13 Nisan 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 7

- Dünya kadınları toplanıyor (Başı 1 inci sahifede) , ve heyelin kâtibi Vera Beggsden i- Öğleden sonra İskenderiyeden gelen İzmir vapurüle Misir, Hindistan ve b turalya murahhasları gelmişlerdir. > #ahhaslar istasyonda ve vapurda Türk kadın birliği zandan Lâtife Bekir, Ef- rp tayiş Suat, Lâmıa Refik tarafmdan kar- bila Ki Mosır murahhaslarının gelişi hakikaten bir sürpriz oldu. Ara sıra İstanbula gel - diğini gördüğümüz Mısır bayanlarının ge gördü, ri miri . yö muharrirlerinden Bayan Seza Nabaraui İm amurahhası manlarına mahsus olan ukusal bayanlar Hint müslü- kıyafetle- rini muhafaza ediyorlardı. vife Hatun Begüm Hömit Ali Kemaleddinden i. Avusturaj » ya murahhasları da ana kız olmak üzere Bayan E, Taylor ve kızı H. Taylor idi. Bayanlar istikballerine | gelenlerle ta > mıştılar, görüştüler. Birbirlerine sevgile- rini, duygularım söylediler, Bir taraftan gazeteciler, diğer taraftan | fotoğrafcılar faaliyette idi. Bayan Hoda Sarani paşa, © sevimli ve Bazik bir kadındır. Türkçe ve Fransizca Bunlarda Türkçe olarak: Sağ de gazeteciyim, dedi. Bitirim, Bu sorulara alışicınım. Dünya kadın hareketlerini takip edi- yoruz Kadınlık kongresi bizim için bir bayramdır. , Bayan Şarani ei i şive farkını ile- ME Ban e dedi fazla arapça söz kullanıyorum değil mi7. Fakat benz ye- ni Türkçeyi ö Kadının kurtaluşunu borçluyuz? i çe — Her sene kadın birliği kongrelerin üç beş aza ile giderdik, bu sene 12 Kişi le geldik, Vakit müsait olsaydı 60 i ile gelecektik. (Gülerek) Belki de yarısı gelirdil. i Kadınlık hareketi her yerde büyümek İs genişlemektedir. Fakat siz her mem- siten, gittiniz, Kadının kurtu - nu Atatürk'e borçluyuz! Mısırda peçe kalmadı. — Mısır kadınları artık peçeyi birak - ek denberi — Mısırda peçe kalmadı. 1923 kodınlarmız şepkn piyiyorlar. Erkekler- © liyatroyu sinemaya #i Bu kam bil yerlerdeki kafesler de kalktı... — Kongrede Mrsrr kadınlığı için iste- Atatürk'e Yukarıda Mısır heyetinden bir grup, aşağıda Amerikalı murah haslar A ma a — Ya zenci kadınlar!. — Zenci kadınlarla da alâke arız. On- larm yükselmesini istiyoruz. Amerikada ;. | senci meselesi pek mühimdir. Senelik bü dileği” | yük kadın konforunalarımızda zenci ka - yeceğiniz hususi bir şey var m? — Umumi program dışında bir miz yoktur, 2 Dahili teşkilâtımızda hükümetimizden bir çok şeyler istiyoruz. Fa. yorlar. için Zenciler niçin linç ediliyorlar? — Zencilerin arasıra linç edilmesine ne dersiniz? kat burada dahili işlerimizden bahsetme. ğe lüzum yoktur. Mülâkatım burasında muhatabemız dur hp eye — t anl varı Amerikadan bahsederken neden zen- ciler meselesini ileriye sürüyorsunuz? — Çünkü gazeteleriniz. hep bundan bir iltısadi sıkıntı vardır. Fakat ber şeyden günden güne iyiye doğru gidiyor. Yeni idare bir çok işleri düzeltmeğe muvaffak olmuştur. Kadılık hayatma gelince: Onda da inkişaf vardır. Meselâ kabinede bir kadın bakanımız vardır. Türk kadınlarının bugünkü idare altın- da gösterdiği inlişaf ile yalnız Türklük İ değil, bütün dünya kadınlığı iftihar etse yeridir.,, ! Hindistan murahhası taaddüdü zevecat aleyhinde Hint murahhaslarından Begüm Kema- leddin, diğer arkadaşı Şerife Hatun Be - güm Hâmit Ali gibi müslümandır. Begüm Kemalettin diyor kit — Türkiyeye çok zamandanberi gelenek istiyordum. Nihayet bugün gelebilmek nasip oldu. Benim Atatürk'ün şahsiyetine karşı bü yük bir saygım vardır. Memleketi için ne büyük muvaffakıyetler elde etti! Bundan evvel Ayrupaya gelmiş Paris- te talebe konferansına, iştirak etmiştim. Geçen sene de Londrada idim. Hindistanın şimali şarkisinden-geliyo- rum. Hindistanda kadınlar için bazı hak- lar elde ettik. Fakat tanddüdü zevecat meselesini he- Büz halledemedil. Dinimizde mevcut ka- yatlar, esasen bir erkeğin birden fazla ka 'dınla evlenmesini hemen de imkânsız bir hale getiriyor, Fakat bizce bu de kâfi de- gil. Bunun kanunla yasak edilmesini isti- Kadınlık sulh istiyor Eğer kadın isterse — Bizim bu işte inanımız Çalışacağız. Bilirsini; isterler ve istediklerinin kanaatle arka- sından koşarlarsa, onu elde edi — Evet, meşluir sözdür: se Allah ta ister.,, değil mi?. — Evet öyledir. Fakat biz şark kadın- ları her milletten zi: sulhü severiz. Çek hiç kimsede gözümüz yoktur. En- irikayı da gevmeyiz. Kadının en büyük rolü: Anne Bu işte kadının rolü en büyük roldür. O, bu rolü ana sıfatile üzerine almıştır. Evet, kadın her şeyden evvel anadır, Bu vazifesini bir zaman O bırakamaz. O, bu unvan ie ber şeyi yapmağa çalışacaktır. şeyden evvel ço - cuklarma Tane! sevmek duygusu- nu vermek suretile bunu elde ettirecek - tir. Birlikte çalışmak, çocuklarına istik « balin sevgisini öğretmek barışa hizmet etmektir. Kadın uluslar kurumu Kongremizin İstanbulda toplanması münasebetile bir kadın uluslar kurumu, teşkilini kongreye teklif edeceğim. Bu bir misak olmalıdır. Bu fikri 4 kadına en büyük haklarını ilk defa ve- yoruz. Hindistanda taaddüdü zevecat esasen azalıyor. Bilhassa gençler bunun aleyhin- dedirler. Bir çok iimeeler bunun tedrici surette ortadan kalkacağmı söylüyorlar. Fakat bence işi zamana birakmak doğ- ru değildir. Tedrici tekâmüle tarftar de- #iliz. Meseleyi cezri surette halletmek 5- çin bir kanun istiyoruz. Bunu | nihayet bir gün elde edeceğiz. Şerife Hatun ne diyor? Diğer Hint murahhas o Şerife hatun Begüm Hâmit Ali diyor ki — Ben Hint kadın cemiyetini temsil e- diyorum. Cemiyetimiz kadının terbiyevi ve içtimai kalkınması ile meşvuldür. Biz Hint kadınları Londrada toplanan yuvar- lak masa konferansına da bir murahhas göndermiştik, Sözlerimizi dikkatle din - lediler. Fakat istediklerimizi tememen a- lamadık. Hindistan dali Hint kadını için de bir gayedir!. Oh! Nihayet gelebildik! Avusturalya murahhasları FE. Taylor ve kızı H.Taylor Türkiyeye geld klerine çok seviniyorlar. — “Oh.. Nihayet gelebildik. Bu seya- bat beş hafta sürdü, Nihayet şarkım inci- si olan İstanbula kavuştuk!,, diyorlar. Mısır genç kızlar teştilâtı Mesr murahbaslarından © Misir genç kızlar teşkilâtı başkam olan Bayan Hav- va İdris, idare ettiği teşkilâttan bahset - Gö bir başka grap ren memleketin. imexleketi olması ve amasıdar. unla bütün gözler Türkiyededir. Bu roda ne yapılırsa her yerde dikkatle ta- kip olunuyor. Bu sebeple kongrede ve - rilecek kararların bütün şark memleket- lerinde akisleri görülecektir. Amerikan murahhest ve beyaz, kırmızı, siyah kadınlar Perapalas otelinde görüştüğümüz A- merika murahhas heyeti reisi Bayan Jo. sephine Sehainne diyor —Ben Türkiyeye ilk defa gelmiyorum. Bu üçüncü gelişimdir. Bir defa 1926 da © zaman Amerika fevkalâde komiseri A - miral Bristolün delâletile gelmiştim. İn - kılâptan sonra genç Türklerin hararetli çalışmalarını yakından gördüm. Tarih ki taplarındaki kahramanlıkları andırıyor - du. O zaman Ankarada Taşhanda otur - muştum. Sonra 1928 de tekrar geldim ve buradan İrana kadar giderek şark mem- leketlerini dolaştım. Bayan Sehain bun dan sonra, Amerikada da kadınları er- keklerle ayi halka malik olmaları için çalışıldığını söyledi. vabı verdi Türkiye gibi bir şark kongrenin o buradı. — Tahsilini bitirmiş genç kızları ha yata olışlırmağa ça'ısiyor o ve onlara İş bulmağa uğraşıyoruz, Cemiyetin 9 faal, 40 fahri azası vardır. Kongreye gençlir namına da beş murahhas gelmiştir. Biz de bu kabil kangrelerde bulunarak kadınlık davasının müdafanıma alışmak istiyoruz ki ileride üzerimize düşen va - sifeyi hakkile yapabilelim. Bizce en mühim mesele sulh, ksdın'a- rın serbestisi ve çalışmasıdır. Teşkilâtmıza mensup gençler iş bula- mıyorlar, Bunun önüne geçmek için ka - dınları da erkekler gibi müsavi haklara malik olmalarını — teminden başka çare yoktur. Bugün de bazı murahhas kadinlar şeh- rimize gelecektir. Bulgar, o Çekoslovak murahhaslarınm bugün gelmeleri bekle - niyor. Fransız ve İtalyan kadınları da yarın geleceklerdir. Arstulusal kadınlar bi icra komitesi pazartesi gününden itiba. ren Yıldız sarayında toplantılarına başlı. | yacaktır, Dün sabah icra komitesi topalanarak İ kongre hakkındaki hazırlıkları görüşmüş tür, Konsey pazartesi görü Yıldız sarayın. da da umumi bir teplanlı yapacaktır. li iptidai hallerinde bi- Onlar kendi ya- | azdır. Onları ken: rakmağı tercih ediyoruz. İ munhedesinin emniyet ve tanrruza uğra yanlara yardıma dair bazı maddelerinin | ötresa konferansı musaid gidiy kurumuna ii anlatmıştır. İngiltere ile İtalya bu istidayı muhakkak tutacaklardır. Mesul Fransız mahfelleri, Almanyanın Sitresaya karşı veya uluslar kurumunun toplantısı akabinde toplanaçak yeni bir konferansa daveti şayıalarını katiyen tek zip etmekedirler. Almanya ve ileride toplanacak konferanslar LONDRA, iZ A.A. — “Deyli Meyl,,» in Stresadaki hususi muhabirine göre B, Mac Donald Cencvreye gitmekten kati su rette vazgeçmiştir. “Deyhi Telegraf,ın hususi muhabirine göre İngiliz heyeti, Almanyanın uluslar kurumu inden (sonra yapılacak tmektedir. “Popolo d'İtalia,,nm dünkü makalesin- den bahseden “Teymis,, gazetesi bir ikin- ci konferans ihtimallerini tetkik etmek» tedir, STRESA, 12 A.A. — Röyterin diple- matik muhabiri diyor kiz Almanya, Sovyet Rusya ve Lehistan da ihtiva edecek daha geniş bir konferana akdi imlinları henüz münakaşa edilme - miş olmakla beraber böyle bir konferansın ihtimal Londrada toplanabileceğine dair kuvvetli bir intiba vardır, Böyle bir konferansın Londrada top - lanmasına İtalyanın taraftar olması mâni- dar telâkki edilmektedir. Son yirmi dört sene içinde İngiltere ile Italya arasında- i rin âdeta ken ki den sıklaşmış olduğu görülmüştür. Fransız gazeteleri PARİS, 12 A.A. — Stresanın ilk gü - dü sonra ini gösteren mat - buat, konferansın, üç ulusun tesanüdünü bildiren bir tebliğle neticeleneceğini tah » min etmektedir. “Pöti Parizien,, | Bay Mac Donaldın, Almanyanın Cenevreye şertsiz olarak dön miyeceği hakkındaki beyanatını memnu- Diyetle kaydetmek Bu gazete, Fran siz tezini izah ederek diyor ki: ||| “Sulhperverler, ulusların yeni bir ibti- lâl vukuunda mali ve ekonomik tedbirle rin tatbik edilebileceği £ şekilde bir set kurmaları lâzımdır. misakın ihlili mütecavizin hareke- ibi sayılmalıdır. Binaenaleyh, Bini & ile tecavüz edene de ayni mali ve e kenamik tedbirler tatbik edilmektedir. “Ekodö Pari,, şöyle yazıyor: “Asıl mesele, Fransız - Sovyet anlaş * masıtlın peşinden buna benzer bir Fran- #z “İtalyan anlaşması yapılıp yapılmı- geniş salâhivet veren talimat verildiğini de ilâve etmektedir. Müzakerat samimi cereyan ediyor STRESA, 12 A.A. — Uluslar kurumu takviyesi ihtimalleri müzakerelerine he- nüz girişilmemiştir. Röyter ajansının ha ber aldığma göre, İngiliz noktai nazarı, uluslar kurumu azası olan İngiltereni bu teşekkülün sadık ve dürüst bir azası kalacağı ve kollektif emniyet ile sulhün tahakkuku için bu şekli kullanacağıdır. İtalya mahfelleri, müzakerelerin. bil - hasen samimi havasmı kaydetmekte ve bunu görüşmelerin — kiymetine bir delil saymaktadırlar. Konferansın cumartesi ve belki de pazara kadar sürmesi muhte. meldir. »iyet - Fransız anlaşması PARIS, 12 A.A. — Jurnal des Dehats gazetesi, Popolo d'ltalyanın Strosa kon- feransı hakkında yazdığı o makaleyi bir tecrübe balonu mahiyetinde telâkki ot mekte ve Strasada konferans mahafilinin de bu kanatta bulunduğunu ilöve et - mekledir. Debats gazetesine göre, İtalya dörtler misakını tekrar ele almayı istemektedir. Yine Debats'nm Stresadan aldığı ma- Tümata göre, Fransız heyeti murahhasa. sr, Sovyet - Fransa anlaşmasının İtalya ıyandırdığı fena intibai izaleye çalış. mi ve bu anlaşmanın bütün devlet. lere açık bulundurulacağını bildirmekte İtalya - <usya münusebatı MOSKOVA, 12 A.A, — Dışarı işleri komiseri Bay Litvinof İtalya elçisini ka- bul ederek iki memleket münasebatını a- Tikadar eden meseleler | hakkında uzun uzadıya görüşmüştür. Polonyı. ve Almanya VARŞOVA, 12 A.A. — Alman mat - buatı, Cenevredeki bir Amerika ajansının telgrafını tebarüz ettirmektedir. Bu tel - grafa göre, Polonya hükümeti, mecburi askerlik yapılmasından dolayı Almanya. nın muhtemel ittihamına iştirak etmiye- ceğini bildirmek üzere uluslar kurum mezdinde teşebbüslerde bulunmuştur. Salâhiyettar mahfellere göre, Cenevre- de Polonya tarafından bu tarzda bir te şebbüs yapılmış değildir. Polonya hükü- i iz uluslar kurumuna metinin, mesele beniiz verilmeden bu yolda bir vaziyet alamıya- <a” *bariz etirilmektedi Diğer taraftan Bay Bek'in Cenevreye hareketini tesbit etmeden evvel, Strosa konferansı neticelerini beklemek istenil- diği anlaşılıyor. İtalyanın plânı STRESA, 12 (A. A.) — Italya hükü- metinin her hangi müsbet bir plâm oldu- ğu resmen tekzip edilmektedir. Üç devlet arasında tesanüt Şi ği üç devletin tesanü- dünün, İngiliz siyasasının esaslı noktası olarak kaldığını bildirmiş ve demiştir kiz “— Avrupada sulhü tahakkuk ettir - mek olan müşterek İngilte- reyi Fransa ve İtalyadan ayırmanın ü - mit edilemiyeceği herkes için açıkça bili- Ben bir müşterek arzunun B. Mac Almanyayı açıkta bırakmak değil, ve onu genel piya esası zerinde dürüst am mimi bir teşriki mesaiye olduğu- na da söylemişcir. gi Abideye çelenk STRESA, 12 (A.A.) — Fransız, İngi- e İtalyan murahhas - lanza'ya giderek Mareşal Cadoraa âbi - desine çelenkler koymuşlardır. Alman gazetelerinin fikirleri BERLİN, 12 (A.A.) — Alman istihba. rat bürosundan : (Völkişer Böbain hı ölki; öbahter) gazetesi, İngiltere. nin Almanyanın filiyat sahasmda hukuk müsavatı ile genel silâhları birakma ta - nındıktan sonra uluslar kurumunun fa- aliyet sahasını © genişletmeğe çalıştığım yaziyor ve diyor ki: “Italya, Avrupanın tanzimi için oz te- o Söziemektedir. Fransa ise, Sov. yetlerleşsitalya ve Küçük itilâfin girebi- İecekleri bir anlaşma yaptı. Bay fikri altı yüz kişilik bir orduyu seferber etmek ol. mu söyliyerek konferansı bir emri. karşısında bıraktığını yazıyor. Bu şerait altında bilinmesi / lâzemgelen en İyi şey, konferansın, karar almağa değil, ve fakat kararları © menetmeğe mahsus bir toplantı olup olmadığını öğrenmek - bir. (Döyçe Algemayne Çaytung), Mussolininin, İtalyanın bin e Konuşulan meseleler STRESA, 12 (A.A.) — Bu sabahki görüşmeler dört sant sürmüştür, Saat 13 te İtalyan © imurahhasları otellerine ve Fransız mürahhasları da öğle yemeğini yemek üzere İsola del Poskatar'a gitmiş- lerdir. Müzekerelere saat 1530 da tek- rar başlanacaktır. Alman istihbarat büro- sunun İngiliz mahafilinden öğrendiğine göre, bu sabah, munhedelerin bir taraflı olarak iptali takdirinde alınacak tedbir. ler hakkında müzakerede bulunulmuştur. Barışın muhafazası meselesinin ilk mese- | le olarak telâkki edildiği temin edilmek- tebliği bugün yeniden müzakere edilmiş- tr. Almanya için ciddi bir icraat BERLİN, 12 (A.A.) — Naht Avsga- be gazetesinin Saresadaki muhabiri yazı- , Bugün konferansın kat'i günü idi, Şim di ya Almanyaya karşı şiddetli bir ksan ve mümkün olursa ihtilâf vukuu takdi - rinde cak muayyen tedbirler veya” | hut üç büyük devlet arasında istikbal i- sin teşriki mesaiyi tasrih eden bir karar sureti ittihazı mevzuu bahistir. o Daha dünden üç devlet adamları arasında bu karar suretinin metin ve lisanı ve uluslar derneği konseyi hakkında münakaşalar olmuştur. Bu münakaşalar bugün bitmi- yecektir. Muhakleşk alan bir şey varsa, © da Almanyaya karşı ciddi bir icraat ol mayacağıdır. Zira hiç bir kimse böyle bir icrentm netiçesinin mesuliyetini Üzerine almak İstemiyecektir. Stresa o Avrupayı Versay hatalarından © ve harpten sonra geçen 18 sene zarfında devletler tarafın. dan yapılan hatalardan kurtaracak mu. bi memnuniyet bir tarzı hal vermiye - cektir Bir dipolmasi oyunu VARŞOVA, 12 (A.A.) — Fransız « Sovyet itilâfı projesi hakkındaki haber - lerden bahseden Polska Zbrojna gazetesi diyor ki : Mevzuu bahis itilafın formüle edilmi olduğu ahval ve şersit, bunun Stresa fesinde yapılmış bir diplomasi oyunu ol- duğunu göstermektedir. Esasen projenin müphem olan mahiyeti her türlü tahlili imkânez kılmaktadır. Daha bir kaç gün evvel, uluslar kuru mu misakına istinat eden ve şark misakı yerine kaim olacak bir çok taraflı plân- lardan bahsedilmişken şimdi ağız değiş- #rildi. İngilterenin iki taraflı veya müte- addit taraflı plânlarının o Bay Laval'in Moskova seyahatında mevzuu bahis edi. leceğinden dem vuruluyor. Ve şimdiye kadar mutasavver itilâfın bunlardan müsbet neticeler çıkarmak im- kânsızdır. Mamafih bu haberlerden sar - fınazar, Fransız diplomasisinin kendisi- nin son teşebbüsünün ihzari safahatı hak- kında vakit ve zamanında ve icap eden pilde doştlarına ve müttefiklerine ma- lümat verip vermemiş olduğunu bilmek icap eder, ve baki de binden aşağı düşmiyecek- bir. Tabüdir ki bu kadar mevcatla ça lışmaya başlayan bu mektebin verim kabiliyeti de o nisbette artacaktır. Halbuki bugün 61 mevcudile bina” keli bir devreye girecektir » Hali hazırda icar ile tutulan orl mektebin bulunduğu binada (dört ©d& vardır, Bu odakırdan birisi | müdürile imlerin, diğer üçü de talebenin © bir de edebiyat muallimi vardır. riyaziyo, tabilye, resim, £ musiki, mastik dersleri vekil munallimlerle re edilmektedir , Her halde saygı değer Kütlür Ba kanımız Bay Abidin Özmen memleket geçliğinin bu ihtiyacını gözönüne 4” cakiardır. Lâvdikya harabe.e..m€ bahar gezint » DENİZLİ (Milliyet) — Denizlide jim ide havalar artık çok i. Halk ve me murlar cuma günleri gikayor, te miz hava alıyorlar. Hafta Gazi ve Kâtip Denizlinin Şimali garbisine tes“ düf eden 5 kilometre mesafedeki Eski” hisar köyü yanında ( ) harabe Yozgatta griv YOZGAT, (Milliyet) — Salgın bir surette grip olduğundan lise ve ilk okullar beş gün tatil edilmiştir. —— — mış olduklarına dair Paristen gelen ia“ berleri teyit etmektedir , Almanya Şark misakına iştirake razı — İtalyanlar bü Fransız, İngiliz ve Vey murahhas” ları bu sabah anat 9:30 da İtalyan bük met reisinin toplanmış! müzake- luğında dır. Sant 13 e kadar devam eden eler uluslar kurumuna Fransız muhtua