir, Müthiş Facia İsviçrenin Güzel Kadını — Nasıl Öldü ? Börü, 16'— Şekii el güzellerinden — olan Madam Zurich zevcile beraber dağlara — çıkmış ve inerken biribirlerini iple bağlamışlardır. Birdenbire — Vlıd:ımın ayağı kaymış ve bir Zevci kı:ıdınıı de IM t hissederek hemen ipi kesmiş ve bir :kıyıyı da l a b-i'l-nıı- bir türlü yuhn çekememiş ve etraftan yardım ü kadar da zavallı km tazyikından — ölmüştür. Firari Vatman Tramvay Kazasından — Sonra Vağgan Kaçtı 90 numaralı tramvay dün Şişbhaneye geldiği zaman ansızın bozulmuş, vatman tamir yapr tıktan sonra iramvayı geriye — doğru götürmüş, bu ııı'ı(lıîq arkada duran 2514 numaralı otomobile — çarpmıştır. Neticede otomobil hı:ıl' uğramış, — fakat vatman da kaçmıştır. Tramvayı y | J | vatman - kontrolu Abdullah Efendi iş- letmiştir. 3 Esrarkeş Yakalandı — Ankara, 19 (H.M.) — Çan> - kırıkapıda — esrarhane - basıldi. (3) esrarkeş kabaklarile yakas | Sancısını Dindirirken Defterdarda oturan 18 yaş- larında Melâhat H. mide ağ- rısın — dindirmek — için l" z tentürdiyotlu su içmiş, Fakat zehirlenme alâimi göstermiş hastaneye - kaldırılmıştır Mevsim Sonu Münaset Beyoğlunda LİON mağarzaların: da gayet tenzilâth fiatlerle yapır lan büyük #atış yalnık 14 gi daha devam edecektir.
