27 Kasım 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Balzak, öleli seksen sehe oldu. Hakat bu yıl dönümüne Fransada aldıran olmadı. Roma tizmin yüzüncü yıl dönümü şe rofine bayram yapıldı. Fakat «Gomedie Humaine» mMuharriri igin “bir tek makale bile yazıl malı, Yalnız R. Bouvier, «Bazlak iy adamı» adlı bir eser çıkardı. Bu eser münnsebetile | yazıl- miş bir makaleyi naklediyoruz: Burada bahsa mevzu © olan Balzak, 1826 dan 1828 e o kadar kügük bir matbaa işleten Balzak değildir. Matbaa hurufatı eriten Balzak ta değil. Çünkü romancı Balzak, -an- onk Çiş adamı) Balzak iflâs © ot. tikten sonra, hakiki yolunu bul. du, İşadamı Balzağın o hayatı, romancı, Balzağın yarattığı oser- lere malzeme oldukça bizi alâka- dar eder. Balzağın büyük romanlarını, eilebi ve pisiklozik bakımlardan değil de, sınai ve ticari hayatın şeeniyetlerine mutabakatı itiba. rile tetkik eden R. Bouvier bize Yepyeni ufuklar açmıştır. 1820 senelerinde, bir çok ro- mantik muharrirler maziye ve fantaziya kaçarlarken, Balzak küyvetini, tarih ve hayale sığın- madan yaşadığı cemiyette aradı. İçinde yâşadığı cemiyet, iş adamı Balzağı boğazından yaka- lamış ve nereye giderse arkasin- dün alacaklılarını “ saldırmıştı. Büinüşahede onun dehasını mey- dana çıkatdı. (Comedie Huma. ine) atlı roman Abidesinin inşası için Balzak hayatının son yirmi #önesini sarfetti. Fafat bu eser, önu çeviren içtimai muhitin en #üdik ve ön canlı bir tablosu oldu. Balzağın içide yaşadığı c6- miyeti kısaca tahlil edelim. Aristokrat cemiyetin harabe- leri indo (Para) saltanatıun dayanan yeni bir cemiyet kuru- luyor. Yeni bir vemiyetin kuru- luş kargaşalıklarına bir do uzun harp *senelerinin felâketleri ka- rişiyor. İstihsal tarzinda bir in kılâp vat; Buhar kazanlarının içinden makine sanüyii doğuyor, ticaret n geniğleyor, © pazarlar | büyüyor, demiryolları yapılıyor. ı Iktisadi hayattaki inkılap, insan ruhunda da bir takim ihti. rasların zincirlerinden boşanma- sına sebep oluyor. İşte Bazlak bu. ihtirasları yakaliyor. İnsan ruhunda paranın, ahlâksızlığın, sefahetin açtığı rahneleri muhte- gem abideler halinde canlandı- rıyor, Fakat Bazlak, sadece insanca ihtirasları tasvir. etmekle iktifa etseydi, hiç te ş miş olmaz, 17 larının bazılarının yolunu takip etmiş olurdu. Balzak başka bir ı şey yaptı. Ve bu suretle yeni bir, yol açtı; İn a ihtirasları, insanla rın etine ve yüreğine. tesadüfen girmiş bir takım kuvvetler ola: rak değil de, ferdin haricindeki bir, takım kuvvetlerin neticesi olan ve hareket halindeki bir cemiyetin içinden doğan pisiko- Jojik hâdiseler olarak tasvir etti. Balzak, devrinin cemiyetini rma Serbest o Cümhuriyet Altın piyangosu Kupon No 29 Balzak-İayatı Romanları Balzağın hayatı ve eseri genç romancılatımız için canlı bir örnektir Yaşamıyan artist yaşatamaz eserlerinde içti kanizmasını da ii Eserinin büyüklüğü ve vahdeti buradan gelmektedir. kahramanları etrafında kaltana bileceği bir dekor olarak telâkki etmedi. Balzağın romanlarındaki kah ramanlar ve bu. kahramanların içinde yaşadıkları cemiyet bir birine sımsıkı bağlıdırlar, Fran siz edebiyatında ilk defa olarak cemiyet, bir kül halinde, fort te bu külle olan münasebetlerile te celi etmektedir. Böyle cemiyetle fert nda bir terkip yapabilmek için istidat kâfi değildir, İstidat insan küt lelerini harekete getiren kuvvet bir leri. eyice bilmeksizin hiç işe yaramaz, İşte Balzağın. bütün büyük ai kuvvetleri ve bilhassa iktisadi kayatın meka. nizmesini. gayet yakından bildiği canlı bir surette görünür. R. Bouvier, Balzağın bazı romanlarını — iktisadi. şeeniyete uygunluğu — bakımından tahlil etmiştir. Meselâ (Cesar Briottau) atlı romanda inceden inceye tetk iflâs plânçosunun atrıyat sanayiinin, ticaretin, para piya sasının tahlilleri hop bize Bal #ağin zamanındaki iktisadi un surları ve ları” gayet eyi bil diğine delildir. Ayni / suretle. ( La maison 'Nancingen ) atlı romanın iske letini teşkil eden banka. spokü- lasyonları “© zamanın. iktisadi şeeniyetine gayet uygundur. Bouwvier'nin eseri“ böyle daha birçok misallerlö dolülür. Biz burada yalm gu neticeyi tekrarlıyacağız. Balzak, insani ihtiraslar kadar, zamanın iktisadi ve içtimai mo- ce biliyordu. Balzak, bunü, . gençiliğinin felâketlerine borçludur. Matbaacı Balzak, borçlu Balzak, müflis Balzak, romancı Balzağın büyü lüğünü yaptı. Şahsi tecrübeleri, eserinin te- melini teşkil etti. Eser, muhar- ririnin hayatı üzerine kuruldu. Bugünkü romancılarımız için ne büyük bir ders! Bugünkü romancılarımız ince pisikolojik : tahliller içinde boğu up kalarak, zamanımızın Balzak devrinden daha mühim olan inkı kamız hakkında mühim bir eser Şehrimiz ticaret odası tara- fından pek uzun tetkik ve me- sai neticesi hazırlanan ve takri- ben yirmi formaya baliğ olan iktısadi o mıntakı kitabının bugünlerde sahai intişare vazo- lunacağı o memnuniyetle haber alınmıştır. Şehit zabitler Şehit kaymakam Nihat ve Çoban oğlu Zeki beylerin me- zarlarına yapılan abideler ikmal edilmiştir. Yunanistanla Ticari münasebatımız Yunan hükümeti ile en zi- yade müsaadeye mazhar millet muamelesine müstenit (olarak mün'akit ( Modüs vivendi” ) inkizası tarihi olan İl temmuz 930 tarihinden itibaren 6 ay müddetle temdit edildiği rüsu- mat umum müdürlüğünden şeh- rimiz baş müdüriyetine' ve ora- dan da alâkadar devâire bil- ir işle İhracat malları Ticaretindeki ürfi âdat İktisat o vekâleti tarafından İzmir ticaret ve sanayi odasına yazılan bir tabriratta ihracat mallarımızıni dahili ticaretinde ve ihraç muamelelerinde * mevcut ürf ve âdetlerini tesbiti isten- miştir. Ticaret odası bu husustaki ilk faporunu afyon mahsulü hak- kında tanzim ederek dün vükâ- lete göndermiştir. Diğer mahşul- lerimize (ait raporlar da hazır- lanmaktadır. Ticaret odası Senelik abone “ücretirri Ticaret odasina sehelik 'abo- ne ücretlerini henüz vermiyen ticarethanelere oda tarafından, ihbarname gönderilmiye başlan- mıştır. Ticaret odaları kanuna göre şimdiye kadar abone ücretlerini vermiyehlerden bu ücretlerin iki misli cezayı nakdi ile tahsilleri lâzım geliyorse de ticaret odası elisi, buhran vaziyeti , bara alarak bu kabil 1€- lerden: cezasız olarak yalnız a- bonelerin ( tahsiline karar ver- mişti Bu suretle de borcunu ver- miyenler icraya verileceklerdir. Belediye daimi encüti eni Beleniye daimi encümeni bü- gün saât on dörtte Sezai beyin Abimi, harekâtın: görmiyor! « Serbes Cumhuri- yebvin, muhterem oku- yucularına, onlardan gördüğü emsalsiz rağ- betin şükran mukabe- lesi olarak hazırladığı altın piyangosu sonuna yaklaşıyor. Bir çok ka- rilerimiz bizden keşide tarihini soruyorlar.İşte izahat veriyoruz: Dağıtılacak hediyeler “şunlardır gala Kestane pişirmişler, ye- jmişler ve yatıp uyumuşlardır. Bir cinayet (4 kişi tabancaile Eyubu öldürdü Dün saat on buçuk radde- lerinde Karşıyakanın küçük Çine karyesinde mukim ( Süleyman bey nezdinde bulunan Osman oğlu Eyup © aynı köyden Mustafa oğlu Sadık ve biraderi Yusuf, Murat oğlu Mehmet, Hasan oğ- lu Hakkı namında dört kişinin tecavüzüne maruz kalmış ve ta- banca kurşunlarile yaralanmıştır. Eyup başından hafif ve boğa- zından ağır yaralı olarak mem leket hastanesine © kaldırılmış dün gece ameliyatı müteakip sabaha karşı saat dörtte vefat etmiştir. Katiller vak'anın akabinde firar eylemişler isede jandarma müfrezelerinin takibatı netice- sinde yakalanmışlardır.Cinayetin #aiki henüz anlaşılamamıştır. Kestane patlamış Binayı alevler sarmış Bayraklıda Burnova caddesin- de seyyar ; ota “memurlarından Cemal efendi ailesi birlikte man- Gece * yarısından iki saat sonra her nasılsa mangalda kalmış olan kestane patlamış ve ateşleri et- rafa dağıtmıştır. Derin uykuya dalan hane sahipleri gözlerini açtıkları zaman ateşin etrafı sar- dığını görmüşler ve derhal s0- kağa fırlamışlardır. Fakat Cemal efendi sandık içerisinde bulunan kiymetli. eşyasını. kurtarmak için ateşin içerisine dalmış elleri ve ayakları ağır surette yanmıştır. Hane kâmilen yanmış ve mecruh hastaneye kaldırılmıştır. Serbesdumluriyefi Telefon numarası - 2697 Telgraf . adresi - İzmir Serbes ile Abone şeraiti Senelik: (o 10 lira Altı aylık: 6 lira Echebi memleketler için Senelik: — 25 lira İlânat Birinci sayfa: Satır 100 kuru İkinci sayfa: Ç, 50 ,, Üçüncüsayfa: |, 20 , Dördüncü sa: , 10 mi teshilât gösterilir. İHTAR: Abone ve ilân üc- retleri bil sİriyasetinde içtima edecektir. Altın piyangomuz Yakında keşide edilecektir. Ku- ponlarınızı ehemmiyetle saklazınız Piyangoya iştirak için, nu- maraları teselsül eden 25 kupon gönderilmesi lâzımge- leceğini yazmıştık. Bazı kari» lerimiz . kuponları 7,8 veya 9 numaralarından itibaren toplamağa başladıklarını bil- dirdiklerinden o numaralarda teselsül kaydını kaldırıyoruz. Kuponlar 40 numaraya kadar neşredilecektir. o Bunlardan 25 tanesini gönderenler mü- abakaya gireceklerdir. 40 pnmaralı kupon çık- 1 Beşi bir yerde 10 Altın lira 15. Altın yarım lira 30 Altınçeyreklira tıktan sonra, mülhakat ka rilerimizin kuponlarım gön derehilmeleri içinon gün beklenecek ve onuncu gün noter huzurunda keşide ya pılacaktır . Her 25 kupon bir zarf içinde: < Serbes Cümhu- riyet > piyango memurlü- ğu kaydile idarehanemize gönderilmelidir. Karilerimi- zin isim ve adreslerini zarfın arkasına yazmaları rica olunur. Hepsi birden 30 Altın lira Korkunç Beyaz tehlikenin müthiş salgın. larına karşı koymak lâzımdır Kokainle zehirlenenle; Cihanın her köşesinde uyu; turucu ilâçlarla zehirlenme ipti lâsı bir salgın halindedir. Büyük harbin insaniyete musallat ettiği bu beyaz tehlike ile her millet mücadele etmektedir. . Kokain, Morfin gibi uyuşturucu ilâçları eczanelerden tedarik edenlere karşı vazedilen tedabiri mania bu dertle mücade için kâfi bir tedbir değildir. Beynelmilei şebeke Zira bu yüzden keselerini doldurmağı kendilerine iş edi- nenler beynelmilel bir şebeke halinde faaliyette bulunan çete- lerdir. İşte asıl bu beynelmilel teşkilâtın memleketimize kadar kök salmış olan kollarına nazarı dikkatimizi çevirmek, neslimizi çürüterek milyonlar sahibi olmak isteyenleri en şedit takibata ma- ruz bulundurmak, hudut harici- ne çıkarmak lâzımdır. Hükümet- çe mevzu tedbiri mania daha kuvvetli- mücadele * * vasıtalarile mücehhez olmadıkça esrar kah- velerinde keyfetmek için sıhhat- lerini yıkanlar,. mahallât arasına kadar sokularak kokain satan- lar ortadan kalkmayacaklardır. Zabıtaya düşen vazife çok ağırdır. Onun bu mücadeleyi muvaffakıyete isal etmesi daha basitetkârane,hareketine, şüpheli mahallerindaimibir kontrol altında tutulmasına yani şehrin bu illetle malül olan sabıkalı yerlerinde hakiki bir tasfiye ameliyesi yap- mak lâzımdır. Diğer taraftan başta Türk Ocakları dahil ol- duğu halde münevverlerin de beyaz teklikeye karşı gözlerini açık bulundurm alancı ve öldürücü zevklerden vatandaşları korumaları" ihsahi bir vazifedir. Tehlikenin azameti Tehlikenin dehşet veren ma- hiyeti hakkında daha eyi bir fikir vermek için uyuşturucu cc- zalar merkez tahkikat bürosu- nun Mısırda yaptığı. tah neticesine ait atın ir raporu kısmen Hapishanelerde at bürosu Mısırda kendi i uyuşturucu ilâçlarla zehir- lâsile malül olanların mik tarını söylemek iddiasında de- ildir. Böyle olmakla © beraber tahkikat bürosu bu meseleye ait tahminlerin esasına (müteallik rakamlar elde etmeğe muvaf- fak olmuştur. Buna dair bir fi- kir edinmek istiyenler bu esas: lara müracaat edebilirler. Hapis- haneler idaresi tarafından top- laian bu rakamlar sarih resmi vesikayı teşkil etmektedir. — 30 kânunuevvel © tarihinde - devlet hapishaneleri 24192 o mahpusu iva etmekte idiki o bun- lardan 7130 kişi © uyuşturucu eczalar kanununa tevfikan yani 5317 kişisi uyuşturucu ecza ta- şıdığından ve 1813 kişi de u- yaşturucu ecza kaçakçılığı et- tiklerinden dolayı mahküm edil- mişlerdi. Hapishaneler idaresinin bil- dirdiğine göre kaçakçıların kıs- kai azamı bizzat bu eçialari kal lanmaktadırlar. Şu hale göre 24000 mevkuftan en aşağı bir hesap ile kendi kendini zehirle- me illetine müptelâ 6000 malül buluyoruz ki bunu başka bir. suretle ifade etmek lâzımgelirse imevkufların dörtte biri bu illetle malül demektir. Müspet olan hâdise işte budur. Halbuki ha- psedilmiş olan bu malüllere naza- ran serbes gezen daha ne kadar malül vardır. Yahut başka bir tabirle uyuş- turucu zehirli ecza taşıdığından dolayı tevkif. ve hapsedilmesi için kasabada köyde yaşayan ve uyuşturucu zehirli ecza kul- lanmağa müptelâ olanlar ne gibi takibata maruzdur. Bu takibat denebilir ki mesabesindedir. Eğer hapsedilen böyle bir malüle mukabil hariç- te ancak on zehirlenme malülü olduğu ve Mısır kıtasının her tehlike!.. tarafında dahi bu. nisbetin pç, savi bulunduğu | farzedilirse dört milyon nüfusu olan bu mey, lekette uyuşturucu ecza kul, nanların miktarı 60,000 kişi baliğ olur. , Yarim milyon mala, Eğer hapsedilen böyle b, malâle mukabil hariçte 100 yı, lal olduğu farzedilecek olun, bu hesap 14 milyon nüfusu oiç bu memlekette uyuşturucu ij, kullananların adedi yarım nji yonu bulur. Bu rakamın baki kate çok yakın olduğuna inç mak için her şey mevcuttu Korkunç raka; 1930 senesi Mayısında Mi. yeh, eyaleti valisi Sait Ezabi tarafından başlı başına min daha yapılmıştır. Sait bey vilâyetin 84.443 nüfusu ol, beş kasabasını kendi tahmini esâs olarak © almış, uyüştur ceza Kanununa göre tevkif ol. nanlârın “bu böş şehirde" hakiki adedini ! bulup | çıkarmış, son kalan malâllerin 3692kişi yani nüfusun yüzde dördü oldı. ğunu tahmin eylemiştir. Eğer bı miktar hakiki bir miktar ise 14 milyon nüfusu olan bu memleke te kendi kendini uyuşturucu iliç. larla zehirleme illetine müpteli olanların miktari takribi Son zamanlardır. Şarki vilâyetine nakledilen bu zat bı tahmin işini daha geniş bir mik. daha tatbik etmiştir. Ezabi bey 194535 nüfu su. olan yirmi iki büyük köy w kasabayı elealmış * ve bu sefer 3025 i esrar ve 4075 i de hero in müptelâsı olmak” üzere 710) yani - vilâyet umum nüfusunun yüzde 3,7.si kendi kendini ujuş. turucu ilâçlarla zehirleme ilet ile malül olduğunu meydan) çıkarmıştır. Bu iki vilâyet içim verilmiş olan bu rakamlar hakikate yı kın ise kendini zehirleme il tinin son haddine vardığı Kabir! ve İskenderiye gibi büyük şel birler >de "dahil olmak üzer bütün memleket için bu nisbej tin ayni kıymeti haiz olmam sına sebep yoktur. Bu yazdık larımızdan çıkan netice 14 ni yon nüfusun yüzde 3/8i yari 560,000. den ibaret :mühim bir kısmın uyuşturucu ecza kullar) makta olmasıdır. Bu tarzda ys) pılan hesap ile elde edil miktar hapishane vesikalarınl göreyapılan tahmin ileelde edilmi olan 60,000 miktarını” tecavi! etmektedir. Mamafih bu yarın milyon halin tamamen heron kullandığı iddia olunamaz. Heroln ve esrar Fakat büyük bir kısmın) heroin kullandığı, mütebaki ko anların da esrar içtikleri mur temeldir. i Uyuşturucu eczalar için bi günde ne kadar para sarfedi” diğini tayin etmek te Fi bir şeydir. Mamafih esrar kullana! biz adamın günde vasati olarık beş kuruş sarfettiği tahmil olunabilir. Eğer memlekette © rar kullanan 250,000 kişide ibaret ise bir günde bunlar") kendilerini uyuşturacak malı meleri için 12,500 ve senet 4,562,500 Mısır lirası G9 50,018,000 Türk lirası) sarfettik? leri anlaşılır. 148 milyon !ir bunlar da adam başına günt' 5-20 kuruş sarfederler ki bunv| da vasatisi 12 kuruş eder. Pi bu yasati miktarı on kuruş o rak kabul edelim. Eğer 20001) kişi heroin kullanıyorsa, bun” rın bir günde masrafı 25,000 “ do bir senedeki masrafları da kuz milyon 125,000“ Mısır. |( yani 100,375,000 Türk lir eder. Uyuşturucu ilâçlar için * suretle bir senelik masraf on © milyon 500,000 Mısır lirası" (yani 148,500,000 Türk lirasın* baliğ olur.