14 Kasım 1929 Tarihli Servetifunun (Uyanış) Dergisi Sayfa 9

, Ne. . 1735— 50 UYANIŞ üstekil Ressamlar ve Heykeltraşlar Birliği ne yapmak istiyor ve memleketinden ne bekliyor ? Muhterem İstanbul halkına ve Belediyesine : Türk plâstik san'atının inkişafı için yarım asra yakın bir zaman evvel bir asarı atika müzesi ve bir de onun yanı başında, yetişmesi arzu edilen genç türk e ilk istikameti ver- mek düşüncesiyle şimdi Akademi denilen senayii yy İM inşa edilmişti. Bu mekte sl o zamandan beri, eyi çalı- şanlar yetiştiği halde çok gariptir ki ne bu San'at ii nede ep ve mütefekkir geçinen kimseler milli veya ecnebi am'at eserlerinin asilip teşhirine yarar bir galeri yaptırmak lüzu- munu yet lendi Işığı yukarıdan gelen bu basit dört dı- var bir milletin seviye ve terbiyei fikriyesini gösteren en büyük mektep ve mabettir. Her medeni şehirde Belediye, Hükümet halk tarafından yapılmış müteaddit san'at sarayları ve galerileri vadır. «Chantilly» resim müzesinin bir salonu Paris civarında «Yalnız Pariste hükümetin ve Belediyenin resim ve Heykel teş- hirine mahsus on beşi mütecaviz sarayından başka halkın açtığı daimi resim galerileri elliye yakındır.» Halkın arzusunu ve düşüncesini bagıran gazeteciler son zamanlarda tiyatro ve musiki konservatuarlarının eksikliğini çok ciddiyetle hissetmektedirler. On beş yirmi seneye yakın zaman- açılan resim sergilerinin yegâne münekkitleri olan bu gazeteciler neden acaba bu mühim eksikliği bir kerre olsun ya- kından alâka ile ileri sürmemişlerdir. Belki yanılıyorum, fekat bence bu ihmal çok haklı olarak şu zihniyetten doğmaktadır : danberi Resim serğisi bir ticaret sergisidir; orada yarım tahsilli ol- dukca müsteite bir marangoz, bir demirci ustasının muayen ma- haretle yaptığı eyi kötü işler gibi resimler; zevkini fazla serve- tine medyun kimselerin evlerine asacağı çerçeveler satılır. İşte on beş seneden beri Galatasaray lisesininde mektep için bile muvafık olmayan ışığı bozuk resim dershanesinde ısrarla açılan sergiler olsun, kâlı türk ocağında kâh her hangi bir kulübün dıvar- ları pencere ile dolu salonlarında açılan sergiler olsun, mâalesef bir resim sergisinin mahiyetini ancak yokarda arzettiğim veçhile (bir mobilyeci magazasında olduğu gibi) resim satmak için açılmış bir ticaret sergisi olarak tanıtmıştır. Bir muallim para kazanmak için okutmaz okuttuğu için para alır. Bir san'atkâr aktör para için bi sam karnını doyurmak için fırçasile düşünmez. Bu mesleklerde yalnız para kazanmak hursile çalışanlar irfanın en k düşmanıdırlar. San'atkârlar, bir ideal âşığı hastalarıdırki halk onların kalbile yaşar, buna mukabil halk bu hastaları kendi servetile ler Maalesef; yene eseri ihmalolarak, şimdiye kadar biz türkler ta- rafından ecnebi memleketlerde hiçbir güzel san'at sergisi o açıl- öynamaz, bir res madığı gibi, harp zamanında Almanların açtığı sergi istisna edi lirse hiçbir millet artistleri memlekette sergi açmağa davet edil memişlerdir. .Bu meyanda zikretmek lâzimgeliyorki altı aylık mazisi olan birligimize şimdiye kadar üç dört ecnebi millet san atkârları mürcaat ederek memleketimizde bir güzel san'at sergisi açmak arzusunu göstermişlerdir . Fakat muayyen şeraiti haiz hiç bir yerimiz olmadığı söylenerek bu kiymetli hareket tehir edilmek mecburietinde kalınmıştır. man zaman çok haksız olarak iirülerek ittiham edildiğimizi çok yeisle görüyoruz. Unutma- malıdır ki: pek büyük işler beklenen biz Ressam ve He keltiraslar her birimiz altmış yetmiş liraya resim dersi göstermekteyiz. birşey yapmadığmız ileri Bu halde iken altı ayda biri Ankarada diğeri İstanbulda olmak üzre iki sergi açtık. Çok para sarfiyle vücude gelen bu sergilerin gördüğü ihmal ve alakasızlık şevkimizi kırmamış, fakat bizleri maddeten çok sarsmıştır. Atelyesiy ve parasız san'atkârlar memle- ketinde yapılacak san'at eserlerinin ecnebi işçilerine yapdırıldığını şimdi olduğu gibi acı ile seyretmeğe mahkümdur. Maarif vekâleti hesabına Avrupada tahsil gören “genç türk san'atkârlarının teşkil ettigi (Müstekil Resssamlar ve Heykeltiraşlar Birliği) kendi sahasında daha esaslı çalışabilmek için her şeyden evvel büyük san'atkârmız vazifesini «mimmar Sinan» namına galeri ve resim sergisi binasi görebilecek mütevazı ve modern bir bina yaptırmak üzre bir komisyon teşkil edecektir.Memleketce maruf zevatıkiram tarafından teşekkül edecek olan komisyon başta Büyük Gazimizin ve bütün vekâletlerin, İştanbul vilâyetinin, Şehremanetinin ve Evkaf müdiri- yetinin maddi yardımlarını rica edecektir. Bu suretle memlekete ve Birliğimize her şeyden evvel lâzimolan galeri hiçbir bütçeyi yorümemize mani olan en büyük sarsmadan vücude gelmiş ve hail yıkılmış olacaktır. Paris Me resim ve heykel müzelerinden ETİT PALAİS .. «Mimar Sinan galerisi için muhterem şehreminimiz Muhiddin Beyefendiye de Taksim de yapılması mukarrer tiyatro binasının yanı başında yahut Sultanahmet meydanında bir arsa tahsisine delâlet buyurmalarını ayrıca rıca edeceğiz Müstekil Ressamlar yn Birliği Rei Muhiddin gebiti