9 Ocak 1941 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 5

FRANKLİN ROOSEVELT Yazan: Franklin Ruzvelt Bütün dünya milletleri tarafın- dan beklenilen nutkunda Amerika birleşik devletleri Reisi Franklin Razvelt; bütün dünyaya 1939 har- binin yeni bır gsefhaya girdiğini anlattı. Her mesaj nutku ile üzerine bütün dünyanın nazarlarını çek- mesini bilmiş olan Ruzvelö bu nutkunda da Amerikanın gnanevi demokrat yolundan ayrılmadığını ve 1937 de Amerika Millet Mec- lisleri önünde söylenmiş olduğu hakikatlerin bugün icrâ sahasına çıkarmak zamanı geldiğini hatır- lattı. Son nutkundaki projeleri bir eserin mantıki neticesidir. Fakat bunları daha iyi anlama- mız için burada Franklin Ruzvelt” in hayat eserini kısaca vermeyi lüzumlu görüyoruz. » 1882 de dünyaya gözlerini açan Ruzvelt Amerika iskânının ileri günlerinde buraya yerleşmiş Ho- landalı bir ailenin torunudur. En genç yaşta iken Franklin Ruzvelt, okumadan bıkmak bilmeyen bil- mek, öğrenmek isteyen bir insandı. Pek zengiu olan ailesinin hususi kütüphanesinde bir çok yıllarını okuyarak geçirdi. Bu öğrenmek hevesi genç Franklin'i bir «Kütüp- Adnan hane faresi? yapmadı ve günün oldukça mühim bir kısmını at üzerinde, bisiklet, sandal ve yüz- mekle geçiriyordu. Bugün her iki ayağından ds muztarip olduğu hâlde Ruzvelt hastalığının müsaade ettiği balık tutmak ve yüzmek sporlarına ayni hevesle devam etmektedir ki bu onun çelik bir enerjiye sahip oldu- Eunu ispat eder. * Hearvard'ta üniversite tahsilini ikmâl ettikten sonra, 1894 te genç Franklin hukuka devam etmek üzere «Columbia Low Shool» e kaydolunuyor. Bu devirde Bayan Anna Eles- nor Roosvelt le evleniyor. Bu o- nun uzaktan akrabası ve sevimli Amerika Reisi Teodor Ruzvelt'in torunudur. Bu bayanla evlenişi Franklin Ruzvelt ile Teodor Ruzvelt ara- sında yakın bir akrabalık olduğu” nu iddia eden bir efsâne yaratmış- tır. Fakat, hakikatte eski Amerika Reiscümhuru Teodor Ruzvelt ile Franklin Ruzvelt araasındaki ak- rabalık, evlenmeden önce pek u- zaktı, Bütün bunlara rağmen Franklin'de tıpkı Teodor gibi si- yâsete giriyor ve 1910 da, 28 ya- şında (ONew-york bükümetinin ayân azâlarından biri oluyor. Bu- nu müteakip üç sene &onra Reis Woodrow Wilson onu Bahriye Müsteşarlığına çağırıyor. be Böylece Obir adam yerinde bulunduruluyor. Deniz ve bahriye aşığı o, her şeyden evvel donan- manın ekipiyle alâkadar oluyor. Ruzvelt Bahriyelilere yüzmeği şart kılan ilk Deniz Müsteşarıdır. Bu karar bir çoklarını tebessüme doğ- ru götürür amma bir bilânçonun Atlas okyanusunun beriki kıyısın- da muazzam denecek kadar bir adedin bu yüzmek bilmediği için boğulduğunu gösterir. Bu genç bazırın nazarı dikke VAS SP EPP 'E tini bir başka şeyde çekmiş bulu- nuyordu : Kontrolü altında bulu- nan deniz tezgâhlerının faaliyeti, bu fırsatla o ilk defa olarak &me- le ile patron arasında hakemlik rolünü oynamıştı. Bu rolü bugün- de o zamanki gibi bir sahada değil bütün Ameriken endüstrisi için deruhte etmektedir, Deniz Müsteşarlığında bulundu ğu 7 sene müddet zarfında Frank- lin Ruzvelt hiç bir ciddi anlaşa- mamazlık kaydetmemiştir. xx Bu esnada 1915 : 18 harbi pat- lamış bulunuyordu. Ruzvelt buna şahsen iştirak etmek niyetinde idi. Reis Wilson buna genç Ruzveltin bir donanma başında bulunmak- tan kendi vazifeleri başında bulun» ması daha kârlı olduğunu hesap ederek itiraz etti, Maamafih, Ruzvelt mühim v&- zitelerle birçok defâlar Fransa ve cepheye gönderildi. O zaman ver- diği raporlar ve o zamandan bu zamana kadar söz aldığı ve beya- natlar verdiği zamanlar Ruzvelt daima harp aleyhine olarak kal Ruzvelt nüktedan bir hatiptir : nutuklarından bir çoğunda güzel nükteler kullanmaktadır. 87 — Servetlfünun — 72316