23 Ekim 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 13

— İMO inci sahifeden Devam — sana inşirabı kalp verir hem de efsat ahlâkı mücib olan ahvali ma kam istihzada tezyif ve takbih eyler, İşte bu şebebe mebni biz komedyalardan olunacak isttiade- yi daha ziyade ve daha büyük balduğumuzdan diğerlerine tercih eyledik. Bu defa tercüme etmiş oldu- ğumuz «Para meşelesi» serlevhalı işbu tiyatro risale$i mütaleşsından aulaşılacağı veçhile bir müddet- tenberi sanat ve ticaretlerini terk edreek az vakit zarfında çok para kazanmış arzusiyle ellerinde bu- lunan sermayelerini Borsada Eon- du oyunları ile kaybeden ve müsh- heren familyalarının muhtaç ol- dukları ekmeğin tederihinden iz- har aczederek nihayet sürüm sü. rüm sürünen ve temami meyusi- yetlerinden naşi nefislerini kendi elleriyle telefe kadar varan biça- regânın hallerini meydana koya- rak o kıtarda bulunan ibnay vata- ni tarıki müfakime ve faraza me- cal olarak binde bir kişinin Bor- sada Kondu oynıyarak ve bir ta- kım şirketier ve bankaların hisse- lerini desise ile indirip çıkararak sahibi servet olması farzedilecek olsa o yolda kazanılan servetin namuskârane edilecek az bir tica- rete hiç bir fende tercih oluna- mıyacağını yani böylelikle kazanı- lan servet ile namus beyninde o- lan bir halka tefhiminde iba- rettir. Velhaşıl «Para meselesi» komedyasının esası namus başka para başka demek olup faideden hali olmadığı bedihi olduğundan teredmesine iptildar o kılınmıştır. Mütercim, Teodor Kasap efendinin telif tercüme bir çok eserleri var- dır. Bunlar Gedikpaşa, Manakyan tiyatrolarında temsil edilmiştir. Te- odur Kasap daima içtimai mese- leleri göz önünde tutarak bir çok sahne eseri yazmıştır. İlk tiyatro müelliflerimizden biridir. Pinti Hamit — Beş fasıldan ibaret mazhikedir. Muharriri 'Te- odor Kasap Gedik paşa tiyatrosun- Türk vatanı bölünmez bir bütündür. TAŞ BİR ROMANIN ADIDIR da oynanacaktır. Birinci defa ola- rak tabı ve temsil kılınmıştır, Sene (1290), o Teodor Kasap efendi ilk tiyatro müelliflerimizden biridir. Molyerin azayasının tesirinde ka- larak yazdığı Pinti Hamit çok temiz bir lisanı vardır. Ve müel- lifinin olgun bir tiyatro şazıcısı olduğunu gösterir. Bu eser defa- larca Gedik paşa tiyatrosunda tem- sil edilmiştir. Gedik paşa tiyatro- sunun haricinde de büyük komedi san'atkârı Doloyan birçok kerre Pinti Hamidi temsil etmiştir. Çok temiz, bir lisanı olan bu eserden bir parçayı okuyacak olursanız 1290 dan evvel yazılan bu eserin bugün bile zevkle okuacak bir şekildedir. Teodor Kasap birçok eserler lerine orta oyunu ismini koyarak süflörlü piyes oynamak hakkını kazanan Güllü Agop ile mücadele etmiştir. Hilekâr karı — Hilekâr karı, yahut Hilekârin mumu yatsıya kadar yanar. Milli dram 5 fasıl, Biri mukaddeme, Muharriri Yağcı zade A. Nuri; mercii ve mahalli furuhtu Babığli caddesinda No. 25 Karabet ve Kasbar efendilerin kü- tüphanesidir. Maarif Nezareti Ce- lilesinin rubsatile tabolunmuştur. İstanbul (Karabet ve Kasbar) mat- baası - Bâbıâli enddeninde, (1303). Bu eser birinci defaa olarak küçük İsmail efendinin idaresinde bulu- nan ( Temaşahanei Osmani Kum- panyası ) (1299) tarafından temsil edilmiştir. Yağcı zade A. Nuri ilk tiyatro müelliflerimizden biridir. Tercüme ve telif eserleri vardır. Bu eser ((nmaşa haneli osmani) de 1299 da şu san'atkârlar temsil et- mişlerdir. Ridvan bey: Hulfs e- fendi Mehmet: İsmail efendi: Ri- za Ridvan beyin sadık dostu: Ka- mik efendi &Kâmil bey: Ridvan beyin oğlu bir genç doktor: Kül- iy banyan Veli ağa: Ridvan beyin lalası: Çobanyan Ali ağa tımarha- neci:. Hüseyin (9) Saliha hanım Ridvan beyin zevcesi; Perugz ha- nım Emine hanım ibtiyar bir ke dın Nimet hanim Ridvan bey İ- kinei zevcesi Logika hanım Dei- beste kalfa Veli ağanın zevcesi Terez hanım Cemile” hanım.. Ali ağanıu zevcesi : Emelya hanım: Gülemenler — Hasan Bedret- tin, Mehmet Rifat beylerin çıkar- mış oldukıarı temaşa küllüyatının ikinci cildinin birinci cüz'ündeki «Gülemenler» OHasan Bedrettin, Mehmet Rifat Beylerin müşterek olarak yazdıkları bir piyestir. Vak'a Mısır vüstade «1226» senesinde Sa- yit civarında geçer. «Gülemenler» ulukları Haan Bedrettin... Mehmet Rifat Maarif Nazaret celilesinin rushatile — bi- rinei defa olarak kırk anbar mat baasında tab olunmuştur. İstanbul 1292 her kakkı mahfuzdur. Güle- menler facia beş fasıl. beş perde eşhas, Murat bey, İbrahim bey, EBifi bey, Aşkar Osman, kürdli, Reyhan ağa, istintak reisi, Iaver, Hasan, Seyda... Hasanın kızı Red- di, azüler. Vak'a Mısır Vüsta de «41228» senesinde Sayit civarında güzeran eder, Hasan Redrettin, Mehmet Ri- fat Beyler 'Türk tiyatro edebi * yatına çok büyük hizmetleri doku- nan iki mühim şahsıyettir. Tercüi- me ve telif birçok eserleri vardır müşterek olarak yazdıkları piyesler () Amuca Hüseyin bu piyeste oyna- yan san'atkârlardan en son ölen Aktördür o bir Anadolu çocuğu olan Hüseyin sene- lerce birçok sahnelerde çalışmıştır. tuldat sahnelerinde komik olarak oynayan Hüseyin sonraları amuca Hüseyin ismini almıştır. Yıldız sarayı tyatrosunda birçok de- falar oynayan Hüseyin bana herkesin kendisini çok sevdiğini söyledi buna sebep bir türlü İstanbul şivesi ile konuşamaması- dır. Beş sene evvel Darülaczede ölen bu san'atkâr uzun bir sefâletden sonra kendi. sini oraya atabilmiştir. Çok tatlı bir adam olan amuca Hâüseyline Allahtan rahmet di- lerim...... TAŞ (GENÇ BİR KALEMİN ROMANI 275 — Servetifünun »— 2357 . ği a ik