26 Mart 1931 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 10

No. 1806—121 Bizde SERVETİFÜNUÜN 207 pera ve Operet Mehmet Selim B. ET. ye, « Uyanış » an bu haftaki nüshasında « Bize de opera ve operet lâzımdır » serlevhalı makalenizi bir hamlede, yutar gibi öküdüm. Yüksek hislerin ifadesi olan «Yüksek musiki» nin iki ehemmiyetli şubesini teşkil eden opera ve operetin bizde de teşekkülünü istemenizi beğendim)... fakat bunun gecikmiş bile olduğunu söylemenizi — affımza güyeniyorunı — haklı bulmadım. Çünkü... Beyefendi; bugünkü teknikman Garp musikisinin ancak iptidai şekillerini bile kavrayama» mış ve asırlardanberi dedelerle hafızların çeyrek geli — yekahenk — hay ve huylamnmn müsekkin tesirile uyuşmuşuz... Ve bu uyuşukluktan ousanan bazı kimseler de, gariptir ki, selâmet çaresini zenci- lerin cazband zırıltısında bulmuşlardır. Sarhoş bir zevk, hayvani bir hisle birbirine sarmaş dolaş olan dişili, erkekli bu bir sürü itsanın içki tesirile mestii raksan, cazbandı, asrın sikisi telikki ederek san'at zevklerini bu bozuk zırıltıya göre ayar etmelerini bir deteceye kadar da mazur görmek lâzım geliyor, Çünkü musiki gevkindeki bu düşkünlüğe «Milli ve asil hiç bir heyecanı, düvguyu ifade etmeyen» dedeler mnsikisi sebep olmuştur. Divan edebiyatının tasallutırdan kurtulur Kurtak maz yenilik tarafları zevat Garp edebiyatından örn- ekler alarak güzel ve ümitli eserler vermişlerdi. Fakat bügün <Elme'na fi batnşenir. dedirtecek taşsluklar, daha doğrusu zevkinin selâmetini kaybetmiş bir nesil türemiştir. B#debiyat ve musiki, başbaşa yürüyen, iki kardeş #ni'at olduğunu ünzarın, edebi zevksizlik bunaldığımız şu sımlarda, musikiden fazla bir şey beklemekte huklı olamayız. içinde Kudretli besteleri doğurmak için yüksek ve kuv- vetli güfteler yök. Ve bu yokluktan bil'istifnde, tali kıymeti bile haiz olmıyan, sözde bestekârlar malâya'ni birkac mistaı, yayik bir üslüp, ezik bir eda ile beste- liyorlar ve sesleri terbiye görmemiş hafızlarla hatun- lar da bunları, zevksizlikte kaillerine taş çıkartacak bir meharetle, okuyorlar... Ve arada zevkimiz malıv- olup gidiyor. Memleketimizde, ransiki anlayış ve dinleyiş kabi- liyetlerini <Baclısların,«Mozarts ların Beethoven»lerin, «Sehwbert» Terin, <Ohopinslerin, «Liszt» lerin ve hattâ «Yazners in yüksek san'atına uydurabilen mümtaz bir snf vardır. Bunlar da muksiki ihtiyaçlarını ara sira şehrimize gelen meşhur solistleri dinleyerek, bazan da Teşkili mevzuu etrafında bir mülâha za İstanbul, 12 Mart, 193) radyo ve gramofon ile ve bir kismi da bizzat meşgul olarak temin ve tatmin öderler, Fakat bunlar bir âkalli kalil hükmünde kalırlar, Asıl muazzam hulk kitlesi,bu hususla pek yaya kalmıştır. Yüzbinlerce kişinin anlayış ve dinleyip zevklerini yoklayınız,.. görürsünüz ki eksorisine hükim “olan ya Tatavla horası, ya Çırpıcı ahengi ve yahut dü Kâğıtlane nağmesidir. Bu şevksizliğin en bariz nü munesi, şehrin en işlek enddelerini velveleye veren, gramofoncu mağazalarndır. Ve bü dükkânlürdan müs sikimizin gündelik vaziyetini anlamak mümkün, senelik bilançosunu yapmak kabildir. Fakat, bilemem kâr ve zarar hanesine ne yazmalı Bence bu san'atsızlığın en mühim âmili, ilmaldir. Ruslar, bur sahada epi geç medenileşmiş olmularınaı rağmen, bugün başlı başına bir san'at sahip olmuş» lürdir. Netice: Öperi ve operelten evvel gidi, himmet sahibi ve san'attan anlar zevatın Behabi kehf uyku sundan uyanarak çalışmaları, iyi kötü mevont ulan konsüryatuvarı haldökinden dalın çok islik etmek ve Garp tekniği ile bestekârlür yetiştirmek için, izi olan her türlü şeyi yapmaktır. Ve ili. yerimizde saymak görek ! Gryahi hürmetlerimle Mehmet Adil Feridun « Uyanış » in evvelki halta ihtişar eden nüshasndeki müsa- İhnboye tomas eden hu yazıda tesbit olunan mülkhaza etrafında Mehmet Selim B.in mmüsahabesi, gelecek nüshamizda çıkacaktır. Artur Şnabelin konserleri Alman piyanistlerinden Artur Şnabel, İstanbula gelmiş, «Fransız» tiyatrosunda iki konser vermiştir. Program, Şubert, Brames, Betoven, Mozari gibi büyük bestekârların eserlerinden tertip oluumuştu. Artur Saabelin iki konseri de çok rağbetle karşılı» mıştır, Titta Ruffo, İstanbulda Meşhur büriton Titta Rufte, şehrimize gelmiş, Nevyark «Metropolitan Howse» dan «Mme Yonne Darler im iştirakile “Fransız» tiyatrosunda birçok güzel parçalar tagarmi etmiştir. Piyanoda <Fierre Sirotar rolukat ediyordu. Titta Rulfonun tagannisi, dünyanın ber tarafında olduğu gibi İstanbulda da çok takdir edilmiştir. i