13 Aralık 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

İçtimai ve milli bir vazifedir Dün Türkiyenin her tarafında tasarruf haftası açıldı. Bütün willet, tasarrufun faydalarını dü- şünmeğe, yerli mallarını aramağa ve görmeğe; vatandaşlar şahsi iktısatlarını milli iktısatla telife fırsat bulacaklardır. Tasarrufun manasını anlatmağa ihtiyaç yok- tur. Bunu herkes bilir. irat neticeleri de malümdur. Fakir bir millet için, parasını çek dü- şünerek ; sarfetmek elsem olan yere sarfetmek hayati bir zaru- rettir. Bu zaruret bir müddet ih- mal edilebilir. Fakat en müşkül dakikada, tasarruf, * kaidelerine riayet etmemiş olanlar, çaresiz kalırlar. “ Ak akçe, karagün içindir, sözü tasarrufun bizde tâ eskiden beri milli bir düstur olduğunu gösterir. Yazık ki bu düstur son zamanlarda, son de- virlerde çok ihmal edilmiş ve tasarruf hayatı yerine israf ha- yatı yaşatılmıştır. Karagün ise her vakıt ken- dini gösterir. İktisadi buhran dediğimiz şey, ecdadımızın dai- ma bir ihtimal olarak (göz önünde tuttukları ve evvelden tetbirini aradıkları bu karagün- den ibarettir, Eğer, buhran ki şsında » bugün çok © çaresizlik duyuyor ve mustarip oluyorsak, iktisadi basiretsizliğin, yani ta- sarruf kaidelerine: riayetsizliğin bunda çok tesiri vardır; Buhran umumidir. diyorlar. Filhakika her tarafta buhran var. Bizimkininde sebepleri husu- sidir. Bununla beraber, diğer nenleketlere bir göz atalım. Fransada, Tardieu kabinesinin sukutunu İntaç eden ayan mü- zakeratını okurken bir nokta öğrerdik, Bu memlekette tasar- raf sandıkları mevcudu son iki sene zarfında 25 milyardan 37 nilyara yükselmiş. Yani, cihan buranın kendini göster: nelerde Fransız milleti on beş milyar franga yakın para birik- tirmiş. Böyle tasarruf “ hasleti olan bır millet, iktisadi buhran- dan elbet korkmaz. Bu da gösterir ki © tasarruf için gayri müsait zaman yoktur. En sıkıntılı zamanda bile, tasar- raf fikri olan bir adam para art- turabilir. Bunun il larını asga- ri hadde indirmiş bizim gibi bir halk için güç olduğunu tasdik etmekle beraber düşünmede im kânsiz olmadığını kayde mec- buruz. Bugün iktısadi noktai na- zardan karagünse, bundan daha kara günler olabileceğini de kay- de mecburuz. Sırası gelmişken şunu kayt- edelimki bizdeki israf umumidir. Bahalılığın sebebsiz yere tahmil ettiği fazla masraflar her vatan- daşın cebinden ayni suretle çı- kıyor. Bunun için milli tasarruf mücadelesi, bilhassa pahalılığa karşı bir mücadele olmalıdır. Ucuzluğa doğru atılan her adım vatandaşların yaşamasını kolay- laştıracak “ve para biriktirmek imkânlarını * artıracaktır. , Bu sahada devlete ve bele- diyelere terettüp eden, şimdiye kadar yapılmamış çok vazifeler vardır. Vergilerin halkın taham- mülü derecesine indirilmesi, fi atların daimi kontrolu, israflar- dan tevekki olunması, milli ta- aa Könenievvi 1930 Gazi Hazretleri Perşenbe günü Trakyaya hareket buyuracaklardır. Trakyadan avdet- lerinde garbi Anadolu seyahatına başlıyacaklardır İstanbul 13 ( S.C ) —Jgün devam edeceği belli| © Gazi hazretleri, İstan- Gazi hazretleri dün sabah)değildir. Her o kalde bu|buldan Garbi Anadolu Dolmabahçe — sarayında hafta içinde ikmal oluna-|seyahatine çıkacaklardır. dairelerinde istirahut et-İcağı ümit ediliyor... | İBalıkesir, İzmir ve sair mişlerdir. Öğleden sonra , Tedavilerini müteakip bir kaç şehiri ziyaret et- Reisicumhur © hazretleri | Reisicümbur hazretlerinin) çan sonra Reisicumhu- maiyetlerindeki ( zevatla İstanbulda bazı ziyaret İn Ankaraya avdeti ve beraber, diş doktoru Sami er Mi dei Cenubi Anadolu seyaha- Köjnberg'inBeyoğlundaki | dayi nihayet bulursa, Ga-|tini diğer bir vakte talik muayenehanesine giderek! zi Perşembe günü Trak- teylemesi muhtemeldir. dişlerini tedavi ettirmiş- ya seyahatine . çıkarak lerdir. Gidiş ve geliş es-|Kırklareline hareket ede-|hazretlerinin Trakyadan nasında, yollarda halk)cektir. Reisicumhur ha“-İsonra ziyaret edecekleri öğleden sonra mışlardu Bununla beraber Gazik Gaziyi candan mıştır. miştir Ankara, 12( A.A ) — Başve- il İsmet paşa hazretleri bugün saat on beşte Türkocağında irat buyurdukları büyük nutuklarile Tasarruf ve Yerli malı haftasını açmışlardır. Paşa hazretleri ocak salonlarını dolduran kadın, erkek halk kalabalığının alkışları ara- sında kürsüye çıkmış ve atideki nutku söylemişlerdir: Milli buhran Bir sene evvel bu gün Büyük Millet meclisi kürsüsünden mil- lete büyük bir milli buhrandan resmen haber ( vermiştik. Milli paranın göz karartacak bir su- rette sarsılıp düştüğü günleri hatırlayınız. Mütemadiyen ecnebi dövizi talep eden ihtiyaçlar kar- şısında birikmiş bir servet olmak- sızın halin dehşeti kara gün şarruf cemiyeti gibi halk müe: seseleri bu faaliyete iştirak eder- lerse, fiatları ucuzlatmak ve bi- naenaleyh tasarrufa hizmet et- mek mümkün olur. Herkesin elinde olan diğer bir çare da yerli malını tercih etmektir. Yerli malı ucuz ve sağlam olmalıdır. Böyle olduğu- nu memnuniyetle görüyoruz. Yerli malını kullanmak, iktı- sadi varlığımızı sarsıntıdan kur- tarmaktır. Yeter ki ihtiyaç nis- ibetinde yerli malı yapabilelim.. YILMAZ Gazi hazretlerinin diş yirmisinde tedavisi oldukça ilerile-|tekrar İstanbula dönmüş|proğramda Fakat daha kaç!bulunacaklardır. alkışla-|retleri Kırklarelinden E-'yerler hakkında henüz dirneye gidecekler ve'ayın Trakyadan yavılacaktır. Ipukarrer bir şey yoktur. Va-iyetin icabına göre tebeddülât bekliyenlerin zehir saçan siste- matik propagandaları inzimam etmiş ve her şeyden vahim ola- tak vatandaşların milli paraya, milli iktisada itimatları sarsıl- İmıştı. Bu çetin ahval içinde biz mil- lete tehlikeyi olduğu gibi haber verdik. Düştindüğümtüz tedbirler gökten inen tılısımlar gibi der- hal şifa veren: şeyler değil in- sanların soğuk kanlılıği ile ve azmü sebat ile tatbik olunabile- cek usüller ve tedbirlerden iba- retti. Evvelâ milletin kendi ya- şamak kabiliyet ve kudretine itimat etmek istiyorduk. Ancak ehemmiyet verdiğimiz amil bu idi. Türk milleti büyük tehlike- ler karşısında o mahsusatından olan itidâli ve nefsine itimadı der- hal uyandırdı. İçinde bulunduğumuz ve da- ha maruz kalacağımız ihtimaller ne kadar ağır olursa olsun be- hemehal kendi mevcudiyetini muhafaza etmek için her tetbiri almıya, bu uğurda her mahru- miyete katlanmağa kat'i bir az- mu karar gösterdi. Bu çetin ka- rarlar çehrenin karşısında teh- like denilen ifrit ilk hamlede Başvekil Paşanın nutku Tediye muvazenemizde üç milyon İngiliz lirası açık varmış. Mamafi iktısadi ve mali vaziyet salaha gidiyormuş Ismet Paşa diyorki: “Ihtiyacatımızı tahdit ve kendi mahsul ve mamulatımıza rağbet edersek varacagımız ilk netice ancak açıktan kurtulmak olacaktır ,, BU SENE ZİRAİ BİR KONGRE TOPLANACAK metini kötü niyetlerin fena kast- larına karşı sevke fevkalâde sa- lahiyetlerle techiz eylemişti. Fev- kalâde salahiyetlerin icabında kullanılması ne kadar zaruri bir müdafaa ise bu salahiyetlerin mütelâşiyane ve yanlış İstika- metlerde tatbiki o derece tehli- keli ve cemiyeti uçurumlara sü- rükleyici olabilirdi. Hükümet fev- kalâde tedbirlere müracaatta son derece sabırlı davranmakla alâ; kadar ve hüsnü niyet sahibi mü- €sseselerin teşriki mesaisini te- min etmekle haiz olduğu fevkal- âde salahiyetlerin muhtmel bü- tün mahzurlarından memleketi Siyanet etmiye muvaffak olmuş- tur. Salaha gidiyormuşuz Tedricen fakat mütemadiyen alaha yürüyen milli vaziyetin azami deredede teşevvüşü için uyandırılan yeni müşkülatın hak- kından gelmiye memleket mec- bur olmuştur. Mali ve iktisadi Yaziyetin ümitsiz olduğu gibi dahili ve harici kasti ve muba- lağalı bir manevi hava içinde, birde şarkta vasi mikyasta te- derhal tevakkufa ve tereddüde mahküm edilmiştir. Fevkalâde salahiyetler Büyük millet meclisi hükü-! i hadiseler karşısında Cümhuriyeti müdafan vazifesinin vatana yük- lediği - oanca mali ve iletsadi noktai nazardan biiyük fedakâr. lıklar kötü niyetlerin tam haki! cavuza maruz kaldık. Bu büyük) fi; Zi mam Lİ Halk Eler gün öğleyin çıkar Tayyare piyangosu için mücadeleden yılmaz Mefküre Gazetesidir ir - Gazi Bulvarı “Yeni Asır, yurdunda Nüshası - Heryerde 5 kuruş 32873numara 50,000 lira kazandı DÜNKÜ KEŞİDEDE KAZANAN BÜTÜN NUMARALARI İstanbul, 13 (S.C) — Dün Tayyare piyan- sine devam edilmiş numaralar kazan- 90073 numara 1110) 49) numara 1000 Lira kazanmışlardır. 3000 lira kazananlar 41030 53203 11604 1000 Tire kazananlar 52024 31810 sarı hallerile her halde bun- ların beklediği cihanşumul bir mali ve iktısadi buliranın mem- leketimizc bittabii temas eden şedit tesirleri bizim bu nazik senemizde ayrıca göğüs vermiye mecbur olduğumuz bir menfi amil olmuştur. Htiham ediyor İhracat matalarımızı teşkil eden zira mevat üzerinde fiat- ların dünyada düşüklüğü ile ale- lumum istihlâkâtın azlığı elbette menfi tesiratını gösterecekti. Mahsulâtımızın çeşitli | olması sayesinde o mukavemet edebil- diğimiz bu fiat buhranından mü- teessir olan vatandaşlarımız ta- lisiz bir nasibe © olarak kötü ve küçük ihtirasların mütemadiyen ve esası hariçten gelen betbinane ve faalane telkinatına ayrıca ma- ruz kaldılar, Etrafımızda ve pek çok memleketlerde afet halini almış bulunan fiat düşkünlüğün- den bizde binnisbe, o da maha- za çeşit mahsul ile kanaatkârlık yüzünden kabili tahammül bir derecede bulunmasını güneşle- rini bekliyen mahlüklar zehir saçmak için fırsat bilmişlerdi. İtiraf etmeliyim ki maruz kaldı ğımız bu manevi hucum bu bir sene zarfında çok şükür yine yüz BİLDİRİYORUZ 6260 16458 12238 6128 13748 10303 18050 1247 12060 31343 1000 liralık mükâfatlar Son çekilen atideki on nu- mara arasında 10,000 liralık büyük mükâfat taksim - edilece- ğinden bunların her biri 1,000 lira kazanıyorlar. 46632 46161 25467 37200 41800 62 7840 22210 44587 42530 450 lira kazananlar 37963 36280 17080 39998 37385 33190 1156 47387 52413 32829 3827 19233 50289 42939 58404 43361 19299 50878 28972 31135 31355 29798 42578 23463 12544 5559 4925 150 lira kazananlar 17166 18143 17441 28878 26441 54660 46678 4799 24897 50419 55158 4679 34894 7242 47508 28983 56770 24559 47235 87040 48522 23900 14033 3672 7867 33705 42782 34371 7613 44947 7221 42789 44640 33398 44328 1115 1329 44776 52942 1198 14497 10499 28648 41915 42540 57908 45228 30760 31715 52546 55960 12579 52402 15661 41324 22081 39863 44331 40557 59489 59677 40770 7335 35295 16928 56703 46158 49826 24709 40708 50648 30547 419540 15711 29970 37599 11443 2004 4688 16855 50595 44289 52895 10754 15110 6178 39833 25519 51009 5394 17696 56795 33989 50455 o 262 7674 2974 38378 37126 16970 51993 21135 26744 43400 33495 6511 59977 51834 33505 15373 2746712124 32195 14079 16769 10494 49990 2876 55777 51834 33505 100 lira kazananlar 32582 7704 21785 7107 25717 16809 46206 42205 38719 18919 4143 36884 25754 7482 3924 3225 34982 50221 38548 57253 334 15348 40134 28069 48825 15898 18004 46658 47919 31652 (28190 20275 31820 59673 26401 16330 24223 39941 47506 1298 16956 23806 2861 13913 1904 4283 17154 35447 54446 52379 30305 2476 11128 25303 33333 53939 57773 48595 1044 (28929 51733 5077 15103 2686 5938 177 41081 42504 5344 59584 13482 14373 38374 26112 25804 56778 40651 33351 26849 39166 22850 13356 13623 17750 44332 23214 52233 48696 43841 39117 28281 2868 53928 53085 24707 26123 31071 5500 5147 45017 52421 34092 19313 37613 959 17785 57294 19575 o 618 49601 13726 53456 28697 (985 38194 54780 21828 11489 3637 17389 56906 15196 15306 20115 45022 19755 38916 56417 43838 55481 12487 51846 40331 47262 akile atlattığımız büyük tehlike- lerden biri idi. 19420 12207 52464 52584 6120 (26698 16534 33047 59992 15033 —Sonu 2 inci sahiftede — |'— Mabadı 8 üncü sahitede —