26 Mart 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 6

> Suriye ile komşuluğumuz Fevkalâde komiser Bay Martel şehrimize geldi Ankarada iki memleketi alâkadar eden meseleler gözden geçirilecek Ankarayı ziyaret edeceğini yazdığı - Bay Martel, istasyonda hükümet ma- mına vali Bay Muhiddin Ustündağ, Emi- niyet müdürü Bay Fehmi Vural, Dış iş- ler bakanlığı namma hususi kalem me- murlarından Bay Rıfkı ve Fransız sefa- veti ve konsoloshanesi erkânı tarafından karşılanmıştır. Bir müfreze polis selâm durmuştur. Bay Martel hükümet namma Pera - palas otelinde misafir edilmiştir. Bay Martel otelde biraz dinlendikten sonra Vali Bay Muhiddin Üetündağı ziyaret etmiş, Bay Ustündağ da biraz sonra Lu siyareti, otele giderek, inde etmiştir. Bay Martel Istanbulda kaldığı bir gün zarfında şehri gezmek istemiş ve evve- 5 müzeleri ve Topkapı sarayını, Sultan- ahmet camii ile Ayasofya müzesini ziya- vet etmiştir. Oğle üzeri Fransız ceneral konsolosu tarafından Bay Martel şerefine Park 0- telde bir öğle yemeği verilmiştir. Ye - mekte sefaret ataşemeliteri kolone, de Courson, ataşemililer muavini Denar - yoz Day Martin melpoti hazar be- hunmmuşlardır. Muhterem misafir sast 15.30 da Park otelden çıkmış ve otomobil ile Tarahya- ya kadar bir Boğaz gezintisi yapmıştır Akşam saat 18 de Perapalasa dönmüş ve oradan Tophanede hazır bulunduru- lan hususi bir motörle Haydarpaşsya ge- gerek Ankaraya hareket etmiştir. Muhterem misafirin refakatinde Dış üşleri baknlığı huzasi kalem memurlar rından Bay Rıfkı ile serkomiser Bay Na- il bulunmaktadır. Bay Nail Bay Martele tr. Bu güçlüklerin, mukavelenamenin tatbikini akim bırakacak mahiyette ol - madığı ve teferrüala taallük ettiği haber verilmektedir. Ankarada vâki olacak ko. nuşmalarda bu meseleler bertaraf edile- cektir. Bay Martel'e seyahatinde hususi kâ- tihi Bay Kuffer, yaveri mülâzim Rene de Watre, posta memuru Bay Mathieu refakat etmektedir. Bay Martel ile mülâkatımız > - Bay ilartel dün Park otelde bizi ka- bul ederek sorduğumuz suallere ceva - ben şu beyanatta bulunmuştur: — istanbulu 1902 senesindenberi ta- nurum, Fakat bu defaki gelişimde her seyi değişmiş buldum. Yeni Türkiyenin başardığı yenilikler beni hayrette barak- tı. Burada gördüğüm hüsnü kabul beni bilhassa minnettar bırakmıştır. Bu, An- karada vuku bulacak konuşmaların mü: bet surette neticeleneceğinin bir delili. dir, — Ankarada neler görüşülecektir? komşuluk münasebatı ve teşriki mesaj, taalluk eden meseleler görüşülecektir. Türkiye - Suriye mukavelename- sinin tatbilanda bazı güçlükler çıktığı söyleniyor, doğru mudur? — Bu mukavelenin tatbilanda güç - lükler çılıtığı sözü biraz ağırcadır. Bu- na güçlük denemez. Mukavelenin tatbi- kına ve teferrünta ait bazı meselelerin halli mevzuubahis olabilir. — Ankarada hudut meseleleri görü - şülecek midir? — Türkiye - Suriye hudut işlerile moş- gul olan komisyon yakında mutat tep- lantısını yapacaktır. Bunun haricinde hudut meseleleri görüşülecek değildir. — Pariste emüstemıekat bakanlığında işürük ettiğiniz meselelerde Suriye me selesi de görüşüldü mü? — Bilhassa bazı müstemlekelerin idaresinde halkın bazı | güçlükler gösterdiği haber veriliyor. Bu- nun müslemleke siyasetinin heyeli umu: miyesi üzerinde ne tesiri vardır? — Pariste müstemlekât bakanlığının mutat ols toplantıda bulunduk. Su» riyeye ait işler halkında moktaı naza - ramza Müstemlekelerin ida - resine taallük eden işlerin, bazı müstem- Hekelerde görülen bazı hallerin, heyeti umumiyeye şümulü olsn olsa nihayet na- zaridir. Fakat bunların esas itibarile bi- ribirile münasebeti yoktur. — agar bir veğim değişikliği wav: zuubahis midir. — Hayır, ğinde hiç bir değişiklik mevzuubahis değildir. MEMLEKET Diyarbekir belediyesi yiyeceğe dikkat ediyor Diğer şehrin bayındır'ığına da ehem- miyet vermekte, ye ni yollar açmaktadır Diyarbekir manzaralarından DİYARBEKİR, (Milliyet) —Şa. rısaz belediyesi halkın yiyecek ve işsceğine çok dikat etmektedir. «kler hergün kontrol edilmek- te ve Belediyenin tayin ettiği un- İardan gayri unlarla çıkar ve tar- tısı eksik olursa fırıncılar hakkın- da derhal ceza tatbik edilmekte- dir. Mevaddı gıdaiye pazar yerle- rinde de yiyecekler günü gününe muayene edilmekte ve muayene- siz satılmasına katiyyen müsaade edilmemektedir. Ayrıca pazar yer- lerine köylüler ve satıcılar tarafım- dan getirilen kuru üzüm, peyniri pekmez ve-airede yine pazar yer- lerinde hergün kontrol edildiği gi- bi, dükkânlarda da bu vebunun gibi bozulmak ihtimali olan bütün yiyecek ayda bir defa muayene © dilmektedir. Esnaf, berber ve garsonların da “basta olup olmadığı muayene edi- lip kendilerine sanatlarmı icrada bir mahzur olmadığını gösterir Belediye doktoru tarafından re- | simli bir ves'ka verilmedikce san- at icrasına müsade edilmemekte dir. Gözlerinde trahom hastalığı olan garsonlar da tedavi edilme- dikce garsonluk yapmaktan der- hâl menedilmektedir. Şar haricine yakın Urfa kaçı civarında ve An- zele suyu başındaki mezbahada İ kesilen etler kesilmezden evvel | Belediye baytarı tarafından mua- i yene edilmekte ve etler kapalı cama kânlarma nakledilmektedir. Bu etlerin dükkânlarda hergün ayrı- ca Belediye doktoru tarafından muayenesi yapılmaktadır. Beledi- ye otellerin de temizliği hususuna gok dıkkat etmektedir. Diyarbekir Belediyesi Şarın ba- yındırlık hususuna lâzım gelen e- hemmiyeti vermektedir. Belediye pen MİLLİYET SALI 26 MART 1835 | Osmanlıcadan Türkçeye | karşılıklar kılavuzu (Başı 1 inci sahifede) bir halde çıkacaktır. Biz bugün sadece Kurum Başkanı ve Erzincan Saylavı Bay Saffet Arıkan'ın bildiri- ğini gazetemize koyuyoruz. Dün Ulus'ta çıkmış olan “Os- manlıcadan türkçeye karşılık. lar kılavuzunun,, ilk kelime- lerini de yarınki sayımıza koyacağız. Bunun böyle olu- şu da “Ulus,,un İstanbula ge- dişini beklememizdendir. U- lus'ta çıkan listeler Kurumun gözünden iyiden iyiye geç - mekte, hiç bir yanlış kalma- maktadır. Dil kurumu da ge- çen gün-Ajansla yaptığı bil- dirimde İstanbul gazetel, ne listelerin böyle geçmesini istemişti. Bu isteği de yerine getirmek ig: kelimeleri tele- fon ve telgrafla Ankaradan almıyarak yalnız almış oldu. umuz Başkanlık bildiriğini aşağıya koyuyoruz. | Türk Dili Araştırma Kuru- munun bildiriği 1 — Türk Dili Araştırma Kurumu, bütün ulusal varlıklar gibi, türk dilinin kurtuluş hareketinin de yaratıcısı olan, eşsiz ve Ulu Önder ATATÜRK'e Mz saygılarını sunmağı ilk borc 2 — Türk Dili Araştırma Kurumu, Tarama ü bastırıp yaydırdıktan sonra, bütün yurddaşlardan şu üç soruda bulunmuştu: a) Yabancı seri öçin Do österi tü karşılık» hatırlıyor yeka ae b) Dergide gösterilen karşılıklarda yanlışlık görüyor musunuz? ©) Dergide gösterilen karşılıklardan en uygun ve dile en yatkın bu- Muyorsunuz? Dil kurtuluş hareketine ulusumuzun ne kadar candan ilgilendiğini gösteren en parlak tanıt, bu sorular üzerine Türk Dili Araştırma Kurumuna iki yüz bine yakın cevab gelmiş olmasıdır. Bu cevabları ayrı ayrı, 3) Katma fişleri, b) Düzeltme fişleri, Dİ meze fişleri, halinde aralanmıştır. Aynı zamanda Etimoloji kolumuz, ya- bancı dillere geçen türk kökleri hakam par ir Dü sap o raştırma 4 , (KARŞILIKLAR KILAVUZU XoLU) kurmuş ve elinde bulunan bütün dos- Yeleri ona vermiştir. 23/12/1904 denberi devam eden bu verimini sunun yoruz. 4 — Kılavuz kolu bu çalışmalarında Tarama Dergisinde bulunan yabancı miyanlar, kılavuza arak, Terim kamusunu yapmakta olan kolun bölükle- rine bırakılmıştır. l Çakrmlar memede, Tera Dergisi | başin olmak üzere birçok dil kaynakla şe Sami'min Kamusu 2 — Ahmed Vefik Paşa'nın Lehiçai sma si, 3 — Ecel Efendinin Lehçetüldün mesi, 7 — Asım'ın farsça Burhamı Katı tercümesi, s— Ferhengi Şuwri tercümesi, 9— Mahmud'un Divanü hügatsit-türk'ü, 10 .— Ebuhayyan'ın Elidrak bisan-âl- etrak'i, 11 — Hbnimühenna lüzati, 12 — Şeyh Süleyman'ın Çağatay lü- gati, 13 .— Hüseyin Kâzrm'ın Büyük Türk Lügati, İ4 — Radloff,in türk lehçeleri hü- gati, 15 — Wilhelm Thomson'un Orhon übideleri, 16 — Frnamzca Larousse ve Littr& lügatleri ile Fransız Aledemisi Jügati, 17 — Rodhaus hügati, 18 .— Bianchi lürati, 19.— Pavetde Courteillein Şark Türkçesi Kigati, 20 .— Oscar Bloche'un (Dictionnaire dtymoloyigue de la langue française)i, 21 — Paul Rowix'nın (Dictionmnire des idöcs suygeröes par les mots)su, 22 — B. Lafaye ve A. Sardou'nun 7 .— Sachs Villatte'nin fransızca - almanca İügati, 25 .— Walde'nin Istin dilinin iştikak lügatiyle İndo - Cermen dillerinin mu- kayeseli lügati, 26 — Feist'n Got dilinin iştikak lâ- geti, Zi — Horn'un yeni farz iştikakmın | sas, 28 — Holder'in eski Kelt nesi, 29 — Yunan dilinin büyük öştikak Mişel ile başka hügatleri, 30 — Verbitsle'nin Altay - Aladağ türk lehçeleri tügeti, *— Fore. Mongol dilinin pra- tk dersliği, 32. Pekerikğirin şimdiye kadar ta- ranmamış olup türk kelime kökleri için €n zengin bir kaynak olan (3000) den artık sayfalı Yakut Tüzati, 33 — B. Keresteciyan'ın © (Dieti- onnaire © ötimolerişve de la dangue turgue) ü. Bütün bu ürütlerle birlikte Türk Di- W Araştırma Kurumunun şimdiye ka- darki çalışmalarından söz karşılıkları ve öl üzerinde elde edilmiş e söz haz- üzerine yapılan araştırma. ların bir ük kolu da dilimizin pek €s- ki ve pek zengin bir ana kaynak oldu- #umu ortaya koyrmüştu. Başka dillere geçmiş ve o dillerde değerli sözler kur- mağa yaramış olan öz türkçe söz kökle- ve bunlardan gerek- m li Drudan dol “ygun ve kolay anlaşılır bir karşılığı bulunmıyan sözler dilimizin bilinen söz kölelerinden Ötedenberi kulandiıyan bu gibi karşılar: üyles belirtmek için ikiniz a Ri Herhangi harfin kelimeleri çıktıktan im kr keme emri em sora bir lama Bitnel gepatıları 5 — Bugünden Tk ULUS) gazetesinde çıkacak Kılavuz söz- İleri için daha uygun bir karşılık bulabi- len yurddaşlarm bir ay içinde kendi ö- mergelerini Türk Dili Araştırma Kuru- mu Genel Kâtipliğine © göndermelerini Bu yazılar kısa ve açık olmalıdır. Dil işine yardım edecek olanlara ko- laylık olmak üzere, bildiriğimizin altına, bir örnek konulmuştur. Başlıca şart yeni bir karşılık gösterilmektir. Yeni karşılıklar gazetelerde çıktıktan sonra kitab şeklinde de basılacaktır. Türk Dili Araştırma Kurumu Başkanı Erzincan Saylavı SAFFET ARIKAN Kurum — Müessese ili Beyanname Soru — Sual İlgilenmek — Alâkalanmak Tanıt — Burhan Anlam — Mânâ - Terim — Istılah Ürüt — Eser Uzman — Mutahassıs İrdel > Tetkik Önerge > Teklif Ulama — İlâve Kılavuz sözleri üzerine yaz'lacak önergelerin örneği sudur: kelimesine Kılavuzda.......... karşılığını uygun (yahut: yeter) görmüyorum. Sebebi: (kısaca) . ” Ünerger şudur: .. İmza (1) Burada bir önerge gösterilmiyen yazılar üzerine bir şey yapılmıya- dairesinin önünden diğ kapısına kadar olan Şarın en işlek caddesi Belediye tarafından söktürülerek yeniden yaptırılmıştır. Bundan başka Şar'a sekiz kilo- metre uzaklıkta ve Hapakçı mev- kiinde yapılacak Elektirik Fabri- kasına giden yol Alipınarı köyün- den itibaren temizlettirilmiş ve bu yolda bulunan iki köprü de otomo- billerin gidip gelmesine müsait bir surette yapılmıştır. Yeni yoldan Elektirik Fabrika- sı malzemesi kolaylıkla nakledil- mektedir. Belediye yiyecek şeyle- re muayyen bir fiyat koymuştur. Bu fiyatlar haftada iki defa kon- trol edilmekte ve / Xx hasıl ol- muşsa yine fiyatlar Belediye tara- fından değiştirilmektedir... Zehirli gazlar için bir konferans ELAZİZ, (Milliyet) — Elâziz halkevinde doktor Ahmet tarafın- dan zehirli gazlar hakkında iki konferans verildi. Memleketimiz- de büyük alâka uyandıran bu fay- dalı bahsi dinlemek için her defa- sında yüzlerce halk geldi. kolin za Başı 1 inci sahifede tirmek maksadile gelmediklerini bir daha tasrih etmektedirler, Sir John Si monun Avam kamarasında bizzat de miş olduğu gibi, heyecanlı neticelere muntazır olanlar sukutu hayale uğra- yacaklardır. İrlandanın vaziyeti PARİS, 25 (A.A) — Tanınmış İn- giliz gazeti rinden Avwger, “Petit Parisien” gazetesinde Bay Goring'in Irlanda plânını izah ederek diyor ki “Irlanda hükümeti, projelerden ha- berdar olmaksızın, Almanyanın yük- sek ve nafiz şahsi; “lerinden bazıları, Avrupadâ harb oduğu takdirde, İr - landalılarm Ingiltere aleyhine hare - kete geçerek Ulater'i işgal edecekleri- Bu şahsiyetler, İngiltere üze- hareket yüzl olursa bunun gayri kabili mul olacağını zannediyorlar. Bay Göring- in plânmın hedefini, hava meydanla- rı tertibi ax 4 re bomba de- poları vap LONDRA, 25 (A. legraph dıyo. teskin hususunda deruhte edilmiş bir dır. Bu suretle on gün evvel vâki duğu gibi Versay muahedesine yet den darbe indirmek imkân olmıya - caktır. Japonya ile Almanya arasındaki askeri misak havadisi TOKYO, 25 (A.A. riciye Bakanı Mecliste beyanatta bı Tunarak Japonya ile Almanya da askeri bir misak müzakere gı mayesindeki Okyanı bir zaman bir şey istemiyeceği hak - den teminat aldı- Lehistan ve Almanya © ) — Alman is - kaynaktan Süreliğine" söker Pole ya sefiri Bay Lipski, Almanyanın 16 Martta kararlar kında Ven Newrathı nezdinde protez toda bulunmus, Almanyanın aldığı bu liği gayri hava üzerine Almanyanın dostane bir ilde nazarı dikkatini çekmiştir. PARIS, 25 (A.A.) — Bazı siya - sal mahafilde, Paristeki üçler görüş“ mesinin İngiltere, Fransa ve İtalya uluslararası faaliyetleri hakkında gö- rüş birliğini isbat ettiği kanaati izhar edilmektedir. Bay Laval, Fransız hü- kümetinin, cereyan etmekte olan mü- zakerelerde Alman kararını nazarı iti bara almamak istediğini ve buna bina en silâhsızları» anlaşması hakkında ereyan lerin şim - diye ma. seste ei BRE NAAM bede hükümlerine istinad etmesi lâ - zım geleceğini söylemiştir. Bay Laval, Fransanın, İngiltere ve İtalya tarafın dan tasvib edilen doğu ve orta Avru- pa misaklarını tahakkuk ettirmek az minde olduğunu ilâve eylemiştir. Çekoslovakya hududları PRAG, 25 (A. A.) — Çekoslovakya hududlarının muhafazasına ve ezcüm le yeniden istihkâmlar inşası ile hu - tedir. Vakit ve zamanile haber veri len bu tedbirler, aylardan beri tedri- cen alınmış olup esasen, başlıca kıs- mı iki senelik hizmeti askeriyenin ia- desi keyfiyeti olan Milli Müdafaa prog ramının mukteziyatındandır. Fransız gazetelerinin mütaleaları FARİS, 2 25 (AA) — Malbent, ler, Fransa ile İngiltereyi eek) is teyen Almanyanın, Fransa tarafından güçlükle kabul edilen şeniyetlere kar- gilizlere sadece şeklen imtiyaz- yazmaktadır: “Almanların, başlıcası bir haya lekarmosuna girmek İçin yar pacakları hararetli teklif ile bilhassa silâhlar için azami bir had teklifi ol- mak üzere İngiliz bakanlarının hoşlar | rına gidecek imtiyazlar vereceklerini tahin etmek için insanın fazla bir muhayyele sahibi olmasına lüzum yok tur.,, Jurnal gazetesi diyor ki: “AL manlar herkes için ayni hukuk daire- sinde bir “silâhların tahdidi” muahe- 'denamesine dahil | olmayı reddetmiye- eeklerdir. Umumi tahdid prensibi, Al manyanın halekki iddiasmı örtmek için tün komşulara ordu mevcudu itiba» rile elde ettiği faikiyeti, Sovyet Rus- yanın dahil olacağı bir ittifak karşı” smda kaybetmemesidir. Almanya, ö- teki uluslar aralarında ittifaka ben - zer hiç bir misak yapmazlar ve Fran- sn, Sovyet Rusyaya politika ve askeri bakımlardan yi tan vazgeçer- se imtiyazlar vermeğe razı olacaktır. de şunları yazıyor * “İngilterenin bilhassa ehemmiyet ver» diği, uluslar kurumuna avdet gibi, sırf şekle ait bazı müsaadatta bulunmaya ngiliz Bakanları Hit erle nedilebilir. Konseyin toplantısına 89 ince, simdiye kadar yapılan tecrüb#” ler, dernek ve konseyin böyle ziyolle zaif icraat imkânları hakkın thbarat bürosundan: Sunday Tayf Beşrettiği makalede diyor celer vereceği gittikçe daha çok ümü edilmektedir. Merkezi vaziyeti, Dü * fus ve askeri kuvveti i rupada Almanyasız “müşterek si#* hâkim olmayı tercih ettiği Aşil tihbarat bürosundan: Tribuna gazel€” si “haklı metalibat” başlığı altmd” neşrettiği bir Hariciye bakanının teslihat husunü” da müsavat istemekte haklı olduğu” | bildirerek diyor ki: ye depo mz ha el kiye şiieee move GN ren ve mecburi askerlik hizmeti €9 sma istinad eden bir askeri teşkilât” bulabilirler. mıştır. Biri gündüz, biri gece olmif ve karanlıklar özinde Hmanında da bir tecrübe yap miştir, Tagiliz sefiri Sir Esik Filipe bas lunmuştur. Gerek sabahleyin ve gerek | sonra yapılan görüşmeleri derde Şubat tarihli lngiliz - Fransız “ tür. dans Balkan Antantı konseyi sa başladılar ' Almanyanın mütemayil ei mektedir. Bu suretle yalnız şekle bir hareket mukabilinde, İngiltereniz fazla üamahakâr davranarak e” hı müsaadattn bulunması icab eder VARŞOVA, 25 (A.A.) — Askeri Polska Zbrojna mecmuası yazıyfi Fransanın uluslar derneğine müraci8 tının Almanyanın İngiltere tarafın * dan istenilen uluslar derneğine 8 tine mâni olmaya matuf olduğu 70 da şüpheye yer bırakmamaktadır. , LONDRA, 25 (A.A) — Alman i# eleri için © şlığı a “Berlin konferansının mül tem, olamaz, Observer gazetesi Yazıyor: Almanyanm kendi har Avusturyanın silâhlanması ROMA, 25 (A.A.) — Alman i makalede, Avut Avusturya ve Macaristan tam 18” Napolide hava taarruzuna karft üzere iki defa tehlike işareti ve ecrübe yi tır. Gece yarısı, sun'i sis ile, Seni Ele yi Halk disiplini tamamen muhafaza Yugoslav askerleri BELGRAT, 25 (A-A.) — Birkaç TEBLIĞ BERLİN, 25 (A.A) — münderiç hususat ri) Bir Alman gazetesinin dedikleri | BERLİN, 25 (A.A.) — Korespo Diplomatiko Politik Almand a b 1 inci sahifede) e e nz anlam el Klan min Beli da mm lerini tetkik etmek üzere bir komite Wp” Cumadan başka (230 dan 6 ya) kadar Divanyolu No. 118. Muayenehane ve ev telefo”