2 Nisan 1931 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 6

218 UYANIŞ Opera ve Operet bahsi — M. A. Feridun B, Ef. nin mülâhazalariı vesilesile — #Uyuruşamı geçen nüshasında çıkın bir yazı, bir wüddel, evvel bizde de aporu ve üperei teşkili İzm olduğuna dair yazdığım müsphabeye Lemus ediyor. Parışmak zevkinden maliram olduğum. muhterem muhulabım Mehmet Adil Feridun B. Ef, sin mevsun gösterdiği alüken ve ileri sürdükleri mülühaznları, tekrar bu balişe dönmekliğime Bundan dolayı kendilerine rtiteşekliirim, Fetidün B. Ef, bizde de Kizin Oldngn hekkindaki kannitime, iştirak ediyor. Hiç değilse bü arzuyu yerinde buluyor, Ancak, bun gecikmiş bile olduğu noktasında benden ayrılıyür, Ve henüz buzlünkü Garp tisikisinin iptidai şekillerini bile kavrayamamış, ssrlardanberi dedelerle hafızların çeyrek sesli—yekahenk— hay ve huylarının müsekkin tesirile uyuşmuş olduğumuzdan, bi uyuşuk Tüktan usanan bazı kimselerin de selâmeti «Zencilerin cazband zırltandaz bulmak sarabetini gösterdik. lerinden bühasderek, «Yüzbinleree kişinin anlayış ve dinleyiş zevklerini yoklayımz... görümünüz ki ekserisine hâkim olan ya Tatavla hora, ve Çip abetrri ve yalmtı da Küğülbane nağmesidir.. diyor, Bu orada kudretli besteleri doğurmak İçin vüksek ve kuvvetli giftelerin de mevent olmadığını, bu yok- luktan istifade edilerek tali bir kıymeti bile haiz olmiyün sözde bestekârların malâyüni birkaç misrii ya- yık bir üslüp, ezik bir edaile bestelediklerini ve sesiuri terbiye görmemiş kimselerin zevkeizlikte kaillerine taş çıkartacak bir imeharetle okuduklarını kaytederek, gözlerini gü netice ile bağlıyor: #Öpera ve operetten evvel ciddi, himmet sıhibi ve san'altan allar zevatın Egbabikehi üyküsündan uyanmak. çalışmaları, iyi kötü mevcut. ölan konservalnvanı haldekinden duha çok islâh etmek ve Garp tekniği ile bestekârlar yetiş tirmek için lâzım olan her türlü şeyi vupmaktır. Ve illâ yerimizde saymak gerek !» Yazıda dala etrafbon tesbit edilen bu mülühaza Tarı, şöyle bir araya topladıktan sonra, gözden geçiri- yorum ve biran için hepsini varir görem. bile, bu — vesile old. teşkili wwe itilmrile öğre in ve opere vaziyeti, memleketimizde Operu ve öperer teşkilinde beklemeği icip ettirir mahiyette değil, bilâkis buu teil etmedi istilmmn ettirir amahiyelte buluyorumu. Ortaya. atılan bu mwülihasalar, anonk evvelki yazımda lfesbii elliğim fikrin, biran evvel inhakkulk hönee sahasında carlandanlmasnı temin husuaında, derhal harekete geçilmesi için sebepler olalmilir. Gene Feridun B. EL min cümlerile «Yüksek hislerin yüksek musikinin iki ehemmiyetli enbesini teşkil eden ifwlesi olan Opera ve operet bişe de teşekkülü, yalnız dinleyiş ve duyuş zevkine İstinat wlepek söylüyorum, berhalda Şark runesikikinden kat Kat kudretli olan Garp tük kisinin yüksek vederin zevkini derece derece, safha şafl, İlkin ruhuna aşılamakta, bunün mali deriden teheyyüçle kavmıyıp yükselimesitde en bivük rolü öymüyacaktır. Bu öyle birşeydir ki, temdillere gilecei olanlardan bir kısmı, evvelâ zevkulması, biraz yedir. gasa, sıkılsn bile tevali edecek temsiller, iizerinde gayri ibliyari tesir yapacak, dinleyiş ve duyuş #evki belirecek, artncak, inmkisnl edecektir. Du arada operi ve'operehte musikinin temseille birarada, ve karışık ölmesi da, anlatış ve duyraşu koluylaştımcak, ruhta bu sevki, meselâ herlimigi bir konsenlekinden dalın sülületle tebürlir eltirecektir. Ve bu zevk git gide 'bu iki kanaldan yayılı, urünileşdook, Tatavla orası, Çırpncı eni, Kâirılhine müğmesinden alının zevk casband inhimeki de itidal haddini artık geveiniye- cektir. « Ümümilesecek », <idül hade dini geçemiyecektir.» dedim. ilâve ewieximz «Mümkün oldüğu kadari» Çüpkü, utmümun zevkinin yekpmre bir halde ayni hale gelebileceğine ben kali yet inanmam, Hafta, bunun musiki hayli esaslı, hayli ilerlemiş olduğu Avripmla şamil surette olduğunu inarmış değilim. Nihuyet bir nisbet duiresinde çok ve ya az denilebilir. Tobi, bizim burünkü vaziyetimize güre, kat kat farklı bir nisbet, Yoksn, vüökenk müsikinin zevkine varamiym- eak ve kulaklarının basit, alelâde ve İmtin bayağı yayil azalacak, azalacak», Fünü törbivesinin bili 4 i