1 Ocak 1931 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

“ Liberalizm" lizriysel elzem olduğu babında" “On alinicı fasıl : Halbuki devlet. kayis olmale Güçlü “seviliheğe Omiühtaçtir. * Va- iyi sadâce | devletin bakası için elzem olan şeyleri talep eden bir devlette yatandaş de çstver> Ohu bir! Romalı veya “on yedinci vasirda yaşıyan bir Fransız# gibi sevmez. Bu, bitmiştir. © Bunu” 7 Geklerieğihiz; Bunun işe uygun olacağını artık hiç zannetmeyiniz. Onu başka türlü sever, isterseniz tersine sever, fakat her halde derin o bir muhabbetle sever. Memleketini sevmek var, . dev- leti sevmek: var. İnsan memle- ketini anana, hatıra birliği, . dil birliği, âdet. ve - tabiat . ; birliği sebeplerle sever. Devlet. ise ta* rihin © muayyen: bir devresinde din saikasile “sevilir. « Çoktan- beri" “başlamış ' olan": diğer: bir devir esnasında ise 'minnettarlık saikasile sevilir. Bundan “sonra ise devletler vatandaşlara temin ettikleri hürriyet, refah, fikri ve manevi . huzurdan (mütevellit minnetdarlık — sebebile ( sevile- cektir. Binaenaleyh istipdat yapmak -çok. zekice bir iş değil mi? dahilde yabancılar yaratmaktır. Dikkat ediniz ki, bunun ak- sine olarak, 'bir Devlet dahilin- de hürriyeti tatbik etmek fütu- hatı kolaylaştırmaktır. Ben fütu- hatı sevmem, «fakat bunu söyli- yorum, zira hakıkattır. Amerika müttehit Cumhuriyetlerinin: iste- dikleri kadar tevessü edebi cekleri doğru ise sebebi, iptida kuvvetli olmalarıdır. Fakat fü- tuhatını kolayca tevsi edecek- leri doğru ise, bunun diğer bir sebebi de şudur ki, hiç bir adam için, kim olufsa olsün ve eski vatanına ne kadar merbut olursa olsun, dünyanın en ser- bes Cumhuriyetinin serbes bir vatandaşı olmak ağır birşey de: n neye teessüf ede- nokta: nazarından çok şeylere.. “İlk dakikada yara çok derin olacaktır. . Fakat ça- buk kapanacaktır. Zira adam şerefi - ve vatandaş : hürriyeti moktai nazarından, * teessüf ede- cek hiç bir sebep olmıyacak ve Amerika vatandaşı olan “kimse bilâkis daha iyi bir mevkide bulunacaktır. Bu sebepledir ki istibdadın köhne çamurlu yollarında çirpı- nan milletler, istibdat fütuhatı kolaylaştıran ve hemen hemen mazur kalan cazibelerden hiç irini haiz olmadıkları için bü- yümemeğe ve sonra, kendi içer- lerinde yabancılar yaratmak de- irtikâp ettikleri ve Dev- letin sinesinde Devleti sevmiyen adamlar yarattıkları için, zaifle- meğe ve inhitata mahkümdurlar. Ve nihayet böylece zafa ve in- hilâla uğradıktan sonra açgözlü, mahir veya talihli bir veya bir kaç galibin kurbanı olmağa mah- kümdurlar. İşte bunun içindir ki, son tahlilde, liberalizm adalet icabı merhamet icabı, içtimai hakikat icabı olduğu gibi, nihayet ayni zamanda vatanperverliktir. Mu- asır zamanlarda — liberalizm ve vatanperverlik birbirine karişır. Liberalizm vatanperverliğin ta kendisidir. Daima böyle olma- miştir; hayır. Zaten liberalizmin üzerine saldıranlar da bu vazi: yeti suiistimal ederek memleke- tin manevi birliği namına ve 1650 modasına“ göre bir vatan- perverlik Damına ona hücum “ediyorlar. Ancak “büğün vatan- nedir luharri n Devlete libera'lik şperverlik münhasıran içinde #iümkündür. “Muasir istipdat fikri bir Gir- |ka namına, bir hırs veya men-| Jfaat grubü namına, bir sendiki Bamına' Devleti; idaresetmek ve İdare“ edilen memleketin “umumi menfaatini feda etmektir. Biyax önüleyli; 7 #deta” İzârulı ölarak, | vatanperverliğin tam #ksidir. Sadec ferdi nazarı dikkate alır gibi görünen liberal intiküresi ise, iptida fırkrlerm ve sendika-| İarın © haricinde © mevki (aldığı için, onların fevkinde olmasa bile, * onlardan mümikün olduğu kadar uzaktır. Ve ohlâr bu mef- küreden” büsbütün başka “şey- lerdir.“ bünun * içi, Ve sonrada liberalizm" vatandaşların “dünya- daki her” Devletten deha'hür olacakları; : ve bundan. dolayi daha: rahat | yaşayacakları. ve binaenaleyh. “derin bir minmet- tarlıkla,.. derin bir; mubabbetle sevecekleri bir. Devlet - yapmak gayesini <takip «ettiği “için bu mefküre eski tab'a veya vatan- daşın * Devlete karşı istipdat içinde beslediği sadakatı hürri- yet “ içinde “ihya” eylemektedir, - ve böylece; zamanımızda lâzım- gelen ye “mümkün olan biricik şekil de vatanperverdir, ve hulâ- setülhulâsa, «vatanperverliğin ta kendisidir. Ben biliyorum: liberal oldu- um. için-mi vatanperverim, yok- sa vatanperver olduğum için mi liberalim. Hiç şüphesiz'kendi “Kendimi sevdiğim için Jiberalim, “çünkü, memleketimde, “devlete ihtiyacı olan herşeyi. verdikten sonra, fikrime, hârskâtıma tamamiyle âkim “olmak, * bedeni, mahevi faaliyetimi serbesç inki- şaj ettirmek isterim; fakat ayri zaniandâi memleketimi sevdiğim için de liberalim, çünkü memle- ketimin «vatandaşlarına “misa- firperver , olmasını, yaşanılacak ir memleket olmasın. hükü- metin orada sevilmesini, çokşey isteyen, müşkilât çıkaran, sağa sola emreden bir. âmir“değil, yolun. tarlanın. ve hududun alel- âde müteyakkız bir muhafız ad- dedilmesini isterini. Hiç şüphesiz memleketimi, benim kardesim olan ahalisini itiyadatını, an'analarını, hatırala- rını, güzelliklerini, ve büyüklük- lerini sevdiğim için vatanperve- rim, fakat aynı zamanda şu'se- beple | vatânperverim 'ki benim memleketim hiçbir suretle adam hakları memleketi değilse bile; hiç olmazsa onları ilân eden memlekettir. Ömrümün müteba- kisi için çok “derin bir. surette vatanperver olduğum halde, mem leketim hürriyet | prensiplerini terkettiği zamnn daha az vatan perver olduğumu hissediyorum; bana âit olan ve diğer memle- ketlerde hürmet gören haklara tecavüz ettiği zaman, gayrı ihti- yari olarak, kendimi daha az vatanperver hissediyorum. Muhteris — tarafdarla © mu- hat dar zihinli Obazı (omuh- terislerin © menfaatine olarak Devlet, umumi menfaate biç bir faydası olmaksızın, hatta ümumi menfaat zararına beni izaç etti- gi, endişeye düşürdüğü, : beni tezlil ettiği zaman daha az va- tanperver olduğumu . hissediyo- rüm ve daha genç, itiyat bağ- larile memlekete daha az bağlı bir adamın ayni şerait dahilinde az zamanda nihayet büsbütün anderverlikten tecerrüt 'ede- İçin hazırlanan istatistikler Ziraat müdüriyetinin 1930 se- mösi (istatistikine Bazaran İzmi »Küsadi | mintakasında Afyonka- rahisar, Sındıklı ve Dinar kaza- Yarı Kariç olmak üzere kabili zer ayazl miktarı 27.252,478- dönüm, orman ve çalılık 17,855,155 'dö müm, bağ ve zeytim vağaçlari hali'axaği | 5/756,014 dölünü, zi“ raafa elve — arazi 24,879,901 Buüların nümdür Odada Vergilerin tetkiki Ticaret ve sinâyi odası met tisi buğün öğleden “ #örira içtima edecektir. Meclis bugün de ve- kaset ve intikal vergisi “ile ka- zanç vergileri hakkında ürüze- köratta bulunacaktır. Okuma odalarma gönderilen kitaplar Mâzrif vekâletinden şebrimiz Maarif müdüriyetine gönderilen Vatansız adam namında bir ki- tap kaza okuma odalarına gön- derilmiştir. Ticaret mektebi talebeleri İzmir ticaret ve lisan mek- İtebinden 25 talebe, muallim Ra- ğıp beyin nezareti altındalidiğer üç maalliile birlikte Gülcemalle İstanbüla | gitmişlerdir. Kabataş lisesine misafir. olacaklardır. Sovyetlerletıca- retmünasebalı Şehrimiz Ticaret odasına ge- len malümata nazaran dört Tem- muz. 927 tarihinde meriyet mev- kine giren Sovyet - Türkiye ti- caret muahedenamesi Nisan 930 tarihinde fesh ve keyfiyet-Sov- yet, hukümetine. tebliğ. edilmişti. Tebliğ tarihinden itibaren 6 ay dâha altı ay muteberolan'mef- suhi-muahedename “ Teşrihiievel 930 da-bükümden * tamameki sa- kit olmuştur. Diğer taraftan ye- ni. bir ticaret muahedesi “akdı için Moskovada başlıyan ve de- vam eden müzakerat ta derdes- açtır. Bu' vaziyet karşısında müzakeratın -biran evel intacı hususuna alâkadarlar tarafından tevessül edtlmiştir. İstihbaratımıza göre Sovyet ticaret inümessilliği “ve iktisadi teşkilâtının yakında memleketi- mizde mübayaata başlanacaktır. Orman idare- lerini teftiş Orman müfettiş umumisi Ab- dülkadir .bey; Bergama, . Kırk: ğaç;. Soma Orman idarelerin tetkik “ve: teftişten sonra mer- kez vilâyete avdet etmiştir. Bir eve taarruz Gece saat onda Dolapli ku- yu mahallesinin Dağlı sokağın- da 3. numaralı, hanede. ikamet eden. İbrahim oğlu: Kâmil sarhoş olduğu halde Sarhan ağa soka- ğında iki numaralı hanede mu kim zahide hanımın hanesine ta- arruz etmişi Merkum cürmü- nü setretmek - için hamil olduğu hafif su biçakla kendi kendini anlıyorum. —-Bitmedi beyti #escnüns 902258) bale * isinde ruhi Tacirleri iigfal eden * İbir şahıs Evyelce Köstence, konsolos- luğunda kâtip iken bazı yolsuz hareketlerinden dolayı vazifesin- den çıkarılan bir Zat son zaman- lafda “birkaç o komisyoncu ile teşriki, mesai, ederek, Türkiye ve bilhassa şehrimizdeki: ticaretha- nelerle münasebata girişmiş ve bağ “tacirlerimizi. igfal eylemiş olduğu şehrimiz Ticaret odasına gelen malümattan anlaşılmıştır. Romanya ve bilhassa Kös- tence ile ticarete girişecek olan İfirmalarımızın Ticaret odasından. İmalümat almadan işe girişmeme- melerini tavsiye aderiz. . Kürt Mustafa Muiyene edilecek Tecenimuat kanününa muha- harekette bulunmaktan've hü metin Şâhsiyeti O mâneviyesini tahkirden maznun kürt Mustafa- nın bugün asliye ceza mahkem. sinde muhakemesine devam edi miştir. Bugünkü celsede maznun hakkında karar tefhimi lâzımge- lirken maznun tarafından kablel- müzakere heyete bir istida ve- rilmiştir. Bu istidasında ken: hastalıklar olduğu edildiğinden muayeneye talep etmiş ve bu talebi“ kabul muayeneye geldikten tefhimi iddia gönderilmesini mahkeme de ederek . maznunu sevketmiştir. Rapor sonra - hakkında: karar edilecekt Manisa 31 (Muhabirimiz. den) — Dahiliye vekili © Şükrü Kaya beyefendi, ordu. müfetlişi Fahrettin paşa * ve Mustafa paşa ile birlikte dün saat © dörtte Manisaya vasıl oldular. : Heyet Manisa istasyonunda, vali Faat bey, mülki | ve askeri hükümet erkânı ile halk. tarafından sami mi surette istikbal edildi. Dahiliye: vekili . bey. refakat: lerinde Ordu müfettişi Fahrettin paşa: * olduğu. halde doğruca hükümet konağına giderek. yilti yet makamında irtica - hâdisesi hakkında tahkikatle * meşgul. ol muşlardır. Şükrü Kaya bey, Fah retin ve Mustafa paşalar gece geç vakta kadar hüktmet kona gında talıkikat ve isticvabat ile meşgul oldular. Vali Fuat bey tarafından - Manisada © yapılan tahkikatın neticeleri bildi İstanbulda: irtica ile alâkadar olarak tevkif edilen ve Mene mene gönderilen” miütekait alay müftilerinden Şeh İbrahim Hakkı Menemenden tevsii tahkikat için Manisaya gönderilmişti. Dahiliye vekili bey ve paştlar. merkumn vilâyet makamında bizzat” İstic vap ettiler. İbrahim Hakkının mühim ifşaatta bülunduğu zan holanuyor. Matühafihbu ifgaatın mahiyeti kefüm tutulmaktadır. Manisada irtica hâdisesinde mükadar bulundukları töhmetile edilerek akşam Menemene: sevkoluünan ; mazmun; aran adedi. ehli “alti kişiye baliğ derdest dün Körfez Şirketinin sabah seferleri Körfez şirketinin sabah se- ferlerinde"” Reşadiyeden sekizde hareket eden. vapuru”yolcularım o saatteki çokluğu hasebiyle is- tiaba-kâfir, olmadığı gibi! akşam Konaktan Reşadiyeye hareket eden yaporda da: talebelerin av: detine tesadüfü hasebiyle ayak- ta bile duraracakıyer kalmadığı ve bir çok yolcuların kamaralar* da nefes; alamamasından açıkta rüzgâr.ve yağmur altında dur- masını intaç eylediğinden bu postayı yapan: vapurların Dokuz Eylül “ve Cumhuriyet « gibi » bü- yüklerden intihap” edilmesi için Yâllar ahalisi tarafından şirkete müracaat edildiği haber alın” miştir. «Eizmet) davası Müdafaalar yapılacaktır Hükümetin. şahsiyeti mane- viyesini neşren. tahkirden m. nun Hizmet gazetesi başmuh: riri Zeynel | Besim ve müdürü mes'uli . avukat Bedri © beyler aleyhine iddia makami » tarafın- dan, tahrik edilen davanın rüi- yetine bugün öğleden © sonra ağir. ceza mahkemesinde; devam edilecek ve maznunlar tarafın- dah “müdafaaları yapılacaktır. Zeynel Besim bey” müdafaa, si şifaken yapacaktır. * Bedri bey' tahitiren verecekti olmuştnc. Bunların ayn ayrı Menemende ifadeleri alınmakta dır, Manisadan verilen ewi: üze | rine nakşibendi tarikatına. men-| sup. bir çok kimeeler tevkifiedi- lerek civar kaza, ve, köylerden jandarma muhafazası altinda ola- yak Manisaya getirilmektedir. Dün akşain gelen Bandırma ti- renile de Lir çok maznanlar ci: yardan Manisaya getirilmişlerdir. Maznunlardan birisinin evin de bulunan ve Vangelis imzasını taşıyan — ramen. bir. mektupta « Koyunlarımız » faaliyettedir. » cümlesi nazarı dikkati calip görülmüştür. Mektubun tarihi 929 dur. Elde edilen imzasız diğer bir mektupta da” « Ben gidiyorum Merak etmeyin. Siz atkamdan dua edin > denilmekte olduğu söyleniyor.Bu mektüplar hakkın da totkikat / ve tahkikat devam ediyor. Söylendiğine Menemen irticamı çıkara viş Meh- met haininin Manisada bir. kaç sabıkası vardır, biri cinayettir. sabıkalarından “Menömen irtica hdisesinden vir “ay evvel Derviş “Mehmet haini alâkadar, bulunduğu osrar tekkesi” halindeki bir kahvdtün zabıtaca şüpheli görülerek sedde dilinesi zerine bu Azılı haydar işi büsbütün azıtmış ve Manisa (tan ayrılmazdan. evvel, ailesi ef radile bazazitanilillürtnd şa he. edilen Sirozlut Bayraiın taharri edilmiştir. Bu tahaği eşnasında merkumun karısj mile üzerinde Sakladığı 50) kiymetindeki korkusundan bir kadına vermiştir. Zeynebin evine giderek al çaldığı paralari” bana mi meğe kalktin , diye muk de bulunmuştur. hayalinden bir türlü silin Evine düşündükten diği netice ile taharri se seri vakayı tafşilâtile anlatıyor. demekte ise de gördüğü karşısında edemiyerek altınları kireni Kasa hirsular Elden ele dolâ $ân altınla; Kasa hırsızlarından Zinet; altı; Zeynep nay Taharriden © sonra emiştir. Zeynep 'Cemiley “ — Utanmaz “kari, ka Kaybedilen altınlar Cem Bir mi sonra. yesin dönüyor. Tevfik beye gidiyo) Zeynep * altınları almağ daha ziyade ten: çıkarmış ve teslim eti Şimdi zabıta bu altınların leye ait olup olmadığını ti le meşguldur. Dün. saat 14 raddel den Yozgatlı Hüseyin di i eye sevkedild irtica hâdisesi “ Manisa tahkikatı ehemmiyetlid Vekil bey bizzat isticvaplarla meşgul. oldul Hainlerin faaliyetleri nasıl başlamıştı ? Şüpheli mektuplar zeyanlarda vetefoyvühatta İ muştu:«, . Ren. çek vi © kadar meşhur (10), olneni ber gittiğim yerde bana «« edocekler, ismim, her, yer lacak adımı mübarek. (1) diye. anacaklar,:. Sizde ideceksiniz.; Belki. bir.u kecok ana her halde.dı sınız. » Merkum » Manisadan cağı gin evine “giderek k eski usul üzerine boşu Merkumun: avenesinden di antetle kar isesi es: nemanden firara muvalfa Hüann haini neler Manis Manisada mükerrer sabıka İrtica Vi ç olu bir yankenicidir. sinden avel yok gö seğmen ankal bırakmıştır perieri 1 beş ayi ev bitaya. mürmenat Jederek ogluna” garip. garip $ testinlar., tesbihler ve tekko levazımı bulnndurd ve bunlarla çok meşgul old zabıtaya ihbar etmiştir. O zabıta Hasanı iki üç gür mi deye almıştı Daliiliye vekili beyle £ tin ve Müstafa paşaları yede bir akşam ziyafeti miştir, Şükrü Kaya beyin akan. ötomobilleaydet e1i muhtemeldir, ı