21 Ekim 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Muhtelit mübadele komis- yonu dün son toplandı, reislerin defa olarak nutukla- rından sonra dağıldı. FİATİ 5 KURUŞTUR. Deniz hâkimiyeti İçin rekabet Büyük harpten sonra dünya i nin siklet merkezi © Avrupa kapsmdan Atlas Okyanusuna ve Büyük OkYal intikal etti. Cihan siyaseti, daima Se kuvvetile beraber yürür. Harpten eve. Avrupa, dünya siyasetinin siklet meri 2i idi; çünkü deniz rekabeti Tag Almanya arasında idi. Esasen BÜYÜ. bin sebeplerinden biri de iki deniz de arasındaki bu rekabeti: |. geniz Büyük harp Almanya'nın bir devleti olmakta çıkması. Lngilterii.. de zaferile neticelendi. Fakat bu safe in beyramı işinde İngilizler, Almanlar. aha müthiş bir rakip ile karsilasır. Amerika, — Filhakike bu meli harp içinde büyük servet kazanmış, ikti” > işaf etmiş, sanayii ve e dünya muvazenesinde kuvveti artmıştı. In- Fransız ve Ispanya tikten sonra bir Büyük harpten gilizler Trafalgar donanmasını mağlüp. — asır rahat ettikleri gibi, harpte sonra da uzun bir zaman yeni bir deniz kuvvetile karşılaşmayacaklarını a z derken, ansızın Amerika ile karşı karsı” geldiler. e da da harpten 10 Uzak Şerk'tn Japonya İn e belir. den itibaren cihan siyaseti an geçti, Av aldı Ingiltere, v imzasını . içimdeki deniz inşaatı rekabeti tehlikeli idi i idi. Eğer rekabet de- bir gekle görmek. amanla legik- Amerika ve Japonya arasın takip eden seneler vam etseydi, Amerika'nın 2 gil tere'yi geride bırakacağı şüphesizdir ÇÜK kü Amerikalılar, harpten çok büyük mad. di kazançla ve iktısadi ve smai hayatları- mı takviye ederek çıkmışlardı. İşte bu re- kabete mâni olmak içindir ki 1921 sene- sinde Waşington'da bir konferans top - landı. Ancak Amerika, — deniz inşaatın tahdit etmek için şart olarak, 1902 sene- sinde imzalanan Ingiliz - Japon ittifakı- sn bozulmasını ve Uzak Şark'taki statü konun muhafazası talep etmişti. Filha- | kika bu Ingiliz - Japon ittifakı, bir taraf tan Almanya'nın mağlübiyeti, diğer ts” raftan da Çarlık Rusya'sınn sayıilaması Amerika'ya müteveccih gibi fak Amerikalıların iste. i gibi du, Uzak Şark'taki statü - ik am, klihare dokuz taraf İı olan bir muahede ile kefalet altına alın- dr Bundan sonra da meşhur Waşington deniz silâhaızlanma mukavelesi imzalan- Bu mukavele, İngiltere ile Amerika arasında müsavalı tanıyor ve Japonya | ya da İngiltere ve Amerika'nın beş nis- betine karşı, üç nisbetinde deniz kuvve- &i veriyordu. — Şimdi bu mukavelenin müddeti 1936 senesinde bitecektir. 1935 senesinde bir konferans toplanarak mukavelenin tekrar tecdit mi, yoksa tadil mi edileceğini tet- kik edecektir. Ancak bu konferanstan ev- vel, üç büyük deniz devleti, aralarında, temas etmekte ve konferans için zemini hazırlamağa çalışmaktadırlar. Şimdiye kadar yapılan bu temasların bir metice ikbal için de ümit va- yüzünd-n Börünüyordu. İtil İngiltere ve Amerika'nın beş nitbetine mi nisbet ile iktifa etmiyor. Kendi kuvvetinin arttırılmasını istiyor. Sonra Uzak Şark'ta askeri vaziyetini daha Ziye- de takviyeye yarayacak bir takım teklif. ler yapıyor. Japonya en ziyade tayyare üücumlarından korkuyor. vay Sir! Yan büyük hacimde tayyare & . ilgasını istiyor. Buna mukabil Jena iz a ie remilerinin ilgasını ileriy« SEE lâta yapılan il temaslardan Amerika ile | daponya arasında ehemmiyetli ihtilâflar tebarüz etmiştir. ingiltere ile Amerika rasında da bir takım ibtilâfların gile; | W bekleniyor, Ingiliz babriyelileri, 192 #enesinde Amerika'nın donanma pot #mda İngiltere'ye müsavi olmasını Bea hazmedememişlerdir. Fakat o zaman, bir Vaftan Dominyonların tazyiki, diğer ta- faftan da Amerikalıların mali ve sai kuvveti karşısında müsavatı tanımışlar” imdi Amerika ile rekabet edecek S- iyette olduklarına kanidirler. Mamafih İngiltere, şimdilik Japonya ile Amer Srasmdaki ihtilâfa yakından seyirci vasi» Petindedir. - Deniz kuvvetleri etrafındaki rekabeti harareilendiren bir âmil de Uzak Şark'ta #tatükonun bozulmasıdır. Japonya 1921 Mukavelesine rağmen, Mançurya'yı isti #tmiştir, Halbuki deniz kuvvetlerinin | tahdidi, dolayısile, Uzak Şark'taki siyasi Veziyetin olduğu gibi kalmasına bağlan- Mat, selenin içyüzü şudur ki 1921 sene- sindenberi üç devlet arasındaki , kuvvet Muvazenesi hayli de tir. Japonya, üç sene evvelsine nazaran kendisini Börek iktısadi, gerek mali ve sınai mokta- dan daha kuvvetli buluyor. Kabma sığ » Mayarak genişlemek istiyor. Uzak Şark- taki siyasi vaziyeti, Mançurya'da yaptığı *mrivâki ile hayli kuvvetleşmiştir. 1921 Mnesinde olduğu gibi, artık Uzak Şark İN “Açık kapı” yoktur. Şark; Japonya'nın 4 #emonyasna girmek yolunu tutmuş - ur. Salahiyettar Japon devlet ada *, ânk Şarkta Japon Monroe kaidesinden bahsediyorlar. Ingiltere kendi Dominyon- arile meşgul olsun, Birleşik Amerikte «li kıtasına çekilsin, Uzak Şark La Jar bönya'ya terkedilsin, diyorlar Japonya böyle düşündükçe, 1921 sere” Belgratta müteveffa Kı arablarında duran cen. Sahip ve Başmuharriri : Siirt Meb'usu MAHMUT Düm sene No. 3125 valın cenaze merasimine iştirak eden Türk muhafız alayı bölü azenin ortasında Kraliçe Mari, Annesi, yeni Kral Piyer, niyabet meci PAZAR 21 T. EVVEL 1934 i rel Balkanlarda nizam bozulmaz Küçük itilâfla beraber Balkan konseyi Belgratta mühim bir tebliğ neşretti Ankarada yapılacak olan önümüzdeki toplantıda milletlerimiz ara- sındaki yaklaşmayı daha inkişaf ettirecek çareler arayacağız Hariciye Vekili Tevfik Rüştü B. in Belgraffa beyanatı M. Yevtiç, M. Titülesko, M. Maksimos, Tevfik Rüştü Bey BELGRAT, 20. A.A.— Uç devletin hariciye nazırlarından mürekkep olan. küçük itilâf daimi meclisi, dün sabah saa! 10,30 da Yugoslavya hariciye nazırı M. Yertiy'in kabinesinde toplanmıştır. e. er “Yunan iktisat Nazırı geliyor Yeni ünahede esasları hazırlanmış gibidir Türkiye ile Yunanistan | arasmda. li ticaret ei kında | İktisat ve kiki Celâl O Beyle müzakereye girişe - zek olan Yunan İk- disat nazırı M. Pes- bu b karaya götmesi bek- lenmektedir. » Yu- nan İktisat nazırı. nın Ankara seyaha- ö, Yunan evvelki gün yapıl- 41. Pesmazoğlu işti. Yunan ayanı geçenlerde mecliste (Devamı $ inci ndan Mösyö Kritikas Türkiyenin, Yuma- sahifede) t mesel ere ve Amerika ile | müsava Mk msrüielnb bile değildir. Deniz & lâhlarının tahdidine mâni olan en " engel, siyasi anlaşamamazlıktır. 2 h Sesi daima siyasi meseleye bağlıdır. m değil midir ki Avrupa lerletli arasındaki silahsızlanma, mese gr netice vermiyor? 1921 sw e inde Waşington deniz silâhlarını tah- dr mukavelesi imzalanmazdan evvel de iyasi meseleleri halleden dokuz taraflı mnahede imzalanmıştı Simdi 1936 sene inde Waşington mu- kaz 'İzsinin mukadderatını tayin için top- velinin konferansın bir netice ver- Si eği anlaşılmaktadır. Esasen ber üç d vlet te Böyle menfi meticeyi at'i telâk- Hi eerek hareketlerini öna göre tayin et- mişler ta bir deniz silâhlanma yarışı mu- e bi görünüyor. İşte cihan sulhü- teh dit eden âmil, Cenevre'de topla - na konferansının bir neti- De vermemesinden ziyade, denizlere hâ- İn olan devletler arasında yarın başla lan bu rekâbettir. > Ahmet ŞUKRU yacak © “inde olduğu gibi, Uzak Şark'ta, logil- eeenarimaie. Fransız zabıtası Pavliç'in Marsilyaya sevkini istedi Ustaşi Reisi Fransadan suikasttan evvel dir. Amerika, İngiltere ve Japonya | Balkan itilâf: meclisi de akşam saat 7 de toplanmıştır. Balkan itilâfi mecli- sinin celsesinde Yunan Hariciye nazırı M. Maksimos, Romanya hariciye nazırı M. Titülesko, Türkiye Hariciye Veki ayrılmış ve oradan 4 » Ustaşi tethiş komutesi reisi Pavliç | sinde basılmasına başlanacağı anla » Tevfik Rüştü Bey ve Yugoslavya hari- dye nazırı M. Yevtiç hazır bulunmuş. lardır. BELGRAT, 20.A.A. — Küçük itil†(Devamı $ inci sahifede) İtalyaya geçmiştir MARSİLYA, 20 (A.A.) — Kral A- leksandrın katli tahkikatı ile meşgul müstantik , Üstaşi tethiş cemiyeti ye» isi Paveliçin Torine'den Marsilyaya naklini talep etmiştir. Pavliç'i teşhis ettiler ANNESİ, 20 (A.A.) — Sen Julyem istasyon memurlarından birisi Pavo » liçi resimlerinden hiç tereddüt etme » den tanımıştır. Memur 4 Teşrinievvel 1934 kendisine Belgrat için bilet verdiğini söylemiştir. Görünüşe bakı » hırsa Pavoliç Fransadan suikastten ev- vel ayrılmış ve Fransız polisinin tale- bi üzerine tevkif edildiği Kalyaya git miştir. i Marsilya sahifede) Yeni paralar Cumhuriyet bayra- mına yetişecek mi? sılmıştır. Paraların çelik kalıpları ya (Devami 5 inci sahifede) İngiltere ile Avusturalya arasındaki tayyare yarışı baş- lamıştır. Tayyareler 18 bin kilometro katedeceklerdir. Romanya Kralı Karol, bin İngiliz lirasını Türk ve Yunan hükümetleri ara « smda aktedilen itilâfname mucibince Muhtelit Mübadele komisyonu dün » den itibaren vazifesini bitirerek ka » ını kapamıştır. Dünkü nüshamız- yazdığımız. veçhile son kalan ve tasfiyesi icap eden me - selede etabli rumların mallara mux kabil komisyon emrinde bulunup ta Türk hükümetine tesviyesi icap eden 22 bin İngiliz ilrası, mütebaki 15 bin İngiliz lirası meselesi idi. Türk hükü- meti taahhüdatını tamamen ifa ettiği ni müteakıp verilecekti. Evvelki gün- kü içtimada Türk heyeti murahhasa- | sı reisi Şevki Bey Türkiyenin taahhü- dalını tamamen ifa ettiğini beyan et- miş ve paranın şimdilik bir bankaya tevdüni teklif etmişti. Yunan heyeti murahbasası esas itibarile bu teklifi kabul etmekle beraber, Yunan Hari » ciye nezaretine sormadan kat'i cevap veremiyeceklerini söylemiş ve mese - leyi Yunan Hariciye nezaretinedn tel Sralla sorüüuşlü. Yunan Hariciye mes zaretinden beklenen cevap evvelki ce geç vaki eldiğinden komisyon an tından olan bu kısım iyaret e- deceğini yazdığımız ku- mandan Torster'in ku « altında bulu » nan İngilterenin Forb her mektep kruvazörü dün sabah saat yedide limanımıza © gelmiştir. Forbisher top atmak su Limanmızı mand. retile şehri selâmlamış, bu toplara Selimiyeden atı toplarla mukabe le edilmiştir. Kuman - vali Muhittin Beyi ve İs tanbul kumandanı Ha - lis Paşayı ziyaret etmiş tir, Muhittin Bey ve Halis Paşa öğle- den sonra kruvazöre giderek kuman- danın ziyaretini iade etmişi her kruvazöründe 137 zal dır. Kumandan Torster buğün saat 11 | Fransa Re müdürü “a ğü Belgrat istasiyonunda cenazenin önünde geçit resmi yapıyor. Cenaze merasiminde top Prens Paul, icumhuru M. Lebrun Hiz. Mübadele komisyonu dün son toplantısını yaptı Yunan hükümeti bize verilecek on beş bankaya koydu Dün komisyon şerefine bir ziyafet verildi Türk murahhas heyeti reisi Şevki B. cak dün sabah saat 11 de toplanmış ve bu son meseleyi de hallederek da» ğılmıştır. Yuna; İariciye nezareti Şevki Beyin teklifini kabul ettiğin - (Devamı Sinci sahifede) Yukarıda: Forbishet mektep kruvazörü , Aşağıda: Kruvazör müretteba maçı seyrediyorlar. İngiliz kruvazörü geldi Misafir bahriyeliler kumandanlarile bir- likte bugün âbideye çelenk koyacaklar Fenerbahçe - Forbishet maçından bir intiba de Taksime giderek öbideye bir çe - lenk koyacaktır. Dün Fenerbahçe stadında Forbis « her futbol takımı ile Fenerbahçe ta - kımı arasnda bir maç yapılmı Fenerbahçe 8 - 1 gali türmiştir.