29 Ekim 1930 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 4

4 Sayfa zi SON POSTA İki Memleket Arasında) DOSTLUK KÂFİDİR İMİFAKA LÜZUM YOKTUR. Ankara, 27 7 ( M) — M. Venizelos, oOgünün (hadisesi hakkında bizi tenvir etmesini rica eltiğimiz zaman, kendi- sinin de eski bir (gazeteci olduğunu hatırladı ve muhte- if ziyaretler ve ziyafetler ne- ticesinde çok yorgun olmasına rağmen ricamızı kabul /etti. Misafirlerimize tahsis edilen dairenin yeşil salonunda top- landık. Burası dardı. Yunan başvekili bir kısmımızın ayak- ta kaldığını görünce büyük salona inmeyi teklif etti, Fakat dışardan yedek sandalye ve koltuk getirilmek suretile me- sele halledildi. M. Venizelos eski meslek- es tamamen tatmin et- miye ar vermişti: — Buyurunuz, dedi, ve s0- runuz. Kolay ve zor hatırınıza -ne gelirse sorunuz, cesaretle sorunuz, hiç çekinmeyiniz. Bu sırada Hariciye nazırı M. Mihlâkopulos ta içeri gire- rek, Başvekilin yanında yer aldı. Suallerimizi o sıralamıya başladık. M. Venizelos sorulan maddeyi tetkik ve tamik et- meden cevap verecek a değildi. Her suali sorana teş- rih ettiriyor. Kıvamına getir- tiyor, sonra cevabını veriyordu. Dostluk Lozanda Başlad: İlk sual Türk - Yunan dostluğuna aitti. Başvekil de- di ki: “ — Soyahatimin göyesi sarih ve malâmdur. Lozan sulhü “Türk ve Yunan devletlerinin willi vahdetlerini tarsım etmiş, Türk-Yunan dostluğunun bugün gösterdiği | inkişaf ve resancline bir mebde teşkil eylemişti. Çizilmiş ole: mült hudutları o dahilinde wütekabil menfaatlerini temin maksadına matuf muslihane bir siyaset tabıp eden iki iletin birbirile anlaşmasından daha tabii ne olabilir? Çünkü Türk - Yunan milletleri urun senelerin verdiği tecrübeler neticesinde birbirlârini çok anlıyabilmek ve anlaşa- bilm. etlerini kazanaışlardır. Bunu bir misal ile canlandırabilirim » Bir Türk'ün yanma vir Yünan'lı koymak suretile vücude gelecek kuvvet ayal miktar Türke başka milletten ilâve edilecek (500) kişiye tekabül eder. MUAHEDELER VE BAHRİ TAHDİDİ TESLİHAT Bunlar iki millet arasındaki sağlam dostluğun tahakkukuna yardım eden smililerdir. Bundan dolayıdır ki bir müddetten- beri Iki hükümet arasında cereysn eden wükâlemat © neticesinde şu | günlerde Ankarada ivizalıyacağımız. muahedeler ve mukuvele'er ve mevzubahis mushe- de ve mukavelâta bir protokol halinde neşredilecek olan Iki devlet bahriyesin- de tahdidi tenlihata alt esasların ana hatları hazırlanmış bulunuyor. İmza gününe kadar teferrustta da anlaşacağımıza eminim. Böyle bir an- Teşmadan maksat iki devletin denizleri üzerindeki kmvvetlerini takviye için | gi- riştikleri yarışı durdurmakı, bu suretle iki millet arasında zaman zaman hasıl olan endişe ve şüpheyi bertaraf etmek- tr BALKAN BLOKU Mösyö Venizelos, Balkan blokunun vücut bulması ve umumi hakkında suale cevaben: Alâkadar hükümet- lerin, yri resmi bir mahiyeti ir 1 Atina konferansının faliyet ve mesaisini büyük bir alâka ve sempati ile takip et- tiğine işaret ederek demiştir — Bu, hepimizin arzu et- öğ Balkan O anlaşmasının vücude gelmesi için kuvvetli ve esaslı bir adımdır. Gelecek sene bu konferans İstanbulda toplanacak ve “ümit ederim ki atılan birinci adım mezkür neticeye doğru daha Milletlerimizin, Hatta Yakın Şark Milletleri- | nin Bir Gün Bize Mü- teşekkir Kalacaklarına Kaniiz.. Ankara, 28 (H. M.)— Ya- | pılan program aynen tatbik | edildi. Misafirlerimiz o Ankarapalâs otelinde kendilerine tahsis edi- len daireye yerleşerek kısa bir müddet dinlendikten sonra resmi ziyaretlere (başladılar. | M. Venizelos ile M. Mihalako- | pulos saat on birde, refakat- | lerinde Yunan sefiri olduğu halde Hariciye Vekilini, sonra da Başvekili ziyaret ettiler, refikalarına birer kart biraktı- lar, Otellerine döndüler, Az sonra Hariciye köşküne giderek Tevfik Rüştü B. ile refikasının verdikleri öğle zi- yafetinde hazır (Obulundular. Ziyafetten Osonra otellerine avdet ederek saat (16) ya kadar kaldılar. kolaylıkla ilerliyecektir. Bu gayenin ne zaman hasıl olacağı hakkında size cevap verir ve derim ki nihayet bir peygamber değilim. Ayni mevzu etrafındaki dü- şüncelerimi beyan ile ilâve ederim ki (o (Balkanlarda iki esaslı devletin bugün geniş bir tarzda anlaşmış olmaları Balkan blokuna doğru yürün- düğüne kat'i bir delildir. Düşünebiliriz ki bazı Balkan devletlerile olduğu gibi zim de ayni şekilde aktedil- miş muahedelerimiz (vardır. Bütün bunlar (o mevzubahis gayenin husulüne yardım ede- çıgırlardır.,, Gazi Mustafa Kemal “— Gazi Mustafa Kemal ile ilk defa görüştüm. Kendileri hakkında ifade edilecek sita- yiş ve takdirler bütün cihan- da defaatle tekrar edilmiştir. Kendilerini (o şimdiye (Okadar kudretli bir asker olarak ta- nırdım. Bu görüşümde ayni zamanda yüksek bir siyasi ol- duğunu da gördüm ve mülâ kattan mes'ut ve bahtiyar ola- rak çıktık. Hariciye nazırı ile üzerinde israr ede- ceğim bir nokta daha vardır ki, o da, bükümetimizle ce- reyan etmiş olan müzakeratta hâkim olan kanaat ve düşün- celerin müşarünileyh tarafından tasvip edilmiş olmasıdır. ,, Başvekil sözlerini, iki mem- leket münasebatının inkişafın- da Türk ve Yunan gazeteci lerine düşen vazifenin büyük rol (o oynıyacağını . söyliyerek bitirdi. Şimdi sıra Yunanlı meslek- taşlarımıza gelmişti. Onlar de suallerini sordu, Mösyö Veni- zelos Yunan gazetecilerine: Takip edilen siyasetin bü- tün Yunan milleti tarafından tasvip edildiğini söylemiş, bu- na delil olarak Türk bayra- ğının Atinada altmış bin kişi tarafından selâmlanmış olma sını göstermiş ve nihayet iki memleket (arasında mevcut muahedeler haricinde bir itti- fak muahedesi aktine lüzum olmadığını çünkü bunun üçün- cü bir devlete karşı taarruz teşkil © edebileceğini (o beyan etmiştir. bi- > enini emmeyen ay TÜRK VE YUNAN MİLLETLERİ , SINDA YENİ BİR DEVİR |işvizieslf Gece Bir Balo Verildi Ankara, 27 (H.M.) — Misafirlerimizin şerefine gece ziyafetten sonra Ankara Palasta çok mühteşem bir balo verildi. Baloda Mösyö Venizelos ile refikası, Mösyö Mihalâkopulos ile refikası, Yunan sefiri, Ankarada mevcut sefirler, Hariciye Vekâleti erkânı, ve birçok meb'- uslar hazır bulundular. Fethi Bey ile arkadaşları da bu ziyafette idi. Serbes fırka reisi Başvekil ilebirkaç defa konuştu, dostça hasbuhalde bulundular. Venizelos ile refikası çok yorgun oldukları için balodan erken ayrıldılar. Saat (165) o Reisicümhur Hazretleri tarafından (o kabul buyruldular. Bir saat üç çey- rek oalıkondular. O Mülâkatta Hariciye Vekilimiz de hazır bulundu. Misafirlerimiz günün geriye kalan kısmını istirahatle ge- çirdiler, Akşam saat (20,30) Anka- ra Palasta şereflerine bir zi- yafet verildi. Ve bu ziyafet Reisicümhur Hz. ile mülâkat haricinde günün en mühim badisesi oldu. Filhakika bu ziyafette Baş- vekil İsmet Pş. siyasi kıymeti çok büyük bir nutuk söyledi. dedi ki: “Başvekil hazretleri; Cümhuriyet hükümeti namına ve bizzat ken- di namıma zah âlilerine hitaben arzetmekle (o mübahi o olduğum sefa geldiniz o temennisindeki samimiyet manasını ve hökümet merkezimize vuku bulan ziyaret- lerinizin bizce bais olduğu derin sevinci hi mek sizin için güç olmıyacaktır. Ban kimseler var- dır ki, siyasette tesadüfün en bü- yük âmil olduğunu zannederler. Onlar için herhangi bir teşebbü- sün muvaffakiyet veya ademi mu- vaffakiyete © ulaşması — ekseriya insanların iradesine tabi olmıyan” bir takım hadiselerin bir araya gelmesi neticesidir. Bu iddianın değeri nedir ve ne dereceye kadar ispatı müm-” kündür bilmem, Ancak çok iyi bildiğim ve burada teyit etmek istediğim birşey varsa zatı dey- letinizin bu gece halisane tes'it ettiğimiz ziyaretleri bizim yabancı kalımş olduğumuz bazı hadisatın neticesi değildir. Bilâkis, bu ziyarete karşılıklı ve şuurlu bir gayretin ve gerçi daima güçlüksüz gitmiyen, lâkin her iki tarafça kuvvet, cesaret, ve. iman ve ikdam ile takip olunan bir müsalemet ve anlaşma siyase- tnin gayeye (eriştiğini | işaret etmektedir. Türk - Yunan yakınlaşması hakikatte Lozan konferansının toplandığı zaman başlar. Oradr sizinle benim idare etmiş olduğu- muz çetin ve güçlüklü müzakere- ler bu suretle aramızda aynca muhafaza ettiğimiz temas biribi- rimizi tanımak, anlamak ve bin- hetice uzlaşmak fırsatını vermiştir. Her birimiz kendi memleketi- nin diğer memlekete yaklaşması- mın sade faydalı değil ve fakat lüzumlu — olduğunu görmüştü Zira, bunun için mücbir bir se vardı. Komşu memleketin iyi laşılınış menfaatleri hemen noktada uygun geliyordu. Bunun içindir ki, herşeyi salim bir tarzda anlıyan ve durendişane bir dirayetle hareket eden zat âlileri Yunanistanda bir yakın- laşma ve anlaşma (siyasetine çalışmıya koyuldunuz. Bu işte bilhassa seçkin tş ortağının şim- diki hariciye nazırı M. Mihalâko- pulos ve daha başka yüksek devlet adâmları tarafından yar: dım ve cesaret (gördüğünüzü memnuniyetle kaydettim. Diğer taraftan, aziz Başve- kil Hazretleri; bu siyasetin bizde de ve fevklâde bir ze- min bulmuş olduğunu bilirsiniz. Yakınlaşma eserinin defaatle çarpıştığı güçlüklerin en çe- tin ânında bazı maddi mesa- ilin güzelce halli ihtimalleri son derece azaldığı zamanlarda bile bir itilâfa ulaşmak ümidi kavisini ve şuurlu arzu ve iradesini bir lâbza kaybetme- dim, Bu ümit ve arzuyu her fırsat buldukça da ifade ettim. Bizi, pek büyük mali men- faatlerin karıştığı meseleleri kat'i surette tesviye ederek her iki tarafça güdülen gaye- ye pek az uygun olan bir va- ziyete nihayet vermiye muvaf- fak eden, geçen 10 haziran tarihli mukavele Türkiye ve Yunanistanın gerçek menfaat- lerinin tamamile anlaşılmasın- dan münbais olan bu uysallık temayülünün ilk meyvası oldu. O andanberi, vazifeleri millet- lerinin menfaatlerine (hizmet etmek olan kimselerin en yük- sek ideali olan ve olması lâ- zımgelen sulhün azami nef'ine olarak iki komşu milletin dü- rüst ve semereli teşriki mesai- si için zemin atılmış bulunu- Sağlam ve devamlı bir dostluk, hissi tezahürler üzerine bina edilemez. Taraftarlarının belli başlı menfaatlerinin ve karşılıklı itimatlarının tıpkılığı milletleri bağlıyan dostlukların devamına ve dayanıklılığına yegâne zâmandır. Bu böyle olunca Türklerle Yunanlıların her hususta Balkanlarda ve ayni büyük -menfaatlere malik bulundukları Akdeniz havza- sında anlaşmağa ve birlik çalışmağa mecbur oldukları teslim edilmelidir. Zaten aile- lerile yüksek arkadaşının Tür- kiyeyi ziyaretlerini bu düşünce ile telâkki ediyoruz. I Bini Her İkimiz De Mefahir İle Dolu Olan Mazimizden Mağrur Kalarak Yapıyoruz.. Aziz Başvekil Uhazretleri; burada görmüş olduğunuz he- yecanlı hüsnü kabul Türk milletinin bu (duyguya ne derecede ortak olduğunu size belli edecek ve ayni zaman da burada asaletle temsil etti- ğiniz millete karşı hissettiği dos- tane temayülün delili olacaktır.K naatim odur ki, gerekeizde ve ge- rek bizim memleketimizde olsun gelecek nesiller Türk - Yunan dostluğunun sağlam ( binasın kurmağe çalışmış ve çalışacak olanlara müteşekkir olacaktır. Sizlere Ankaraya kadar ziya” ret etmekle bize bahşettikleri mahzuziyetten dolayı M. Veni- zelos ve Mihalâkopulosa bütün kalbimle beyanıj şükran etme- den sözlerimi kesmeyi istemi- yorum. Kendilerini misafir etmek bizim için hassatan bir sevinç- tir, ve burada derin saygıları- mızı kendilerine sunmakla bah- tiyarım. Kadehimi Yunanistan Reisi- cümhuru Hazretlerinin, zarif misafirlerimizin şahsi saadel- lerine, sizin ve Mihalâkopulo- sun sıhhatinize reföder, Yu- nan Milletinin taalisine ve Türk-Yunan dostluğu şerefine içerim. . Yunan Başvekilinin Mukabelesi M. Venizelos bu nutka si- ! yasi kıymeti ayni derecede ! büyük bir nutuk ile mukabele etti, dedi ki: “Başvekil Hz.; Yunan mil- letinin hükümet reisi sıfatile, ilk tanıştığımız seneyi de ha- tırlatan şahsi bir not ilâvesile hakkımda söylediğiniz ” güzel sözlerden dolayı derin min- nettarlığımı arzederim. Bu ha- disedenberi dostluk rabıtaları mütemadiyen oresanet (o bui- muştur, Bundan iki sene ev- vel beni ziyaretinize davet ettiğiniz zaman bidayette cid- di sebepler davetinize icabet edebilmek (O imkânından ben şüphe ettirdi. Maamafih kabil olur olmaz böyle bir hareketin senbolik manasını müdrik olarak dave- tinize icabette kusur etmedim. Bu hareketle Yunanistanır Lozan muahedesini arazi ista- tükosunun iki devlet arasında kat'i tasfiyesi olarak telâkki etmek hususunda azimkâr ka- rarını göstermek istedim. Filhakika bir taraftan Tür- kiye imperatorluk halinden çr- karak munhasıran mili bir devlet olmuş ve diğer taraftan Yunanistan milli vahdetini it- mam etmiş bulunuyordu. Bun- dan dolayı iki devlet arasında bir itilâf zaruret kespetmişti. Bu suretle iki memleket arasında yeni bir devir açıl muştı. Bu sebeplere binaen- dir ki buraya gelerek size sa- mimiyetle el uzatıyoruz o ve asırdide (o mücadelemiz kat'i olarak — nihayet (o bulmuştur, diyoruz. OBunu her ikimiz de bireok mefahir ve bir çok Teşrinievvel 79 , Millet Mektepleri STANBULDİ AÇILACAK. İstanbul millet mektepli 1 teşrinisani Cumartesi im büyük merasimle açılacakbı”" Bu sene açılacak dersaneler adedi beş yüzdür. Dersanelerin çoğu: Beyoğli Çatalca, ve Şilededir. Erkek ler için: Cumartesi, pazar, gi şamba günleri geceleri si 19-21; kadınlar için: Cumart€ si, pazartesi, çarşamba, şembe günleri öğleden son | 16 buçuğa kadar ders 1 caktır Etibba Odası Haysiyfi Divanı Toplanıyor”. Bir doktorla bir eczacı sında mesleki bir itilâftan ” layı çıkan hadiseyi tetkik © | mek üzere etibba odası »i siyet divanı önümüzdeki # günü toplanacaktır. İstanbul Belediyesini” 10 Ebesi Var stanbul: belediyesinin mi telif belediye dairelerinde ebesi vardır. Bu miktar şeb şimdilik kâfi gelmekte / asil mücadelelerle dolu © mazimizden mağrur kalarib İ ve başımızı yüksek tutar yapiyoruz. Bizi başka bir yol aramaği hadisatın tekâmülü sevketif tir, Ve aradığımızı ancak samimi ve kalbi dostluğu bütün zeminlerde gayet get bir teşriki mesaiye müne” olan bir yolda bulduk. Milletlerimizin ve ba kin şörk “miilötlerinin bit bize müteşekkir kala kat'iyen okaniim. Birli Balkan sulhünün ve Avr sulhünün sağlam bir istimal hını teşkil edebiliriz. Da tibadından ümitvarız. Fast Lİ itühat vücut bulmadığı gi detçe, husul buluncıya da hiçbir takdirde mevkide ez y Türkiye ve Yunanistanın mesi esaslı bir haizdir. M. Venizelos nutkum? vam ederek müstakbel Yunan dostluğundan ve yi milletinin kabiliyetinden a settikten sonra bardağı”! dırarak demiştir ki: “Reisicümhur il saadetlerine, Tk Ram, BEZ He fendi ile Tevfik R fendinin el fendinin Peri Me gerekse Tevik Rüştü 2 Ci sıhhatine o bar yorum. Türk mi bına ve Türk - Yen Gİ irfanının yn güzel bazı ” mak için bu Tiletlerder E rik ediniz. a a