1 Nisan 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

um kez de konuşmalarımız ef- ekleşlerdan bike “Ben bu efkâr umumiyenin ne olduğu- ? lar her türlü yazılar mıdır? E- ğer böyle ise, sayılı olan ve ekse- riyetle halktan ayrı bulunan bir kaç adamın bütün bir halkın duy- gularına ve fikirlerine nasıl tercü- man olabileceklerini bir türlü kes- tiremiyorum; böyle değilse o ne- dir? Nasıl kendisini gösterir?,, imaiyatçı arkadaş: “EF - kârı umumiye meselesi hakikaten karışıktır; onu tüm (tam) olarak göstermek te güçtür. Fakat her ne olursa olsun o vardır; o öyle bir varlıktır ki el ile tutulmaz, göz ile görülmez, fakat her zaman ve her yerde bulunur ve olduğunu his - settirir; o topluluk işleri ile uğra» an tek tek adamların veya ki kurum | ların işleri ve güçleri, yaptıkları ve tuttukları, ren bir varlıktır. o Görülmüyorsâ da kıymetleri ve ölçüleri o tayin &der: Havada © uçar ve herkesin başı üzerinde durur, yaptıklarını göz altında tutar ve hükümlerini Bir çok işleri biz bu görme- naenaleyh bir çevre ne kadar kuv- vetli ve canlı ise, onun umumi fi - kirleri ve duyguları da o nisbet - te kuvvetlidir. O nisbette tesir ya- par, Bazı yerlerde o işlek ve atıl. gan ve bazı yerlerde de sinsidir, saklıdır, kendisini hemen göster - mez: Fakat her ikisinde de hüküm- lerini vermekte gecikmeyiz. Hür ve serbest memleketlerde muhte - if fikir ve duygu akınlarını tem- sil eden gazeteler ve yazılar, onun bir dereceye kadar tercümanı ola- biliyorlar. Hür ve serbest olmiyan yerler. de ise, onun tercümanı olmaz ve © saklı kalarak, alttan alttan işler! Fakat saklı olsun, açık olsun o var- dır ve çevrenin işleri ile uğraşan - lar;'ne olursa olsun onu (hesaba katmalıdırlar. Çünkü yukarıda da dediğim gibi, bütün kıymetleri ve ölçüleri tayin eden odur ve ter- tümansız ve sinsi olsa bile hüküm- savruldu, iş gazetelere düştü, Bü- yük Millet Meclisine kadar akset. Efkârı umumiye hüleüm ve! İ kardıkları zaman, sonuna kadar - | lerek, anlıyarak, temizlik ve doğ- ti, kurumilar kuruldu, arayışlar yapıldı ve en sonda da birdenbire tıs! Herşey ve herkes sustu ve san- ki bir şey olmamış gibi herkös” yerine çekildi! Halbuki meydanda inanı kı « ran, vicdanlar üzerinde iz bırak - mış karşılıklı ittihamlar (o vardı! Bunlar ne oldu? — Terbiyeci arkadaş — Bu gi- bi hâdiseler halk ve gençlik üze- rinde de fena ve kötü izler bırak- maktan geri kalmaz. Şeref ve haysiyet duyguları gevşer. Birbi- rimizi kolayca ittibam etmek â - deti yerleşir. Gitgide iyi ile kötü, doğru ile yalan, temizle pis ara - sında ayrılrk kalmaz. — İçtimniyatçı — Saymakla bitiremezsiniz!. İçtimai hâdisele - rin doğurdukları dalgaların bütün seyirlerini, bıraktıkları bütün iz - leri takip etmek güçtür. Onun için çevre işleri ile uğraşanlar bu gi - bi hallerde çok ihtiyatlı davran - malıdırlar; gürültülü hâdiseler çi- götürmeği'de göze almalıdırlar. Yoksa kamusal (âmme) O vicdan başımızın üzerinde durmuş bakka- İn ve herkesin ağzı ile hükmünü verir! Bakkalın başını © sallayarak “ne ise bayım,, sözleri ile göster - diği kuşku ve sallantı (tereddüt) doğrusu ki bende de, sende de ve herkeste de vardır! Belki | haklı değiliz; fakat suç kimindir? Suç işi başlayıp bitiremiyenlerde, or - tada bırakıp çekilenlerde . değil mi? Tasavvur ediniz ki ben sizi ve siz de beni şılıklı ve herkesin gözü (önünde Htiham ediyoruz. Bir çok gürül tülerden, haftalarca süren didiş - melerden sonra, birdenbire ve iş salâhiyetli mahkeme (tarafından görülmeden, ikimiz de meydan - dan çekiliyor ve artık susuyoruz; bizi işitip dinliyenler üzerine bu hal bir iz bırakmaz mı? Ve buiz de tabii olarak kuşku olmaz mı? İki şıktan birisi, ya biz birbriimi. zi itham ederken, düşünmeksi - sin, ibtiraslarımıza kapılarak şu - ursuz hareket etmişiz — ki o hal- de— artık çevre işleri ile uğraşmak, kabiliyetinde olmadığımız güneş gibi aşikâr olmuştur, ve yahut bi- ruluk namma hareket etmişiz. o | halde hangimiz n haklı olduğu sa- — Anladım: Kuvvetli bir şeyt Onun hükmünden kimse kendisini kurtaramaz! roller oynar. Biliyorsunuz ki bü- yük şehirler, (büyük ihtiyaçlarını vaş ödedikleri borçlar ile görür - | | sal hayat üzerine beklenen tesirleri ola- | mamıştır, Marsilya Mesuliyeti var ç mayetinde a İlmiye - Habeşistan Bütün üstaşilerin | Müzâkeratın son | Vâziyeti nedir ? Kfâl” Aleksandrin ve M. Selâhiyettar bir zat inkıta , Bartü'pun katlins”aid * ç w5 tahkikdt SİL GRİMAş 31 rpm > med ILUYA, Sİ > ltintak “| deki yabanc müstahi mey ck N büyam ey: sitar-bir memur, dün akşam: (Ha- erklaşı | DEN emeli a iilerin delik N e m in Yere önce b malar yeliylenmenina | “mt betin maddesinin mieriyet ba © de yardım otmişlerdir. Bunlar; Hinide bulunduğunu tavzih ediyorlar, larmı terketiikleri Zaman €büyül bir iş “İ" tikler gö “ görmeğe) gittiklerini" bildiriyorlardı ap ilçi ayrı grup halin “girmişler 4 tenblo ilâ,Pağite Üktemone Vahelo, Krayersio vi f termik nam diğer Kreriiör, arködeklerın < “| dah ayrılarak İğtidaivinyon'a sonra da ELs-öx4 gitmi br. 9 âile teğkimile, | Kvaternik, (Sarişmikağin) i gittiğini söyliyerek diğer ii uzaklaşmış ve onul o'kadından aldığı silâhlar dpi Valiçieğ, İeraliiğe Bi. Bartu Ya öldürmüştür. i buray > Ispany vdaki “buhran Yeni ka- MADRIT,.31 (A.A) kat teat'i , Bay Lerroux, Bay Robles ile birle- #ip temenni edilen barış kabinesini teşkilden imtina ettiği takdirde, ilk teşrin İsyanını tasfiye ile mükellef bir | ekalliyet kabinesinin teşekkülü ile ik- tifa etmek lâzım gelecektir. ismeğe mâni olmryasağı kaydedilmekte - * haberini tekzip ediyor 1 — Doğrudün doğruya müzakereti, tedir. 5 Sodi İtalyan teklifinin bir usul teklifi olduğu vö bunun Habeşistan tarafın - dah reddinin, doğruden doğruya müra- keratin devamı için yeni bir usul düşün- dir, Bü müzakeratın devamma imkân © hamadiğı takdirde uzlaşmaya müracaat #dilesktir ki, bu da, müzekeratın inkı- İlini İazammun etmekten çok uzaktır. Habeşistana vermiş olduğu son notada, İtalya bu son usule müracsattan istin - kâf etmediğini göstermiştir. Ve haliha - zırda, son motasma"vereceği ec « yabı teticik etmektedir. Habeşistanın notasx CENEVRE, 31 (A.A.) — Habeşistan. nn Paris sefiri Tecke - Haveriat, Uluslar | kurumu genel kâtipliğine bir nota gön- dererek Italyan - Habeş dostluk munhe- denamesinin derpiş etmekte olduğu ha: | kemlik komisyonunun hemen teşkilini talep etmiştir. A manyada | Demir istihsaiâtı hep silâh- lanmıya hasredilmiş BERLİN, 31 (A.A.) — Havas muha- birinden: Ruhr havzasındaki büyük sanayi şe- | birlerinin mali vaziyetleri vahimdir, Şe- hir bütçelerinin açığı, Bohum'da 20 mil. yon, Düisberg'de 17.000.000, Essen'de 10.000.000 marleter. Belediyeler, memur tnaaşları kabilinden birinci derecede mas rafları ödemeğe dahi © yetişemiyorlar. Bunlar, Prusya'nın ve Almanyanın müs- tacel yardımını rica etmektedirler; Resmi istatistiklere göre, yalşız Ruhr havzasında, kömür istibsakitı, 1933 de nesinde 77 milyon tondan 1834 senesin- de 90 milyon tona çıkmış ve gene 1932 senesinde 479.000 ton olan aylık bam çelik östihsalâtı da 1934 te bir milyon to- | nu tecavüz etmiştir. Bundan anlaşılıyor ki, büyük demir sanayi Alman teslihatına çalışmış, bu vaziyet dahilinde, sınai istihsalâtın s0y- Essen'de hâlâ 1.000 nufustn 28 i yar- dım ile geçinen işsizlerdir. Bu nisbet, Bohum'da yüzde 35 ve Dortinünd'da bin- de 42 dir. Adriyatikte şiddetli fırtına ROMA, 31 (A.A.) — Son derece şiddetli bir frtma, Adriyatik sahil - ler: Ve bu ekseriyeti bir halının iLe den Tapa Halk ise yapılacek işlerin kendi | faydasına olduğunu bildiğinden se | vinçle şehrin yardımına koşar. Yal. ' nız elverir ki ortada inan olsun, gü ven olsun! Fakat bu inan ve güveni | ral Lösrmer de dahilolduğu lerinde hüküm sürmekte, insanca bir çok zayiata sebep olmaktadır. Maddi Viyanada ihaneti vataniye suçlulari VİYANA, 31 (ALA) — Sosyülist teşkilâtnm eski gskteriye” reisi gene - haldeğ bu teşkilâta mensüp?2i) kişi, ihaneti vataniye cürmünderi dalkyiği mi/âğamsi- w >8 $5 2 Si £ | İk 7 ş i İ Buigaristandü”isyan çık: kinci günü Viyarik asldöri Sahkeme- sinde muhakeme öğileceklerdir. tığına dair haber tekzip ediliyor #3.” SOFYA, 31 (A.A) — &â isyanı çıltığma dair yabancı mem - leketlerde çıkan şayialar tamamen dıl sızdır, Memleketin her tarafındağ'tarit bir sükün vardır. Leh hariciye nezaretinde yangın , VARŞOVA, 31 (A.A.) — Dün sas st 16 da hariciye nezareti dafresinile e Şıkmışan da çabuk Bstıfıl- m sel tamiril; i âmelenin "ekatsizli , “4 Atinadaki Bulgafelçisi . ATINA, 34 (Hususi İ dıltan sonra, frangı krymetten düşü - Be'çikada Sosyalistler de yeni kabi- neye itimat ediyorlar BRÜKSEL, 31 (A.A.) — Sosyalist- lerin fevkalâde kongresi, kendilerinin yeni Van Zeeland kabinesine iştirekleri- ne dair olan umumi meclisin kararlarını | müzakere etmek üzere toplanmıştır. Sos | yalistleri Bay Vandervalde, şimdiki hü kümetin, halihazırdaki vaziyette, tasav - var edilebilecek en iyi hükümet olduğu nu söylemiş ve demiştir ki “.- Bay Tönis istifa ettiği zaman, ben, kendimizin uçurumun ke i ediş dum, Karşımızda ili şık vardı: Ya kebi- neye dahil olmak, yahud ki diktatörlük mahiyetindelsi bir hükümetin temel ya - sasına tecavüzünü görmek. Buy Van Zesland'dan vaziyet hakkında izahat als rülmesi fikrine biz de iştirek mecburiye- bnde kaldık.,, Kongre, hükümete itimad etmeğe ka- gar vermiştir. : yan da tasvip etti BRUKSEL, 31 (A.A.) — Ayan mec Bisi, 20 muhalif ve 19 da müstenkife kar yı 110 vey ile Van Zecland kabinesine itimad beyan etmiştir. Bu netice, kabine nin beyannamesini, hükümete hususi sa lâhiyetler itasını ve paranın kıymete dü sürülmesini tasvib in har. Frangın kıymeti BRUKSEL, 31 (A.A.) — toplanmış olan kabine, Belçika frangı kıymetinin indirilmesi nisbetini yüzde 28 olarak tesbit etmiştir. Borsalar, yarın açılacaktır. Yüzde 28 nisbeti osası üze“ tr. Hülcümet, ecnebi memleketlerden Bel- Harp p çıkarsa Birleşik Amerika Devletleri ne “Vaziyet alacak? VAŞINGTON, 31 (A.A.) — Ayün « İn Nye'nim başkanlığında toplanan si- sn bitataflığını, o memleketin yeni bir hâfbe sürüklenmesine mâni olacak su - 'rette çizen bir proje tetkik etmektedir. Silâhlara ambargo vaz'ı, harp mmtaka- sına gitmek isteyen Amerika tebaasma başka, bu proje harbeden devletlere ve ya bu devletlerden her hangi bir teba- asma Amerikadan gerek umumi ve ge- rek'huusi surette ikrazatta bulunulma- dib menetmektedir. Ruzvelt'in bu pro jeye tafaftar olması umuluyor. , Litvâhyalılara müşkilât » , KOVNO,.31 (A.A.) — Alman hü ve hapis kararlar. re, Lityanya tabiyetinde bulunanlara transit vizesi vermekten imtina etmek- di” ANKARA, vi (Telefonla) — vergisine müzeyyil kanın projesi verilmiştir. İiliklök vergisini lağiiklik Bazı maddelerden O alınan istihlâk Gümrük ve İnhisarlar Bakanlığına Bakanlık proje üzerinde vergi noktai nazarından — yapılması lâ- zım gelen değişiklikleri tesbit edecektir. Haber aldığımıza göre, kanı. dir; 3 Mevcut kanundaki pamuklu İe mühlüt olan eşya vergilerinin de te, bazı resim hadleri çoğaltılmakta. ve yünlü mensucata Git hükümler i- ümrük kanununan 9 uncu madde gümrük İsine göre tahakkuk ve tahsil edilmesi derpiş olunmuştur. Inhisarlar Bakanlığı teşkilâtı ANKARA, 31 (Telefonla) — kilât kanan projesi bugün gümrük tında toplanân bir. komisyonda tet A'manya harbe STOKHOLM, 31 (A.A.) — birçok at almışlar ve bunlar için iki misli fiyat Gümrük ve İnhisarlar bakanlığı teş- ler müsteşarı Bay Adilin reisliği al kik edilmiştir, mi hazırlanıyor? Almanlar, son zamanlarda İsveçten germişlerdir. Diğer memleketler atlarının tâbi olduğu yüz kirk mark gümrük res mine mukabil İsveç atlarının 500 mark resme töhi oldukları göz önü- ne getirilecek olursa anlaşılır ki Al manya, harbe hazırlanmaktadır. Trakyada yapıla- cak köy ev eri Mimar Aptuliah Ziya ne diyor? Istanbul aHilkevinin diplomalı mimar- lar arasında açtığı yoni müsabaka hale kanda buğün Ode sir o muharririmiz uzun seneler Ana - doluda gezmiş, bil- hassa memleketin “öylüsü ile çok ya- amdan bağları bu - Sanan mimar sellah Ziya ile gö » abdullah ZIYA uğraşmakta — ol - 'duğumdan gözümden kaçmadı. işi biraz yanlış anlamış - lardır. Bununla beraber hepsi Halkevi- nin yaptığı bu güzel müsabakadan mem- nundurlar ve çok sevimmişlerdir. Halkevi gibi memleketin kültürü ile uğraşan bir bakadan gaye köylünün uluorta imşaat cumhuriyetin ve Türkün karakterine uy- gun temiz bir şekil vermektir, Bu iş şehirde bir bina yapmaktan güş- tür. Arkadaşların o dediği gibi köyü ve köylüyü çok yakından tanımak lâzemdir. Memlecktin iklimi, köylünün istekleri bu işte birinci plânda gelir. Halbuki bunu etüt için de köy köy dolaşmak lâzımdır. Trukyanın altı yedi saatlik bir yer oldu- Zü"düşünülüree arkadaşların — bir tatil sütünü bu memleket işine vermeleri “heri menileketi yakından tanımaları, hem de'neties olarak ortaya kafadan ve bik giden çıkmış bir köy tipinin doğmasına tir. Kere > Bununla beraber son senelerde yapı - lan müsabakalarda, bir çok yabancı mi- marlara rağmen dalma kazanan Türk mi- marlarıtın bü hayırlı ve güç işi de başa- ü ie verliğidir ki memleketin © bü; böyle müsabakalar açmağa götürüyor. Tekrir ediyorum: arkadaşlardan Tı yada bir cuma günü ufak bir gezinti yar pacak olanlar bu işte muhakkak muvaf- fak olacaklardır. Onlar bu işlerden çok luğa katlanarak çalışmış ve müsabaka" ları kazanmışlardır. Istanbul Halkevinin bu değerli işini alkışlarken Türk mimarlarının bu pro- cağımızı şimdiden söyliyebilirim.n e mam mika Tramvay şirketile yapılan müzakere Ankarada Nafia vekâleti ile mü - zakerede bulunan, tramvay, elektrik, Atatürkle Irak Kralı arasında telgraflar 'ANKARA,BI (A.A:) — İrak kra- k Gaziyülevvd Hazretlerinin valde « lerinin vefxt: bolayısile Reisicumhur Atatürk ile kepnl Hazretleri arasmda aşağıdaki telgiaflar teati edilmiştir: Haşmetlü Birinci Gazi Hz. Irk Krak BAGDAT Validei haa inin © vefatı dolayısile zatı kahanelerine en derin iv lerimi afzederim. Kamâl ATATURK Kamâl Atürk Hazretleri ANKARA Validemin ölümü © dolayısile tek grafla vaki taziyetlerine teşekkür 6 der ve zatı devletlerine yürekten w un ömürler dilerim, GAZI Muvâzenei umumiyeye alınacak kadrolar ANKARA, 31 (Telefonla) — İr- mir ve Hi daki bulaşıcı ve salgın © hastalıklar hastaneleri mü- tehassrs tabip ve diğer memurlar kad roları müvazenei umumiyeye alm » maktadır. Tenzilâtlı seferler başlıyor Şirketi Hayriye ve Akay idarele - rinin yaz mevsimi içim (tatbiline ku - rar verdikleri yari yarıya ucuz bilet tar, Yugoslavyadaki emlâk sahiplerinin müracaatı Yuzoslavyada emlâki bulunanla « rın, maliye bakanlığında müteşekkil, komisyona gü üzere, vilâ - yete verecekleri beyannameler halç- kandaki mühlet dün bitmiştir, Şidize kadar (300) müracaat ol yaiiye. Vilâyete verilen beyanname er, dün akşam maliye bakanlığına gönderilmiştir. z > Maliye Bakanlığındaki komisyon, emlâk mukabili ne kadar para veri” leceğini tesbit edecektir. ET A Tr KAM VA MA Antalyanın gittikçe güzer leşmesine çalışılıyor ANTALYA, (Milliyet) — Antal- tadır, Bilhassa Halk pazarı karşı sında (25) bin liraya yapılacak © lan yeni İnhisarlar binası çe anın, Polonya ile diplomasi Bulgar elçisi hükümetçö Kergiğ'Ba a EMİ amam DA alâhiyetleri ol » | gen Dazır, son Belediye kanlı dde yapmama gitmek istiyen Litvanyalı > ileriye sü kararile Hal şekline ifrağ edilecek e bi e “lar için biricik i e — di ci ifrağ e