20 Ağustos 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

LLIYET PAZARTESİ 20 AGUSTOS 1934 Açarsın!, Açamazsın Bilmem hiç rastgeldiniz mi? Bir damga pulu nizamnamesi var- dır. Anlayabilene aşkolsun. Doğ - Tüdan doğruya en basit halka ka - dar hitap etmesi lâzımgelen bu ni- Zamname o kadar karışık ve muğ- laktır ki; en büyük iktisat müesse- #eleri bile pul teftişinde bir ceza- © Ya çarpılmamak için adedi pek mahdut olan pul mütehassısların - dan birini istihdam ederler. Etme- Yenler sene sonunda mütehassısa Vereceği paradan . çok daha fazla Ceza verdiğini görerek pişman o - ve mütehassıs kullanmaya ka- Yar verir. Belki ilk mm o ka: ize çanpmayan bu (pal mü- a mini esasında bir hayli gafiptir. Haydi büyük mü €iseseler pul cezalarından yakala- rn sıyırmak için bu işin ilmine Yapacak, o da Allaha sığınır... Ve çok kere bu sığınış müsbet ne- De vermez. Pul resmi eskiden İyunu Umumiyeye bağlı ve meş- hur ittihat ve Terakki Nazırı Ha- laçyan Efendi de eyi İrem Müşaviri iken yapılmış bir pul ni- Zamnamesi var idi ki herkes ona (ceza tuzağı) ismini verirlerdi. iş olmasa gerek ki, âlem ümlerin şümul çerçevesini tayin- de mükellefle hazine arasında iç- tihat ayrılığı ihtimallerinin çoklu - AT se, Şimdi buna benzer dükkânla - Tin kapanma nizamnamesi çıktı... Haftalardanberi belediye encüme- Bi bunu tayin ile meşguldür. Zaten bir nizamda fazla istisna, fazla tafsilât, bir takım hurda hüküm - olursa o nizamın tatbiki güçle- $ir. İlk önce dendi ki: — Gıda maddeleri satan dük - dokuzda diğerleri yedide ar... Bitti. Artık bunun üzerinde işle- meye mahal yoktu, derken işe in- hisar maddeleri satanlar girdiler... İnhisar devlet müessesesi olduğun dan iradına halel gelmesin mülâ- hazasile kapanma nizamından fe. dakârlık yapıldı. Arkadan Tayya- re piyankosu bayileri de müsaade istediler, O da bir milli müessese- dir. Ziyan etmesin dendi. Biraz daha fedakârlık yapıldı. Öteden iskele ve istasyondaki satıcılar mü Tacaat ettiler, Onların da açık kal Ması kabul edildi. Böylece kapan- Ma yasağı çiçek bozuğuna döndü. e açacak? Kim kapaya- ? Öyle karıştı ki büyük çarşı- e bir Çiaparma e mü - 81SU arsa li müşteri İle > Bana soruyorlar: — Bakkal dükkânim var. Yedi- den sonra açabilir miyim? — Açarsın! — Lâkin da satı: ia tıraş bıçağı da satıyo- — Açamazsın! — Berberler açıyor?. — O başka, — İyi amma tuz, müskirat ta tyorum, — O tarafı açarsın! — Fakat lâpçin bağı da var. — Ha! Açamazsın! — Tütün ve kibrit şubeleri var. — Onları açarsın! — Filitoks ta satıyoruz. — Açamazsın! Böylece bir açıp kapama muha- idir gidiyor... Çünkü encü- karar vermiş. Bir dükkân dokuza kadar açık kalabilir, eğer: 2477 Yalnız piyanko bileti satar - di — Yalnız kapalı şişe rakı ve tü- tün satarsa; 24) Yalnız gıda maddeleri satar. > Yalnız benzin satarsa; röle “yalnız” bunları satanlar > Pek tesadüf edilmiyeceğine gö- Sanırım bütün bakkallar, ka - yeplar, zerzevatçılar ve manavlar peni r. Çünkü bakkal dükkânin- a Polin bağı veya kundura cilâ- m, atar, O halde açamaz. Araştı - ye manavda, kasapta ve sebze- di e Pires ilişik bulunabilir. Hay- yi sezal, iniz ki; beledi- kz kadar sert mi?. lediye cezaları beledi EKONOMİ Dokuma Sanayiinde canlılık Pamuk fiatleri de yüksel- meğe başladı Dünya dokuma sanayiinde son za bir canlılık gö irçok hariç memleketlerde göstermesi ve lela Sele me Fransa, Belçika, Çekoslovakya, Lehis tan, Avusturya ve Almanya pamuklu ihracatının ehemmiyetli şekilde müte essir olmasıdı Bu arada, ham pa - muk fiatları da şayanı dikkat bir şe- kilde yükselmiştir. Bu yükselişe ku - sahaların idi, ve fena re- kolte havadisleri sebebiyet vermiştir. Maamafih fiyatlar devamlı ve tutuma- hu bir vaziyet göstermektedir. Selânik sergisi Selânikte dokuz eylülde açılacak ılacak, iştirak me- selesi görüşülecektir. Lâstik - Deri meselesi Bugün Oda idare heyeti toplana- caktır. Bu içtimada lâstik deri mese- lesi hakkında tetkikat yapan komis - yonun hazırladığı rapor gözden geçi- rilecektir. Yumurtacılar birliği Uzun zamandanberi teşkili takar» rür eden (Yumuürtacılar birliği) nin nizamnamesi vilâyetçe tasdik edilmiş tir. Yumurta taci i ği dan alâkadar olmakta, En yüksek morfin “derecesini bulmak için Uyuşturucu maddeler inhisarı ida- resi Anadoluda bütün afyon mmta - kalarma eksperler göndermişti. Bu eksperler, en iyi mahsul esi ni seçerek ilk parti olarak 200 kad. afyon kellesini Yeşilköy tohum rlah «natitüsüne göndermişlerdir. Enstitü- de bu afyonlar tahill edilerek on yük- sek dereceli morfin verenleri ayrıla- İş bankasının 10 uncu yılı Bankanın hazırladığı sergi gayet mükemmel oluyor İş Bankasi tarafından Galatasaray Bsesi salonlarında — hazmlanan büyük serginin inşaatı epeyce ilerlemiştir. Bühassa serginin antresi pek muh- teşem olmuştur. Sergi İpekiş, Kömüriş, Yüniş, Ca- miş, Şekeriş, çiviiş, ormaniş gibi bir. sok pavyonlara ayrılmıştır. Bu pav- yonlurda ipek, kömür, cam, şeker, çivi, orman işlerinin geçirdiği tekâmül saf. haları gayet şayanı dikkat heykeller ve muhtelif şekillerle çok iyi izah edilmek. tedir. Kömüriş dairesine girince insan ken- disini bir kömür ocağına girmiş zunmet- mektedir. Bu pavyon nin methali bir kömür madeni- Bu kısımda üzeri toz şekerle kap- lanmış sütunlar vardır. İş Banka sergisinin ber hususta mükemmel ol. İmaktadır. an alman cetveldir) 18 Ağustos 934 AKŞAM FİYATLARI TARVİLAT Ruhtina, 1726 Mümessil pi .h aw e “. ESHAM 4 9,25 $ Reji kuponu 280 925 $ Telefon 1030 38 $ Terkon 1650 1210 LE 1400 y 5 1— Anadolu Mine 27,0 8 aRiya 155 ŞirmHiyriye © 1525 $ ağrk mecra © 320 ÇEK FİYATLARI Londra «20 Paris 1206 Nüyork Boya, Miline 02654 İ Cenevre 2.4380 Atina 8303 | Brüksel 3380 | Amsterdam DATZT Sofya 7 NUKUT (Satış) Kuruş İriş 20 F. Fransız 160 $ 20 Lleviçre öğ 1 Dolar 3 İ 1 Pezeta 1s 106 $ 1 Mark * 22 $ 1 Zeloi 2050 833 $ 20 Ley 9 20 Liret 214 $ 20 Diner 20 Leva 3 $ 1 Cermeriş 20 F. Belçika 1IS$ Ain 225 20 Drehmi Mİ; Mecidiye 12 | a Florin Mİ Fenkman - İ mesi kararile muhakeme başka —E |Rauf Hayri Bey hakkında karar Tevfik Fikret merhumun mezarında Şair Tevfik Fikretin mezarda dün ölümünün on dokuzuncu önün münasebetile bir ihtifal yapılmıştır. Merasime Tevfik Fikreti seven bir- çok kimseler (o iştirak etmiş ve Eyüp gençleri bulunmuştur. Birinci olarak Florinalı Nazım Bey bir hitabe irat et- miş ve Fikretin aşiyanesinin bir irfan müzesi haline (konması için Maarif vekiletince satın alınması bususundan Kızı Meliha hanım da bugün için MAHKEMELERDE. Şayanı dikkat Bir dava Bir barsak ticaretinin sonu Dün birinci ceza mahkemesin- de şayanı dikkat bir davaya baş- lanmıştır. Davada maznun Kadri Efendi isminde bir mevkuftur. Bu zat Almanyada bir firma ile mu- kavele yapmış, 6 bin lira mukabi- linde barsak (göndermiştir. Bar - sakları burada (teslim etmiş, 6 bin lirasını da almıştır. Fakat bar- saklar Almanyada açıldığı za - man içinden müşteriye gösterilen mal değil, berbat, bir işe yaramaz, gürük, delik çıkmış » tar, Bunun üzerine (Kadri Efendi hakkında kanuni takibata başla - nılmıştır.. Hariç pazarlarda Türk malmın kıymetini: düşürme nokta sından da takip edilen bu dava - nın devamı başka güne bırakıl - muştur, “ Hafta ,, aleyhinde bir dava Belediye aleyhine bir yazı neş- rettiğinden dolayı Hafta gazetesi aleyhine bir dava ikame edilmiş, bu davaya müdde'umumilik de iş- tirâk etmiştir. Hafta aleyhindeki davaya bu hafta başlanacaktır. Celâl Efendiyi öldürenler Hemşiresinin kendi ailelerine gelin gilmesine mümanaat ettiği i- çin arkasından takip ederek, Ce - lâl Efendiyi öldürmekten suçlu Ha- cı ve Hakkı isminde evvelce biri idama, diğeri 15 seneye mahküm olmuş iki kardeşin nakzan yapı - lan muhakemelerine dün de ağır ceza mahkemesinde devam edil. | miş, fakat diğer şahitlerin dinlen- güne bırakılmıştır. Yirmi dört saat bile durmamış Perşembe günü ikmali müddet : ederek hapishaneden çıkan Hayri Efendi isminde biri cuma günü ge ne zabıtaya hakaret etmiş, cu - martesi günü yakalanmış, ve dün Adliyeye vesilerek istintek hâki - mi huzuruna sevkedilmiştir. Bir başka güne kaldı Bundan birkaç ay evvel Kara - | gümrük civarmda bir hâdise ol - | muş, çalgılı kahvelerde, birahane- lerde ve mümasili yerlerde hizmet eden Mükerrem isminde bir ka - dın Salim ismindeki dostu tara - fından yüzü kesilmek suretile ya- ıolanmıştı. Mevkuf olan Salimin davasına uzun zamandanberi ağır ceza mahkemesinde devam edili - yor. Mükerrem de Salimin mah - ğır ceza mahkemesinde gene bu davaya devam edilmiştir. Fakat dünkü muhakemede evvelki ısrar- larm hilâfına Mükerrem davadan feragat ettiğini söylemiş ve Sali - İ dır. Bu seyahatin gay, ssrarla davacı | KR Halı kaçakçılığı Tahkikatı Tahkikat devam ediyor, zan altına alınanlar var er İİ hu işte e p ka bir kişi daha zanmaltına mi Tahkikat bugünlerde bitirilecektir. Vesikasız komisyoncular Evvelisi gün Galata i müfetti, tarafından ani surette bir teftiş yapılmıştır. Bu teftiş neticesin- ellerin: il Evvelisi gün İtalyadan gelen Bos- yea vapurunda Zehra hanım İstninde bir kadının” üzerinde bir kilo kaçek ipek- Hi kumaş bulunmuştur. Tahkikata de vam edilmektedir. Avusturyalı dağçılar Viyana dağcılık ki azasından 6 genç M. Kurt Reifachmeider'in riya. seti altında şehrimize gelmişlerdir. Kendileri İstanbul | dağcı klübü ikinci reisi Ekrem Bile enli İstanbulun şayanı temaşa yerlerini ge- zecekler ve sonra Torosa giderek 3,700 metre irtifamdaki Aladağa çıkacaklar. iyata ve coğrafyaya mil telle yap ziyata ve coğrafyaya ait tetkikat maktır. as Heyete dahil bulunan Viyana cog- rafya enstitüsü 'doçentlerinden M. Weltor Sirygoweki bu dağda yaptığı tetkikat hakkında bir eser vücuda geti- recektir . —— Liman şirketinin tasfiyesi Liman Şirketi heyeti umumiye- sinin verdiği karar üzerine şirketin tasfiyesi işlerine başlanmıştır. İnhisarlar İdaresi hukuk müşa- viri Hâmit, avukat Faruki, İzmir Liman Şirketi Umumi Müfettişi | Kikri, İzmir Liman Şirketi muha- | sebecisi Süleyman Beylerden mü- teşekkil tasfiye komisyonu mesai- sine başlamıştır. yi Tasfiye komisyonu, ayni zaman- da muvakkat idare heyeti vazifesi- ni görmektedir. Şimdiki halde, bu- günkü kadro tasfiye işinin netice- ertan kadar şeklini muhafaza Şirket” heyeti umumiyesi eylülün 27 tinde ikinci bir toplantı yapa- cak ve bu içtimada İdare Meclisi hesabatı devredecektir. Mehmet Efendiler hakkında ka min serbest bırakılmasını istemiş. | de tefhim edilecektir. tir, Yaralama âmme namma takip e dilen cürümlerden olduğu için bit tabi Mükerremin davadan vazgeç mesile takibat durmamıştır. Iddia makamı A seyak okuyup iddiana - mesini İeceğini söylemiş, mu hakeme güne bırakılmıştır. Odesa baş konsolosu Rauf Hay ri Beyle kavas Tevfik ve muhacir (Bir altın kaçakçısı mahküm oldu Primer bir müddet evvel bir ka- çılık hülisesi meydana” çıkarılmış, Madam Kotine isminde hir kadın İnmir yaperile . Pireye giderken bilezik “har 8 Fr sız altmile yaka, bine getirdiği 18 danrmıştı. Madam Katinanın muhakemesi dün. ümrükteki 8 imci ihtisas mahkeme « sinde bitirilmiştir. Mahkeme, kadınım 6 ay hapsine ve para cezası ödemesine karar vermiş - tir. bugün 8 inci ihtisas mahkemesin. | SİRKETLERDE Yeni bir Su şirketi Sucular bir kooperatif teşkil ediyorlar Susuzluk, dört bir bucağı su ile çevrili İstanbulun betli başlı dert- lerinden sayılır. Ötedenberi iyi ve içecek suyun kıtlığından, mevcut memba sularından lâyikiyle istifa de edilemediğinden ve nihayet fi- yatların pahalılığı ından şikâyet « dilir. Öğrendiği ize göle; Yl - lar ve şerbetçiler cemiyeti bütün beli om bulmak emeliyle bir suculuk kooperatifi teşkiline ka - rar vermiştir. Yeni ölçüler nizamnamesi mu- cibince, halen kullanılmakta olan damacana ve galonlar litrelik tak- simatı haiz yenileri ile değiştirile- , ceği için kooperatifin tesisi de bu arada çıkarılacaktır. Kooperatif, en başta su fiatlarını tevhit ede - cek, dahil ve hariç satışın inli - zama girmesini temin tir, Bu suretle muayene ve mürakabe tabiatile kolaylaşmış olacaktır. Diğer taraftan sucular ve şer - betçiler cemiyeti reisiSalâhattin B. kendisile görüşen bir muharriri - mize şunları söylemiştir: “— İstanbula susuzluk atfetmek doğru olmaz. Birçoklarının yolla- , rı bozulmuş olmakla beraber bu- gün mevcut memba suları ihtiya- cı karşıladıktan maada harice sev kedilecek kadar boldu, Netekim, bilhassa İskenderiyeye her zaman mühim mikdarda memba suyu sev kıyatı yapılmaktadır. Yalnız damacana ve galonlar- da satış fiatlarının değişikliğini i- cap ettiren başlıca âmil motör ve kayık meselesidir. Çünkü her su - yun sarfiyatmı nazarı itibara al - mak, membaıdan şehre kadar o- na göre motör ve kayıkla nakil mas rafını da ilâve etmek icap eder. Bu da fiatlardaki kararsızlığı do- ğurmaktadır. İstanbulda halkın yüzde 25 i çeşme ve sarnıç suları- nı içer. Geri kalan yüzde 75 i mem ba sularını içer. Maamafih umuru beytiyeye ait su sarfiyatı gün geç tikçe artmaktadır. MAARİFTE Üniversiteye Alınacak talebe İlk önce liseden “pekiyi, çıkanlar alınacak Üniversiteye kaydedilecek lise me- sunları içim Şi baliklari Küş: lanmıştır. Bu sene üniversitenin muhtelif fa- kültelerine evvelâ (pekiyi) o derecede diploması bulunanlar kaydedilecek bu rakam kâfi gelmediği takdirde iyi ve orta dereceli mezunlar alınacaktır. Fakültelerde ikmale kalanlar Üniversitenin muhtelif fakültelerin- de ikmale kalanların bİistesi Fakülte dekanlıkları tarafından hazırlanmak - tadır, İlemal imtihanları için ayrıca pro gram yapılmış ve mobtelii wroferörle ve tebliğ edilmiştir. Bu tebligata gö re, ilemal imtihanları ağın Yaşı. « maş lıyacak ve on beş gün içinde bitmiş o- lacaktır. Takas suiistimali tahkikatı Tekas suüstimali tahkikatile meg- gul bulunan heyet mesaisini on güne bitirecektir. Verilen malümata göre, eski takas komisyonu azalırının dinlenilmesi ta- mamile bitirilmiş, bu arada birçok 2e- e Tahkik heyeti, ticaret odam bare heyetini de dinlemeğe karar vermiştir. Takas sulistimali üzerinde işini tamamen bitirmiş olacak ve dağılacıkıtır. Hazar lanacak raporlar gümrük ve ünhisarlar vekâletine tevdi edilecektir. Merasimi iciye ve- köleti memurlarından o sefaret kâtibi Fatin Rüştü Beyin evlenmeleri müna- İsebetile ağustos ayının 30 uncu per İ sembe günü saat 22 de Dolmabahçe de Cumhuriyet sarayında yapılacak ka- bul resmini teşriflerini — adresleri bi- linemediği için ayrı ayrı davetname gön- dermek imkânı olmadığından — me- bas beyefendilerden ve vefikalari ha- meselendilerden rica eder. o “Elbise fraktır,, Mes'ut bir evlenme Okuyucu buhran; Edebiyatta buhran var da, sanki okuyucular arasında yok mu? Bu buhran, daha doğru tabirile bu kıtlık bilhassa © harpten sonra fevkalâde tebarüz etti. — Bir çok 'er, zamanlarını kitaba ve ya zıya hasredemez oldular. Daha ha» vdi şeylerden, daha zihinlerini yor- mayan, hislerini hatekete getirmis yen şeylerden hoşlanmağa başladı. lar. Onun için okuyucu kitlesi, e- debiyatı doyuramaz oldu. Ve ede» biyat, bir nevilüks — haline geldi. Bugünkü adamın, uğraşmaktan, di. dinmekten edebiyata hasredecek zamanı yoktur. .Ancak bir kısım irat sahirleri, zenginler veyahst Büyük şöhretler devamlı b'r şekil. de edebiyatla meşgul olabiliyorlar. Edebiyat hareketlerini takip ve ak- #ettireb.liyorlar. Bunun için halk arasından edebiyata merak salan- lar şok nadir yetişiyor ve bunlar da günün birinde ümitlerinde ve hülyalarında ne kadar yanıldıkları nı görerek dümeni kırıp başka sa- halarda çalışmağa başlıyorlar... Bugün böyle vaziyetlere maruz kalmış kaç tane büyük edip, sair, muharrir gösterebiliriz. . . Vâkıa edebiyat adamı o olmak, bir nevi tabiattir. Şair, yalnız şair olacağım diye “culture,, ünü yap » mış insanlar arasından yetişmez. ice siyasiler, n'ce doktorlar, bah. riyeliler ve hattâ iktisatçılar var - dır ki edebiyat sahasında muhalle dat vücuda getirmişlerdir. o Fakat bunların arasında muayyen bir ya. şa geldikten ve mesleklerinde ede biyattan daha büyük bir şöhret te- min ettikten sonra bu işe elveda di. yenler ve kalemi (o kâğıdı atanlar çoktur. Her zaman derler ki: “Edebiyat bir aşktır, karnı değil, kalbi doyu- rur.,, Fakat yirminci asır adamının kalbi top sesinden, kurşun uğultu- sundan, akla havsalaya sığmıyan facia sahnelerinden o kadar sert « leşmiş o kadar bozulmuştur ki ar- tık bununla meşgul olmayı düşün- müyor bile. Gülecek şeylerden, €ğ- lenecek şeylerden zevka'ıyor. » . Okuyucu böyle olduğu gibi oku. tucu da böyledir. o Harp sonunda ikisinin arasında tam bir mutaba- kat hâsıl olmuştur, Bu iddia sade edebiyat için varit değil Her türlü yazılar için söy- senebilir, Gazetelerdeki neşriyatı ele ala. İım: Her gün beş kuruş verip bir gazete alan kariler içinde yüzde doksan beşinin muhakkak Balıke- sirde karla'larla leylekler arasın - daki muharebeden haberi vardır. Bunu canla başla takip eder. Fakat geri yanda fikrin kuvvetlenmesine veya hissin incelmesine yardım €- den mevzulardan tamamile bizâ- nedir. ' Bunların gözlerinde sanki” yalnız yakını görmeğe yarıyan bir gözlük vardır. Onun için yazıcılar da bır na göre hareket ederler. Bugün bütün fikir, siyaset, ilim cereyanlarını adım adım takip e den bir Temps gazetesi beş kıta ü- zerinde ancak 90 bin eatabildiği halde, zabıta vukuatını, eğlenceli yazıları en hurda teferrüatına ka « dar hikâye ve nak!.den bir Pef't - Parisien, bir Journal, bir o Paris - Soir gazetesi yalnız Fransa'da as- gari birer milyon satmaktadır, Ben şahsan kaniim ki ciddi mev- zular üzerine yazdığım yazıların okuyucuları çok azdır. Fakat me - selâ sinema sayıfasında veyahat kadın sayıfalarında yazdığım yazı ları okuyanlar, gazeteyi alanlar a- rasında asgari yüzdö doksandır. Bu vaziyet sade biz'm için değil bütün dünya için de böyledir. Ve maalesef yirminci asrın umumi fikir seviyesi, bu asrın medeniyetile mü. tenasip değildir. ve aralarındaki mesafe günden güne fazlalaşmak- tadır. Bir çok insanlar vardır k' tayya reyi, otomobili, radyoyu, elektriği bildikleri halde hâlâ Fikir ve zevk itibarile Kurunu vüsta adamından farksızdırlar, . . Beşeriyete en büyük hizmet, w « mumi fikir seviyes'le, yirminci asır medeniyeti arasında bir intibak vü- * Fransız mesonları gittiler — Şeh- rimizde bulunan Fransız masonların « * Maliye müsteşarı şehrimize Maliye müsteşarı Fa'k ey mezinen Hrimize gelmiştir.