26 Aralık 1930 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

Tamamlamak Lâzım M. ZEKERİYA Yazıları Beynelmilel bir şöh- rete malik bir Avrupalı mu- harrir vardır : (Gugliemo Ferrero). Bu muharririn (Hilustration) Mecmuasının son gelen nüs- hasında bir makalesi var. Bu makalede diyor ki: “Bir zamanlar zannedildi ki her millet kendisi için lâzım olan idare şeklini intihapta Mmuhtardır. İsterse cümhuriyet, isterse mutlakiyet ilân eder; İsterse meşruüiyeti, isterse dik- tatörlüğü kabul eder. Gene bir zamanlar zannedildi ki her millet, başka milletlerle. olan münasebet ve alâkasına halel gelmeksizin, müesseselerin ruh ve şeklini istediği gibi değiş- Hirebilir. Fakat şimdi anlaşılıyor ki her şey birbirine bağlıdır. Mil- letler yaşamak için birbirlerine muhtaç oldukları zaman, ha- yat, ahlâk ve devlet telâkki- leri itibarile aralarında bir ahkenk yoksa, beraber çalışmı- ya muvaffak olamazlar.,, x Türkiye şimdiye kadar bir Şark memleketi idi. Hayat, ahlâk ve devlet telâkkimiz gar- bın telâkkilerile taban tabana zıttı. Garplılar bize geri millet nazarile bakar, bir müstemlike Mmuamelesi yaparlardı. Biz tek- kelerimizle, garip kıyafetimizle kadınları kafes arkasında, çar- şaf altında hapsetmekle ve nihayet eski Şark devlet te- lâkkimizle onlara hak veriyor- duk. Arada bu büyük fark ve bu büyük ahenksizlik oldu- ğu için Garpla müsavi insam lar gibi münasebette buluna- miyorduk. * Garpla müsavi insanlar gibi ilk defa Lozanda karşılaştık. Aradaki farkın kalkması bu- rada başladı. Sonra Cümhuri- yeti ilân ettik. Tekkeleri kal- dırdık. Kıyafetimizi - düzelttik. Kadınlarımızı peçe ve kafes esaretinden kurtardık. Hülâsa, devlet, ahlâk ve hayat telâk- kimizi Garbın hayatı, ahlâk ve devlet telâkkisile hema- henk bir şekle soktuk. Ondan sonra da Garptan müsavi in- san muamelesi istedik. Müs- temlike olmıya tahammül e- demiyeceğimizi, — istismar edi- lemiyeceğimizi anlattık. İşte inkılâbımızın en büyük kuvveti buradadır ve en büyük Manası budur. * Fakat garplı bize hâlâ şarklı gibi bakıyor. Çünkü bu inkı- lâbı hâlâ hazmedemedik. Garp- hlığı ileri götüremedik. Avrupa ile temasımız da onlara inkı- lâbımızın kuvveti ve metaneti, tiddiyet ve samimiyeti hak- kında kat'i emniyet veremedik. Bu siyasi ve içtimal inlalâbın iktısadi tarafınmı ihmal ettik. Ticari münasebetlerimizde ve iktısadi muamelelerimizde şark- h kaldık. Bu yüzden garpla iktısadi münasebetimizi normal bir hale getiremedik. * u balde bugün yapmıya Muhtaç olduğumuz şey inl A bonızın iktısadi cephesisi « vetlendirmek, ve bu sahada da garplı olmuya çalışmaktır. İn- ikilâbımız — ancak o vakit tama v lanatilecektir. 1 : Hayat bir musiki aleti gibidir. Onu çalanların meharetine göre sesi ve tesiri değişir. Somatrada Facia! İki Alman Profesörü Yanardağda Yandılar Hamburg, (Hususi) — Ham- burg memaliki harre tetkikat darülfünunu müdüriyetine So- matra adasından gelen bir tel- grafta mezkür müessese pro- fesörlerinden olup sıcak mem- leketlerde tetkikat yapmakta olan doktor Verner'in yanın- daki muavini ile birlikte bir yanardağ tepesinde lâv indifa- atile yanmış olduğu bildiril- mektedir. Verner, kırk sene- den beri hali sükünette bulu- nan Merapi yanardağının muh- telif — irtifalarmdaki — derecel hararetleri almak üzere tepeye doğru yaklaşmış ve o esnada volkan indifaa başlamış, lâv ateşleri içinde yanmıştır. Muallimler Ve Kazanç Vergisi Ankara, 25 (H.M.) — Mu- allimlterden kazanç vergisi ke- silmemesi için İstanbul vilâyeti Dahiliye; İstanbul maarif ema- de Maarif vekâletlerine müracaat etmiştir. Dahiliye ve Maarif — vekâletleri — meseleyi tetkik etmektedir. Muallimier- den kazanç vergisi kesilmeme- sine karar verileceği söylem- mektedir. neti Ölçüler Kanunu Ankara, 25 (H.M) — Halen meclis encümeninde — bulunan tevhidi hakkındaki kanun lâyihası ile iktısat vekili Şeref Bey alâkadar olmakta, meseleyi — takip — etmektedir. Lâyiha — yakında — kanuniyet kesbedecektir. Madenci Bir Grup İşe Başlamadan Memle-; ketine Dönüyor — £ Sermayedar bir Amerikalı grup İktisat vekâletine müra- caat ederek Anadoludaki kur- | gün ve bakır madenlerimizin işetilmesi hususunda müsaade lnış ve İstanbulda da tekilâta I başlamıştı. Geçende ticaret mü- düriyeti bu grup tesçil mua- melesi İçin müracaat ettiği | zaman şu cevabi alımıştır: | | — Son zamanlarda dünya ma- | den fiatlarmda büyük bir tenovsül vardır. Binaenaleyh madcaleri işletemiyeceğiz. Memizketimize dörmet mec- buriyetinde bulunuyoruz. ölçülerin 2: Yaşamasını bilmiyen bir adam, bu sazdan fena sesler çıkarır, hem kencini, hem başkalarını rahatsız eder. I başkalarını Hindistanda Vaziyet Fenalaşıyor İngiltere Başvekili Noel Yortusundan Vazgeçti Londra, 24 (A.A.) — M. Makdonald Hindistan konferansile daimi temasta kalmak üzere İskoçyaya gitmekten vazgeçmiş ve Noel yortusunu Londra civarındaki sayfiyesinde geçirmiye karar vermiştir. Londra, 24 (A.A.) — Hindistan konferansı akalliyet ko- misyonu dün M. Makdonaldin riyaseti altında ilk içtimamı aktetmiştir. M. Makdonald Hindistanın akalliyetler halletmek kendini idare etmek istiyen bir Hindistanın muhtariyete mail olduktan sonra ekseriyetlerle akalliyetler arasındaki kav- galar yüzünden tefrikaya düşmesi ve herhalde ciddi bir şekil alacak olan bu teşettülte nihayet vefebilmek için hariçten İs- timdat etmesi Hindistan için hayırlı olmıyacağını söylemiştir. Londra, 24 (A., A,) — Hindistan konferansının biri Müs- lüman ve diğeri ilü kadaraıma Akaliyetler manlar ve Breh- bertaraf yükselmesi için evvel emirde meselesini lâzim — geldiğini — ve Brehmen olan ak menler hti lüzumundan bahsetmişlerdir komisyonunda bire irat ederek arasındaki rı bir ân evvel etmek Lahor, 14 — (A. A.) — İki suikaştçı tarafından yaralanan Pencap valisinin ahvali sıhhiyesi fena değildir. Kendisine bir kurşun isabet eden tehlikededir. Hintli polis müfettişi Singh'in hayatı Amerikada Bir Kocanın Kıymeti bir. çift karı, koca dansörü Son zamanda Bop Müryol, aktrisi Karısı bunu açmış. 12,5 milyon Nevyork — Buranın maruf vardır: Bop Müryel ve karısı. Adel Rayan isminde diğer bir haber talâk ziyan — istiyor. sevmiş. almış, davası zarar ve Dünkü Milliyette Falih | buhrana — düşmesini tesri Rıfki B. bize çatıyor ve | eden amil de bu olmuş-j bu vesile ile İsmet Paşa- |tur. — Borçlardan — kendi yı methederken diyor ki: | hisselerine düşen kısımları “Bugün durup düyunu | komşu — memleketlerden umumiyenin bir gönlük | hiçbiri kabul etmemişken müzakeresini size bıraksa, | bizim kabul etmiş olma- yahut geçen sene topunuzu| mız izahı. mümkün - olm birden düşen paranın önü- | yan bir harekettir. ne katsaydı hafakandan | Ba Amerikaya kaçardınız.,, Hd Bu vesile ile Falih Beye | haber — verelim ki İsmet | paşa hükümetinin en büyük hatası düyunu umumiye müzakerelerinde — göster- diği beceriksizlik ve -borç- ları tasdik etmekte yaptı- | ğı hatadır. doğrusu iyi bir fılcacıdır, Memleketin döviz ihti- ama — artık dişleri ve yacını arttıran, — iktısad | tırnakları kesmiyor. işten — anlıyamıyan avukatlar bu mu- vaffakiyetsizlikleri muvaf- fakıyet igibi göstermiye çalışınca tabit gülünç mev- kie düşerler. Çünkü bir arkadaşının dediği gibi Falih Rıfkı B. ——— IL ister inan, isler inanma! ! | / 3 : Yaşamasını bilen bir adamsa, bu sazdan çıkardığı güzel ve tatlı seslerle kendini de, da — mesteder. Fırka Kongresi Meb'usların Ticart Vazi- yetleri Görüşülecek Mi? Ankara, 25 (H.M)—Yakında toplanacak olan fırka kongre- sinde meb'uslarımızdan bir kıs- mıinın birçok şirketlerde meclisi idare reisliği yapmalarının doğ- ru olup olmadığının konuşula- cağı ve bu hususta bazı ka- rarlar alınacağı şayidir. Kasapların Bir Talebi Ankara, 25 (H. M.) — Ka- sapların perakende olarak sat- tıkları etlerden mezbaha resmi alınmaması hakkındaki talep- leri İktısat vekâletince tetkik edilmektedir. Bu talebin kabul edilmesi kuvvetle muhtemeldir. Esnaf Cemiyetleri Kâmilen Belediye İktısat Müdürlüğü Emrine Verilecek İstanbul'da (28) esnaf ce- miyeti vardır. Bunlardan ha- mallar, sandalcılar ve araba- lar cemiyerinin idare ve tes- tamamen belediye iktısat müd tarafından yapıldığı halde diğerlerinin bu gibi mu- ameleleri birçok daireler tara- fından idare edilmektedir. Bu dağınıklık cemiyetlerin hakiki bir surette murakabe edilmesi imkânmı selbetmektedir. Binaenaleyh belediye iktısat müdürlüğünün teşkilâtı geniş- letilerek bunlarm murakabesi bu —müdüriyete — verilecektir. Mülkiye müfettişlerinin yaptık- ları tetkikat ta buü lüzumu te- yik etmiştir. Esasen bütün ce- miyetler hüviyet cüzdanlarını (25) kuruş mukabilinde bele- diyeden temin etmektedirler. Belediye Bütçesi Tetkik Uzadığı İçin Tasdik Gecikecek Şekir meclisinin kabul ettiği beş aylık bütçe belediye vari- dat m tarafından Anka- | gi müştü. Bütçe Ma- | liye, İktisat ve Adliye vekâ- letleri tarafından da ayrıca tetkik ve Heyeti vekilece tas- dik edileceği için gecikecektir. | Bütçe tasdik edilinciye kadar belediye ve muhasebei "nsu | | «ye geçen seneki bütçr günkıî Âdliye Vekili e Bugünkü Muharrir .“ Adliye vekili Mahmut Esat Beyin vaktile ekseriya söyle- diği sözlerden birkaç cümle: “Matbuatta şahısların izzeti nefsine ve haysiyetine tecavüz edilemez. Matbuat vekarımı ve nezahatini muhafaza etmelidir. Biz, Matbuat kanununda, ka- lemlerini fertlerin ve zümre- lerin şeref ve haysiyetleri a- leyhine — kullananları cezalan- dırmak - cihetini ehemmiyetle nazarı itibara aldık.,, * *“Halk Dostu,, gazetesinde muharrir Mahmut Esat Beyin son yazılarından aynen aldı- ğımız birkaç cümle: * İnkılâpçıların arasına s0- külan behey müfsit — kırk maskeli herif! Sen maskenin yırtılmasından da korkmazsın, hemen yenisini bulursun, hay- dut kahbel ,, * Bu gördüğünüz büyük e- zadın hikmeti, Mahmut Esat Beyin evvelâ Adliye vekili, sonra muharrir olmasındadır. Eğer, evvelâ muharrir, sonra Adliye Vekili olsaydı, belki de Meclise şöyle bir matbuat ka- nununun esbabı. —mucibesini arzederdi: “Matbuat mefhumu, nezahet ve haysiyet mefhumile gayri kabili teliftir. Herhangi bir fikir kavgasında, şahısların na- mus ve haysiyetleri de araya girebilir ve bir muharrir, da- vasını ispat için, istediği kadar küfür ve tecavüz edebilir. Söv- mek, ne urfen, ne de kanunen bir cürüm teşkil edemez; belki de matbuatın yegâne sermayesi bu küfürbazlıktan ibarettir. Bi- naenaleyh, —matbuatta vakar ve nezahet, kanun nazarında hakikt bir cürümdür ve şid- detle cezalandırılması lâzımdır.,, Kömür Ocakları Avrupadan İki Nümune Getirildi Bulgar kömürleri nefasetin: de kömür yapacak ustalarımız bulunmadığını nazarı dikkat« alan milli mahrukat cemiyeli: nin delâletile Fransadan, her seferinde 25 çekilik kömür ya: pan iki ocak alınmıştır. Be ocaklar geçen gün getirtilerek Beşiktaşta tecrübeleri — yapıl- mışsa da iyi netice vermemiştir İkinci bir tecrübe daha yapıl- dıktan sonra iyi bir netice alınırsa ocaklar — İstranca or- manlarına nakledilecektir, Müstahdemin İdaresi Belediye müstahdemin ta- Himatnamesi 38 madde olarak hazırlanmış, daimi encümene verilmiştir. “Talimatname cu- martesi günü encümence tasdik edilecektir. Müstahdemin ida- reşi için iktısat müdürlüğnün | orta katı tahsis edilmiştir, İdare | senc başından itibaren faali: yete geçecektir. TRESİMLİ. D AY Ay basında yepyeni ve mükemmel bir şekilde kıyor. lrîuden sarfiyat yapacaklardır. |