11 Ağustos 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

e O A ŞA, VE Ye VE ŞE ; i : e gg ŞA er Şa | ; ; i : : : i İttihat ve (BAHAEDDİN ŞAKIR BEYİN BIRAKTIĞI VESİKALARA GÖRE) Her hakkı mahfuzdur. Terakki! Yazan: A.C. Sıvasıistipdat ateşi muhasara etmiş- ti. Fakat üç dört günde refolundu “Teşrinisaninin yirmi dördüncü gecesi Sadrazamın konağı hercü- merç içinde idi. Zira pazar günü Vükelâ Meclisinde hudut vilâyetle- rinde çıkan iğtişaşın mahalli emni- yete iras ettiği zarardan bahisle âcilen buna karşı bir çarci tesviye bulunması lüzumuna dair İran hü- kümeti tarafından ( tebliğ olunan notanım müzakeresinde Sadrazam Ferit Paşa: "İranın halihazır idaresine na zaran zemin ve siyakı sabıktaki i- İ eindden İrani bir yey atlamaz. Binaenaleyh bu notaya verilecek cevabı Paşa Hazretlerinden bekli- yelim!,, di Maarif Nazırı Hâ- şim Paşayı gösterince, Hâşim Paşa bundan müi olmakla beraber belki bir külâh kaparım fikrile bu- nu Sultanma arzeder. Bunun üzerine daha gündüzden, sadarette tebeddül olacağına dair bir şayia işitildi. Fakat o gece ka- bale-gene sadrazamın başına patla. dı. Neticede, Abdülhamit yeniden kendisine mürevviç tedar kindeki müşkülâtı görerek Ferit Paşanm ipkasına ferman buyurdu! Dikkat olunuyor ya ,notaya verilecek ce- vaba dair hiç bir söz yok. Asıl me- sele zülfüyâre! dokunmamak... Ömer Naci Bey İranda Irani mü- cahitlerle çok çalışıyordu. Bu mü- cahedesi esnasında © bir kaç defa hapse atılmış, idama mahküm ol - muş, fakat dostları tarafından kur- tarılmıştı. Bu çektikleri yetişm'yor- muş gibi bir de tifoya tutularak bir ay hasta yatmıştı. — Parise yazdığı diğer mektubunda vaziyetini ve İ- ranın vaziyetini şu suretle arkadaş- larına bil rdu: “Hummayi tifoitten kalkalı dört gün oldu. Tamam otuz bir gün ya- tağa mahküm oldum. Az kaldı di- yarı ademe ( gidiyordum! Şimdi hamdolsun iyiyim. Dimağıma ma - lik bir halde değilim. Rıza ve Se - zai Beyefendilerin ellerinden öpe - rim. Hüsrev, Kenan, Recep kar - deşlerime de ayrı ayrı mektup ya- zacağım, fakat hiç halim yok. Selmas ve Tebriz âteşi inkılâp i- çinde yanıyor. Selmas istibdat er- babı tarafından muhasarada idi. iu y adamlarına ayda beş, altı yüz frank veriyor. Eğer Selmas ahalisinin yar dımı aydı aç kalacaktım. Ba- na bir maaş gönderdiniz.Rı- za Böjefendi icap ve ihtiyacı ah - vali mülâhaza buyurarak ve namu- sum itimat ederek © kesrü tasir tavsiye buyurmazlar ümidinde - yim. Gelecek hafta postasile Selmas erbabı hamiyeti tarafından cemi - yetimize umumi bir teşekkürname İcraat için Selmas ile Batumdan daha mükemmel bir noktai istinat Ermenilerin fırka reisi Osmanlı hu- duduna yakın bir köydedir. Hava- larıp fevkalhat sovuk ve kış olma. $ı, benim ârızai vücudiyem, Rusya. dan gelenlere madıza (sirayeti ve- ba) değil, (sirayeti inkılâbı) me - met için mevzu in © bazı eşyayi (hususiye!) © nakline mâni olması, Üni esbap dolayısile mecburen kal. ancak baharın sr işe başlarmasmı mecburi kıldı, Sabahattin Beye © bilmünasebe söylemek mümkün ise kendilerinin ve det ekerek ve ihtiyat ile ii sa, muvafık olurdu. & Cemiyetimizin İran Meclisi Meb” usanı ile Tebriz Encümenine vuku. “bulan müracaatleri ahalinin efkârı “üzerinde fevkalâde mühim tesirler icra etti, Hududun ötesi feverana müheyyadır. İran hudut meselesi karışıktır. Vali Tahir Paşa (Rumi- ye) dedir. Kenan bilir, bizim Çer- kes Kâzım beraberinde. o Onunla hafiyyen görüştüm. Çünkü Rumiye ye giderken buradan geçtiler. Kâ- fi vaitler aldım.,, Ömer Naci Beyin parasız kalma- sı ve sıkıntı çekmesi onunla Paris arasındaki muhaberenin güç olma- sından ileri geliyordu. Paristen ya- zılan mektuplara bakılcaak olur- cemiyet Oçamçıradaki şubesi vası- tasile Naci Beyle muhabere ediyor ve para yolluyordu. Muhabere ti- carethaneden ticarethaneye iş mek- tubu yazılıyormuş gibi yapılıyordu. Bu suretle o muhaberedeki siyasi maksadı gizlemek mümkün oluyor. du. Ihtilâl beyannameleri “mağaza- nın ilâmı,, bomba ve silâh tedariki ise “eşyayi ticariye,, tesmiye edi yordu. Bu mektuplardan © birisini nümune olarak aşağıya yazıyoruz: “Muhterem vatandaş; ticaret İşlerinin iyi gittiğini haber vermenize pek ziyade memnun ol. duk. Orada bizim için kıymetli ha- War bulduğunuzu Oda öğrendik. Mübayaa etmek (üzere şuon gün zarfında memurumuza gönderilen para hariç olmak üzere bu kere de sizin vasıtanızla iki yüz frank İef- fen banknot halinde © gönderildi. Kendisine yollayınız. Sizin oranın ahvali ticariyesine pek ziyade vu- kufunuz olduğu için arkadaşımıza son derece yardım ediniz. Memuru- muz mağazamızın salâhiyeti kâmi- lesini haiz olduğundan kendisi ne cins seccadeler satın almak iterse derhal muavenet ediniz. £ Paralar vâsıl olur olmaz, derhal mübayaa- ya başlıyarak iktiza eden yerlere yollayınız. Ancak nerelere gönder- diğinizi tafsilâtile bize bildiriniz. Her halde aldanmamak için fevka- lâde dikkat ve ihtiyat etmeniz el - lr, Mağazamızın ilânında arzu etti- ğiniz tadilâtı yapacağız. Yalnız si- zin gayretiniz, namusunuz, istika- metiniz bize kâfidir. İstifademizin pek ziyade olacağına şüphe yoktur. Mektuplarımız muntazaman geli - yor. Rüfeka selâm ederler. O Baki- Cenabıhak işlerinizde muvaffaki - yet ve ticaretinize vüs'at ihsan bu. yursun.,, Ömer Naci Beyin İran ibtilâlin- de oynadığı rol Selânikten Parise yazılan bir mektupta şu suretle j - zah ediliyordu: (Devamı var) Havanada işçiler arasında ihtilâf HAVANA, 10 A.A, fon şirketi, grevci işçileri işe al maya karar vermiştir. Fakat, on. ların yerine alman işçileri de çi Karışıklık çık ii Machado'nun sukutu ale olan 128 de her türlü nümayiş Tele - Fakat bakır madenleri işçil ri, bu yasak eleği dirde, grev yapacaklarını bildir - mişlerdir. MİLLİYET CUMARTESİ İl AGUSTOS 1934 HARİCİ HABERLER|, Affı umumi Almanyadabinlercesiyasi mahpus tahliye edilecek BERLİN: 10 A.A. — Dün neşre- dilmiş olan affı umumi kanunu, fev kalâde mühim ve şumullüdür. Bin- lerce siyasi mahpusun tahliye edi- leceği tahmin olunmaktadır. Altı aydan aşağı olan bütün cezalarla bin marktan aşağı olan bütün nak- di cezalar, bilâ (istisna, ve ancak mahküm sabıkalı olmamak şartile affedilecektir. Üç aydan aşağı hapis ve beş yüz markı geçmiyen para cezaları ta- mamen affedilecektir. 2 ağustos 1934 ten evvel irtikâp edilmiş olan kabahatlere ait davalar da sükut edecektir, Aşağıdaki cürümler iç'n küsusi bir siyasi af ilân edilmiştir. Führere karşı yapılan sebbü şitem ler, railletin iyiliği veya nüfuzu a- leyhindeki sözler ve yazılar. Ancak bunların devlete karşı beslenilen has'mane bir ruhi haletten mülhem olmamaları ve 2 ağustos 1934 tari- hinden © mukaddem bulunmaları şarttır. Affı umumünin şumulü dairesine girmiyen cürümler şunlardır.: Devletin emniyetine karşı yapı. lan fesat tertibatı, vatani hiyanel, askeri esrarın ifşası, insan hayalı - ! na karşı suikastlar, ölümü veya mec ruhiyeti intaç eden infilâk edic: maddelere ait kanuna muhalefet, failinin adiliğine delâlet edecek her türlü cürümler. Hitleri Allah önderdi BERLİN, 10 (A.A.) — Alınan protestan kiliseleri birinci Sinet meclisi, Keuch baş papaz Luduvi Maller'in riyaseti altında toplan - mıştır. İçtimaa hükümet namına Dr. | İaeger iştirak etmiş ve dün Sin» « | dun, dini sahada, milli sosyalist ra yiştagın siyasi sahada yapmış ol- duklarını, yapacağını söylemiştir. Hesse - Nassau baş papaz Diet wieh yeni Alman kilisesinin yen. fikriyatını izah ederek demiştir ki: : Hitler bize Allah . tarafından | gönderildi. Bilâ kaydüşart onu tarafından olmıyan süiniyet sahibi bir adamdır. Dr. Jaeger, Sinot başlarken, ye ni teşkilâtın sadece harici saha ile alâkası olacağını, Hus eski ve ani navi kiliselerle diğer mezheplere ve itikatlara dokunmıyacağını söy demiştir. Sıcak dalgası Amerikada bir çok! iki gemi Kimseler ölüyor Colorado'da ise müthiş feyezanlar oldu Bl - YORK: 10 A.A. — Mid- -Wes'ra yağımar - ümüdü kik mamıştır. Hararet derecesi gene 100 fahrenhayt derecesinden faz- laya çıkmıştır. 4 ölmüştür. Müthiş bir fırtına € DENVER - COLORADO 10, A A. — Deuver'in garbmda sayfi- ye yeri olan dağlarda hüküm sü- ven fırtına yüzünden iki kişi öl. müş 18 kişi kaybolmuştur. Seller altında DENVER - COLORADO: 10 A. A. — Son tuğyanlardan dolayı ta- şan nehrin üzerindeki — küçük bir köprüden geçerken, yedi kadını sel ler götürmüştür. Flaman Nasyonalist ve sosyalist teşkilâtı değildir BRÜKSEL, 10 (A.A.) — Neş- rolunan bir kanun, hususi (milis teşkilâtı ile kuvvete müracaat et- mek suretile faaliyette bulunmak istiyen heyetleri © menetmekte - dir. Bunun üzerine bütün Flaman Sosyalist ve Nasyonal Sosyalist - — dağılmağa karar vermişler ir. Kanuna karşı gösterilen bu i- taat, Belçika (© milletinin basiret ve kıyasetinin yeni bir delili ad. dedilmektedir. Napoli civarında çarpıştı 3 bah- riyeli ölü 17 yaralı var NAPOLİ, 10 A.A. — Usodi- mare isimli keşif gemisi ile “Pal. lade,, isimli vapur, Napoli civa- rında çarpışmışlardır. Üç bahriyeli (e ölmüş, 17 kişi yaralanmıştır. Ölen ve yaralanan- lar “Usodimare,, o gemisindedir. “Pallade,, ye bir şey olmamış - tır, Amerika ve gümüşün millileştirilmesi NEVYORK, 10 A.A. — İnf- lâsyon için yapılan mübayaa ham- lesi gümüşün millileş - tirilmesi haberi Amerika piyasa- larında bir bomba gibi düşmüş - tür, Bu emir muhtelif şekillerde tef sir edilmektedir. Gümüş grupu, emrin , uzak şarkta mübayaa kuvvetini arttıra- cağını tahmin etmektedir. Diğer memurlar ise bunun ta- mamen akşi netice vereceğini söy- lemektedirler. Deniz konferansı ve Japonya LONDRA, 10 A.A. — Japon mütehassısı M. İvashita ile ekse- risi Londradan ayrılmış olan İn - giliz mümessilleri arasında bu - günlerde müzake:at yapılmasına ihtimal verilmemektedir. Bu şerait altında M. İvashita nın M. Matsudeira ve Japon ate şenavali ile teşrinievvel müzake- releri için hazırlıklarda buluna - cağı tahmin edilmektedir. RA mİ | ECNEBi MATBUATINDA OKUDUKLARIMIZ Türkiyede para inde ve ithalâttaki tahdidattan kay- vet alıyor. Bununla (beraber sair nazaran para mübade - lesi makul bir tahdit altındadır. ve yanı dikkat bir noktayı izah ediyor: nlaşıldığına göre birkaç sene evvel Bankas Devlet Bankasına bir mihdar edebi parası vermiştir. Bu para Türk lirasının istinat göhların dan biridir. Ticari bir bankanın bir devlet bankasına bu suretle yardım et mesi her zaman görülen bir şey değil- dir. Merkez Bankasının son raporları gösteriyor ki geçen sene zarfında ban ha altın mihdarını 13,9 milyon Türk Trasından 18,4 milyon Türk lirasina çıkarmıştır. Gene ayni sene içinde 364,000 Türk liralık dövivz mihdarı 3,764,000 Türk lirasına baliğ olmuş- tur, Tedevil eden para mikdarı 161,3 milyon Türk lirasından 158 milyon Türk lirasına düştüğü için Bankanın vaziyeti sağlamlaşmıştır. (Economist) Şark Lokarnosu M. Bortkou'nun Londradaki muvaf- fakiyetile birçok diplomatlar, Şark mi- sakının akt'nde tesadüf edilen en bü- yük müşkülâten ortadan kaldırıldı pekin oldular, Pah eller Biriböri ardınca anıp MA, i de vedan doğruya Fransada riya lükler de vardır. Bazı siyasi mahafil sulhün bu şekille teminine büyük bir itimatsızlıkla bakmaktadır. — Onların kanatince bu tarz, bir misak dan başka bir şey değildir. Eğer resmi mehafilin iddia ettiği gibi yeni msak- lar hiç bir tarafa karşı müteveccih ol- mayıp ta sadece sulhün teminine ma- Pm Milletler Cemiyeti mevcat oldu- edemediği iş da bir yardırı do- kunamaz. Eğer bu misaklar 1974 te- kiler gibi birtakım (askeri ittihatlar mahiyetinde iseler pek yakında mutla» ka bir harbe sebebiyet verecekleri ğin bütün kuvoetimizle onlara karşı gel - meliyiz. Artık açık bir hakikattir ki, Avrupanın ayr vayrı | kısımlarındaki muhtelif şerait ve menfaatler sebebile sulhün muhafazasına hâdim olup her kesi tatmin edecek Rusya, Lehis - tan, Çekoslovakya, Almanya, Bal tık odeçletleri arasında bir Şark misakı ile; | Balkan devletlerile Italya arasında bir Akdeniz misahının ahti imkân haricindedir. Bu kombine- zon ,mütecavizler'n nazar: itibara ala- cakları silâhlı müdahaleyi kabul etti- ği için, sulhün temininde Milletler Ce- miyetinden deha ziyade müessir olabi- lirdi. Birincisi mütekabil yardım mukave- lesi, ikincisi ise yalnız muayyen hudut- ları emniyet altına almayı istihtaf et - tiği için Şarh ve Garp Lokarnoları ara- sında büyük bir ayrılık bulunmasına rağmen arada küçük bir rabıta tesis €- dilebilir, Fransa ile Almanya her ikisi” ne de iştirak edeceği, Rusya da birisi. ne iştirak edip her ikisini tanıyacağı i- çin Rhin yüzünden çıkacak bir ihtilâf. ta mütecaviz, karştsınd. ü da Rusya ve İngilte Bulgaristanda inşa olunan demiryolları hakeza eğe eleeriee; Miralay Hindenburg erine gönderdiği teşekkür telgrafı YALOVA: 10 A.A. — Almanya Reisicamhuru Mareşal Von Hi denburg'un vefatı dolayısile Gazi Hazretleri tarafından Miralay Ven Hinderburg'a çekilen taziyet telgrafına mamaileyh aşağıdaki cet mukabele eylemiştir. Gazi Mertafa Kemal Hazretleri Zatı devletlerinin yürekten gelen ve teselli veren sözlerile babamın üfulü yasını paylaşmalarından dolayı zatı samiler'ne en derin mini tarlığımı arzetmeği hakiki bir ihtiy aç ve vecibe bilirim efendim Dahiliye Vekâletinin bir tebligi ANKARA: 10 A.A. — Dahiiye Son günlerde gazetelerde idare ler olacağına dair hususi istihbarlara müstenit biribirini nakzeden vadisler görülmektedir. Bu havadislerin memlekette huzur ve rahatini bozmaktan, işlere istihbartarının efkârt âmmede sıhhats'zliğine hüküm ettirmeğe olmaktan başka millet ve memleket nın tâyin ve tebdilleri milli tasdika mesi mümkün değ Idir. Denizli Halkevi izcileri Tavasa gitti TAVAS, I0(A.A.) — Denizli zel sanatlar şubelerinden kırk kişilik bir kafile dün buraya gelmiştir Gece bağ arası meydanına kurula lâl piyeslerini oynamışlardır. Piyesleri kadın erkek 2500 kişi seyret: ve alkışlanmıştır. Bu sabah Denizliden çıkan Halkevi bisikletçili Tavasa gelmişlerdir. Paristeki izcilerimiz Lyona hareket ettiler PARIS, 10 (A.A.) — Türk talebe ve muallimleri Paristeki ziya * vetlerini bitirdiler. Cuma sabalı sa da üç gün kalacaklardır. Lyon bele lamıştır. Talebe ve muallimlerim: ve oradan vapurla İstanbula dönec eklerdir. Çankirı - Ankaragücü maçı ÇANKIRI, 10 (Milliyet) — A nkaragücü takım mzhtelitile Çanki n spor arasındaki maç ikinci hafta ymda Ankara Gücünün sahayı ter ketmeleriyle neticelendi. Oyun sini rli ve heyecanlı idi. — Kadri Ödemişte fenni mezbaha ÖDEMİŞ, 10 (A.A.) — Bir se ne evvel temelleri atılan fenni ve ri mezbahanın inşaatı faal belediye mizin himmetile bitmiş resmi yapılmıştır. Hitler ve eski muharipler cemiyeti BERLİN, 10 (A.A.) — Me- sai nazırı ve eski muharipler cemi- yeti reisi M, Seldte neşrettiği bir beyannamede bütün Almanları dev let reisi ve başvekil salâhiyetleri - ni M. Hitlerin şahsında birleşti - ren kanunu 19-8 de tasvibe davet ederek demiştir ki : Hindenburgun ölümünden son- ra millet için mevzuu (o bahsolan şey tek bir adam gibi birleşmek ve bu suretle eski bir cephe mmu- haribi olmak itibarile | Hinden - burgun arzusunu yerine getirmek- tir. Bütün Almanlar Hindenbur - gun fikrinde müttehit olmalıdır - lar, diyor. Almanyada İngiliz malları LONDRA, 10 A.A, — Alman- yaya ithal edilen İngiliz malları bedelinin tesviyesi sureti hakkın- da bir itilâf vücuda getirilmiş ol- duğu teeyyüt etmektedir. Maama- fih bu itilâfname, evvelce yapıl - mış olan teslimata ait mütedahil emtia bedellerine taallük etme - mektedi: ir. ir beyanatta bulunmuştu. Bu beyanata göre Bulgaristanda yakında şimendi. - fercilik faliyetine geçilecektir. En ev- vel Bulgaristanın Yunanistan tarafın- da ve cenup hududundaki bütün hat- lar ikmal edilecektir. Söylendiği: ö re Bulgaristanın cenup havalisi, saden yükselmek için mükemmel bir irtibat şebekesi haline konulacaktır. Şimali Bulgaristan doğrudan doğruya Tunaya raptedecek olan Rakof - Miha. ilove hattının inşasına da başlanacak tır. Ayni zamanda Ardo vadisile Burus çiças ve Strara, Zagora, Çopino, Yakir- rudas ve Dupniçis, Korna, Gurmaya - Simitliden geçecek diğer bir hat daha yapılacaktır. Bu iki hattın inşası Bul- garistan için gayrikabili ihmal telâkki edilmektedir ve cenup ile irtibatı min edeceğinden dolayı bu hatta bü - Bundan başka İstremca vadisi bo - yanca Petriç'e kadar giden dar hattın hi çolmazsa Razlık ve Nevrekop kolla- rına ayrıldığı Simitliye © kadar geniş hatta tebdili düşünülmektedir. Bundan başha Çepino - Yakorudas hattının inşası da lâzem olduğu ve bi- lâhare bu hattın Bansko'ya temdidi ile Istramca ve Nesdo vadisinin iktisaden kuvvetlendirilmesi de düşünülmekte - u (Ta Neotera) . zrel SALE 'un Gazi Ha Türkiye Reisicamhuru Miralay Von Hindenburg Vekâlettinden tebliğ edilmiştir: . rüesası arasında birçok tebeddük birçok ailelerin az çok fena tesir etmekten ve gazel8 için faydası yoktur. İdare rüesast iktiran etmedikçe hakikatin bil Halkevi temsil, içtimai yardım, gü n sahnede Himmetin oğlu ve İstik” at yedide Lyona hareket edecek or# diyesi kendilerine iyi istikbal hazır * Lyondan sonra Marsilyaya gid. ve Mançukuda bir İngiliz heyeti LONDRA: 10 A.A. — İngiliz fe derasyonu Mançkuya pek yakın * da bir sanayi heyeti gönderme, karar vermiştir. Bu heyet Mançko” un iktisadi şartlarını ve orada İn giliz sanayiinin iş yapması imkân” larını tetkik edecektir. Almanyada işsizler BERLİN, 10 (ALA.) — İşsiz liğe karşı mücadele enstitüsünün istatistiklerine nazaran işsizlerin miktarı 45.000 kişi eksilmiş olup hali hazırda yekünu (| 2.426.000 e baliğ bulunmaktadır. Amerikada yeni bir fırka ra ci ur |, İROOSEY! batı mücadelesine dair söylediği uzun siyasi bir nutukta Vis - Con sinde teşekkül eden yeni siyasi fir kayı ve bu fırkanın elde ettiği ne“ ticeleri methetmiş ve müntehiple- ri bu fırkaya rey vermeye davet et miştir, Bu yeni fırkanın ismi “Müs takil Cumhuriyetçiler fırkası, dif- Ve reisi de âyan azasından M. La- folette'dir. Japonya bahriye bütçesini arttırıyor TOKYO, 10 A.A. — Japon hü ya karan vermiştir. Bu haber salâ hiyettar mahafilce de teyit olun * maktadır. İngiliz tayyarecileri LONDRA, 10 A.A. — Dünya © zun mesafe rekorunu kırmak üzer* evvelsi gün Torontoda nuçan İn * giliz tayyarecileri Reid ve Aylin$ hesten'de yere inmişlerdir. Rusyadaki sporcularımı? MOSKOVA, 10 (A.A.) — Türk sporcuları dün Leningrada gelmif ler ve istasyonda Hariciye komi “ serliği mümessili M. Vaynstayf âli bedeni | terbiye © meclisi Leningrad murahhası M, Sayki matbuat mümessilleri tarafı ün karşılanmışlardır. Sovyet © sporcularmdan MÜ teşekkil © bir ihtiram © kıta" misafirleri istasyon methalinde *” lâmlamıştır, Cevdet Kerim Bey *9 M. Saykin çok samimi - ati etmişlerdir. Misafirlere mu3”” zam buketler verilmiştir. KN m Avusturya muhacirleri BELGRAT,: 10 A.A, — A' yadan mülteciler o küçük groPi. halinde Yugoslavyaya £ vam ediyorlar. Dün de 22 kişi Y goslavya hududunu gecmiştir.