20 Aralık 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

“TARİHİ TEFRİKA: 35 İttihad ve Terakki! (BAHAEDDİN ŞAKIR BEYİN BIRAKTIĞI VESIKALARA GORE) Her hakkı mahfuzdur. Yazan: A.C. Meşrutiyetten sonraki bütün hâdise ler Avrupayı Alâkadar ediyordu Itifaklar yapılmalıdır. Çünkü | tılması kabil olmayan müziç bir iş devlet adamlarma inanılmaz ama, | muamelesine tabi tutuyorlardı. Türk zabitlerine inanılır.,, Türk - Api lm ikinci atorunun bu fik. | devreye girdikten sonra, Almanlar maz İmparataranl ia | Türkiyeye nit meselelere daha ziya- kaç sene geçtiklen sonra ceneral | de ehemmiyet yermeği kararlaştır. Liman paşanın riyasetinde bir Alman askeri heyetinin gönderi. mesi olmuştu. Fakat ondan evvel de mayıs 1909 ta Babrâlide topla- nan vükelâ heyeti, Türk ordusu- nun ıslahile meşgul Oolmak üzere Fon Der Golç paşanın senede dört ay Türkiyede bulunmasma müsa- ade etmesi için Almanya imparato- rundan müsaade istenilmesine ka- işti. Golç paşa bu müraca- iyetle kabul etmişti. Yal- nız Berlinde bazı yüksek hariciye memurları onun Türkiyeye gönde- mu; Fakat bu ehemmiyet vermenin çi zilmiş hududu vardı. O hududu Al. manlar aşmıyorlardı. Meselâ Girit meselesinde hâmi devletlerin ha- reketlerini İstanbuldaki Alman 3€- firi şiddetle tenkit ediyordu, fakat bu tenkit hâmi devletlerin Babrâli- ye karşı yaptıkları tazyiki akim bı- raktıracak kadar şiddetli olmuyor. du. Yalnız bir defasında, İngiltere devleti, Girit meselesini bir tazyik vasıtası olarak kullanıp Türkiye. den iktisadi imliyazlar koparmağa ilmesini çalıştığı zaman, Almanya hariciye Ky nezareti Giride ait statünün yalnız Gölç paşanm Türkiyeye gönderil. | dört hâmi devlet | arasında değil, Berlin muahedesini imzalayan dev- si me emma kora ama mesinden hasıl olacak şu suretle izah ediyordu: “Kendisi- ii bileceğini söylemeğe İstanbuldaki Tea e yle Sek | sefirini mezun kılmıştı. Hiç şöphe Türleri bizin için asian yük. | yoktu kibu beyanatta Türkiyeyi m ld “ve bize | himayeden ziyade Türkiyenin âtisi Tağlemmizler.İ, hakkında İngilterenin daima Al manya ile an'aşmağa mecbur oldu- ğunu İngilizlere anlatmak için ya- Sa mevzuu bahsolan ta ve sene nihayetinde de tekrar | Türkiyeye edim değil, ili Şile ve e bücumlarma karşı Alınan mr mmışt. Orun Türkiye 2. Almanya | lerinin müdafaasıydı. Bu maksat. la Almanyanın İstanbul sefiri Ba- iği Mareşal Babrâli ricalini Türki- Alman münasebatı, Umumi harp | yeni ; 3 başlangıcında silâh arkadaşlığiyle | hakkımda temrin sen ter er, ei Bain tabit AL manya lehine ve aleyhine oluyordu. Bağdat hattı Min de İngiltere ile Almanya arasında çıkan ve uzun senelerce müzakere- lere zemin teskil eden ihtilâf ta Al man sefirinin Babrâlide © yaptığı ikazlar, dahil bulunuyordu. İngiltere Bağdat hattının inşası: nı menetmek için her türlü çareye baş vurmaktan geri durmuyordu. Meselâ Osmanlı devleti müthiş bir malı müzayaka geçirmekte olduğun hem siyasi, hem de (iktisadi idi. Esasen Abdülhamit (devrinde ve meşrutiyet zamanında Türkiyeyi a- lâkadar eden iktisadi o meselelere tanbulda görülürdü, Fakat bu göl- ge artık daha ziyade kararmağa başlamıştı, siyasi bâdiselerin ehem- miyeti gittikçe artmıştı, çünkü mil- letler arasındaki zıddiyetler daha ziyade şiddetlenmişti. Bu ahvali ya- kından takip edenler müthiş bir fe- lâketin çıkmak üzere olduğunu ey- velinden haber vermekte tereddüt re müracaatla gümrük varidatınm yüzde dört zammile yüzde on bir. den on bese gıkarılmanma mlanade n olunmasını rica etmişti. Babrâlinin »*miyorlardı. bu talebi Fransa Dİ tarafım- Meşrutiyeti müteakip memleke- | dan kabul olunduğu halde İngiltere timinde gelip geçen hâdiseleri her | hüküşeti kabul i eden bir mesele şeklinde telâkki lrcası ü il elaman Hik in bieielar e: | artan ba elk el han siyasetine bir £ taraftan tesir | ridat Abdülhamit devrinde akdolu- han siyaseti bizdeki hâdiseler üze- l nseti | ü edilmiyecektir.,, Abdülhamit dev- rinde müessir oluyordu. Babrâli es- | zinde akdolunan © mukavelelerle kiden beri Avrupa devlet grupları. | Bağdat hattı kasdediliyordu. İngi- nı biribirlerine karşı o oynamakla, | bizler, İngiliz ticaretinden hasıl o- o gruplar arasındaki zıt menfaatle- lacak kâr ile bir demir yolu inşa e- ci biribirlerine çarpıştırmakla ge- ini ve bu demi; unun çinirdi. Meşrutiyetten sonra devle- 25 çömemei İngiltereye rakip olan Almanyanın Sesizi alâkkeğar, elen gepeoleler bir; | elime germkaidi İğmiyei kat daha vahimleştiğinden bu siya- | giltece, koştuğu bu çarı kiza e, eskisinden daha fazla riayet | mek için de sefiri Sir Gerard Ceye eimek lâzımgeliyordu. t ve | en vasrtasile sadrazama Tegilizize tarafından yeni bir hat den ümitlerini kestikten sonra sr. | teklif etmişti Be bat hülaz asın Yıştıkça Almanyaya baş vurmaktan | fından hiç bir teminat verilmesine çare ığı kanaatini ha. | lüzum olmadan Dicle oyasını ta. sıl etmişlerdi. i Alman dip. | kip ederek Basra körfezinden Bağ: lomatları, Babıâlinin sıkmtrlr za- | dada kadar gidecekti. Fakat manlarmdaki müracaatında kendi. | imtiyaz sahipleri hattı ileride Mar- eri için iktisadi bir menfaat temi. | mara denizine kadar uzatmak hak- ni mümkün olan meseleleri ciddi- | kına malik olacaklardı. yetle telâkki ediyorlar, yoksa atla- — Bitmedi — Adliye harç tarife ya. sasında değişiklik Kanun projesi encümenlerden geçti kurultay umumi heyetine geldi ANKARA, 19 (Telefonla) — Ad - Boşanma davasından ye harç tarilesi yasasında değişiklik | enih teşebbüslerinde emele, en geçerek kurultay umumi beyetine gel - | de 50 kuruş harç - . dan doğruya veya iaaber ve Lâyihanm aldığı son şekle göre mik-| rilmek suretile tayin tar ve kıymeti 2500 kuruşu gaçan de. | verilen kararlardan harç eze İren ar e eğ) nk, veya kıymetini Tstok verilecek o hükümler a isi nesbetinde harç alına - YO emr, Sel ende cnlta, z icari şirketlerin ve mirasın resi Ayda bin kuruşa kadar ve- | ünstiyesi dört idaresi eri binde yarım elkmesine dair Hizalardan harç alamı > | beren tabi olacakter meal. Mühür konması defter tutma işle - ka ilâmlerından 100 ve bundan fazla - İarı için 200 kuruş harç alınacaktır. takdiri mümkün O olmuyan Keynt | Aas ç Bayii davalarda ilâm harcı öört lira olacak- elle ae dai ii tar. dası reddedilirse maktuan 400 ve tem - dan mayıs 1909 da büyük devletle. | PERŞEMBE 29 KANUNEVVEL o 1934 HARİCİ HABERLER Birleşik Amerikanın ulüs- lar arası münasebetleri Bay Roosvelt Amerika için bir ta- kım yeni prensipler hazırlıyor VAŞINGTON,19: A.A. — Bay Rooz- | velt'e göre acunun en güçlü devleti, gö- rek kendisi için ve gerek bütün acun i- şin bir çok vahim tehlikeleri göze al- madan infirad durumunda kalamaz ve bu durumda kalmadı suretile kendini mesuli- yetlerden kurtaramaz. Müşarünileyhin Amerika için aşağıda» ki prensiplere istinaden uluslar arası mü- Basebetleri düzeltecek bir doktrin ha- zırlamakta oldağuna söylenmektedir: donanmaya Vaşington muahedenamesi- 1 — Müsallah ihtilâflardan uzak bur | nin müsaadesi dahilinde güç vermek, as- Tunınale, rı bir tayyare kuvveti vucuda getir- 2 — Ecnebi devletlerle ittifaklar vü- | mek ve Nicaraguny kanalını yapmak su. cuda getirmekten sakınmekla beraber bu | Yetile Amerikayı yenilmez bir hale getir- devletlerle ve uluslar kurumu ile teşriki * mek. mesai ve Amerikan kanunu esaisinin mü» sandesi çerçevesi dahilinde barışı muha- faza etmek, 3 — Amerikalı fabrikatorların ecnebi sanayicileri ile birlikte çevirecekleri ent- ikaların önüne geçmek için bunların savaş kazançlarmı ortadan kaldırmak. 4 — Şimdiden insan ve eşya itibarile ber türlü güç kaynaklarının seferber e- dilmesi hakkında bir plan ç ” ; Harp çıkarsa? | Marsilya faciası Fransada yapılan tah- kikat sonuna erdi a MARSILYA, 19 (A.A.) -- 9 Teşri- RR e Amerika ne şekilde bitaraf kalabilecek? VAŞINGTON, 19 (A.A.) — Bay Hull, Amerika Dış işleri bakanının sa- vaş çıkarsa Amerikanm bitaraflığına | bilkuvve sona ermiştir. Birçok memle- ketlerden ve bilhassa italya, Yugos - lavya, Çekoslovakya, İsvçre, Avustur ya ve Dantzigden Hırvat tethişçileri bırakacağına dair olan gayi mamile uydurma olduğunu ilâve eyle- Firdevsi için Sorbon'da büyük me- rasim yapıldı PARIS, 19 (A.A) — Reiicumkur Bay Albert Lobrun ile, diğer birçok Kimseler hazır olduğu halde Sorbon Üniversitesinde sanlı Iran şairi Firdev sinin bininci yıldönümüne ait merasim Sarre'da vaziyet Uluslar arası polis şefi istifa etti SARBRUK, 19 (A-A.) — Uluslar arası Sar polisi şefi kumandan Hems- SARBRUK, 19 (A.A) — Hamse - yin istifası, evvelki güm verilmiş ve dün kabul ed İmiştir. Hemaley, kimse. | Yapılmıtşır. Şairin tunçtan yapılmış ve nin, kendisinden çekilmesini istemedi- | Fransız - Iran bayrakları ile etrafı sa ğini, fakat Sar hükümet komiaşonmu | Tilmış olan yarım heykeli önünde bir son hâdiseden dolayı fena bir vazi - | ok nutuklar söyleremiştir. yette bırakmamak üçin kendi isteğile Mirza Hüseyin Ali, Reisicumhur çekildiğini söylemitşir. M. Kaox'un | Bay Albert Lebruna İran şahının te- hususü servisine memur ola nkuma,- | $ekkürlerini sunmuş, ve sanatlar ve â- dan Hensey, Hemsley'in yerine geçe- | lisenabane fikirler toprağı olan Fran cektir, sayı öğmüştür. J Harici küçük haberle” | * Kocasını öldüren kadın asıldı.— Hull, 19, A.A — 42 yaşında olan Madam Major bu sabah saat 9 da asılmıştır. İ- dam hükmünün affedilmesi için yapılan ütün teşebbüsler netice | vermemiştir. Madam Major kocasını zehirlemişti. Yedi seneden fazla bir zamandan be- olarak İngilterede bir kadın Casusluk Yunan bahriyesine ait gizli plânlar ATINA, 19 (Milliyet) — Yunan bahriyesime ait gizli plânları Balkan harici bir devlete satmağa teşebbüs suçile Votanik telsiz © telgraf mersu- ru Vuças ve belediye memuru Petro- 'pulos hapsedilmişlerdir. Tahkikata de vam edilmektedir. * İngiltere ile Avusturalya arasında doğrudan doğruya ilk hava posasınıt ya- pan tayyare Darvin'e evvelki akşam gel. miş, Tayyare İngiltereden ayın 8 inde kalkmıştı. Romanya kralı ve | ri kapa ei : z Balkan anlaşması | ii baba için bölünen mii BU . hayı kabul etmiştir. “man ae kimde my İZLİ. biberaltarn iz > | yayan Pesti Naplo gazeesit, Macaristan tir. Heyet krala parlamentoda okudu! ink | lümrin arl in ğu my Macar tabanının sınır dı. Mama hükünmeti nezdinde teşebbüslerde balu- Kral Kral Aleksandr ile Bartu'nun 5- Tümünün bütün imanlık üzerinde do- EE m 5 ğurduğu acıları hatırlatmıştır. bazal oda ve dörilin 138006 Kral demiştir kâ : mark artmış olduğunu göstermektedir. “ Bu siyasayı güderek Balkan ani Ortada dönen kâğıt para mekterı 5 nil. masmın bağlanması ve Sovyetler birli yar 675 milyon marktır, Yarı 13 milyon ile diplomatik münasebetlerin tekrar te. | armtıştır. Kâğıt para karşılığın nizbe. sisi suretiyle bir adım daha attık, ti yüzde 2.11 dir. * Ahmedabat iplikhaneleri amelesi, ücretlerin yüzde on nisbetinde indiril. mesini © karar alim almışlar işindeki di ii bl grev İşi deki deren kuvvetlendirmek» le ai ie için bir komite vucuda getirmişlerdir. Bu tedbir ,100 bin ücretli aeeleyi kadar etmektedir. * Sovyet Radyo gazetesi. nin bir yazısı MOSKOVA, 1S.A.A. —— Radyo gaze. tesi Türkiyede muzika islaha: hakkmdia bir yazı yazmıştır. * Bir takım mali işleri görüşmek ü- zere Londrada bulunan Romen heyeti iş- lerini bitirerek dün akşam Brüksele git- miştir. Heyet Bükreşe dönmeden evvel orada da mali müzakerelerde bulunacak. tır. Londra komuşmaları her iki tarafı memnun edecek bir nelice almıştır. * Nevyork vapuru, kazaya uğramış İaşe erme 21 kişiden iba- ret olan tayfasını kurtarmış ve kazazede gemi kendi haline bırakılmıştır. dilli halinde hükmü veren : ai e — * İngiliz bütçesinin açığı boyu er ven İris ieleri mi ee Masarif Fazlalığı hali haç da TULGASAI raya iğ . ya © baliğ ola > ii vi 96.728.382 hira ii. Izmirde kadın ticareti yapan bir şebeke meydana çıkarıldı İZMİR, 19 (Milliyet) — İstanbuldan evlenme bahanesile getirti * dip burada ötekine berikine satan kadın ticaretile meşgul bir şebeke p * lis tarafından meydana çıkarılmış ve suçlular yakalanmışlardır. Ba kö tü iş şöyle meydana çıkarılmıştır: Emniyet müdürü Feyzi Bey bir mek: tap almılşır. Bu mektupta aşa; ğı yukarı şunlar yazılıdır; “ Dağ başında bir kulübede tehlikedeyim. Aman kurtarınız...., © © & Bunun üzerine polis işe el atmış ve araştırmalar başlamıştır. Bu araf tırmalar ucunda Torbalı yakınlarında Istanbullu genç bir kız bir çiftlik sahibinin yanında bulunmuştur. Araştırılmalar sonunda Celâl adında bi ri ile bir terlikçi ve daha birkaç kişi yakalanmuşlardır. Tahkikata de * vam ediliyor . Mussolini, “Italyan ulusunun silâhlı olması gerektir,, diyor ROMA, 19 (A.A.) — İstefani Ajansı bildiriyor: Başbakan Bay Mussolini sendikal faşist kuramlarına ait. politoria' nır açılma mevosindi ie giderken halan top seslerihe İliriyön tezabürleriyle karşılanımaşiiii Bay Mussolini palitorirayı açarken demiştir ki Biz faşistler için savaş utkudan daha mü, Çünkü azim ve inan la girişilen savaşın utku ile bileceği muhakkaktır. Sanıyorum ki, Agro pontino'da daha on yıl sürecek işimiz vardır. Bu işin bozulmaması ve durmaması için İtalyan ulusunun inalmds - fevkalâde - silâhlı olması gerektir. Çünkü tarlayı kazan sapandır, fa - kat ona koruyan da kılıçtır. Sapan demiri de silâh demiri de kalpleri - mizin inanı gibi çelikdendir. Şimdi top seslerini niçin benim seslerimle Rıhtım şirketinin satın alınması anlaşması Ankarada imzalandı ANNKARA, 19 (A.A.) — İstanbul rıhlumının satın alınması için kükümetimizle şirket marahhasları arasında yapılmakta olan konuşma” ar bir uzlaşma ile bitmiş, amklanan anlaşma dün Adliye Bakan Saraçoğlu Şükrü ile şirket mümessili arasında imzalanmıştır . Kubilay abidesi çarşambaya açılıyor IZMIR, 19 (Milliyet) — Fırka genel kâtibi Bay Recep Peker hafta ya çaraşmba günü gelecek ve Kabilây âbidesinin açılma resminde bula nacaktı?. Pazar günü yapılması mukarrer merasim çarşamba gününe birakılmatşır. Merasim büyük olacaktır. Soyadı hakkında bir teklif ANKARA, 19 (Telefonla) — Kastamonu saylavı Dr. Fuat, Büyük Ulus kurultayına soyadı yasasına bir madde ilâvesi hakkınra yasa tek- lifinde bulunmuştur. Dr. Fuat bu teklifinde soyadı yasasının meriyet müddeti syinde adlarını da değiştirmek isteyenlerin yeni adlarını mah - keme kararına lüzum kalmaksızın doğrudan doğruya nüfus idareleri - ne müracaat surelile tesçil ettirebilmelerini istemektedir. Yasak silâhların alım ve satımı ANKARA, 19 (Telefonla) — Adliye encümeni, taşınması yasak olan silâhların alım ve satımı hakkındaki yasa lâyihasım : tetkik etmiş ve hüFümetin teklifini müvafık bulmuştur. Encümen av tezkeresi dlan- ların s'lâhlarını taşımağa mezun olacaklarını, silâh salan dükkânların satışları mikdarını silâhı alanın isim ve adresini yedi gün içinde zabı taya bildirmelerini, cephane satışları için bir defter tutalması, silâhları nı satanların bunu bunu gece sattıklarını zabıtaya bildirmelerini birer hüküm halinde iâyihaya ilâve etmiş ve cezaya ait hükümlerde para ce zasının mikdarını 50 - 200 lira, hapis cezasını 7 gün ilâ 1 ay olarak tas- rih etmitşir. Ankarada posta ve ielgraf binası ANKARA, 19 (Telefonla) — Hükümet merkezinde Posta ve Tel - graf umum müdürlüğü için yeni bir bina yaptırılması Bu binanın Yenişehirde devlet mahallesine yakın bir yerd. Tel binası pal edil, ii Ankara binanın Yenişehirde esin i ame üm rene inek E Romanya kralısefirimizi kabul etti BUKREŞ; 19 (A.A.) — Romanya Karlı Karol bugün Türkiye elçisi Bay Hamdullah Supbiyi kabul ederek kendisile azun müddet görüş - müştür. Ankarada Sovyet | Amerika Resim sergisi Tabaasının Açılma resmi yapıldı Talepleri ANKARA, 19.A.A. — Bugün öyleden —— yi samimi metni Sovyet n resim 19 (Milliyet) — Ame açılma Yemi yapılmıştır. a ame ri Bir Türk eteri gala sergi evi ve salonu | kümetimizle bu güzel eserler için çok - yakışıklı bir dekor halini almıştı. Açılma merasimin- de başbakan İsmet İnönü, İç ve kültür Cumhuriyet Halk fırkns: ge- lavlar, Sovyet elçisi Karahan ve diğer sefaretler erkânı bazır bulunmuşlardır. Serginin açılması münasebetiyle Erz- k in teb rum saylayı Nafi Kansu bu söylevi söy. | laf: taleplerinin temamen tesviyesimi tar Yüniş vb diemeketir'izli zammın etmek üzre faizsiz olarak bir Dost ulusun güzel sanat gayretlerin. den hir kasaya yiz laşlarıma em, fursat bulmuş tan aynen > - : rj ül or üç senede ödenecektir. İlik taksit iş“ Mayayı. deriyi iyi üye bee bu iki in Türldye B. M. mecb Yasmin Xi tarihinde tediye olunacaktır. e er rr er m orada bulnanları hep irden güzel | Giyle Türkiye Cumhuriyeti bükümetnin çağırmıştır. Sergi | kendisine karşı dermeyan edilen yularr yedi gün açık kalacaktır. alm miele İade ei ye eek Bo ve İnal $on- | kâmunuersel 1823 anlaşmasına dahil bir i taleplerin surette halledil- Ta Sümer Bank'ın yaptıracağı Zi miş ad ve telâkki edileceğini k - lsrmı ve maketlerini görmüşler ve tetkik | “Mifardır. Arnavutluk hükümetinin tekzibi ———————- TIRAN, 19 (A-A.) — Arnavutluk | yakıp yıktığı hakkında United Pro matbuai bürosu, a il tarafından ortaya çıkarılan haberi gayrimüntazam bir kıtanın topraklarına girerek bir köyü | tekzip etmektedir.