31 Ekim 1940 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 13

icma & ÇÖRÇİLİN NUTKU 939 harbi başlıyalı beri çu sıra- larda hararetli siyasi müzakereler ve diplomatik faaliyetler hiçbir zaman bu kadar şumullü olme- mıştır. Çörçilin nutkunun açtığı mu- kaddeme ile bu faaliyetlerin bir birini takip etmesi bir takım va- kalara şahit olunacağı hissini ve- riyor. Çörçilin nutku, Laval Hit ler, petain Hitler, ve Franko Hitler mülakatlarından biraz evvel söy- lenmesi ve bilhassa (mevzuün Fransa olması Çörçilin yapılacak teşebbüsleri verdiği nutukta sezdiği hissini veriyor, Nitekim daha &#onraki vaziyet- ler bunu teyit etmiştir, Fransanın Almanlar tarafından mağlubiyetin- den sonra memleketlerinin işgali, milyonları tutan esirlerin Alman kamplarındaki fena yaşayışları ve milletin harp esnasındaki hicretin- den doğan sefalet Fransızları fena vaziyetlere düşürmüştür. Almanlar şimdi bundan mümkün olduğu ka- dar çabuk istifade etmek istiyorlar. Zira Oharp uzamak o istidadını göstermiştir. Almanların İngiltere» yi istilâ düşünceleri tahakkuk ede- memiş ve yapılan hava taarruzla- rı da İngilizleri birçok fedakârlik- lara katlanmağa mecbur etmekle beraber yıldırmamıştır. Bu vaziye- tin Fransadaki haleti ruhiye üze- rinde bir tebeddül yapması ihtimali Aimanları bu işlerinde daha çabuk hareket etmelerini intaz ediyor. Bilhassa İtalyanın, Akdenizdeki müşkül durumunu hafifletecek bir den ötürü siyasi idi. Ayni zaman- da iktisadi idi; çünkü: Uzun Sü- leyman'ın gelirini üç misline çı- karmıştı. Ama, günün birinde açıkgöz bir kahvecinin - Papaz Rüstem'in kahvesine kocaman bir radyo ge- tirtmesi, her şeyi sit üst etti. Bi- zim semiyet halkı, - biraltın ma- denine hücuın eder gibı - Papazın daha ışıklı, daha geniş çay salo- nuna akın ettiler. Bizim emektar makinanın en yakin dostu genç 309 — Servetifünun — 2306 yardımı tavizler mukabili de olda kabul edeceği tabiidir. İşte çörçilin hitabı, mihverle birleşmek istiyeceklere Fransız mil- letinin ayaklanmasını teşvik için- dir. Evvelâ nutkunda İngiliz azim ve mücadelesinden ve Fransa ile rabıtadan bahsediyor : (biz burada İngilterede Alman ateşi altında bi- zi Fransaya bağlıyan rabıtaları asla unutmuyoruz. Hürriyetin Av- rupada tekrar tecessüs etmesi, bü- tün memleket insanlarının iyi muamele görmeleri ve bu guretle bize birlikte kılıç çektirmiş olan davanın muzaffer olması için mad- deten ve manen gikı durarak mü: cadeleye devam ediyoruz.) Daha sonra Fransanın İngiliz- lerle teşriki mesailerine nihayet vererek dünya muvazenesinde Al- manya ile birleşmesinin Fransızlar için doğuracağı neticeleri tebarüz ettiriyor : (Fransanın bugün Almanların elile maruz kalacağı şey bir hezi- metin neticeleri değildir. Fransa tam bir imha hareketinin bütün merbâleierini katetmek üzeredir. Ordu, donanma, bava kuvvetleri, din, kanunlar, iisan, kültür mües- seseleri, edebiyat, tarih, anane hep si muzaffer ordunun haşin kuv- veti ve merhametsiz bir gizli po- lisin bilgili hileleri ile ortadan silinmek üzeredir.) Bütün bu vaziyetlere Fransır- ların kolayca baş eğeceklerine ih- timal vermek biraz müşküldür. Fransızlar tarihlerini ne kadar mal müdürü, Papazın on lâmbalı şâhâne radyosunun başına geçerek — «Çok şükür. Kurtulduk Oo külüstürden | Parazitten kulakları- mız gağır oluyordu.» Uzun Süleyman'ın en kıdemli müşterisi nüfns memuru berikinin sörünü tasdik etti: —- «Evet beyefendi.. Burası daha iyi! Radyosu, her şeyi mükem- mel 1.» Şimdi bizim - bir zamanlar kervansaray misâli adam g$lan - unutsslar, ihtilâlci ruhlarını ne kadar kaybetmiş olsalar hürriyet- lerine dokunacak ve kendilerine hükmedecek bir duruma gala razı olmıyacaklardır. Onun için Çörçi- linde nutkunun şonunda arzu etti- ği gibi bir kıyamın olmasını bek- lemek yanlış bir düşünce olmaz. Şimdiki siyasi mülakatların mu- kaddime teşkil ettiği sulhun harp bitirilmeden temin edilmesine ça- lışılması, ilerde Fransanın yardı- mını temin edecek bir düşüncenin mahşulüdür. Böyle bir sulhun kati ve devamlı olduğuna hükmetmek biraz müşküldür. Çörçilin nutkundan da anlaşıl- dığı gibi, bugün, Almanya İngil tereyi iatilâ plânını hemen tatbik edemiyeceğini idrak etmiş bulunu- yor. Zaferi temin için başka yol- lardan gitmek ve başka kombine zonlar bulmak lâzımdır. Bunun için de lIapanya ve Fransa gibi devletlere müracaat ile yardımla- rını temin eğmek mecburiyeti var- dır. Almanya şimdi bununla uğrs- şıyor. Çörçilin Fransızlara : Biz İngilizler şa anda sizden istediğimiz şey nedir ? sizinle pay- lagacağımız zaferi kazanmak uğ- rundaki gayretlerimizin ortasında sizden istediğimiz bize yardım ede miyorsanız hiç olmazsa engel çi- karmamaklığınızdır.) diye hitabı acaba Fransadaki devlet adamla- rını takip ettiklerini yoldan çevi rebilecekmidir? Cevdet GÜVEN kahvemiz, gençliğinde iyi günle” görmüş ihtiyar dilberler gibi müş- terisizdir. Otuz santim paçalı pan- tolonuyla şımarık garson, eskisi gibi zevkle bağırmıyor. Patron Süleyman dişierini yaptırmak için Erzurum'a gitti, Ve.. cemiyetimizin paylaşılmayan mi rası,. Şimdi, sevilmeyen aptal ço- cuklar gibi mavi pazarlarile, yine eski yerinde - yeşil çubalı masa- nın üzerinde - küskün durmaktadır. Şinasi OZDEN Radyo. O |