4 Ocak 1935 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Yazan: Son Yemen valisi ala NEDİM Meclisi Mebusan koridorunda bir gün Talat Paşa ile... Mısırda hıyanet yuva kuruyor - İtilâfçılar harıl harıl çalışırken - Mısırdan yapılan istihbarat - Talat Paşanın sözleri... Kalıral ve hödiseler beş'ıyor Talât beyle (1), bir gün Meclisi sebusanda bir odaya baş başa ka- yanmış — o zaman devletin başın- İn bir gaile olan — Yemenden u- zun uzadıya bahsetmiştik. , Ben Yemenin bütün derdini, bir Yemen mebusu sıfatile değil, fa- kat işlerin bütün iç yüzünü bilerek azap duyan, elem ve ıstırap içinde bulunan bir vatandaş gibi etrafile anlatıp bu derilerin çarelerini de birer birer saydıklan sonra ona sor- muştum? — Fikirlerimi kabul ediyor mu- sna hepsini, evet... — O ha'de ne duruyoruz? — Yalnız benim muvafakat kâfi gelse şimdi işe başlardık. liyorsunuz ki arkadaşların da rızası Jözumdır. Maamafih bu hususta ça- lışacağım. Arkadaşlar da vatanın selâmetinden başka bir (düşünce ve emel sahibi değillerdir. Emin o- İsnuz pek yakında Yemen meselesi halledilmiş bulunacaktır. — Ümit ve temenni bu böyle olsun. Ümit ve temenni değil, emin ederim ki Siraz daha geriye gidiyorum. Meşrutiyetten evvel (saray)da haleti ruhiye içinde idi. Sulten Hamit te Yemenin dert- lerini dinler bu dertlere bulunan çareleri tasvip eder, ve; - Yemien meselesi pek yakında halledilmiş olacaktır, derdi. Bu deyişler ve bu diyenler ara- smda farklar vardı şüphesiz. Fakat bence şu olmuştur ki, fet- hettiğimiz günden terkettiğimiz za- mana kadar Yemeni ne bildik, ne anladık, ne öğrendik, ve binnetice ne de idare edebildik, Bu acı hakikati (o şuracıkta kay- detmekten kendimi alamadım. ayı Ceziletülârap işlerini, ve arada Yemeni anlayabilmek için biraz gerilere gitmek lâzımdır: . Osmanlı imparatorluğuna tuzak kuranlar için Yemen (toprakları pek tekin değildi, fakat bu ülke onların hedeflerinden biri olmak- tan da kurtulamıyordu. Aleyhimizde çalışanlar, bahu- sus Arabistan meselelerile uğraşan- lar için en emin, veen (bereketli toprak (Mısır)dı. Bu, böyle olunca uzakta bile ol- mademki hedeflerinden bi - rinin idaresi elimde idi, Mısırdaki fesat ocağını ihmal edemezdim. Orada bana büyük bir gayret ve istikametle yardım eden muhterem bir zat vardı. Bu, Kayser Kerem paşa idi. Mısırdaki entrika ve hiyanet ma- kinesinin nasıl işlediğini | kısaca göstermek için Kayser Kerem paşa nın mektuplardan bazı parçalar alıyorum: 4 - Ramazan 1332 tarihli mektup tan: “Kahiredeki (Arap Cemiyeti) ne mensup c'anların (faaliyetleri son zamanlarda arttı. Mısırm belli başlı gazeteleri bilhassa (Elmukat- tem) Türkler aleyhindeki neşriya- ta gene başladılar. Bu muharrirler arasında (Ye. mani) imzasile yazan Arap cemiye- *i erkânmdan avukat Şeyh İsmail aş ki bu ei Hidivin ait Edrisiye gönderdiği bana RA Lübnanlı Naum bey Şıkrada fa- ei. vi ir yandan İtalyanlar, Bankodi Roma, bir taraftan İngilizler kasa- larını açmışlar sağa sola para da. 'ğrtryorlar, o, Trablusgarp harbinde Trablus halkına hitaben İtalyanlar lehine fetvalar gönderen Elezherin meş- 'hur ülemasından Şeyh Abdürrah- © man Aliyyiş te bunlara iltihak et. “miştir. Bu şeyhin Mısırda büyük bir nüfuzu vardır. eno Trablusgarp harbinde Mı- #r Hilâliahmerile oraya giden ve orada bir hayli (ofesat karıştıran doktor İzzet Cündi de iş başında- dır. Bu doktor Seyit İdris ile İtalyan- İar arasında bir mutavassıttır. Hatırlarsmız ki İdrisin yanma gittiği zaman onu siz . tevkife te- şebbüs etmiş, fakat © vaktinde bu karardan haberdar (olduğu için kaçıp Mısıra gelmişti. İşte bu doktor gene bir yolunu bularak İstanbula gitmiş (İdrisiyi ben teskin ederim) diye İttihatçı- ları kandırmış tekrar buraya gel- miştir, Bunların İstanbuldaki fesat o- cakları da faaliyettedir.,, Kayser Kerem paşanın diğer bir mektubundan: “Hürriyet ve İtilâf fırkası bugün | lerde Mısırı merkez ittihaz etmiş gibidir. Bu, insana çok acı geliyor. Sadık beyden sonra gümülcüneli Ismail bey de buraya geldi. Daha bir çokları da onlarla beraberdir. ler. 7 Gümülcüneli İsmail bey Mısır ga | zetelerine beyanalta — bulunarak hükümeti Osmaniye aleyhinde ağ- zıma geleni biperya söyledi, Bu- nun üzerine gittişı kendisini ziya- ret etöm, Bana da ayni şeyleri söyledi. Pek yakmda hükümeti elicrine as lacaklarını, İttihatçıları mahvede- ceklerini, burada da bunun için ça- ışıklarını, muvaffak olacaklar; dan emin bulunduğunu uzun uza- dıya anlattı. Kendisine Mısırı iyi tanımadıkları için bu muhite dik- kat etmelerini dost sıfatile kendile- rine yanaşanların çoğunun düşman parasile bes'enmiş mahülklar oldu- ğunu bunlardan ihtiraz etmek men- fatleri icabı olduğu kadar bir va- tan borcu da sayılacağını söyledim. ördüm ki bu zata hiç bir doğ- 2 kâr etmiyor. Şimdi Mısırda büyük bir kongre akdetmeğe çalı- şıyorlar, Bu kongreye meşhur Arap İzzet paşa da Londradan gelerek iştirak sa Ayrıca oradaki Ermeni komite- kk de kongreye davet etmişler. ir, Süriye Arap cemiyetleri de da. İri icabet edeceklerini bildirmiş. erdir. (1) Talât TAN MİLLİYETin yeni adı olacaktır. Amerikada bir Vapur battı Vapur batarken içerde orkestra çalıyordu NEVYORK, 3 (A.A) — Isveç ban daralı bir vapur limanda Leksington vapuruna çarparak bu vapuru batır - muşlır, Gemide bulunan 200 yolcu ile tayfe kurtarılmıştır. Ancak, beş kişi kaybolmuş ve 20 kişi de yaralanmıştır. NEVYORK, 3 (A.A.) — Kazadan kurtulanların ifadesine göre, çarpışma o kadar ş ddetli olmuştur ki, Nevyork tan Providans'a gitmekte olan Leksing İ ton vapuru batmıştır. 40 kadem de - rinliğinde yatmaktadır. Bacaları su- yun yüzünde görülüyor. Kaza, Gene- ral Slok'un vapurunun 1904 hazira - onda 1021 yolcu ile beraber battığı noktadan biraz ötede vukubulmuştur. Çarpışnadan 10 dakika sonra batan İ Üeksington, 1240 tonluk bir gemi idi. İ Süvari, kazanm bazı yanlış işaretler- den ileri geldiğini zannediyor. Sarre'da yapılaca Reyiam 'Ekseriyet hafif olursa sta- tüka sürüp gidecek mi? SARBRUKEN, 3 (A.A) — Havas Ajansı bildiryor: Nenes gazetesi, Sar To reyiğmmin neticeleri başlığı altın- da yazmış olduğu bir makalede, Sarrın Almanyaya dönmesi lehinde hafif bir ekseriyet elde odildiğ takılirde statü konun sürüp gitmesi imkânından bah» Bu gazete, yapılacak Plebsiatin a- lelâde bir ekâeriyetin kuvvetli br © - r desini kabul ettirmesi şek #den normal ini habat ma İdedilmeyeceğini beyan et- /Papasların kıyafeti Eski patrik Meledios'un sözleri ATINA, 3 (Milliyet) — Mütare - ko zamanımda Fener Rum patrikliği- ni yapan ve şmdi İseknderiye pairi- ği bulunan Meledios papasların kılığı hakkında Neos Kosmos gazetesi mu - harririns demiştir ki: — Her cihetten iyi olan Türk - Yü pan münasebetlerini papasların kılık - ları yüzünden bozmak doğru değildir. Benim kanaatime göre İstanbul patcik hanesinin de fikri başka türlü olamaz. Ben İstanbulda patrik iken bütün or- todoks kliselen'nin iştirakile toplanan meclisi büyük küçük ruhanilerin icap ettiği takdirde kisvelerini değiştire - bilmelerine karar vermişti. Amerika - ya giden papasların kisvelerini değiş trmelerini Yunanintanın İseknderiye sefiri tavsiye etmetkod r. Amerikaya giden İskenderiye patriği kılığının a- bali üzerinde yaplığını gördüğü tesir üzerine üç gün işinde a.vil elbise giy- işti, Bundan sonra Meledios Yunanis - tanda toplanacak klise meclislerine ri yaset etmek için İstanbul patrğinin sık sık seyahat edebilmesinin temini arzu ettiği söylemiştir. Melediosun bu beyanatı büyük bir tesir yapmıştır. Yunanistanın yeni tayyareleri ATINA, 3 (Hususi) Son aske- ri meclisin kararı dairesinde Yunanis İ tanm Tayyare kuvvetlerini arttırmak için bu ay içinde yeni tayyareler 18 - | marladığı Tayyare O Bakanlığından tebliğ ed kniştir. Küba gene karıştı HAVANA, 3 (ALA.) — Karışıklık lar korkunç bir şekil almatkadır. Şa- kiler vilâyetlerde cüreti | arttırmışlar. dır, Belediye © zabıtaları» çok bo zulmuş olduğundan bunlar merkezin emri altma konulmuşlardır. Yevtich beyannamesini okuyacak BELGRAD, 3 (A.A.) — Iskopişçi- sanm bugünkü toplantısında Bay Yev tiç hükümetin beyannamesini okuya« caktır, İspanya hükümeti örfi idarenin kaldırılmasına dair parlamentonun daimi murahhas heyetine bir teklifte bulunacaktır. SARBRUK — Vazifeden affedilen sırf sarhoşluktan igorta şirketlerinden ço- hayat sigortası şubesinde 1934 se inde pok fazla inkişaf olduğunu bildirmetkedirler. e » * Citroen imalâthanelerinde üç bin işçi tekrar işe alınmıştır. Pazartesi gü nü daha bir çok işçi işe alınacaktır. : de Alipar'da mep- kezi Everest . dağının 200 mil kadar şimalinde tahmin edilen şiddetli bir zelzele kaydedilmiştir. * Katalonyada ilk teşrin ayında hapse atılmış olan sıyasal mücrimler serbes bırakılmaktadır. Dün 24 kişi Küçük Lindberg'in katili Dün mahkemede babası ile karşı karşıya çıktı “ FLEMİNGTON, - Amerika -3 A. A, — Bayan Lindberg, Hauptnan ile bugün ilk defa karşılaşacaktır. Dün, yüzlerce hal adliye dairesinin dışmda ve içinde yığılmıştı. Sokakta, ayak satı. ciları, fotoğrafiler satıyorlardı. Lo - kanta ve kahveler hımcahınç dolu ol duklarndan, garsonlar yetişemez ol- muşlardı. Boş evlerde umumi yatak - haneler kurulmuştu. Bu dava, Flomington kasabası için bir nimet sayılıyor. Jüri heyeti FLEMİNGTON, 3 (A.A.) — (Nev jersey) — Lindberg'in çocuğunu öl - dürmekle müttehem Hauptmanın mu hakemes'ne bugün 6 erkek, 4 kadın - dan mürekep jüri heyetinin intihabi- le başlanmıştır. Bir saat müzakereden sonra bir aza intihap edilmiştir. Du - Fuşta hazır bulunan Undberg Haupt- mana bakmamağa çalışıyordu. Demiryollarında tenzilâtlı tarife ANKARA, 3. (Telefonla) — Samsun Sıvas demiryollarında yüz- de altmış, Manisa - Bandırma hattında yüzde elli tenzilâtlı tarife bir marta kadar devam edecektir. Maliyece hazırlanan yenikararname ANKARA, 3. (Telefonla) — Dışarı memleketlere yollanacak faiz ve hissei temettü'erin ne suretle çıkarılacağı hakkında Maliye bakan- lığınca hazırlanan miştir, e projesi İcra vekilleri heyetine sevkedil. Büyâk Erkânı harbiye reisi geliyor ANKARA, 3. (A.A.) — Büyük Erkânıharbiye reisi Mareşal Fevzi refakatinde ikinci reis General Asım bulunduğu halde Anadolu eks- istasyonda Başbakan İsmet İnönu uğarlanmıştır. presine bağlanan hususi bir vagonla bugün İstanbula hareket etmiş ve ü ile hariciye, dahiliye bakanları ve büyük Erkânıharbiye ve milli müdafaa bakanlığı erkân tarafından Kırklarelinde bir zorba öldürüldü KIRKLARELİ, 3. (A-A.) — Şakavet ve soygunculak yapan Vek- Ki oğlu Hasan jandarmalarımız tarafından öldürülmüştür. Bu zorba 926 da şakavet yaptığından dolayı sınır dışına atılmıştı. a Eli palalı Bir kaçakçı Merzifonda garip bir kaçakçılık vakası MERZİFON, (Mi'liyet) — Bu- teda çok garip bir kaçakçılık ol” du ve 31 kilo tütün tutuldu. Kaçak- çı, Gümüş Hacı köyünün, “Kesili,, köyünden Cemal isminde biridir. İfadesine göre: Köyünün önünde bir kaçakçıya rastlamış. Ve heri - fin üzerine “atı,, ile birlikte elin- den alman 54 santimlik “palasnı çekerek yürümüş. Adam da kor - Karak hayvanı “ yükü ile' bırakıp kaçmış. Cemal de hayvanı İnhisar idaresine teslim etmek üzere gelir- | ken yolda muhafaza memurları ta. | rafından yakalanmış. Fakat asıl hâdise şu şekilde cereyan etmişti Merzifondan vazifeten göndi len iki muhafaza memuru “Kelleci yokuşu,,nda ansızın kaçakçı Ce - mal ile karşılaşıyorlar. Ve Cema - Fin ürkek hareketlerinden boş ol - madığını anlıyan muhafaza me - murları, derhal Cemale durmasını söylüyorlar. Bu vaziyet karşısında neye uğradığını bilmiyen kaçakçı hemen atını çevirip kaçmağa baş- lıyor. Fakat pek kaçamıyor. Zira altındaki at yaşlı olduğundan u - zun boylu ilerliyemiyor. Ve çok geçmeden daha yollu hayvana sa- hip olan muhafaza memurları ar - kasından yetişiyorlar. Bu esnada alınm üzengisi de kopmuş bulu - nuyor, Kaçakçı hemen palasımı çe- kerek memurların üzerine atılıyor. Hayli uğraşıldıktan sonra memur- lar ellerini, kollarını bağlayıp in - hisar idaresine getiriyorlar. Şimdi kaçakçı adliyeye teslim edilmiş, palası elinden alınmış, hayvanı da belediye vasıtasile satılmıştır. O. TEKİN Akşehirde saylav seçimi AKŞEHİR, (Milliyet) — Kenti. mizde saylav seçimi | hazırlıkları ikmal edilmiştir. Rey atacak kadın ve erkeklerin isimlerini gösterir cetvel belediye önüne halkın gör- mesi için asılmıştır. Sivasta ysni nahiya müdürleri SIVAS (Milliyet) — Srvasm Zara kazasına ait tacirlerden o - lan Bulcona nahiye müdürlerin - den Ali Ulvi, Yekpınar nahiyesine de Tokat idarei hususiyesinden Os man Talât tayin edilmişlerdir. pnatnm Muğla fırka vilâyet kongresi bitti MUGLA, 3 (A.A.) — Cumuriyet Halk fıraksı vilâyet kongresi öbür gün öğleden sonra encümen seçimi yaptık tan sonra encümenler müzakeratı de vam etmiştir. Bugün de ara vermek « sizin çalıştıktan sonra akşam goç va- kt kongreye son verilmiştir. Kongre encümenin görüşmelerine son verdik ten sonra kaza ve vilâyet bütçelerini onaylamış, ondan sonra yeni idere he yetini seçmiştir... Kongrenin sonunda kongre başkanı Cemal br söylevie kongreye iştirak edip te gidecekleri selâmlamı ve alkışlar arasında kongre Anado.uda Hava yağışlı Kayseride kar yağdı her yer bembeyaz ANKARA, 3. (A.A.) — Zirnat ve kileti Meteoroloji ensttüsünden alınan öre Orta Anadolunun doğu deniz kıyıları doğu, Anado- eniz kıyıları tamamile yağış» radeniz kıyılarında yağmur şeklini Siverekte 47, Dürtyol- ri ve doğu Amadolusu tam karla örtülmüştür. En düşük gece sühumetleri sıfırın al. unda Boluda 9, Ankara ve Edirnede 8, Karsta 6 derecedir. En yüksek gündüz sühuneti de Am- talyada sıfırın üstünde 15 derecedir. Kayseride kar KAYSERİ, 3. (A.A) — Kısa bir yağmurdan sonra kar başlamış ve her taraf karla örtülmüştür. İstanbulda dünkü hava ISTANBUL, 3. (A.A.) — Sıfır har raret derecesine ve deniz seviyesine in- dirilmiş barometre bu sabebi Sant 7 de 765, 14 te 761. Hararet de- vecesi 7 de O, 14 te 4,5. azami hararet derecesi 5. asgari 1,5. yıldız poyrazdan esmiştir. A ti saniyede 6 metreye çılımış- Bir lisa talebesi vuruldu SIVAS, (Milliyet) — Bundan bir iki ay evvel lise dördüncü sı - nıf talebesinden Yaşar akşam üzeri &on dersten sonra evine giderken Eskipaşa hamamı civarında bir - denbire önüne Halis adlı birisi cı karak, zavallı gencin üzerine ateş etmeye başlıyor.. Bunu gören Ya - şar kaçacak bir yer bulamıyor... Ve aldığı yaranm tesirile yere dü- şüyor. İki aydan beri aldığı yara - nın acılarile kıvranırken evvelki gün gözlerini hayata kapamıştır. Bu acı haber arkadaş ve mual- limlerini çok sızlandırmıştır. Ölü gözyaşları arasında topra - ğa bırakılmıştır. Yapılan araştırma ya göre ketil Halis bir yıldanderi Yaşarı takib etmekte, nereye git- se arkasından © yürümekte imiş. Adliye meseleye vaz'ıyet etmiştir. Halis tevkif edilmiştir. Sivasta kar SIVAS, (Milliyet) — Şehrimi- ze şimdiye kadar kar düşmemişti. Evvelgi gün gece başlayan kar Şa- rı bembeyaz bir hale getirmiştir. Karın yağmasından çiftçi çok 80 vinç duymaktadır. ” Sivasta pazarlar SIVAS, (Milliyet) — Burada dış pazarlar açılması için beledi - yede talimat © hazırlanmaktadır. Hazırlanan talimata şubatta top - lanacak olan belediye meclisinde söz birliği ile karar verilecektir. Sivas fırka kongreleri SIVAS, (Milliyet) — Şarımız Cumhuriyet H alkfırBen cmfyppp Cumhuriyet Halk fırkası ocak ve nahiye kongreleri sona ermiştir. Bu hafta içersinde merkez kongresine başlanacaktır. Çevrede yıldızlı Ha- fik, gürün Zara, o Kırımlıca, ka ze kongreleri de yapılmıştır. Diğer Ölüyü Gömerken Sivasta bir imam aynı mezarda öldü SIVAS, (Milliyet) — Kulak - tan kuzlğa duyulan duyum vari — Bir imam ölüyü mezara yer leştirirken kendi de ölmüş... Dönenler soruşturuyorları — Anlat, bu nasıl olmuş?. — Ben de sağdan soldan araştır yorum. Şarımızda meydan camii civarında saniçilik yapmakta olan Kayserikapı mhilesi immı Bekir, öğ leden sonra dükânında işlerile uğ raşırken birdenbire yanına mahal lesinden bir kişi eglerek: — Mahallede cenaze var, gide- ceğiz, demiş. Bekir işlerini tophyarak dük - kânı kapatıyor ve gelen kişi ile bir likte cenazenin bulunduğu eve gi- diyorlar... Bekir, cenazeyi yıkayor. ve tabuta koyarak namaz kılmdık tan sonra kabristana götürüyorlar cenazeyi bir kişi mezara yerleştir. meğe çalışırken Bekir: — Dur öyle olmaz, diyip kolla rını sıvamağa başlarken arka üstü yere yuvarlanıyor ve Bekir de ölü- yor. Devlet Şürasında ANKARA, 3. (Telefonla) — Şürayr devlet baş muavinlerinden Bay Muam- merin yerine birinci muavin Zihni, Zib- ninin yerine de munvinlerden Ihianın terfian tayinleri yüksek tasdike iktiran etmiştir. Çocuk esirgeme kurumu ANKARA, 3, (A.A) — Çocuk esir. geme kurumu genel merkezi 16. 12. 934 tarihinden 1, 1. 935 tarihine kadar 3340 çocuğa yardım yapınıştar. Fakir talebeler için açılan aşhaneden her gün 190 çocuğu sıcak öğle yemeği verilmiştir. Yardım için müraesat eden fakir çocuklardan 159 una 483 parçayı bulan eşya, elbise, ayakkabı, palto, ça- maşır ve kasket verilmiştir. Ayrıca do- kuz fakir yavruya para yardımı yapıl » maştar, İzmir Hilâliahmerinin yardımları IZMIR, 3 (A.A) — Hilâliahmer cemiyeti İzmir şubesi 1934 yılında yurttaşlara yaptığı yardım bakkmda bir İstatistik hazırlamıştır. Buna göre, geçen yıl memleketlerine o gönderilen yoksullara yiyecek tedariki için 603 fakire 2653 hira sarfedilmiştir. Bay - rarılarda 852 fakire ve çocuklara el- biselik kumaş d-ğtumış ve bunun i- Fokir 180 mektepliye ayakkal bise, kitap vo y” ecek © parası olarak 355 ra 51 kuruş dağıulnms, yedi 39- kata 195 liralık takma ayak, kol ve korsa yaptırılmıştar. Küysei Halka yin dersler KAYSERİ, 3 (A. A.) — Halkevi sa lonunda sene başından itibaren türkçe tarih, coğrafya, yurd ve sağlık bilgi- leri, hesap malimatı verilmek üzere derslere başlanmış* —— Maraşta elektrik MARAŞ, 3 (A.A.) — Maraşt eleki #ikle aydınlatmak için belediye ile Sümerbank arasmdaki konuşma bit « miş gibidir. Yakamda — besliy» gbi