21 Kasım 1929 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 7
No. 1736 -5l Cengizin şehzadelerini okutan Tata Tungu baş kesip içeri girmiş, sağ eli gögsü üstünde, sol eli anlında durmuş. Bir dizini yere vurmnş, <Emrettiniz, geldim» demiş;» «Davamız var, gör demişler. Tata Tungu yavaşça söze başlamış: — Uzak Şark'ta ("| hanlar sarayından geliyorum. Ben ne ozan (2), ne şamanım. Güzel sözleri bilemem. Biraz okumuş uygur kişiyim. Geldiğim yerde yaşı- yan eski «hanların milleti» (*| daha kendini tanımaz. Dört yüz milyonluk bir Budun (4) adını daha öğren- memiştir. Okuyup yazmış kişiler arasında memleketin amılan, söylenen adı Çon Kue'dir. Çon Kue, orta hanlığı demektir. Hani milletin öz adi? Neden Çin milleti değil, Uzak Şark'lının buyruğu bir vakitler Altın hanlar elinde idi. Yarın Cengiz uruğunun fi| kapı kullarına geçer. Ona aslını sorunuz, «Orta İl» der, Budununu sual edin, «Hanların milleti!» cevabını verir. Şark'ta bu türe eskidir. Henüz kendi benliğini bulamıyan büyük ırklar, içlerinden taç giyen, tahta oturan bir kişinin, bir hanedanın adını taşirlar. Dev- let büyük bir oymağın (“| çevresinde toplanmıştır. Kağan her oğluna bir yurt verir. Burada yaşıyan halk, bütün iller, oymaklaronun «Ulus» ufi| olur. Sözünü yürütür, gider. Yüce Türk milleti böyle de- ğil miydi? Anadolu yaylasında Selçukilerden sonra devlet tahtına oturan hanlardan hiç biri ırk birliği fikrine sahip değildi. Rum Selçukileri, Danişment oğulları, Karamaniler, Tekeli oğulları, İsfendiyarlılar, Germiyanlılar, en sonra Osmanlılar hep Asya'dan Çin smırlarından taşıyıp getirdikleri uruk, oymak dava smı güden aşiret adamları idi. Asya hanedanlarını doğuran hatunlar kimlerdir, bilir misiniz. İşte sizler, kutlu, devletli kadınlar! Tata Tungu biraz durdu. Sonra tekrar dizini yere değdirdi. Sultanlara alkış verdi. Döndü, altın hanların anasına hitap etti: — Ak dağın uyku bakışlı maralı! (4) Dört peşli eteklerinin üstüne altın kemer bağlamışsın. Mücevher taç ta istersin. Yeşil yurdunun bulutlu dağlarında tabiatin haznelerini dolduran kızıl sihirli madenin beyaz adını nesline verdiğin için ruhunun bahçele- rinde gurur çiçekleri açmış. Senin neslinle döğüşen başka bir Türk, yahut bir tatar ordusu öz dilinde Pulât demek olan Lâu adını taşırdı. Onun çelik gu- rurunu doğurduğun Altın han'ın kızıl alevi eritti. Fakat Timuçin adını senin esir (9) verdiğin bir aşiret (iJ.Xöön Çin'de Kobilay'ın tesis ettiği Moğol hanedanına verilen at. (2) Ozan - şair (8) Hanlar- -Çin' de hükümet eden beş sülâlenin aldığı müşte- rek isim. Han sülâlelerinin en eskisi kablelmilât 202 den 25 e kadar devam etmiştir. (4) Budun - halk, millet, ahali. (5) Uruk -aile, evlât ve ahfat. (6) Oymak - kabile, aşiret, şube. (7) Ulus - İlin büyüğü. (8) Maral - dişi geyik. (9) Mogol rüesası çocuklarına harpte esir ettikleri düşman beylerinin, kumandanlarının atlarını verirlerdi. Cengiz'in asıl ismi olan Timuçin, bu tarzda konulmuş bir attır. Cengiz anasının karnında iken babası İsugi Baturbahadır büyük bir mücadelede Altın hanın müttefiklerinden Timuçin isminde bir aşiret reisini esir etmişti. /Blouch&. Camiüttevarih. Gip tabı. S. 297./ UYANIŞ 825 beğinden alan Cengiz ne yaptı? İki madeni de kırdı, parçaladı. Kobilay (/) ın Hanbalık'ta yükseltiği Çin mabedinin eşiği senin sarayının ankazile yapılmıştı. Bu niçin böyle olmuştu, bilir misin? Sen bir hanedan doğurdun. Ondan bir altın uruğu, bir ordu, bir dev- let e Fakat bir millet çıkmadı. Taç senin hakkın değild Sali Tango Hint sultanına döndü, alkış verdi: — Yeşil kuşlar memleketinin devletli melikesi ! Neye gök yüzünden indin? Sen göklere yakışırsın. Nepal (2) da zümrüt tahtın kurulduğu Gori Sankar tepeleri dünyanın en yüce yurdu olduğunu (#4) dür- şünüp te «Ben gök kızıyım» diyorsun. Sen Kanna- mitler denilen güneş oğlunun ırkından yetiştin. Taç, urun sahibi doğdun (4) Eşin de o nesildendi. İzdivacın bir aşk neşidesidi ki, onu gökte çenkler, erganunlar çalan Hint şairleri vücude getirdiler, Güzel Maya! (| Sana Sakyamuni (4) yi kim verdi? Onun taptığı yokluk mu? Senelerce (o doğurmadın; bir gece altı ışıklı bir yıldızın pembe inci rengindeki ziyasından beyaz bir fil çıktığını, uzak mesafelerin ka- rından sana doğru gelir gibi olduğunu uykunun içinde gördün. Yıldız göğsüne yığıldı. Uyandığın zaman ne kadar sevinçli idin! tan yerleri açılmadan sihirli bir ziya dünyayı sardı. Dağ başları birbirine dokundu. Bütün dalgalar uyudu. Derinliklerden yayılan bir esim yel bütün yer yüzünü dolaştı : (| — Bekleyiniz, dinleyiniz! Buda geliyor, dediler, Oğlun doğdu. Fakat ondan bir kast (4) bir Kışatriyajf?| türedi. Üzerinde Tanrının izi olmadan bir yokluk, bir d zuhur idi Bir millet zuhur etmedi. Taç vi hakkın değildir! Tata Tungu yine durdu, Çin sultanına döndü. Ta- puğ 2 yapıp alkış verdi: pekler memleketinin melikesi! Sen doğduğun ufüklarda esatirin yabancı bir inkilâbını yaşıyan bir anaya benziyorsun. Hint Peygamberi Manu'un kitab- ında Çina denilen bir sema ailesi Batıda bir yerden kal kar; uzak Şark'a doğru gelir.Önlerinde Foe adını taşıyan bir mezhep ulusu vardır. Yürür, yürür, senin yurdana girerler. İsterler ki göktanrını kaldırsınlar, yerini Buda'nın boşluk dalgalarına atsınlar. Memleket dinini verir, Fakat Tanrısını vermez.. Hintten gelen Buda Çin'de çinli olur. Eski Çin dinlerine karışır. Sen yine göğün oğlunu doğuvursun.Aslın nedir gök kadını! Bana söyle! Seni Şamanlara sordum. Bilmediler, Vedaları, — Devamı 829 uncu sayfada — 1 Kobilay-Cengizin torunu; Çin'de Yoen hanedanını tesis etmiş 5 “Nepal - Şimali Hindistan'da müstekilen idare olunan bir Si Gori Sankar - Himalaya dağlarının en yüksek zirvesi. 88359 metre irtifaindadır, Kürrei arzın en mürtefi noktası budur. (4) Urun-Türkçe; teşrifat makamı, taht. (5) Maya-Buda'nın anası. ig SM -Büdizm dininin müessisi olan Sidartagomta'nın maru (7) Buda” nın doğması Hint efsanelerinde muhtelif Mm bürünmüştür. Y ukarıki efsanenin bütün tafsilâtı için bakınız paul de Leusse. Etude d'histoire ethnigue, C. I,K. 2,S. Mi. (8) Kast-Hint ahalisinin ayrıldığı sınıflar. ln Lef denilir, gel Kiaştriya-İkinci Hint kastına verilen isim, Asker ve asiller em i lil Tapug-Türklerde vaz'ı tazim. Büyük bir adam önünde iğilmek
