1 Kasım 1948 Tarihli Sebilürreşad Dergisi Sayfa 8

Beşinci fikri: " Besirici'fikir; iki,kısma- ayrı]_mak icap eyli- yor: — İba üetın bır gaye degıl bn' vasıta gı- bi telakkı edılm .B — Bunun yerıne ha.kkan_ıyetm, feraga- tin ve her suretle hayır 1şlemenııı ikamesi 'imkânlarının acık tutülması. -Bu iki düşünce; mevzuun en mühim kıs- mıdır. Ahmet Emin. Yalman yanıhyor İbâ- det; onu naladığı 'biçimde vasıta ve gaye | de- gldır İbadet; sadece mahlükun h âlike kar şı vazifesidir, ki hâlikin kat'i emri onu yerı— ne getırmegı mahlüka farz ve borç kılmış: tır. dır. Hâlikin emrini tutmak ve yerine ge- d D tirmek bakımından mahlükun gayesidir. A- Ama, vazife olan ibadetin tahtındaki fayda ve : rmenfaat; muhazı İât£ ve İseremi ilâhidir, tak- dir ve, mesıyyetı Rabbâniye baghdır : Ehh sunnet usulünce; ibadetin mukafa i> nı.ve isyanın cezasını ver vacip değildir. Karşılığın takdiri; “mahlükun “.hukuku iktisabiyesinden doğacak vücup de- *vgıl -Allahın inayet ve mağfireti tensip vye irade buyuı*acagıdır Burüâsı ince bir mesele- rmek Allah Taalâya - Hâlikin rizasını tahsil için kesbi vasita * .dır Müutezile; burada ehli sünnetten ayrıla—_ rak “İtaatkâra ” mukafat ve âsiye -“mücazatın hâlike, vücubuna kâil olurlar. Kelâm naza- rıyatınm burada yeri olmadığından teferru- : idilmiı edi. Lâzım olan nokta ibadetin - N kat’î vazife olduğu, bu vazifenin keşkin vası- tası olduğu, gayenin de Allahın emrine bağ- »lanmak ve yerine, getırılmesı ışmde kendi - kudretini ve 1ht1yarını sarfeylemekten iba- : yet “bulunduğudur Binaenaleyh; ibadeti vasıta ve gaye ol- : maktan ayırmak imkânsızdır. İIkmcı nokta dâha mühimdir; Ibadet ye- rine ” uhakkanıyet feragat ve hayır işlemekv gibi haddi zatında iyi de olsalar başka hiçbir şeyin - konulamıyacagıdırı Ib det izah eyle- diğimiz üzere hâlikin mahlüka emreyledıgı “ vazifelerdir. Onlar; hâlikin emri ne yolda yerine getirilmesi iktiza eyledıgını Ekreminin - tarif talimi daıresmde, “Manlarda, usullerde yapılır Ne Ahmet Emi nin, ne baska hiçbir ferdin öz aklının buldu- : * ğu veya saplandığı yollarda değil, «Kelimei -. Şahadet» başta gelmek üzere «namaz, oruç; Resulu | Zd- . . tinde ne tadl 'de edilse. Bunlar -lar olduğundan sözü “uzatmağa lüz İ “müyorum. Burada, şu. ahakkanıyet feragat c . 'nu bükük kalacak “zekât, bhacr'usuli ımandıı | En kat surette “tebliğ olunmusf İslâm- olarak kalmdıkca, bunlardan hıcbı— olur. Ama, tislâma tarıfınm medlülü o tan yazgeçilince, öyle de yapılsa- ölur, boylev—_iî pek bilinen ve aclk nokta— B gör- ve hayır işlemek» tarafına da biraz göz at- mak yerindedir. Bunlar için, islâm ıbadetle-'- L 'rinde degışıkllk yapmak, islâm camiasından * uzaklaşmak asla gerekmez. Dine yapışır, ibadetleri ve emirleri canu yürekten yerine getirmeğe uğraşırsak bu işler kendıhgmden, . hem de fazlasiyle olur. Bunlar; islâm dininin esasen emir, terviç, - teşvik evledıgı farizeler ve vecibelerdir. Ha-- ;; “yır işlemeği, islâmiyetten başka usul ve ta-. -. - muş başka din yoktur. Her ? ve maddi kefareti daima fa-. : * limatı arasına &ol günahın nakdi kirleri ve muhtaçları korumak esasına daya- nır. Fıtir sadakası, olanları, kurban; et ala- TSEBİLÜRREŞAD- — - . .. c.ıu Sayı' 19 yapılır,ne-de mübadele, caiz < Şeker bayramında boy-:... mıyanları sevindirmeği mtıhdaf eyhyen <<ha— Re yırı- lar değil midir? Hele, «zekât» dogrudan dogruya farzdır Bu; öyle mali bir 1badettır, ki mahlükun hâ--> < likine karşı Vazifesini yerine getırmesı fa- kirlere yardımın vasıtası — oluyor. - Malmın kırkta birini muhtaçlara vetrmeği farz, bunu . yapmağı ibadet kılan 've buha inanmağı o dinden-olmak için şart koşan İorm yapmağa kalkışmak ve ibadetler yeri- bir di inde, re-> ne hayır işleme imkânlarının ikamesini araşı » c tırmak; akılı işi değildir. Eğer; islâm camiasında görünen her ferd islâm dininin, getirselerdi islâm halkları içinde 'bulmak için, gunduzlerı elde meşale ıle do— laşmak icap eylerdi! Profesör Smit; bılmem nerede 1s1am tari- hi kürsüsü işgal etmiş buulnmasına rağmen unları henüiz öğrenememiş de, * sayın Ahmet * - Emin Yalmandan öğrenecek ve böyle ' açık hakikatleri araştırmak üzere islâm' diyarla- — rını dolaşacak ise ogrencıve de, ogretmene de acırım. : ; *'a: hiç olmazsa paraya ” taalğuk Emm yazisının son parçasında İs- * Ahmet Jâm hukukuna, ve . dolayısiyle 1çtıhat bahsı-