26 Kasım 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
fler gün öğleyin çıkar Halk için mücadeleden yılmaz Metküre Gazetesidir İdarehanesi: İzmir - Gazi Bulvarı “Yeni Asır, yurdunda Nüshası - Heryerde 5 kuruş 7 Başmukharrri: Falk Muhittin $ Hak tirkasın Büy iki k Yenaısoktala Mahalli ihtiyaçları teikik ederken şahsi ER şikâyetleri de dinleyor-Mühim kararlar Halk fırkası, bugünkü teşi İstanbul, 25 (5.C) — Gazilhur hazretleri İstanbulda iki gün|mlibrem gördüklerini başvekil| yahatlerinden Ankar: itina yeni bir veche ve İstik: İnet verirken, evvelâ, kendi si-| hazretleri Bafradan (Eğe) vapu-| kalarak Edirneyi de ziyaret eder |Paşaya bildirmektedirler. | van müdürü: Bohzat Arif | inisani 1930 26 Te Reis halk arasında meme. Sorabilir miyiz? Matbuat hürriyeti hu ğ demek midir ? Dün gazeteci arkadaşla” rımızdan Behzat Arif bey 3 sene Abdullah Abidin bey 3 buçuk sene hapsa mahküm edildiler. Hâkimlerimizin ka» naat ve işhatlarına ;müdaha- İavdetlerinde ittihaz edil si şekil | ve mahiyetini eyice|rile Trabzo-u teşrif edecekler-| çeideri tahmin ediliyor. İl ekili “İairelike “ieal pa <1 E-İR ie etmek'aklımızdan geçmez. bit etmiş olması İâzımdır. o |dir, Büyük ualâskârın Trabzon- hm br Büyük ve mahallli ihtiyaçları tetkik cek mühim kararlar idari|ğ Fakat hükmün tebliğinde | ünkü ma iği- NN i de din.) 1slahata ai acaktır. is Hasan beyi Dünkü makalede de söylediği: e kn alacakları malüm| , i. seyahatlarnda, oğradıkları ederken şahsi şikâyetleri de din- ıslahata ait bulunacaktır. |$ sonra reis Hasan beyin söz niz gibi, bu fırkanın inkılâpçılık İlemektedirler. ük rehberin müşahe- ikkate şayan gördü Pi eği ü lerde halkın temenniyatını ve 1 ümüzü de kaydetmekten fatından tecerrüt etmesine im-| Maamafik ( Perşembe günü|Yeri iy 25(SC)- E di ii ü y ş kin ve sebep yoktur. Zaten böy. | Trabzondan İstanbula hareket) şikâyetlerini yakından dinle" İstanbul, 25 (S.C ) —İdeleri cezri ıslahatın esa-İğ fariğ olamayız. sa İl bir talep kimsenin hatırından | etmeleri muhtemeldir. Reisicum-İmekte | ve bunlar arasında Gazi hazretleri tetkik nı teşkil edecektir. Mumaileyh diyorlar ki “Biz in İN in Kararı naci byk da geçmemiştir. X Ancak yapılan inkılâpların İsiyaneti İnurken, gayenin, hedefini şaşır- maması, alınan tedbirlerde ifrata gidilmemesi iktiza eder. müteyakkız bulu- Ortada dönen dedikodulara Başvekil Ismet ve Hariciye vekili Tevfik Rüştü Bey likbaharda Atinaya giderek Yunan Baş- i bir teessür içerisindeyiz. Ne yapalım ki kanunları tatbik ile mükellefiz., Yani bu ifadenin açık bir $ manası da bu karar matbuat hürriyeti ile kabili telif de- ğildir. Vicdani hareket ede- bilseydik, sizi mahküm eti yecektik. (Fakat kanunlar vicdanlarımızı ve kollarımızı $ bağlıyor. z Tabii bu da heyeti hâki- menin hürmet edilmesi lâzım şahsi bir mütaleasıdır. Kayd ile iktifa edelim.. İşin esasına gelince: Bu muharrir arkadaşlar ne de- mişler; Meb'us gazeteciler den bazılarma cevap verir- ken “ Şişkin midelerin man- tıkı ,, cümlesini kullanmışlar. Heyeti hâkimenin de karar- larında işaret “buyurdukları ğ gibi ilmi bir makalede tarihi $ iler getirerek demokra- $ siyi darbeleyen esbap ve a- vamili teşrih eylemişler ve memlekette zümre tahak-X kümlerinin yıkılması lüzumu- $ nu ve memleket ıstıraplarını terennüm eylemişler. İşe cü- $ rümleri bu... Filhakika Türkiyede mut- lakıyet idaresi mevcut bulun- sa idi demokrasiden bahset- mek cürümlerin azamını teş- vekiline iadei ziyaret edeceklerdir Roma, 25 ( 5.C ) — Tevfik)yetinin yine çok büyük olacağınıltır. Zira Hariciye vekilinin biran Rüştü beyin bu hafta buraya|yazmaktadır, evel Türkiyeye avdeti lüzumu muvasalatı beklenilmektedir. Tür- emi 5 t e izi Grev ği er : m ” vi di i m haberler: -an,| Başvekil İsmet paşa ile Tev- kiye Hariciye vekili Romada iki eveiki tahminlerin bilâfma elazlfik Rüştü bey önümüzdeki ik gün kalarak M. Mussolini velrak, Tevfik Rüştü bey Romac-n) baharda birlikte Atinayı ziyaret Grandi ile görüşecektir. Türkiyeye avdet ederken Ati-lederek Yunan başvekili ve ha- “ Jurnale d'İtalia , gazetesi|nayı ziyaret etmek tasavvurun-| -iciye nazırının Ankara ziyare- bu ziyaretin hususi mahiyette|da değildir. Binaenaleyh Yunan)tivi iade edeceklerdir. metinin noktai nazarını da izah olacağını ve maamafih ehemmi-|hükümetine misafir olamıyacaks| © Atina 25 (S.C ).— Hariciyel etmiştir. Samsunda C.H. F. E. Ankara civarında İdare heyetlerinin vazifelerine Asfalt şosalar yapılıyor. İran nihayet verildi şosası da tamir edilecek.. Samsun, 24 ( A.A ) — Hasan ( Trabzon ), Fuat (Rize), Aziz Ankara 25 (A.A) — Ankara ve civarı Asfalt yolları ile Ya- Sami (Erzincan), Nafiz (Erzurum) beylerden mürekkep Cumhuriyet banabat şosasının inşasına ait mukavele üzerinde Nafia vekâle- Halk fırkası teftiş heyeti Samsun mıntakasında fırka kongresi (tince yapılmakta olan tadilât bitmiştir. Alınan malümata göre, bazırlıklarına başlamış ve icap edenlere tebliğatta bulunmuştur. Asfalt şoselerden Çankaya, Etlik, Geçiören, Ankara, Gölbaşı $0- Fırkanın bugünkü vaziyeti ve ötedenberi tarzı faaliyeti ve husu- sesinden Dikmene kadar olan kısmı ile İstanbul şosesinin Abı- sile son Belediye. intihabatırda görülmüş olan tetkike şayanmesuda kadar olan kısmı yapılacaktır. Diğer kısım asfalt şose- zı muameleler dolayısile yapılmakta olan tahkikat esnasında lerle Yabanabat şosesinin yapılmasından şimdilik sarfınazar edil- bakılırsa, güya memlek: zur ve sükünu muhtel imi; şiddet ve “ terör , tatbik edileceğine dair sarih ve gizli imalar mevcuttur. Bunların ciddiyetten âri ol- duğunu bilmek ve İsmet paşa hükümetinin teennisinden böyle bir şey beklenmiyeceğine emin olmakla beraber, halkın mem- nuniyeti istenilen bir zamanda, bu gibi güftügülar üzerine 'na- zarı dikkati celbetmek faideden hâli değildir. Şurası gayrıkabili inkârdir memlekette şiddet“ siyasetinin gelmesini can ve gönülden isti- yen bir kısım o matbuat © ile -Allaha çok şükür- adetleri mahdut bir'kaç kişi mevcuttur. Maksatları da, inkılâbı el- de kalkan o gibi tutarak, arkadan arkaya ipliklerini boya- maktır, Muhalefeti sindirmeden bu gayri meşru emellerinde de- vamı imkânsız görmekte olduk- ları için, vaziyeti başka suretle tasvir ve tefsir etmekte berde- nazırı M. Mihalakopulos burada bulunan ecnebi gazetecilerini ka- bul ederek Türk - Yunan itilâf- ları hakkında yeniden izahat vermiş ve sulh fikrinin bunlara amil olduğunu söylemiştir. Hari- ciye nazırı Yunan - Bulgar me- seleleri hakkında Yunan hükü- vilâyet ve merkez kaza idare heyetlerini: teşkil eden zevatın kon-|miştir. Bu suretle yapılan ikibuçuk milyon liralık bir tasarruf ile|$ kil ederdi. Fakat teşkilâtı ğ > vamdırlar, i gre intihabatı netayicinden evvel vazifelerinden çekilmeleri tensip | Trabzon - Erzurum - İran transit yolunun tamiratı yapılacak ve |Ş esasiye kanunu idaremizin $ Halbuki, muhitimizde, ne olunmuştur. | UAZDADEII ZETA AELETİŞMLAIII ILİ, emr er! Gazeteciler davası (Halkın Sesi hal- Fikir ve kanaatlerde tam birişti kın dövüldüğne oksan kısımları ikmal edilecektir. Slavlara karşı Macaristan ve Yunanistan ara- sında anlaşma mı? ismini cümbhuriyet diye, de- $ mokrasi diye tavsif ediyor. Millet hâkimiyetinde milletin $ İ dertlerinden bahsetmek bir cürüm ise bu şekil demok- $ rasinin manasını anlamak bi- raz müşkül olur. N Medeni dünyanın hiç bir Ü yerinde vak'aların ifadesi bir $ böyle fena bir vaziyet mevcut, nede fevkalâde tedbirlere lü- zum ve ihtiyaç vardır. Eğer, in- kılâp “aleyhtarı bir Vaziyet ve ceryan belirmiş olsa, ona karşı, herkesten evel | cephe alacak mefküreciler bizleriz. — TLTTT İETT Tİ İETT İLIZI Tİ TAT) rak olmayınca, kuvvetli bir fırk: teşkil etmek muhal olur. Müş- terek kanaat sahiplerini bir ara- Umumi boşnutsuzluğun İza-|ya getiren rabıta ve mihrak, : : Roma 25 ( 5.C ) — Macar|haddüs edebilirdi il i A a z .C | — ürüm teşkil edemez. lesi çareleri düşünüldüğü bir za|ancak mütebeller bir akidei si- dair bir çok ŞA” başvekili Betlen, 2 Nev-York Atina 25 (S0) — Macar baş v “Mba Blk, bir kaç idare manda, herkesi tedhiş edeceği| yasiyedir. i Times ,, gazetesi muhabirine şu beyanatta bulunmuştur. “Ankaraya vaki seyahatimin vekili Kont Betlenin “Nev-York Times, hitlerikame etti Hükümetin şahsiyeti manevi- zannedilen dedikoduların işaa- sında bir fayda yoktur. Halk, meclisinde vazife alan maaş- ları bin lirayı geçen gazeteci beyler yok mudur, bunlar et- $ Kanaatimizce, bu akide, Halk gazetesine vuku bulan fırkasında hemen hemen teba- beyanatı münasebetile fikri it ile değil, ikna İle celp) rüz etmiş gibidir. İsmet paşa yesini tahkirden ve o müheyyiç|muahedelerin yeniden — tetkiki ulan başvekil M. Venizelos de-Jürafı gül gülüstan göstermi- eaimebidir. Milletin kalbi doğ) hazretlerinin, kendi prensipleri-neşriyattan. dolayı — asliyeceza|meselesile hiç bir münasebeti miştir ki: yorlar mı? Buna şişkin mi $ keke SİRİ dürüst ha-İne nazaran bir şaheseri belâğat| mahkemesinde © muliakemesine Yoktur. Zaten munhedelerin ye-| | “Bu beyanatı bende oku: |) delerin mantıkı denemezmi? Ş ii ii telâkki edilen Sivas mutkun-İdevam edilen “Halkın Sesi, ga: viden tetkikinde Türkiyenin ne|dum, Muhakkaktır ki bu beya: | Halk fırkası teşkilât ile, her teşkil eden muhterem © meb,uslardan beklediğimiz. şey, bu menfi un- .rların propagandalara niha- « vermek, kalpleri kazanmak yerde mutemetleri ve müfet- tişleri ile tahakkümler yarat- madı mı? Hatta bu hatası halkın müzaheret ve o he- da, ve meclisteki istizah mü- nasebeti ile, Dahiliye Vekili Beyefendinin beyanatında, ?bu siyasetin sarih ifade menfaati olabilir? Diğer cihetten Ankarada M. Venizelosla mülâ- katım tesadüfi olmuştur. Bununla beraber Yunanistan nat Kont Bethlen (tarafından söylenilen sözleri tam bir sara- hatla ifade etmemektedir, Zira Ankarada benimle Müsyü Beth- zetesi başmuharriri Mehmet Sır- rı ve müdür mes'ulü beyler hak- kındaki davaya bugün de de- vam edildi. ve işa- ii 5 ile yüzüne vurulunca V > ve Macaristan, Balkanlarda bir)l da, Bul; Sax) a7) kei ve dürüst m retleri vardır. O da, kuvvetli bir! o Mehmet Sırrı bey tarafından) Slav ittihadının teşekkülünü in eleyin Hilaşensil "ihtimal bu vaziyetin ilgasına karar iliğini ispata muvaffak ol)“ Devletçilik , tir. gösterilen müdafaa şahitlerin-| temediklerinden, müşterek men-| hakkında müzakere cereyan et- |) vermedi mi? Taraf, taraf meb” Halkçıların, inkılâpçı sıfatile hakiki mefkürecilere kapılarını Aça a lâzım olduğu gibi, bir fırka olmak itibarile de kanaat sahibi fırkacılara. ihtiyacı vardır. Halk fırkası, yalnız bir inki- lip fırkası kalmakla iktifa ede- için, © evvelâ muay- ven bir akidei siyasiye ile orta- Va atılması, ondan sonra, etra- fina samimi fikir adamları top- Vatanın sinesinde, böyle bir akide, kendisine elbette bir çok taraftar bulabilir. oElverir ki, memleket işlerine ait bu gibi kanaatler, kat'i bir program ha- linde tesbit edilmiş bulunsun. Bu suretle, Halk (fırkası, hem inkılâpçı, hem de devletçi bir fırka olarak kuvvetli bir ta- azzuv haline getirilmiş olur ki, bu meticeden memnun kalacak, aması lâzımdır. ine herkesten evvel biz olaca- Bir fırkanın kuvveti, yalmız|ğız. ei na topladığı anasırın kemi-| den Kâmi, Emin, Nihat ve Yah- ya beyler istima edilmişlerdir. Şahitler ifadelerinde; Fethi bey burada iken birçok vatandaş- ların karakollarda dövüldükle- rini ve Necati efendi isminde birisinin “ Halkın Sesi, gazete- sine gelerek polis ve jandarma- lar tarafından dövüldüğünü ağ- ark söylediğini, söylemişler- ir. Gelmiyen şahitlerin celbi için muhakeme 8 Kânunuevele talik olunmuştur. usları yeni teşkilât ile meş- gul olmıyorlar mı? İşte bu hakikatlerin ifadesi hükümet faatlerle © birbirine bağlıdırlar. Bulgaristan ve Yugoslavyanın it- tihadından böyle bir vaziyet ta- Atinada 350 kişi tevkif olundu , Atina, 25 ( AA ) —Komü- nistler zabıta tarafından ilân edilen memnuiyete rağmen bir nümayiş yapmışlardır. 850 kişi tevkif olunmuştur. intibaımı bırakmaktadır. Hal- buki böyle hiç bir o müzakere vuku bulmamıştır., Mahküm tyyarecilr Hapishaneden kaçtılar Madrit, 25 ( A.A ) — Geçen-İN .İlerde ağır hapse mahköm olan tayyareci Franko ile | diğerbir binbaşı hapishaneden kaçmışlar- dır. hükümet derhal yakalanma- ları için her tarafa emir vermiş- tir. ret teşkil ederse tenkidin R mana ve hududunu anlamak çok güç olur. Ş Buo demektir ki vakıaları yaratanlar masum onlarıda kaydedenler mahküm ediliyor. Bu vaziyet karşısında lütfen sorabilir miyiz: Matbuat hürri- etibu demek midir? Böyle bi hürriyetten adaletin ruhu tit- remez mi? E.M.
