17 Temmuz 1931 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3
17 Temmuz Hergün Bugünün Meseleleri Ecnebi Sermayedarları Kimler Dolandırıyorlar (Baş tarafı 1 inci sayfada ) Bir de ekseriya Galata kahve lerinde dolaşan serseri maden kumüsyoncuları vardır. Maden imtiyazı azdır, fakat on bine yakın maden — ruhsatnamesi vardır. Bu ruhsatname sahip- lerini kahve simsarları bulu- yor ruhsatna- meleri alıyorlar. Bunun otellerde bulunan — ecnebilere — götürüp satıyorlar. Ruhsatnamelerin — müddeti bir senedir, Esbabı mucibe zikrederek bu müddeti arttırıla- bilir. Her rubsatnamenin bin tondan dört bin tona kadar istihsal hakkı vardır. Alâkadar bu hakkmı istimal edip çekile- bilir. Hükümet garanti filân iştemez. Bu sayede bir tek taş bile çıkartmıyan kumüsyoncu- lar milyonlarca lira kazanmış. Fakat madenler muattal kalmış bunların eline düşen sermaye- darlar da firara mecbur ol- muşutr. Yarın bu kumüsyonculardan oarılarının çevirdiği dalavereler- le dolandırdıkları şirket ve ser- mayedarlar hakkında — isim ve rakam — gösterek — izahat vereceğiz. ve ellerinden Gazeteler Pirim Almıyacaklar (Baş tarafı 1 inci sayfada ) kabul edilmiş olduğunu, bunun gazetelerin inkılâp - dolayısile duçar oldukları zararı karşı- lamak için konulduğunu söy- ledi. Fakat Süleyınan Sırrı ve Rüştü Beylerin prim karşılığı olarak maliye bütçesine konu- lan (60) bin liranın çıkarılması hakkında — verdikleri — takrir alkışlarla kabul olundu. Bu suretle Meclis prim tahsisatını reddetti. Yalnız Ragıp Bey (Zongul- dak) prim verilmesi lehinde el kaldırdı. (Pirim — verilmesi hakkında evvelce kabul olunan kanun harf inkilâbından evvel eski lıarilı'r?c çıkan gazeteleri alâkadar etmek- tedir. ) Seyrisefain Ce- vap Veriyor (Baş tarafı 1 inci sayfada ) Sırrı B. bunları, Millet kür- süsünde lâf olsun diye söyle- miş olmalı. Son rekabet — meselesini mevzubahis ediyor ve Seyrise- faini tenkit ediyor. Seyrisefain vapurcularla - yuşmak — istedi. Vapurcuların bir kısmı buna yanaştı, fakat diğerleri rekabete devam etti- ler. Esasen imemlekette en işlek yol Rize hattıdır. Va- purcular hep buraya hücum ediyor. Rekabetin de önüne yrisetaja, bu vaziyet kargı sında rekabet yapmasın da Sırrı Beyin dediği gibi hakh katon vapurlar için bulamıyüe Öyl yaziyete düşsün, mi ? | | Son Posta'nın Resimli M ! — Bir erkek bir kadını kalbini verir, # YAY a evvelâ VÜ * ÖTi / / VUf 2 — Sonra elini verir. [ el BUGÜNÜN TELGRAF HABERLERİ Halk Alman Bankalarına Tehacüm Etti İzmir, 16 (Husust ) — Dün l zmir bankalarında umumi bir telâş vardı. Sabah erkenden birçok kimseler Döyçe Bankın önüne birikmişti. Öyleye doğru tehacüm — ziyadeleşti. Herkes bankadaki — parasını geri isti- yordu. Banka müdürü — vaziyette fevkâlâdelik olmadığını, & 20 tediyat — yapılacağımı — söyledi. Telâş gittikçe ziyâdeleşti. Saat Üüçte Osmanlı Bankası vasıtasile 400 bin liralık ha- iZMiR VAZİYETİ| | | vale geldi. süpürge | Ticaret müdürlüğü banka- dan hükümet namına izahat istedi ve kendisine bankadan teminat verildi. 200 Müusevi Ailesi İzmir, 16 ( Husust) — Yu- nanistandan 200 Musevi ailesi İzmirde yerleşmek için hükü- mete müracaat etmiştir. Adanada Gazete Münakaşaları Adana, 15 (H.M.) — Türk Sözü ile (Yeni Adana) arasın- da ötedenberi devam etmekte olan münakaşa tekrar alevlen- r. Ferit Celâl B. burada- dır. Münakaşayı bizzat idare etmektedir. Maarif Cemiyeti Üç Senede Çok Hayırlı İşler Gördü Türk Maarif Cemiyeti üç sene içinde Ankara, İstanbul, Bursa, Adana ve Çorumda olmak üzere (5) talebe yurdu ile Ankarada bir Ana mektebi açmıştır. Bundan başka Avrupada ve İstanbulda yüksek tahsillerini bitirecek bazı talebeye yardım edilmiş olduğu gibi (200) a | —— mütecaviz fakir talebeye de muhtelif şekillerde yardımlarda bulunulmuştur. Polise Dayak Atmışlar Unkapanında Kâmile ismin- de bir kadının gazinosunda ruhsatsız — raki — satılıyormuş. Buna mâni olmak istiyen po- lis Şakir Efendiye Kâmile, dostu Hayri ve arkadaşı Rıza tarafından dayak atilmiştir. ayni — hakikat gibi tellâkki ediyor. n ambarlarında sü- | pürgö olduğunü berkes biliyor, Fakat pek çok olduğu b dâk ha eksiklikler || Alman Mal iye Rüesası x * Arasm*da Tebeddüller Başladı Berlin, 15 (A.A) — Dün akşam çıkan bir şayiaya nazaran hükümet M. Schecht'e müracaat ederek yeni ihdas olunan dö- viz komiserliğini teklif edecektir. Bazı Berlin gazeteleri de M. Luther'in iktısat nezaretine geleceği ve Alman bankası müdü- riyetine tekrar M. Schachtın tayin edileceğini yazmaktadır. Londra, 15 (A. A.) — Bugün 24 € kadar düşen mark mahsus bir derecede yükselerek bir isterling 22,875 de ka- panmıştır. Dantzig Bankaları Da Kapandılar Varşova, 15, (A. A.) — Dantzigdeki bütün bankalar 14 ve 15 temmuzda gişelerini kapamışlardır. Yalmız İngiliz - Po- lonya bankası bütün talepleri is'af edeceğini — beyan eyliyerek gişelerini açık tutmuştur. İSON POSTA: Alman mali buhrani korkunç devresindedir. Bu husustahi telgraf haberleri /4 üncü sayfadadır.) ae “Osmanlı Borçlarını Vermiyelim!,, Dün ; Mecliste>Bu Fildrs-Üzerinde: Şiddetli Münakaşa (Baş tarafı 1 inci sayfada ) Bundan çesinin müzakeresine Sırrı B. (İzmit) huzur hakkı için konulan tahsisata itiraz etti. Sıra sonra Maliy Düyunu umun fas- hna gelmişti. Bu faslın müz: keresi çok şiddetli ve hararetli oldu, Başvekil iki defa izehat vermek - mecburiyetinde kaldı. Birçok aza düyunu umumiye için bütçeye para konulmama- sını istiyorlardı. Sül: gat) — Birkaç de bütçede"Düyunu umumiye tah- sisatının kaldırılarak bir liralık bir fasıl açılması fikrini ileri sürdü ve birde takrir verdi. Sırrı B. (İzmit) verilmemesi le- hinde söz söyledi. Bundan son- öz alan Emin B. (Eskişehir) — Biz borcumuzu vermiye- fa sö e lar Yapıldı ceğiz, demiyoruz. Vereceğiz, b bugün takatimiz yok. bütçeden — çıkaralım. Bunun yerine muamele vergisi I almıyalım, dedi. |D Rasih B. ( Antalya) — Bu borçlar bize menfur faka Osmanlı ena bir mi- Z yine iyi hareket ye Masrafımızı kıstık, mek- tep kapattık ve vermiye çalış- | tık. Yine vereceğiz amma, in- | safsızlık bizi boğ- ediyo mak istiyorlar. Mazhar Mi | parayı bütçeden istiyorlar. Bu parayı ve Onunla mektep açalım. Eğer hükümet dayinlerle uyu- şursa munzam talisisat olarak bu para bütçeye konabilir. Emin B. (Eskişehir) de eski Hm, İster İnan, İster. İnanma! Millet Meclisinde biliçe müzakere ediliyor. Bu de- faki bütçe — müzakeratı, mühim — tnsarrufları ihtiva ettiği için fevkalâde mü- bimdir, Bu müzakerat dün baş- ladı. Bu münasebetle 1öz alan Burşa meb'usu Rüştü Bey, bütçeden bahsede- cağine gazetelerden şikü- yışı' torglh ılnâ; ve :uv telerde İntihar vak'glarına fazlâa ehemmiyet - verildik | &ini söyliyerek gazetecilere |hücum etmiştir. Bütçe gibi mühim bir meselenin müzakeresi es- nasımda, memleketin iktı- sadi ve mal! hayatına fay- dası dokunaçak - fikirleri beklenirken, Rüştü Beyin gazetelerden — şikâyetine bakarak, artık bu zatın Biülçe ve tasarruf işine ebemmiyet verdiğine, hatta bu işi ânladığınaı kâae SALÂHİYET Valiler Dava İkame Edebilecekler Mi? Ankara, 16 (Hu za Muhakemeleri U nunda son yapılan değişiklikler ısi) — Ce- Kanı- müddeiumu- tahrik mucibifce valiler mileri dava açmıya edebileceklerdir. Tebdil lâyihasını tetkik eden Adliye Encümeni bu- şekli muvafık bulmuştur. Fakat Da- hiliye Encümeni valilerin bütün Vekâletlerin. ve hükümetin mümessili olduğu mülâhazasını ileri sürerek kendilerine doğ- radan doğruya dava açmıya salâhiyet verilmesi fikrindedir. Bu suretle iki encümen ara- sında bir noktai nazar ihtilâh çıkmış — oluyor. Bu mesele yarın toplanacak olan Halk Fırkası Meclis Grupunun içti- mamda müzakere edilecektir. Meb'usların — ekserisi Adliye Encümeninin nazarını muvafık görmekted noktai er. borçların verilmemesi müdafaa etti. Sonra Rüştü B. (Bursa) dedi ki: — Canımızı kurtarmak dev- resindeyiz. Onlara “alıp yiyiniz,, diyem Avrupalı ayağımıza gelsin, gururunu kırsın. Vasıf B. (İzmir) — Bu pa- rayı bizden cebren alacak kâ- inatta hiçbir. kuvvet yoktur, dedi. Hemen bütün Meclis azası Düyunu umumiyenia, Dayin- lerle bir itilâf yapılıncıya ka- dar verilmemesi f idi, Mazhar Müfit B. maliye büt- çesine bu bususta konulan 4,460,000 liranın tay edilmesi hakkında bir de takrir ver- mişti. Bu sırada Başvekil —kısa fasıla ile iki defa kürsüye ge- lerek Düyunu Umümiye me- selesi hakkında etraflı izahat verdi. İstatükonun muhafazası için şimdilik bütçedeki tahsi- satın kabulünü ileri sürdü. Mazhar Müfit B. fikrinde ısrar etti ve takririni madı. Neticede hatı muvafik g umumiye tahsi: Maliye Vekâleti 26,446000 edildi. Sonra Dahiliye geçildi. Dahiliye Vekili iskâ ve nüfus meselesi hakkında izahat verdi ve Dahiliye büt- çesi 4,100569 lira, Jandarma 8,723268 lira ve Emni miye bütçesi de 4,185524 li ada bütçesi lira olarak kabul | başlandı. £dilirken ecliste bütçe müzakerd Ekmeğimiz ve miz konuşülüyor. Dünyar memleketin geçirdiği bu | tıkayıcı — buhran — günle, | bütçe şüphesiz, can dem Fransız Meb'usan Meğj deki son bütçe münakağı rıni batırlıyorum. —Yalnız bahse ait celse otuz üç sürmüştü. Bütün fırkala meb'usları, intihap dairelej de yaptıkları uzunm ve esi tetkiklerden sonra, bir istatistikler ve rakamlarla. lâhlanarak Meclise geldiler. * taklarından ayrılamıyan hasl lardan başka, — müzake hazır bulunmıyan yoktu. O üç saat, Meclisin havası, nalarla, boralarla, — tayfun çalkalandı, durdu. Bizde ise, her meb'uş ziyade bütçe —müzakeresi; hazır. bulunması icap ed Ş gazete başmuharrirlerinin ço hâlâ İstanbuldadırlar, Me bütün Türkiyenin hayatı kon şulurken, onları Büyükadad Yat Klübünün bahçesinde, g güslerini serin Marmara gârına vererek — demleni görmek mümkündür, Bütçe onların nesine Vâzı n Var mı gazete kapatma muharrirleri — hudut harici atmak... O vakit hemen At karaya koşarlar; hem de lerini yıkamadan, kıravatlaı iyice bağlamadan, geride lanlara gir selâm sarkıta evden — fırlar, — otomobillerle motörlerle Haydarpaşa garın doğru - atılır, di alırlar. Mümkünse tayya gitmek isterler. Son gidişlerinde trene sığ madılar da katara bir vagoml | daha ilâve edildi. Muhalif gı , zeteler aleyhindeki Meclis mü- ( zakereleri bitince hepsi gerisin- | geriye İstanbula döndüler. n | ikisi müstesna, şimdi hı burada, * Şimdi, hepsi burada, ne ile - meşgüldürler? Muhalif gazetes lere hâlâ taarruz eunkıe..." Çünki, onlara göre, Türkiyeyi fena bir bütçe ile, yahut büt- çesiz idare etmek mümkündür; fekat bu muhalif gazeteler varken, söz ve tenkit hürriye- tile yaşatmak?.. Aslal ü Meclise bir hastalık raporu (Bi gönderivermek kâfidir. Öyle || ya, adanın Yat Klübü sana- Ş) toryomdur, bu zavallıcıkların hepsi hasta. Memleketten eve vel onları düşünelim, onların bütçesini, keyiflerini, sıhhatle- vini. 1IK018 lira olarak kabul edildi. j En sonra Hariciye Vekâleti bütçesi müzakere edildi, Bu — münasebetle Tevfik Rüştü Bey devletlerle olan münasebatımız — ve beynelmilel vaziyetimiz hak- kında uzun izahat verdi. Av- rupa Birliği komisyonuna işti- rakimizin sebeplerinden ve ne- ticelerinden bahsetti. Hariciye — bütçesi de 3,061,791 lira ola- | rak kabul edildi. a Bütçe müzakeresinin ümuml neticesi şudur : Mecliste bir hareket uyandı. Birçok — meb'uslar gelen muhtelif m kında alâl r Vi r ve Dünkü cels bir imtihan geçi di a r imtihan
