1 Ağustos 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

KYKU S e TeT TARİHİ TEFRİKA: (01 İttihat ve VAS Terakki! (BAHAEDDİN ŞAKIR BEYİN BIRAKTIĞI VESİKALARA GÖRE) Her hakkı mahfuzdur. Yazan: A. C. Paris sefaretinin şüphelerini uyandırmamak için tedbir “Sen bunlara icrayı nüfuz et ve nasihat ver. Onları ihtiyata davet et. Hele yemin suertine — imza ko- durtmak usulünden behemehal vaz geçirt. Bura vastıasile Anadolu işlerine evrak sevkinde bu ihtiyatsız komi- te size çok h zmet edebilir. İçlerin- de fedai varsa, fedakârlık hislerin- den bilfiil vatanı müstefit ettirme- lerini tavsiye et. Bunların içinde Sapancalı Hakkı bey namında bir mülâzım varmış. Geçenlerde mer- kez kumandanı Nâzım bey hafiye- Hk hizmetinde kullanmak için mülâzım Hakkı efendiyi yanına ça- girtmış, kendisine namusile kabili telif olmıyan bazı talimat vermiş. Hakkı efendi bundan müteesisr ol- muş, arkadaşlarından birisine vaka yıanlatırken gözlerinden sel gibi yaş akmış. Hakkı efendi arkadaş- larından birisinin yanında ağlıya- cağına ya Nâzım beyi haysiyetşike- nane teklifi üzerine öldürmeli ve- yahut süküt edip Nâzım beyi aldat- malı ve bir kapana düşürmeliydi. Komitecilikte bazan — böyle hileli hareket te lâzım oluyor. Bu yakayı seni vaziyetten haber dar etmek için yazıyorum. Bu kö- mitenin hevesini kırmak — elbette kârı akıl değildir. Fakat onların ihtiyatsızlığı yüzünden, fevkalâde terakkiye müstait olan cemiyetimi- zin durmasına sebep olacak yolsuz- Tukların tamirine ve tadiline de ça- Tışmak b'zim için farzdır. Bunları kullan veselâm! Ben burada kalmaya — kat'iyen karar verdim. Bu hususta burada- kilerle de anlaştım. Benim burada bulunmaklığıma lüzum kalmadığı takdirde başka bir yere gönderil- mekliğim kararlaştırılmıştır. Ömer Naci bey benim evimde o- lturursa fena olmaz. Evin üç aylığı yüz franktır.Üç frank ta bahşış var dır. Uzun — zamandanberi Pariste görünmemekliğimin şüpheyi davet- etmesi muhakkaktır. Bunun için, münasip ise, Şürayi Ümmet ile a- şağıdaki tarzda bir ihtarda bulun- manızı hepinizden rica ederim: Rüfekamızdan doktor Nâzım B. açık denizlerde seyrüsefer eden bir vapurun doktorluk vazifesini de- ruhte eylediği için, onun uhdesinde bulunan sanduktarlık vazifesi ....e tevdi edilmiştir.,, Boyle bır rhtar Parıs sefaretınde- : şüphelerin bir d ’v»kld" lesine hizmet e- debilir. Beni soranlara da, ismini vermemek şartile bir Fransız vapu- yun üç yüz elli, dört yüz frank mm[ı hekimi olduğumu söylersi- niz. : Beni sorarsa bir aydan beri benden hiçbir haber almıdıgmı ve hattâ bir kazay korktuğunu ima ederıın İstanbul ne âlmede? Oraya git- mekte birçok faydalar görüyorum. Bir ay sonra oraya gidebilirim. Bu- rıdan HKamiyetperver bır ırkıdıçla kul C bahtiyarlıktır. Burada kaldığıma İşlerim yol gidi- yor. Yanya ile münasebetiniz varsa orada mülâzim Yakup Efendi is - mindeki zabitin hafiyelik etmek üzere İstanbula gitmesine Saray - dan telgrafla müsaade istediğini oradaki arkadaşlara bildiriniz. Verdiğin müstear namlardan istilade edemiyorum. Zira burada ki Fransız ve Avusturya postaha - nelerinde öyle memurlar vardır ki beş altı liraya mukabil buradan Ayvrupaya yazılan mektupların ad reslerini ve oradan buraya mektup ları gelenl tgâhlarını ve hattâ mektuplarını hükümete tes- lim edecek kadar alçaklık gösteri yorlar. Merkez kumandanı kaymakam Nazım Bey ki İstanbulda Çerkes Kabasakal Mehmet Paşanın maiye tinde idi, burada bâ irade bu işle- re memur edilmiştir. Bu bapta ye- dimizde kat'i delâil vardır. Bu zat her ne kadar bizi meydana çıkar- mak için öteye beriye baş vuruyor- sa da şimdiye kadar bir ipucu el- de elmeğe muvaffak olamamıştır. İstanbulun umum valilere gön - derdiği gayet garip bir tebligatı vardır. Bu tebligatta Jön Türkie - tin Osmanlı memleketinin her ta- rafında kesbettikleri kuvvetten ve yaptıkları teşvikattan bahsedil dikten sonra bu muzir fırkanın da hilde bu derece ehemmiyet kesbe debilmesi için valilerin ve büyük anemurların onlara karşı mümaşat kârane ve hattâ tarafgirane hare het etmeleri icap eylediği bir lisa- nı suzişle bildiriliyormuş. Şimdi siz bütün vilâyetlere bu mealde emımımeler gonduıldıgı ni nazarı t üle al valilere ve mutasarrıflara ve ku - S | D el " , namı na bir mektup sureti kaleme ı.lınıx. Bunda yukarıdaki mealde, emirna me sudur ettiğini bildirdikten son ra: “Ey memur efendi, vali veya L A ÇA Fi :_İ KG Te bir ayağı çukurdadır. Meş'um ida- ret hâzıranm pek yakın bi zaman da Sultanı hâzırın vücudile bera- ber ortadan kalkacağına ve na - nruslu bir hükümetin kaim olacağı na şüphe yoktur. Beş,,altı ay gibi kısa bir müddet istirahat için bü - tün istikbalinizi mahvetmek, hat - tâ yarınki hükümetin pençei kah- rımda ezilmek isterseniz, şimdiki hükümetin son emirlerine inkiya - den vatanın namuslu ve hamiyetli n MILLIYET CARSAMBA i AGUSTOS 1934 HARİCİ HABERLER F LONDRA, 31. A.A.— Irlanda Başvekili M. De Valera İngiltere Kralının tahta çıkmasının 25inci yıldönümüne iştirak etmiyor sında M. De Valera'nın Kralın tahta çıkmasının 25 in- ci yıldönümünü tesit için yapılacak merasime iştirak etmesi için vaki ricayı reddetmiş olduğunu beyan et- miştir. Söylendiğine göre, M. De Valera'nın bu îmtinaı, katiyen Kralın şahsını istihdaf etmemekte, yasi bir takım âmillerden ve iki memleketin hali hazır- daki münasebtelerinden mülhem bulunmaktadır. S M. Baldvin Avam Kamara- ancak si- Silâh yarısı! Avam kamarası hava programını kabul etti İngilterenin 1304 tayyaresi olacak Baldvin diyor ki: Hudutlarımız artık Rhin nehrine uzanmıştır.. LONDRA, 31.A.A.— Avam Kamara- sı, kabinenin hava silâhlarının arttırıl- ması hakkındaki programımı kabul et- miştir. M. Baldvin, muhalif işçi fırkası tara- fından verilen takrire cevap vermiş, bey- nelmilel işlerle silâhları bırakma işleri- nin son 12 ay içinde hiçbir ı:uııııı bu kas dar büyük söylemiştir. A'manyanın Cenevrede bulunmayışı ve tekrar avdeti ihtimalinin pek az ol- ması, Avrupanın muhtelif yerlerinde ve Avusturyada vukubulan hâdiseler, umu- mi bir rahatsızlık ve endişe haleti fik- riyesine delâlet eder. 1932 de hazırlanan program “ — artık müsaade edilmiyecek bir eksikliğin ta- mirine doğru” ilk bir adım olarak göste- rilmiştir. Muhtelif devletlerin hava kuvvetlerin- den bahsederken M. Baldvin, bilhassa Almanya üzerinde tevakkuf ederek de- ım;hr ki : “ —Hitler rejimi, havâ meselesine bü- yük bir alâka, ıoıtınyııı. Eğer sulh, müş terek emniyet esası üzerine tesis edile- cek olursa, İngiltere, yeni teahhütlere aK af v Si hilacel Gskilâtla k İngiltere hükümeti bilhassa Almanyanın hava kuvvetlerini arttırmasından endişe ediyor M. Baldvin — ve gittikçe inkişaf ettirdiğini bildirmiş- tir, Sivil tayareciliğe gelince, Alman tayareleri, askeri tayare haline konulmak üzere ııuyuek ve fenni bir şekilde imâl edilmiştir, Muhıfıııkırlırdın M. Guüest, Al- mi gelecek, halla Başvekil P. Bakırkoy bez fabrıksıııın glek hafta açılma resmi yapılacak 'ANKARA, 31 (Telefonla) — Bak:rköy bez İabnkasuıırı kuçd huzuarile y l tır. İşlerin cereyi” nımı mahallinde kontrole gıdeıı Sü Esat Bey bu sabah şehrimize gelmiş tır. İsmet Paşa İzmit fabrik zulanmış ve inşaat plânları ııışaah deruhte eden müteahhide verilmiş * mer Bank umum müdürü” Nural llah | ştir. İzmit kâğıt fabrikasının yeri | hö temelat de riyaset © caklardır. Bu iki merasimi İstanbul sımi takip edecektir. tayın edilmiştir. Evkaf orman ve 'ANKARA, 31 (Telefonla) — arazi müdürlüğüne müfettişlerden Yol kesenler İZMİR, 31 (Milliyet) — İzmir kadının Çatal istasyonunda bıçak götürenlerden Alanköylü 20 yaşları Derince limanı ' “ANKARA,31I (Telefonla) — Derince limanının esaslı surette tâ* miri kararlaşmıştır. İşten çıka İZMİR, 31 (Milliyet) — İşten Elektrik şirketi mühendislerinden i ral:mııs(ır LONDRA, 31 (A.A.) — Avam decektir. Merasimde İktisat ve Nafta Vekilleni Beyler de hazır bulund Buğdayı koruma idaresi ANKARA, 31 ( Telefonla) — Müaliye Vekâleti buğdayı koruma & daresi mudurlugune Devlet şürası sabik muavinlerinden Necmi Bll Ingilizlerin Almanlara ihtarı M. Baldvin İngiltere huduılaıuıııı Dowuvres'da değil bundan böyle ReN mer şişe fabrikasının temelatma meri” arazi müdürlüğü Evkai umum müdürlüğü orman VE | Hüseyin Remzi B. tayin edilmiştir: yakalandılar den Tireye giden Rakibe namındaki ve tabanca ile yolunu keserek z0 nda Ali ve Durmuş yakalandılar. tamir edilecek rıldığı için çıkarken Adem ismindeki bir amele ki kişiyi tabanca ile ağır surette yâr E daki beyanatı da Tn tölAkkisi sahillerinde başladığını y da bir ihtar mahiyetindedir. VİYANA, 31 (A.A.) — Reisic talebini reddetmiş ve katiller bugü yanat 1918 denberi harici sıyaıet hakkında ıoyleneıı sözlerin en vü” him ve en cessurane olanıdır. Bu beyanat ayni zamanda Almaııyııyl Dollfuss'un katilleri asıldı ir. Matb göre bu be- ; ümhür M. Dollfassun katillerinin af n saat 16,35 te asılmışlardır. p Mareşal — Hindenburg hasta BERLİN, 31. A.A. — Alman a- jansından : Bir kaç aydan beri me- sanesinden rahat- mvın h çok kki bir va- ziyette olduğunu söylemiş, bilhassa si- vil tayyareciliğin inkişafı üzerinde dur- -vız.yeue olmalıdır. —3 Hıvıcılık mevcut oîdugıı ıundcn- beri, hudi yor de- ğiliz, Ingiltere'nin müdafaasını düşün- dugumuz zaman, artık Douvers sahilleri- il, Rhin'i duşumıynruı. ü orada b Duşıuıuluı beş senelik plan, tayırelen- Işçi muhalefetinin, silâhlanma politi- sını “tekrar $ |ihlanma” — olarak tavsif eden takriri 60 reye karşı 404 rey ile reddedilmiştir. Sir John Sımon, bu !q lıflenıı Iıışln devlet'çrle yapı Ör de yapılır e& ömı soylemıştır Bu teklifler, nazırlar tarafından hava T bütün cephelerinin tetkiki mizin sayısını 1304 e l Hal- buki, bugün mevcudumuz 844 tür. Bundan * y ra M. Bıldv—in, sivil hal- kın Müuhafazasını temin ıçın almacak yenı ledbırlerdeıı bahsetmiştir. d, D Churclnll evlâtlarını gayret edi mealinde bir şeyler ilâve ederek bunu bastırdıktan sonra Parisin Bonmarşe, Louvre gibi mağazala- rıma mahsus zarflar içinde vali ve- yn kumsadan Paşanın refıkala.ı fendiye diye fr ad- reılerle valilere ve kumandanlara gitmek ğ nu hatırından çıkarma. Paraca nasılsınız? — Matbaa işi ne oldu? Terziye borcumu verdin iniz. « (Bitmedi) Himalaya felâketinin mi? Vermedinse ver ve ne verdiği- ni bana yaz ki sana göndereyim. sebebı Borcum zannedersem ;otuz BOWAY 31 (A. A.) — Reuter A- franktır. Burulı. rahatrm ıyıdu' Hi “mç*n İhtiyari mahpusluk ağır gelmiyor. | 7 ürÜnde Almsü "e""'"_ Ahmet Rıza ve Sezai Beylerin el- lerinden Naci ve Kenan Beylerin gözlerinden öperim.., Doktor Nâzım, — Bahaettin " Şakir Beye yazdığı üçüncü bir mektubunda da vaziyeti ve Selâ - nikteki ahval hakkında şunları bil diriyordu: “Kemali istirahatle burada ça- lışmak için oıacıı maddı, mânevi lâkam kesil dır. Zengin değilim. Uzunca bir ıeyahat yap - tım. Bu seyahat cebimden on, on beş liranın çıkmasına sebep oldu. Dişimi ııkarık sana beş altı lira ğgim, B başka " pm yollamak benim için hemen muhal hükmündedir. Gayret et, | her şeyi beş altı lira ile tesviye et. Ailemle eskisi gibi bilvasıta mu , haberedeyım Onların hiç bir kıın vu “milleti senin b burada olduğ haberi yoktur. He ikes eski meşgu hyetimde berdevam olduğuma ka nidir. Onun için herhangi bir ve - sile ile olursa olsun, onlasa mek - tup yazmaktan çekin, Her şeyden zıyıdfe sevı_iıgım y ış tirak etmek benim için en büyük rilen malümatı radyo ile alabilmiş olsay- dı, uğradığı — faciadan- kurtulabilirdi. Pocna rasat merkezi 7 temmuz tarihinde Manga Probat cihetinde şiddetli rüzgâr lar olacağı ve kar yağacağı — hakkında heyete malümat vermek üzere neşriyat yaptığını bildirmektedir. Heym Tadyo ıhızeıın.ın 25 temmuz- danberı di iı zannedilmektedi b ö hkâ M zarak bir ııluı-ı havacılık tesis ettiğini neticesinde yapılmıztır. Kanun kabul edildi LONDRA, 31.A.A.— Avam Kamara- sı, hükümet tarafından tevdi edilmiş o- lan ve hava kuvvetlerinin artırılmasına müteallik bulunan programı — kabul et- miştir. Şark misakı Estonya ve Letonyanın müzakeratı memnuniyetle karşılandı MOSKOVA, 31 (A. A.) — Eloııyı San fransiskoda Liman amelesi gene nüma yiş yapıyorlar Si SAN FRANCISCO, | 31 (A A)) — bı'qlıı:ıııhy: evvel, ııhıı bir Iı:dıı.;l ile Letonya'nın şark etmek | eee d gazetesi, bundan dolayı beyanı memnu- niyet etmekte ve Çekoslovakya ile Litu- vanyanın da bu misaka müzahir olduğu- nu kaydettikten sonra ancak şimdi Al - manya ile Lehist; gşeyirci y durduklarınt ve bunların da nih mi- _'ımlmı,çmdınhdırmh Hindenburg — iyi- leşmiş ve vazifesi- ni vüucütça ve fi- kirce salim olarak görmeğe başlamış- tı. Daha dün ken- disine verilen Ta- porları - dinlemiş- $ ti. Fakatbir kaç gündür ahvali sıh- hiyesinde müşahe- “Mareşal Hindenburg de edilmekte olan zaaf dün gece arttı. Bu zaaf Mareşalın ihtiyarlı- gı hasebiyle ciddi endişeler uyan- dırmaktadır. BERLİN, 31.A.A. — Havas a- iansından : Başvekil M. Hitler Rei- sicümhurun ahvali srhhiyesi hak- kındaki endişeli haberler üzerine bütün nazırları Berline davet et- miştir. Asılsız haberler ANKARA, 31. A.A.— Sihhat ve iç- timai muavenet vekâletinden: 29 Temmuz tarihli Son Posta gazete- ıindı' buldi hmıhyuz cüzamlı serbest dı ğı hakkında hiç icel. 3t evvel, yetinde oldukları hüsnü hizmet rnı;ıyızm yaparak muazzam bir ateş yak- mı: Gemiciler, beynelmilel birlik reisi de dahil Dldllml hıld:. ıteçııı drılmdı dan- saka iştirak etmek geri kalmıyacak dır. y l g larını, çiir'ıkii ancak böyle — bir misakın H tehlikesini £ Hi Glsbileceğinü der ve kadı.r bununla bevaber, dıgı:f grevcilerin deışe yazmaktadır. MOSKOVA, 31 (A. A.) — Estonya Harıcıye hazın M. Selıaınaa, Tallin'e mü avrılmıstır. k kararı Terine kadar ateşi devam ettirmek emrini vermiştir. Bugün bazı gruplar, işe başlıyacaklar- dır. Diğer gruplarım müşküllerinin hal- ledilmesi lâzımdır. bir esasa istinat etmiyerek neşredilen havadis temamen asılsız ve uydurma- dır. Verilen bu malümatın yalan olduğu ilân olunur, Yeni İrak hariciye nazırı İrak'tan: büldirildi Harici Veziri Abdullah Demlucı Bey vazıfoım- den istifa etmiş ve yerine İrak'ın Millet- ler Meclisinde daimi mümessili Tevfik ( ECNEBi. MATBUATINDA OKUDUKLARIMIZ | Süveydi Bey tayin okunmuştur. N 4J İngilterede siyasi telâş Teslihat masraflarımızı büyük bir mikyasta arttırmak üzere verilen hü- kümet kararının memlekette uyandır dığı şüpheler geçen hafta sonunda nazırların verdiği nutuklarla zail ol- muş değildir. Harbiye Nazırı Lord Ha ;ıâhaı'n :m ettiği ıııılkuııda, beynelmı bbisl ine temas set ir. İn- gıltereııııı hnrbe mâni olmak h yor ki biz kimseye fenalık etmek is- temiyoruz. Her istediğimize malik de ğil miyiz? Mr. Baldvinin vicdanı hâ- lâ azap içindedir. Biz sadece hava müdafaa kuvvetlerimizi arttırıyoruz. Maamafih kendisinin klâsik izah bizce mukayyettir. Mr: Baldvine gö - re en iyi müdafaa taarruzdur. Bu, ken dini kurtarmak istiyorsan düşmandan zıyade kıxdıııları ve çocukları öldür - da gösterdiği gayretleri zikre değ - mez kanaatile bir tarafa bırakmış - ttr. Hııı-bıye Nazırı diyor ki: (İngilte- renin kendisini müdafaaya muktedir bıı mıvhıdı olmu en sağlam bir te- li - kaldıkça dünya uııllı Ve ıubuundıın a_yrılmıya- cak ve İ e de yacahtır J Harbıye Nazırı Iaıınnot! a ni bu şekilde bildirdikten sonra pı:ırı'ü taleada hlmııyor (Bütün dünya bili . Kendisi ümit ediyor ki biz teslihat maıralımzı arttırdıik- lecek sanayi ashabına düşman hava hücumlarından masun olmaları için şi male ve garbe taşınmalarını tavsiye etmesine ne mana verirsiniz? (Kaste- dilen düşmanlar, Fransa ve Almanya olsa gerek) bu suretle hareket etmek, korku, panik ve milletler arasında iti matsızlık uyandırmak ve İngilterenin hariç kalamıyacağı bir Avrupa har - bini gayrikabili içtinap bir vaziyete sokmaktan başka bir şey midir? Mr. Baldııınm böyle bir niyet be:!ımzdıgı ça diğer l k. Biz hiç olmazsa silâhları bir dereceye ha- dar tahdit işinde mesaimize devam edeceğiz; Fakat açıkçası bunda pek buyuk ümidimiz yoktur.) Mr. Bald - kkaktır; fakat bu nevi propa - ganda, sulha hkarşı Lord Halisham'ın re Makedonyada ikinci fırka tarafın- dan manevralar yapılacaktır. Bu ma- "nevraya ikinci fırkadan başka sekiz'n- ci ve Arşipel fırkaları ve üç tazyare Deniz kuvvetleri en kuvvetli TOKİO, 31 (A. A)—M.M Reuter Aıı.ııııım l!ı mılııbıııo natta bulımı-dı kiz yani arzudur. Fakat — buna en w bahriyeye malik devletler M M. Okada, cezri ve ani Mdıdıhıi—' zar edilmemesi icap — ettiğini söylemis | 1935'denn konferamsının .dıınde uğr gemilerin sayısını tesbit & lan ııdıausulundınddııiynıı" M. Okada, hükümetin Vm ı_' ahedesinin feshi hakkında henüz lm'ır yermemiş oidııiuıııı. Jııpoıvıd' dolayı B A dılm üzerindeki mandalarını muhafaz? edeceğini bildirmiştir. Nı.lıayetüm'ymmımw daki ticari müşküllerin mütekabil imtir, yazlarla veuzlıpııf'iı-ılehıİM mi zannettiğini beyan etmiştir. Fethi Beyin Akşam yemeği İngiliz Hariciye nazı1 LONDRA, (Milliyet) — Londra Bü” yük Elçimiz Ali Fethi Bey tar: elçilik binasında İn * Regie — de Oliveirâ' Field - Marshal ViS ” : — count Allenby ve ı" Londra Sefirimiz fikaları Vicountes? FETHİ BEY Allenby, Sir refikaları Ulas B Sir H filosu ve telgraf alayı iştirak k «& Remheli T4 g lerdir. Manevraya iştirak edecek kuv- vetlerin mecmuü 5,000 nefer ve 300 Zabitten ibarettir. (Ta Neotera) Budapeştede bankala- ra mevduat in 22 büyük b Bud. 5  ney ve refikaları Lııiy Maslahatküzarı ; ğâ”â 8 * r% & Z blöflerinden ve saçma nasyonalizmin den daha tehlikeli olabilir, (Manchester Guardian ) da ve posta tasarruf kasasında hal - kın biriktirdiği para haziran ayında 9,2 milyon artarak 562,4 milyon Pen î MOSKOVA, 31 (A. A.) — Tahdid;; evvelâ r devletler başlamalı M. Okada, md(h:ııılıu' devletin şerefine zararlı ©* — şerefine bir ziyafet verdi — Bısıkletle 7054 ki'ometr€ : hükümetin telâşa düştüğünü Yunanistanda askeri e KN ındaki bitami lıor ediyor; bununla be:ııber Bque a göye CN t a (_’m_ık .â: bısıklet'yı:& saat kile vekâlet eden bir zatın sanayi er- manewalar yatırdan M"d dahi 3 milyon ar - zarfında 7054=m katedilerek bi bııbını, bilhassa tuyyan labrılıılan Eylulıııı iptidalarına do:ru Ceneral | tarak 467,2 milyon Pengöye çıkmış - | siklet ekipleri yarışında bir mesafe dünye is & ihtiyaç hissedi nöerürüti al olmak üze.| tır. (Pester Lloyd) rekovu tesis olunmuştur. | ka a bi t 4 ni lll ua ada K a aG L RelAlae